Δευτέρα 31 Οκτωβρίου: Πέντε ημέρες μετά τις αποφάσεις της Συνόδου Κορυφής για το «κούρεμα» του ελληνικού δημόσιου χρέους, και τις πολιτικές που θα το συνοδεύουν -έχουν μεσολαβήσει πολιτικές και κοινωνικές αντιδράσεις για την πορεία της χώρας, με χαρακτηριστικό στιγμιότυπο την αποχώρηση του προέδρου της Δημοκρατίας από την στρατιωτική παρέλαση της 28ης Οκτωβρίου η οποία τελικά ματαιώθηκε. Με μια ομιλία στην ΚΟ του ΠΑΣΟΚ, ο πρωθυπουργός Γιώργος Παπανδρέου αιφνιδιάζει τους πάντες, σε Ελλάδα και εξωτερικό, ανακοινώνοντας τη διεξαγωγή δημοψηφίσματος με αντικείμενο την ευρωπαϊκή συμφωνία αυτή καθ’ αυτήν. Και κάτι ακόμη: ταυτίζει το δίλημμα με την παραμονή της χώρας στη ζώνη του Ευρώ.

Ads

 
Η «βόμβα» Παπανδρέου -αν υποθέσει κανείς ότι είχε κάποιο νόημα με όρους εσωτερικής πολιτικής αυτό καταργήθηκε ευθύς αμέσως μέσα από το διεθνή αντίκτυπο της πρωτοβουλίας- προκαλεί άμεσα την αντίδραση σύσσωμης της αντιπολίτευσης η οποία μιλώντας για εκβιαστικά διλήμματα και έλλειψη νομιμοποίησης της κυβέρνησης ζητά την άμεση διεξαγωγή εκλογών.
 
Παράλληλα, εξοργίζει τους ηγέτες των υπόλοιπων χωρών – μελών της Ευρωζώνης, με τη Μέρκελ και το Σαρκοζί να ξεκαθαρίζουν ότι ουδέποτε ενημερώθηκαν για μια ανάλογη πρόθεση από τον Έλληνα πρωθυπουργό. To ίδιο άλλωστε διαρρέει και ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης, και υπουργός Οικονομικών Ευάγγελος Βενιζέλος. Ακόμη και ο Λευκός Οίκος αντιδρά, εκφράζοντας με ανακοίνωση την έντονη ανησυχία του για την κρίση στην Ευρωζώνη, και κατ’ επέκταση στη διεθνή οικονομία. Οι αγορές καταρρέουν.
 
Το κυριότερο όμως, και το πιο καθοριστικό όπως τείνει να αποδειχθεί, είναι πως η ανακοίνωση για δημοψήφισμα βγάζει από τα «ρούχα» τους και βουλευτές του ΠΑΣΟΚ. Η Μιλένα Αποστολάκη υποβάλλει την παραίτησή της από την Κοινοβουλευτική Ομάδα του κυβερνώντος κόμματος με ανοιχτή επιστολή στον πρωθυπουργό και τον πρόεδρο της Βουλής, υπογραμμίζοντας ότι τίθεται σε κίνδυνο η ευρωπαϊκή πορεία της χώρας. Ακολουθεί σειρά αντίστοιχων αντιδράσεων από βουλευτές του ΠΑΣΟΚ όπως οι Καϊλή, Β.Παπανδρέου, Κεφαλίδου, Αντωνίου ή οι Λιντζέρης και Βουδούρης. Ανάμεσα σε άλλα, ζητούν πρωτοβουλίες προς την κατεύθυνση του σχηματισμού κυβέρνησης εθνικής ενότητας.
 
Ο επόμενος γύρος ακολουθεί στη συνεδρίαση του υπουργικού συμβουλίου, όπου τη διαφοροποίησή τους από την απόφαση του πρωθυπουργού και των στενών συνεργατών του εκφράζουν οι Λοβέρδος, Ραγκούσης, Διαμαντοπούλου και Καστανίδης. Το Μαξίμου είναι αμετακίνητο.
 
Ο πρωθυπουργός οφείλει πλέον να ταξιδέψει στις Κάννες, προκειμένου να δώσει εξηγήσεις στους -ανίδεους για τον περίφημο οδικό χάρτη του- ηγέτες της Γερμανίας και της Γαλλίας. Οι ίδιοι άλλωστε έπρεπε με τη σειρά τους να έχουν συγκεκριμένη εικόνα ενόψει της Συνόδου των 20 πλουσιότερων χωρών του κόσμου που θα ακολουθούσε. Το δίδυμο Μέρκελ – Σαρκοζί απευθύνεται με σαφήνεια στον Έλληνα πρωθυπουργό: ΑΝ διεξαχθεί δημοψήφισμα, αυτό θα πρέπει να γίνει άμεσα και να αφορά ένα πολύ συγκεκριμένο ζήτημα, αυτό της παραμονής ή της εξόδου της Ελλάδας από τη ζώνη του Ευρώ.
 
Ακριβώς την ίδια ώρα, κυβερνητικά στελέχη όπως η αναπλ. υπουργός Εξωτερικών Μαριλίζα Ξενογιαννακοπούλου, με δημόσιες δηλώσεις τους, επιμένουν ότι το δημοψήφισμα θα γίνει και θα αφορά αποκλειστικά και συγκεκριμένα τη συμφωνία της 26ης Οκτωβρίου, δηλαδή τη δανειακή σύμβαση και τις πολιτικές που θα τη συνοδεύουν. Δεν πέρασαν 2 ώρες και ο πρωθυπουργός εξέρχεται ταπεινωμένος από τη συνάντηση με την άτυπη γαλλογερμανική ηγεσία της Ευρωζώνης, για να δηλώσει ότι το δημοψήφισμα θα αφορά την παραμονή ή την έξοδο της Ελλάδας από το Ευρώ. Ο κύβος ερρίφθη, δρομολογώντας (στην καλύτερη περίπτωση μόνο) πολιτικές εξελίξεις οι οποίες θα γραφτούν με έντονα χρώματα στην ιστορία της μεταπολιτευτικής Ελλάδας.