«Ο ΣΥΡΙΖΑ είναι πια μια αριστερή ευρωπαϊκή δύναμη, αναγνωρισμένη και σε συμμαχία με τη σοσιαλδημοκρατία»: Αυτή η φράση του Αλέξη Τσίπρα, στην κουβέντα που είχε το βράδυ των εκλογών με δημοσιογράφους στην Κουμουνδούρου, ίσως δίνει και το πιο καθαρό στίγμα των επόμενων κινήσεων του πρωθυπουργού και στο εγχώριο πολιτικό σκηνικό.

Με τρεις κερδισμένες εκλογικές αναμετρήσεις μέσα σ’ ένα χρόνο, κόντρα σε ένα Μνημόνιο και μια διάσπαση και με συνομιλητές τον Φρανσουά Ολάντ και τον Ματέο Ρέντσι, ο Αλέξης Τσίπρας γίνεται ντε φάκτο ο ηγετικός πόλος ανασύνθεσης, όχι μόνον της αριστεράς αλλά και της κεντροαριστεράς στην Ελλάδα. Και βάζει εξ αρχής τους δικούς του όρους στην αναδιάταξη του πολιτικού χάρτη, με διπλή στόχευση: Αφ’ενός την εδραίωση και παγίωση αυτού του ηγετικού ρόλου, και αφ΄ετέρου, την διασφάλιση ότι η κυβερνητική πλειοψηφία των 155 βουλευτών θα έχει τα αναγκαία αμορτισέρ για να αντέξει τους ― πιθανούς ― κραδασμούς της εφαρμογής ενός δύσκολου Μνημονίου.

Σ΄αυτήν τη γραμμή, η πλαγιοκόπηση του ΠΑΣΟΚ είναι δεδομένη και συντονισμένη: Ο ίδιος ο Αλέξης Τσίπρας κάλεσε, προεκλογικά, το ΠΑΣΟΚ «να ξαναβρεί τις σοσιαλδημοκρατικές του ρίζες», ο Πάνος Καμμένος ζήτησε δημόσια χθες, κι αμέσως μετά τη συνάντησή του με τον πρωθυπουργό, από τη Φώφη Γεννηματά να διώξει τον Ευάγγελο Βενιζέλο και να «διαχωρίσει το χθες» για να γίνει συνομιλητής της κυβέρνησης κι ο Πάνος Σκουρλέτης έβαλε το πλαίσιο των ενδεχόμενων μελλοντικών συναινέσεων αριστεράς και νέας σοσιαλδημοκρατίας: «Εκείνο το οποίο θα είχε ένα ενδιαφέρον», είπε, «είναι εάν το ΠΑΣΟΚ υπό την ηγεσία της κ. Γεννηματά, έδειχνε μια τάση αυτοκριτικής, στοχασμού εσωτερικού, επαναπροσδιορισμού στρατηγικού. Δεν βλέπω όμως κάτι τέτοιο. Εμείς θα θέλαμε να υπάρχει, γιατί θα ήταν συνομιλητής με την Αριστερά».

Το ΠΑΣΟΚ αντιμετωπίζει, επί του παρόντος, το «προσκλητήριο» αμήχανο και διχασμένο. Από τον εκλογικό αφανισμό του Γενάρη έως την σωτήρια ανάνηψη της περασμένης Κυριακής, ο δρόμος δεν απέχει πολύ. Κι η μάχη που καλείται να δώσει το πάλαι ποτέ κραταιό κίνημα δεν είναι εκείνη της ολικής επαναφοράς ως… κόμματος εξουσίας αλλά της επιβίωσης ως ενεργού παράγοντα της πολιτικής ζωής.

Σ’ αυτήν τη μάχη οι προτεινόμενοι δρόμοι εντός της Χαριλάου Τρικούπη είναι διαφορετικοί: Οι συναινέσεις, ακόμη και η ενδεχόμενη συνεργασία με τον ΣΥΡΙΖΑ, αποτελούν για μερίδα στελεχών του κόμματος τη μόνη οδό κάθαρσης από την τραυματική θητεία ως «κυβερνητική ουρά της ΝΔ του Σαμαρά». Εντός αυτών βρίσκονται και «ιστορικοί» παράγοντες του ΠΑΣΟΚ, όπως ο Κώστας Λαλιώτης, αλλά και τα περισσότερα στελέχη της συνεργαζόμενης ― αλλά οριακής κοινωνικής και εκλογικής επιρροής ― ΔΗΜΑΡ. Αντιθέτως, σε άλλη πορεία, άλλον χώρο κι άλλη πολιτικο-ιδεολογική σφαίρα παραμένουν ο Ευάγγελος Βενιζέλος κι η περί αυτόν ομάδα.

Η ίδια η Φώφη Γεννηματά φαίνεται να έχει επιλέξει τον δρόμο της, γνωρίζοντας όμως ότι δεν είναι έτοιμη για τη ρήξη με το σύστημα Βενιζέλου. Εξ ου και κύκλοι της Χαριλάου Τρικούπη διαμήνυσαν χθες ότι απαξιώνουν να σχολιάσουν τις δηλώσεις Καμμένου, εξ ου και η ίδια η πρόεδρος του κόμματος στις δημόσιες τοποθετήσεις της μετά το εκλογικό αποτέλεσμα επέμεινε στη γραμμή των «πανεθνικών» συναινέσεων, εξ ου και στην τηλεφωνική της επικοινωνία με τον Αλέξη Τσίπρα το βράδυ της Κυριακής φέρεται να δήλωσε ότι δεν είναι ώριμες οι συνθήκες συνεργασιών και συμπράξεων.

Στην Κουμουνδούρου και στο Μαξίμου παρακολουθούν σταθερά τις εντός ΠΑΣΟΚ διεργασίες και η στρατηγική απόφαση είναι να κρατήσουν την πόρτα ανοιχτή. Οι πρώτες, άλλωστε, ψηφοφορίες των εφαρμοστικών νόμων του Μνημονίου στη Βουλή, όπως επισημαίνουν κομματικές πηγές, γίνονται ντε φάκτο πεδίο δοκιμασίας των προθέσεων του ΠΑΣΟΚ ― είτε τού, κατά Βενιζέλο, «όλου ΠΑΣΟΚ», είτε τού νέου ΠΑΣΟΚ, εάν υπάρξει….