Στις 9 Μαΐου 1950 ο Γάλλος υπουργός Εξωτερικών Ρομπέρ Σουμάν προχώρησε σε μια δημόσια δήλωση με την οποία καλούσε τη Γερμανία, τη Γαλλία και άλλες χώρες να ενώσουν την ενώσουν την παραγωγή τους στον άνθρακα και τον χάλυβα ως «το πρώτο συγκεκριμένο θεμέλιο μιας ευρωπαϊκής ομοσπονδίας». Η Διακήρυξη Σουμάν, όπως είναι γνωστή, θεωρείται η αρχή της δημιουργίας της σημερινής Ευρωπαϊκής Ένωσης γι’ αυτό η 9^η Μαΐου γιορτάζεται με ποικίλες εκδηλώσεις ως Ημέρα της Ευρώπης.

Το 2014 η Ευρώπη γιορτάζει τη δική της ημέρα υπό τη σκιά της οικονομικής κρίσης και εν μέσω της κριτικής για την πολιτική λιτότητας που ακολουθεί στις χώρες που μαστίζονται από την κρίση. Όλα αυτά λίγες μόλις ημέρες πριν από τις ευρωεκλογές που θα διεξαχθούν από τις 22 έως και τις 25 Μαΐου των οποίων το αποτέλεσμα θα καθορίσει για πρώτη φορά εμμέσως και την εκλογή του επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

Από το 1950 στο σήμερα
 
Ουίνστον Τσόρτσιλ – Η πρώτη δήλωση
 
Στις 19 Σεπτεμβρίου 1946 ο Ουίνστον Τσόρτσιλ απευθύνει έκκληση για τη δημιουργία ενός είδους Ηνωμένων Πολιτειών της Ευρώπης με την πεποίθηση ότι μόνο μια ενωμένη Ευρώπη μπορεί να εγγυηθεί την ειρήνη μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Η ομιλία του στο πανεπιστήμιο της Ζυρίχης θεωρείται ιστορική.
 
«Υπάρχει, ωστόσο, φάρμακο, το οποίο αν υιοθετηθεί γενικά και αυτομάτως από τη μεγάλη πλειοψηφία του λαού κάθε (ευρωπαϊκής) χώρας θα ήταν δυνατόν, κατά τρόπον θαυματουργό σχεδόν, να μεταβάλει όλο το σκηνικό και μέσα σε λίγα χρόνια να μεταβάλει την Ευρώπη ή το μεγαλύτερο μέρος της σε τόπο ελευθερίας και ευτυχίας ισάξιο της σημερινής Ελβετίας. Ποιο είναι αυτό το θαυματουργό φάρμακο; Θα πρέπει να δημιουργήσουμε ένα είδος Ηνωμένων Πολιτειών της Ευρώπης. Μόνο έτσι εκατοντάδες εκατομμύρια θα είναι σε θέση να ατενίσουν με ελπίδα τις αξίες οι οποίες καθιστούν τη ζωή άξια του να ζει κανείς».
 

«Το πρώτο πρακτικό βήμα προς τις Ηνωμένες Πολιτείες της Ευρώπης θα πρέπει να είναι ο σχηματισμός ενός Ευρωπαϊκού Συμβουλίου το οποίο θα χειρίζεται τις υποθέσεις κοινού, πανευρωπαϊκού ενδιαφέροντος (…) Σε αυτή την επείγουσα εργασία η Γαλλία και η Γερμανία θα πρέπει να αναλάβουν ηγετικό ρόλο, με τη συνεργασία της Βρετανίας και της Βρετανικής Κοινοπολιτείας. Η ισχυρή Αμερική όπως και η Σοβιετική Ρωσία, ελπίζω, θα συμμετάσχουν. Οπότε όλα θα πάνε κατ’ ευχήν. Τι χρειάζεται, λοιπόν; Να σηκωθεί όρθια η Ευρώπη».
 
 

Η πρόταση γίνεται δεκτή με σφοδρές αντιδράσεις σε Βρετανία και Γαλλία, ωστόσο, με την υποστήριξη του Ουίνστον Τσόρτσιλ, δημιουργείται το κίνημα για την ενωμένη Ευρώπη (United Europe Movement). Την 1^η Ιουνίου ο Rene Courtin δημιουργεί το Γαλλικό Συμβούλιο για μια Ενωμένη Ευρώπη και με την υποστήριξη των χριστιανοδημοκρατών, δημιουργείται το Nouvelles Equipes Internationales, το οποίο μετονομάζεται αργότερα σε Ευρωπαϊκή Ένωση Χριστιανοδημοκρατών. Τέλος δημιουργείται το Κίνημα για τις Σοσιαλιστικές Ηνωμένες Πολιτείες της Ευρώπης (Socialist United States of Europe Movement). Το 1961 το σχήμα αυτό μετονομάζεται σε Ευρωπαϊκή Αριστερά.
 
Σχέδιο Μάρσαλ
 
Στις 5 Μαΐου του 1947 ανακοινώνεται το σχέδιο Marshall για την οικονομική ανάκαμψη της Ευρώπης.

^{Διαβάστε: Σχέδιο Μάρσαλ, η «αλληλεγγύη» του Ψυχρού Πολέμου}

Η Διακήρυξη Σουμάν
 
Στις 9 Μαΐου 1950, ο Γάλλος υπουργός Εξωτερικών Ρομπέρ Σουμάν πρότεινε τη δημιουργία μιας Ευρωπαϊκής Κοινότητας Άνθρακα και Χάλυβα, τα μέλη της οποίας θα διαχειρίζονταν από κοινού την παραγωγή άνθρακα και χάλυβα. Σύμφωνα με τη Διακήρυξη Σουμάν η κοινή διαχείριση «θα καθιστούσε στο μέλλον έναν πόλεμο μεταξύ Γαλλίας και Γερμανίας όχι μόνον αδιανόητο αλλά και υλικά αδύνατο». Ιδρυτικά μέλη της ΕΚΑΧ ήταν η Γαλλία, η Δυτική Γερμανία, η Ιταλία, οι Κάτω Χώρες, το Βέλγιο και το Λουξεμβούργο, ωστόσο, η προσχώρηση έμεινε ανοιχτή και για άλλες χώρες. 
 
«Η παγκόσμια ειρήνη δεν μπορεί να διατηρηθεί αν δεν αναληφθούν δημιουργικές προσπάθειες ανάλογες των κινδύνων που την απειλούν… Η Ευρώπη δεν θα δημιουργηθεί δια μιας, ούτε σε ένα συνολικό οικοδόμημα: θα διαμορφωθεί μέσα από συγκεκριμένα επιτεύγματα που θα δημιουργήσουν πρώτα μια πραγματική αλληλεγγύη… Η από κοινού διαχείριση της παραγωγής άνθρακα και χάλυβα … θα αλλάξει το πεπρωμένο αυτών των περιοχών που επί μακρόν ασχολούνταν με την κατασκευή όπλων για πολέμους των οποίων υπήρξαν σχεδόν μονίμως τα θύματα…» αναφέρεται μεταξύ άλλων στη διακήρυξη.

Εμπνευστής του «σχεδίου Σουμάν» ήταν ο Γάλλος οικονομικός και πολιτικός σύμβουλος Ζαν Μονέ που θεωρείται από τους πρωτεργάτες της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης. Σημαντικό ρόλο έπαιξε και ο Γιόζεφ Μπεχ πολιτικός από το Λουξεμβούργο που συνέβαλε στη δημιουργία της Ευρωπαϊκής Κοινότητας Άνθρακα και Χάλυβα στις αρχές της δεκαετίας του 1950 και στη συνέχεια στήριξε το ευρωπαϊκό οικοδόμημα. Το κοινό ανακοινωθέν των χωρών της Μπενελούξ ήταν αυτό που προκάλεσε τη σύγκληση της Διάσκεψης της Μεσσήνης τον Ιούνιο του 1955, η οποία άνοιξε τον δρόμο για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Οικονομικής Κοινότητας.

Ο Ζαν Μονέ 

Ο Γιόζεφ Μπεχ

Σχέδιο για πολιτική Ευρωπαϊκή Κοινότητα  

Στις 9 Μαρτίου 1953, ο Πωλ Ανρί Σπάακ, Πρόεδρος της ad hoc Συνέλευσης που δημιουργήθηκε στις 10 Σεπτεμβρίου 1952, παρέδωσε στον G. Bidault, Πρόεδρο του Συμβουλίου ΕΚΑΧ, σχέδιο συνθήκης για τη δημιουργία πολιτικής Ευρωπαϊκής Κοινότητας που είχε στόχο την προάσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και θεμελιωδών ελευθεριών, στην κατοχύρωση της ασφάλειας των κρατών μελών κατά των επιθέσεων, στη κατοχύρωση του συντονισμού της εξωτερικής πολιτικής των κρατών μελών και στη σταδιακή δημιουργία της κοινής αγοράς.
 
Προβλέπονται πέντε όργανα στο σχέδιο συνθήκης: ένα ευρωπαϊκό εκτελεστικό συμβούλιο, ένα κοινοβούλιο δυο τμημάτων, ένα συμβούλιο εθνικών υπουργών, ένα δικαστήριο και μια κοινωνική και οικονομική επιτροπή. Στις 21 Δεκεμβρίου 1954 το δικαστήριο εκδίδει την πρώτη του απόφαση. Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο, το οποίο αντικαθιστά το Δικαστήριο της ΕΚΑΧ, αρχίζει να λειτουργεί στο Λουξεμβούργο στις 18 Οκτωβρίου του 1958.
 
Οι συνθήκες της Ρώμης
 
Μετά τη Συνθήκη Άνθρακα και Χάλυβα, οι έξι χώρες επεκτείνουν τη συνεργασία τους και σε άλλους οικονομικούς τομείς. Στις 24 Μαρτίου 1957 υπογράφουν τις συνθήκες ίδρυση της Ευρωπαϊκής Οικονομικής Κοινότητας (ΕΟΚ) και της Ευρωπαϊκής Κοινότητας Ατομικής Ενέργειας (Ευρατόμ), οι οποίες μένουν στην ιστορία ως οι Συνθήκες της Ρώμης. Από κει και πέρα η Συνέλευση και το Δικαστήριο θα είναι κοινά και για τις τρεις Κοινότητες. Μάλιστα από το 1958 τα μέλη της Συνέλευσης θα κάθονται κατά πολιτικές ομάδες κι όχι κατά υπηκοότητα. 

Στη διαμόρφωση του περιεχομένου της Συνθήκης της Ρώμης πρωτοστάτησε ο Βέλγος Πωλ Ανρί Σπάακ. Ενώ ο Βάλτερ Χάλσταϊν επί της ουσίας ο πρώτος Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής από το 1958 έως το 1967, εργάστηκε για την ταχεία υλοποίηση της Κοινής Αγοράς. Στις 29 Δεκεμβρίου 1958 τίθεται σε ισχύ η Ευρωπαϊκή Νομισματική Συμφωνία. 

^{Τον Ιούνιο του 1959 η Ελλάδα υποβάλλει αίτηση σύνδεσης με την ΕΟΚ}

 
Συμφιλίωση Γαλλίας – Γερμανίας
 
Ο πρώτος Καγκελάριος της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γερμανίας, Κόνραντ Αντενάουερ, ο οποίος ηγήθηκε του νεοσύστατου κράτους από το 1949 έως το 1963 εργάστηκε για τη συμφιλίωση της χώρας του με τη Γαλλία. Μαζί με τον Γάλλο Πρόεδρο Σαρλ ντε Γκωλ υπέγραψαν το 1963 σύμφωνο φιλίας. Θεωρείται ορόσημο για την πορεία προς τη δημιουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης. 

Πρώτο βήμα για το ευρώ
 
Το πρώτο σχέδιο ενιαίου νομίσματος της ΕΕ χρονολογείται από το 1970. Για να διατηρήσουν τη νομισματική σταθερότητα, τα κράτη μέλη της ΕΕ αποφασίζουν να περιορίσουν μέσα σε στενά όρια τη δυνατότητα διακύμανσης των ισοτιμιών μεταξύ των νομισμάτων τους. Αυτός ο μηχανισμός συναλλαγματικών ισοτιμιών (ΜΣΙ), που δημιουργήθηκε το 1972, ήταν το πρώτο βήμα προς την εισαγωγή του ευρώ, 30 χρόνια αργότερα.
 
Η πρώτη διεύρυνση
 
Την 1η Ιανουαρίου 1973, η Δανία, η Ιρλανδία και το Ηνωμένο Βασίλειο προσχωρούν στην Ευρωπαϊκή Ένωση αυξάνοντας τον αριθμό των κρατών μελών σε εννέα. Η ανατροπή του καθεστώτος του Σαλαζάρ στην Πορτογαλία το 1974 και ο θάνατος του Φράνκο στην Ισπανία το 1975, σηματοδοτούν την πτώση των τελευταίων ακροδεξιών δικτατοριών. Οι χώρες αυτές θα εκδηλώσουν την επιθυμία τους να ενταχθούν στην ΕΕ.
 
Στο μεταξύ το 1979 για πρώτη φορά οι πολίτες των χωρών της ΕΕ μπορούν να εκλέξουν τα μέλη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Τα μέλη του εκλέγονται σε κάθε χώρα, ωστόσο, στο Κοινοβούλιο δεν συμμετέχουν ως εθνικοί αντιπρόσωποι, αλλά ως μέλη πολιτικών ομάδων (π.χ. «Συντηρητικοί» ή «Σοσιαλδημοκράτες»). Αρχικά το Κοινοβούλιο δεν νομοθετεί και ο ρόλος του είναι να εκπροσωπεί απλούς πολίτες.
 
Η Ελλάδα στην Ευρωπαϊκή Ένωση
 
Στις 12 Ιουνίου του 1975, μετά την πτώση της Χούντας, η Ελλάδα υποβάλλει επίσημη αίτηση προσχώρησης στις Ευρωπαϊκές Κοινότητες. Στις 28 Μαΐου του 1979 υπογράφεται στην Αθήνα η πράξη προσχώρησης της Ελλάδας στις Ευρωπαϊκές Κοινότητες. Την 1 Ιανουαρίου 1981 η Ελλάδα γίνεται το δέκατο μέλος. Την ακολουθούν η Ισπανία και η Πορτογαλία το 1986. 

Η πτώση του Τείχους του Βερολίνου
 
Η κατάρρευση του κομουνισμού στις χώρες της Ανατολικής Ευρώπης, που άρχισε από την Πολωνία και την Ουγγαρία οδηγεί στην πτώση του Τείχους του Βερολίνου το 1989. Η Γερμανία ενώνεται έπειτα από περισσότερα από 40 χρόνια και τα ομόσπονδα κράτη της πρώην Ανατολικής Γερμανίας γίνονται τμήμα της ΕΕ (Oκτώβριος 1990).

Το σχέδιο Spinelli 
 
Το 1984 εγκρίνεται από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο με ευρεία πλειοψηφία το σχέδιο Spinelli για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Ένωσης. 

Ο Ιταλός πολιτικός Αλτιέρο Σπινέλι ήταν ένας από τους ιδρυτές της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Πρωτοστάτησε στη σύνταξη της πρότασης του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για μια ομοσπονδιακή ευρωπαϊκή ένωση.
 
Μάαστριχτ
 
Στις 7 Φεβρουαρίου 1992 υπογράφεται στο Μάαστριχτ η Συνθήκη για την Ευρωπαϊκή Ένωση. Με τη Συνθήκη θεσπίζονται σαφείς κανόνες για το μελλοντικό ενιαίο νόμισμα, για την κοινή εξωτερική πολιτική και την πολιτική ασφάλειας και για στενότερη συνεργασία σε θέματα δικαιοσύνης και εσωτερικών υποθέσεων. Η «Ευρωπαϊκή Κοινότητα» μετονομάζεται επίσημα σε «Ευρωπαϊκή Ένωση». Την πρώτη Ιανουαρίου του 1993 τίθεται σε ισχύ η ενιαία αγορά και οι τέσσερις βασικές αρχές που περιλαμβάνει: η ελεύθερη κυκλοφορία των εμπορευμάτων, των υπηρεσιών, των προσώπων και των κεφαλαίων.
 
Την 1^η Ιανουαρίου του 1995 η Αυστρία, η Φινλανδία και η Σουηδία προσχωρούν στην ΕΕ. Τα κράτη μέλη είναι πλέον 15 και περιλαμβάνουν όλα σχεδόν τα κράτη της Δυτικής Ευρώπης. Από τις 26 Μαρτίου 1995 αρχίζει να ισχύει η συμφωνία του Σένγκεν σε επτά χώρες: Bέλγιο, Γαλλία, Γερμανία, Ισπανία, Κάτω Χώρες, Λουξεμβούργο και Πορτογαλία. Οι υπήκοοι όλων των κρατών μελών μπορούν να ταξιδεύουν μεταξύ όλων αυτών των χωρών χωρίς έλεγχο διαβατηρίων στα σύνορα. Ο χώρος Σένγκεν επεκτάθηκε στη συνέχεια και σε άλλες χώρες.

Το ευρώ
 
Την 1η Ιανουαρίου 1999 το ευρώ υιοθετείται από έντεκα χώρες (στις οποίες, το 2001, θα προστεθεί και η Ελλάδα). Αρχικά χρησιμοποιείται μόνο για εμπορικές και χρηματοπιστωτικές συναλλαγές. Τα χαρτονομίσματα και τα κέρματα έρχονται αργότερα. Οι χώρες της ζώνης του ευρώ είναι: Αυστρία, Βέλγιο, Γαλλία, Γερμανία, Ελλάδα, Ιρλανδία, Ισπανία, Ιταλία, Κάτω Χώρες, Λουξεμβούργο, Πορτογαλία και Φινλανδία. Η Δανία, το Ηνωμένο Βασίλειο και η Σουηδία αποφάσισαν να μείνουν εκτός ευρωζώνης.

Την 1η Μαΐου 2004 οκτώ ακόμη χώρες (Εσθονία, Λετονία, Λιθουανία, Ουγγαρία, Πολωνία, Σλοβακία, Σλοβενία και Τσεχική Δημοκρατία) προσχωρούν στην ΕΕ. Το ίδιο πράττουν Κύπρος και Μάλτα. Ακολουθούν το 2007 Βουλγαρία και Ρουμανία ενώ η τελευταία προσθήκη γίνεται τον Ιούλιο του 2013 με την προσθήκη της Κροατίας.
 
Η συνθήκη της Λισαβόνας
 
Στις 13 Δεκεμβρίου 2007 τα 27 κράτη μέλη της ΕΕ υπογράφουν τη Συνθήκη της Λισαβόνας, η οποία τροποποιεί τις προηγούμενες Συνθήκες. Η Συνθήκη της Λισαβόνας κυρώνεται από όλες τις χώρες της ΕΕ πριν τεθεί σε ισχύ την 1η Δεκεμβρίου 2009.

Προβλέπει πιο ισχυρό Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, αλλαγή των διαδικασιών ψηφοφορίας στο Συμβούλιο, πρωτοβουλία των πολιτών, μόνιμο Πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, νέο Ύπατο Εκπρόσωπο για Θέματα Εξωτερικής Πολιτικής, νέο διπλωματικό σώμα της ΕΕ.  Υπενθυμίζεται ότι η Συνθήκη για τη θέσπιση Συντάγματος της Ευρώπης (2004) – η οποία είχε παρόμοιους στόχους με τη Συνθήκη της Λισαβόνας – υπεγράφη αλλά δεν επικυρώθηκε ποτέ.
 
Η κρίση στην Ευρώπη και την Ελλάδα
 
Τον Σεπτέμβριο του 2008 η χρηματοπιστωτική κρίση πλήττει την παγκόσμια οικονομία. Τα προβλήματα ξεκινούν με τα ενυπόθηκα δάνεια στις Ηνωμένες Πολιτείες. Πληθώρα ευρωπαϊκών τραπεζών αντιμετωπίζουν πρόβλημα. Η οικονομική κρίση χτυπάει κυρίως τις χώρες του ευρωπαϊκού Νότου και η Ευρωπαϊκή Ένωση σε συνεργασία με την ΕΚΤ και το ΔΝΤ εφαρμόζουν σκληρά προγράμματα λιτότητας.
 
Στις 23 Απριλίου 2010 ο τότε πρωθυπουργός της Ελλάδας, Γιώργος Παπανδρέου με φόντο το ακριτικό Καστελόριζο ανακοινώνει την προσφυγή της Ελλάδας στον μηχανισμό στήριξης και βάζει τη χώρα στον μνημονιακό δρόμο που διανύει έως και σήμερα.

^{Διαβάστε: Τέσσερα χρόνια Μνημόνιο}

Την 1η Ιανουαρίου 2013 τίθεται σε ισχύ η Συνθήκη για τη Σταθερότητα, τον Συντονισμό και τη Διακυβέρνηση στην Οικονομική και Νομισματική Ένωση γνωστή ως «δημοσιονομικό σύμφωνο». Στόχος της είναι η ενίσχυση της δημοσιονομικής πειθαρχίας στην Ευρωζώνη με τον «κανόνα του ισοσκελισμένου προϋπολογισμού».
 
Ευρωεκλογές 2014
 
Στις 22 – 25 Μαΐου 2014 θα διεξαχθούν οι εκλογές για την ανάδειξη των νέων μελών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για τα επόμενα 5 χρόνια. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο είναι το μόνο όργανο της ΕΕ που εκλέγεται από τους πολίτες. Το νέο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο που θα προκύψει από τις εκλογές του Μάη θα έχει 751 μέλη (750 ευρωβουλευτές και 1 πρόεδρο). Οι έδρες διατίθενται μεταξύ των χωρών της ΕΕ με βάση την αρχή της «φθίνουσας αναλογικότητας». Αυτό σημαίνει ότι οι χώρες με τον μεγαλύτερο πληθυσμό έχουν περισσότερες θέσεις απ’ ό,τι οι μικρότερες χώρες.

^{Πατήστε πάνω για μεγέθυνση}

Το δικαίωμα ψήφου στις Ευρωεκλογές διέπεται από την εθνική νομοθεσία. Η ευρωπαϊκή νομοθεσία καθορίζει τις θεμελιώδεις αρχές – ότι οι εκλογές πρέπει να διεξάγονται με άμεση και καθολική ψηφοφορία, με ελεύθερο και απόρρητο τρόπο. Οι ευρωβουλευτές πρέπει να εκλέγονται σε κάθε χώρα της ΕΕ με βάση την αρχή της αναλογικής εκπροσώπησης.
 
Τι αλλάζει φέτος
 
Η Συνθήκη της Λισαβόνας του 2009 ορίζει ότι οι κυβερνήσεις των κρατών μελών της ΕΕ οφείλουν, στο πλαίσιο των τακτικών συνόδων κορυφής του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, να λαμβάνουν υπόψη τους τα αποτελέσματα των Ευρωεκλογών όταν προτείνουν τον νέο πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Στη συνέχεια, ο πρόεδρος θα πρέπει να ψηφιστεί και να εκλεγεί από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Με ψήφισμα που εξέδωσε το 2013, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο κάλεσε όλες τις πολιτικές παρατάξεις να προτείνουν υποψηφίους για τη θέση αυτή.

^{Πατήστε πάνω για μεγέθυνση}

Υποψήφιοι για την προεδρία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής είναι ο Ζαν – Κλοντ Γιούνκερ του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος, ο νυν πρόεδρος της Ευρωβουλής Μάρτιν Σουλτς των Σοσιαλιστών, ο Αλέξης Τσίπρας της Ευρωπαϊκής Αριστεράς, ο Γκι Φέρχοφταντ των Φιλελευθέρων και η Σκα Κέλερ των Πρασίνων.