Ο Reinhold Hanning, πρώην φρουρός του ναζιστικού στρατοπέδου συγκέντρωσης του Άουσβιτς, 94 ετών σήμερα, καταδικάστηκε σε πέντε χρόνια φυλάκιση ως συνεργός στον φόνο 170.000 ανθρώπων, σε μία από τις τελευταίες – όπως φαίνεται – δίκες στη Γερμανία που αφορούν εγκλήματα της χιτλερικής περιόδου.

Ο Reinhold Hanning καταδικάστηκε για έμμεση εμπλοκή στη μαζική θανάτωση κρατουμένων στο στρατόπεδο, το οποίο βρισκόταν στην κατεχόμενη τότε από τους ναζί Πολωνία.

Ο άνδρας υπηρετούσε στα SS, το στρατιωτικό σώμα «επιλέκτων», που ήταν ιδεολογικά ταγμένο στον εθνικοσοσιαλισμό.

Η δίκη, που έγινε σε δικαστήριο του Detmold στη δυτική Γερμανία, έφερε τον υπέργηρο, συνταξιούχο πλέον, γαλακτοπαραγωγό ενώπιον της δικαιοσύνης 70 χρόνια μετά το τέλος του Β Παγκοσμίου Πολέμου.

Δεκάδες επιζώντες του Ολοκαυτώματος και ιστορικοί έδωσαν τη μαρτυρία τους στο δικαστήριο, αλλά ο Reinhold Hanning – ο οποίος ήταν επικεφαλής μοίρας των SS – απέφευγε το βλέμμα τους.

Η υπόθεσης της κατηγορούσας αρχής βασίστηκε στην παραδοχή ότι, παρά τον χαμηλό βαθμό του, ο Hanning ήταν στο Άουσβιτς μέρος της μηχανής θανάτου των Ναζί και ότι πρέπει, συνεπώς, να αναλάβει την ευθύνη για το Ολοκαύτωμα στο οποίο 6 εκατομμύρια άνθρωποι, κυρίως Εβραίοι, δολοφονήθηκαν.

Μέχρι το 2011, η δίωξη για συμμετοχή στο Ολοκαύτωμα θεωρούνταν δυνατή μόνον στην περίπτωση κατά την οποία μπορούσε να αποδειχθεί ότι το άτομο ήταν άμεσα υπεύθυνο για τη δολοφονία ή βασανιστήρια.

Η υπόθεση Hanning επικεντρώθηκε στην επιχείρηση κατάκτησης της Ουγγαρίας, η οποία χρειάστηκε πάνω από τρεις μήνες, από τον Μάιο μέχρι τον Ιούλιο του 1944, όταν περίπου 425.000 Ούγγροι Εβραίοι απελάθηκαν στο Άουσβιτς, στην κατεχόμενη από τους Ναζί Πολωνία, 300.000 εκ των οποίων δολοφονήθηκαν στους θαλάμους αερίων αμέσως μόλις έφτασαν στο στρατόπεδο.

Η σιωπή του και ο θυμός τους 

Στην αρχή ο Hanning αρνήθηκε να μιλήσει, προκαλώντας τον θυμό μεταξύ των μαρτύρων – επιζώντων στην αίθουσα του δικαστηρίου και όσων παρακολουθούσαν τη δίκη σε όλο τον κόσμο.

Εξοργισμένη από τη σιωπή του, η 71χρονη  Angela Orosz, η οποία γεννήθηκε στο στρατόπεδο συγκέντρωσης τον Δεκέμβριο του 1944, πήγε από το Τορόντο του Καναδά στη Γερμανία, λίγο μετά την έναρξη της διαδικασίας και κάθησε στη θέση των μαρτύρων λέγοντας του: «Ξέρεις τι συνέβη σε όλους αυτούς τους ανθρώπους. Έδωσες το πράσινο φως για τη δολοφονία τους. Πες μας! Πες μας!».

Η Orosz είπε στον Guardian ότι αυτό που έχει σημασία είναι το τι είπε ο Hanning στο δικαστήριο για το «τι συνέβη στο Άουσβιτς, για όσα έκανε στο Άουσβιτς, για το τι είδε στο Άουσβιτς», επειδή η ομολογία του θα καταγραφεί, θα μπει στα βιβλία της Ιστορίας, έτσι ώστε ακόμη και αν μερικοί άνθρωποι πιθανώς ισχυριστούν «οι Εβραίοι λένε ψέματα» θα έχουμε ακούσει από το στόμα του ίδιου του Ναζί τι συνέβη».