Οι πανελλαδικές εξετάσεις του 2014 ολοκληρώθηκαν. Επόμενο μεγάλο βήμα για τους επίδοξους φοιτητές το μηχανογραφικό δελτίο. Και μετά η αγωνία για πως θα κινηθούν οι βάσεις. Σε ποιες σχολές θα ανέβουν και σε ποιες θα πέσουν; Ποιοι παράγοντες θα επηρεάσουν τις αυξομειώσεις; Ο Νίκος Παυλάκος, σύμβουλος σταδιοδρομίας και ιδιοκτήτης της εταιρείας επαγγελματικού προσανατολισμού orientum.gr, δίνει απαντήσεις αλλά και tips για τη σωστή συμπλήρωση του μηχανογραφικού δελτίου προτείνοντας παράλληλα εναλλακτικές λύσεις που ίσως οι υποψήφιοι δεν έχουν σκεφτεί.

ΟΙ ΒΑΣΕΙΣ
 
«Τα θέματα των Πανελλαδικών επηρεάζουν άμεσα τις βάσεις» εξηγεί ο Νίκος Παυλάκος. Φέτος τα θέματα ήταν πιο εύκολα σε σχέση με την προηγούμενοι φορά και οι υποψήφιοι φαίνεται πως έχουν γράψει καλύτερα. Αυτό σημαίνει ότι οι βάσεις των σχολών σε γενικές γραμμές θα ανέβουν. «Το 2012 είχε παρατηρηθεί έντονα το φαινόμενο της μεγάλης πτώσης των βάσεων. Υπήρξαν σχολές, όπως οι οικονομικές, που έπεσαν έως και 3.000 μόρια λόγω της δυσκολίας των μαθημάτων βαρύτητας. Δεν είναι λοιπόν απίθανο φέτος να σημειωθούν αυξήσεις των βάσεων σε τέτοια επίπεδα». 
 
Οι υψηλόβαθμες σχολές. Οι υποψήφιοι καθώς αυτοί με τις υψηλότερες βαθμολογίες δηλώνουν συγκεκριμένες σχολές. Στο πρώτο πεδίο νομική και ψυχολογία, στο δεύτερο πεδίο παιδαγωγικά ή μαθηματικό, φυσικό, χημικό και πληροφορική, στο τρίτο ιατρική, στο τέταρτο μηχανολόγους μηχανικούς ή ηλεκτρολόγους μηχανικούς και στο πέμπτο λογιστική ή το Διοικητικής Επιστήμης και Τεχνολογίας – πολύ δημοφιλές τα τελευταία χρόνια – και τα τμήματα διοίκησης επιχειρήσεων. Οι σχολές αυτές είναι πάντα πολύ υψηλά στις προτιμήσεις των υποψηφίων και οι βάσεις τους θα εξαρτηθούν αποκλειστικά από τη βαθμολογία. Αντίθετα για τις χαμηλόβαθμες σχολές θα παίξει ρόλο που θα κινηθούν οι χαμηλότερες βαθμολογίες.
 
Οι μεσαίες σχολές. Εδώ δεν υπάρχει τρόπος να προβλεφθούν οι βάσεις. Δημιουργείται μάλιστα πρόβλημα με τις προβλέψεις. Αυτοί που κάνουν προβλέψεις επί της ουσίας δημιουργούν το αντίστροφο αποτέλεσμα. Οι υποψήφιοι ακούν ότι θα ανέβουν οι βάσεις σε κάποιες σχολές και δεν τις δηλώνουν με αποτέλεσμα ή βάσεις να πέφτουν. Το ίδιο μπορεί να συμβεί και αντίστροφα.
 
Μια άλλη παράμετρος που επηρεάζει τις βάσεις είναι ο αριθμός των εισακτέων. Αυτός φέτος δεν έχει αλλάξει άρα οι βάσεις θα επηρεαστούν κυρίως από τη βαθμολογία και τη ζήτηση.
 
Οι βάσεις της… κρίσης
 
«Οι υποψήφιοι υποβάλλουν τις προτιμήσεις τους με μια συγκεκριμένη σειρά κάθε χρόνο αλλά πάντα υπάρχουν κάποιες αυξομειώσεις. Εδώ η κρίση έχει επηρεάσει πάρα πολύ τις επιλογές των μαθητών» τονίζει ο Νίκος Παυλάκος. Στο τέταρτο επιστημονικό πεδίο για παράδειγμα οι υποψήφιοι δεν επιλέγουν εύκολα τους πολιτικούς μηχανικούς και τις ειδικότητες που έχουν σχέση με την οικοδομή που έχει πέσει ιδιαίτερα ως χώρος απορρόφησης. Τα τελευταία χρόνια πέφτουν επίσης οι βάσεις στα παιδαγωγικά και σε σχολές που η επαγγελματική απορρόφηση έχει σχέση με το δημόσιο τομέα. Αντίθετα οι υποψήφιοι επιλέγουν παραϊατρικά επαγγέλματα και τις γεωπονικές σχολές καθώς διαφαίνεται ότι η γεωργία αποτελεί αναπτυσσόμενο χώρο που προσφέρει επαγγελματική αποκατάσταση. «Περιμένουμε μικρή άνοδο σε αυτές τις σχολές και κατά πάσα πιθανότητα άνοδο θα έχουν και οι οικονομικές σχολές».
 
«Οι υποψήφιοι επηρεάζονται από διάφορα πράγματα ακόμη και μια πληροφορία που ακούγεται στην επικαιρότητα. Για παράδειγμα φέτος ακούγεται συνέχει ότι θα ανέβει ο τουρισμός. Ενδέχεται λοιπόν, να αυξηθεί η προτίμηση των υποψηφίων για τις οικονομικές σχολές, τις σχολές διοίκησης επιχειρήσεων και τα ΤΕΙ τουριστικών επιχειρήσεων. Επιπλέον πολύ σημαντικό ρόλο παίζει πια και η πόλη των σχολών. Οι βάσεις στις σχολές της Αθήνας σίγουρα θα ανέβουν κι άλλο γιατί οι γονείς δεν μπορούν να στείλουν τα παιδιά τους εκτός Αθήνας για σπουδές. Έτσι παρατηρείται το φαινόμενο οι βάσεις σε πολύ καλές σχολές τις επαρχίας να πέφτουν» σημειώνει ο Νίκος Παυλάκος.
 
Τι αλλάζει για τις ειδικές κατηγορίες
 
Έως και το 2012 -2013 υπήρχε ειδική νομοθεσία για τις ειδικές κατηγορίες φοιτητών στις οποίες περιλαμβάνονται οι πολύτεκνοι, οι τρίτεκνοι και οι φοιτητές που υπάγονται στα κοινωνικά κριτήρια. Στους υποψήφιους αυτούς δίνονταν επιπλέον εισαγωγικές θέσεις σε κάθε σχολή. Το Φεβρουάριο του 2014 αυτός ο νόμος κρίθηκε αντισυνταγματικός από το Συμβούλιο της Επικρατείας. Καταργήθηκε λοιπόν αυτός ο τρόπος εισαγωγής και επανήλθαμε στις παλιές μετεγγραφές. Αναμένεται πάντως νέα ανακοίνωση από το υπ. Παιδείας προκειμένου να διευκρινιστεί τι ακριβώς θα συμβεί με τους υποψήφιους των ειδικών κατηγοριών.
 
ΤΟ ΜΗΧΑΝΟΓΡΑΦΙΚΟ
 
«Κάτι που πρέπει να γνωρίζουν οι υποψήφιοι είναι ότι όσοι κάνουν μηχανογραφικό φέτος πρακτικά στην αγορά εργασίας και το πραγματικό τους αντικείμενο θα βρεθούν σε μια 10ετία περίπου – στην περίπτωση που κάνουν κι ένα μεταπτυχιακό ή χρειαστεί να δουλέψουν για ένα ή δυο χρόνια σε επάγγελμα που δεν είναι σχετικό με την ακαδημαϊκή τους εκπαίδευση. Σε ένα τέτοιο χρονικό διάστημα δεν ξέρει κανείς τι θα γίνεται στην αγορά εργασίας και το χειρότερο πράγμα που μπορούν να κάνουν υποψήφιοι και γονείς είναι να κάνουν πρόβλεψη» υπογραμμίζει ο Νίκος Παυλάκος. «Το 2009 όλοι προέβλεπαν ότι οι δάσκαλοι θα έχουν δουλειά. Το 2012 όταν τα παιδιά τελείωσαν τη σχολή δεν μπορούσαν πια να διοριστούν λόγω της κρίσης στο δημόσιο τομέα».
 
Επιλογή με βάση τις εναλλακτικές

«Αυτό που λέμε στους υποψηφίους είναι ότι το βασικό στοιχείο επιλογής πρέπει να είναι οι εναλλακτικές που τους δίνει η σχολή μετά από τέσσερα χρόνια σπουδών. Προτείνουμε πάντα σχολές που έχουν γενικό αντικείμενο πάνω σε συγκεκριμένο χώρο. Αυτό είναι το νούμερο ένα. Τα περισσότερα παιδιά για παράδειγμα πιστεύουν ότι από το Φυσικό βγαίνεις καθηγητής. Είναι όμως ένα τμήμα που δίνει τη δυνατότητα δέκα διαφορετικών μεταπτυχιακών σε διαφορετικά αντικείμενα και τελικά τομείς της αγοράς εργασίας. Εξάλλου μετά από τέσσερα χρόνια σπουδών ο πτυχιούχος πια θα είναι πιο ώριμος  ενώ παράλληλα θα είναι πιο ξεκάθαρο πως κινείται η αγορά εργασίας. Σε περίπτωση που κάποιος δεν έχει τη δυνατότητα μεταπτυχιακού μπορεί να επιλέξει ένα δεύτερο πτυχίο ή ένα πρόγραμμα εκπαίδευσης και κατάρτισης».
 

Tips για το μηχανογραφικό δελτίο

• Επιλέξτε σχολή με βάση την προτίμηση σας στο αντικείμενο
• Μην κάνετε προβλέψεις για την αγορά εργασίας
• Μην επιλέγετε με βάση… τις περσινές βάσεις
• Επιλέξτε σχολή με βάση τις εναλλακτικές που σας προσφέρει
• Επιλέξτε σχολή με βάση τα επαγγελματικά δικαιώματα που σας εξασφαλίζει

 
Επιλογή με βάση τα επαγγελματικά δικαιώματα
 
«Κάτι που επίσης πρέπει να προσέξουν οι υποψήφιοι είναι τα επαγγελματικά δικαιώματα που τους δίνουν οι σχολές αυτές στην αγορά εργασίας. Στην Ελλάδα είναι ακόμη πολύ σημαντικό το κομμάτι των επαγγελματικών δικαιωμάτων. Για να ξεκινήσει κάποιος στην αγορά εργασίας πρέπει η σχολή που θα τελειώσει είτε να τον βάζει στο συγκεκριμένο ΠΕ ή να του δίνει άδεια ασκήσεως επαγγέλματος ή να τον γράφει στο αντίστοιχο επιμελητήριο».
 
Αυτό που έχει δουλειά ή αυτό που μας αρέσει;
 
«Τα παιδιά να προσέξουν ιδιαίτερα τη σειρά που θα τοποθετήσουν τις σχολές στο μηχανογραφικό. Πρέπει πάντα να είναι σειρά προτίμησης. Να διαλέγουν δηλαδή ανάλογα με το τι τους αρέσει κι όχι με βάση το επαγγελματικό μέλλον. Αν κάποιος ασχοληθεί με κάτι που του αρέσει σημαίνει ότι θα αφιερώσει περισσότερο χρόνο σε αυτό και κατά τη διάρκεια των σπουδών του και οδεύοντας προς την αγορά εργασίας. Θα γίνεται συνεχώς καλύτερος και μετά θα μπορέσει να βρει τον τρόπο να κάνει τις σπουδές επάγγελμα και να ζήσει από αυτές. Αν κάποιος κάνει προβλέψεις για την αγορά εργασίας υπάρχουν δυο κίνδυνοι. Πρώτον, να προβλέψει λάθος και δεύτερον ο χώρος που επέλεξε να έχει δουλειά αλλά να μην του ταιριάζει».
 
Το 2012 έρευνα του ΟΟΣΑ κατέγραφε ότι στην Ελλάδα το 54% των νέων πτυχιούχων είναι άνεργοι. Το ποσοστό αφορούσε όλες τις ειδικότητες κι όλα τα επιστημονικά πεδία. Μια δεύτερη έρευνα κατέγραφε ότι οι εργοδότες σημείωναν ως το μεγαλύτερο πρόβλημα αναφορικά με τις προσλήψεις ότι οι υποψήφιοι εργαζόμενοι σε ποσοστό 70%-75% είχαν ναι μεν τα τυπικά προσόντα αλλά είχαν τεράστια προβλήματα στις παράπλευρες δεξιότητες που απαιτούνται. Το ποσοστό αφορούσε επίσης όλες τις ειδικότητες κι όλα τα επιστημονικά πεδία. «Σημασία έχει λοιπόν κάποιος να επιλέγει το αντικείμενο που του αρέσει και για το οποίο θα αφιερώσει περισσότερο χρόνο. Αυτό ξεχωρίζει αυτούς που θα βρουν δουλειά εύκολα από αυτούς που δεν θα βρουν δουλειά εύκολα. Η διαφορά δεν είναι το πτυχίο που κάνουν αλλά το τι έχουν κάνει μέσα στο πανεπιστήμιο και το πως έχουν αναπτύξει τις δεξιότητές τους».
 
Η βοήθεια του ειδικού
 
«Πάντα λέμε στους υποψηφίους να κάνουν το μηχανογραφικό τους με τη βοήθεια κάποιου ειδικού γιατί υπάρχουν πολλές παγίδες κυρίως αναφορικά με τα επαγγελματικά δικαιώματα των σχολών. Μια επιπλέον συμβουλή είναι να μη κοιτούν τις βάσεις της προηγούμενης χρονιάς. Θα κάνουν σίγουρα λάθος μηχανογραφικό» καταλήγει ο Νίκος Παυλάκος.
 
Το δεύτερο μηχανογραφικό

Μια εναλλακτική για τους υποψήφιους είναι η κατάθεση ενός δεύτερου μηχανογραφικού στην Κύπρο. Υπάρχουν δυο δημόσια πανεπιστήμια το Πανεπιστήμιο Κύπρου και το Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο Κύπρου. Όλοι οι Έλληνες μαθητές έχουν δυνατότητα να συμπληρώσουν ένα δεύτερο μηχανογραφικό για την Κύπρο. Το δελτίο υπάρχει και στο διαδίκτυο με οδηγίες για τη συμπλήρωσή του ενώ μπορεί να αποσταλεί ταχυδρομικά στο κυπριακό πανεπιστήμιο από 1η έως 20 Ιουλίου. Οι υποψήφιοι λοιπόν καταθέτουν κανονικά το μηχανογραφικό τους στην Ελλάδα και μετά το δεύτερο μηχανογραφικό στην Κύπρο. Τον Αύγουστο καλούνται να κάνουν την τελική τους επιλογή.

Τα πανεπιστήμια της Κύπρου έχουν όλες τις βασικές σχολές που έχουν και τα ελληνικά πανεπιστήμια και σε αυτά προσφέρονται περίπου 400 θέσεις σε όλες τις σχολές για Έλληνες φοιτητές. Για να εισαχθεί ο υποψήφιος μετράει ο γενικός βαθμός πρόσβασης σε όλα τα μαθήματα που εξετάστηκαν πανελλαδικά κι όχι τα μόρια – όπως στην Ελλάδα – για τα οποία παίζουν ρόλο οι αυξημένοι συντελεστές των μαθημάτων βαρύτητας. Μπορεί λοιπόν κάποιος να χάνει μια καλή σχολή στην Ελλάδα αλλά να πιάνει την ίδια σχολή στην Κύπρο. Επιπλέον – με εξαίρεση των περσινή χρονιά – οι βάσεις στην Κύπρο είναι χαμηλότερες απ’ ότι στην Ελλάδα. Παράλληλα τα πανεπιστήμια της Κύπρου αναγνωρίζονται κανονικά από το ελληνικό δημόσιο. Επίσης έχουν πολύ καλό σύστημα εκπαίδευσης (αγλλοσαξωνικό) ενώ τα μαθήματα είναι κυρίως στα ελληνικά και σε κάποιες περιπτώσεις στα αγγλικά. Τα πανεπιστήμια της Κύπρου είναι λοιπόν μια πολύ καλή επιλογή για κάποιον που μπορεί να φύγει από την Αθήνα.

Επίσης από το 2011 στην Κύπρο υπάρχουν ιδιωτικά πανεπιστήμια τα οποία πλέον αναγνωρίζονται κανονικά από το ελληνικό δημόσιο. Αν λοιπόν κάποιος επιθυμεί να φοιτήσει σε ιδιωτικό πανεπιστήμιο τότε η Κύπρος είναι μια πολύ καλή επιλογή – σε σχέση ας πούμε με την Αγγλία  – γιατί τα πανεπιστήμια της έχουν κυρίως μαθήματα στα ελληνικά. Επιπλέον το κόστος ζωής είναι χαμηλό γιατί τα δίδακτρα είναι φθηνότερα ενώ δίνονται και κάποιες επιδοτήσεις από το κυπριακό κράτος για τους Έλληνες φοιτητές.

Orientum.gr  – Σύμβουλοι Σταδιοδρομίας