Ήταν 28 Ιουνίου 1914, όταν στο Σαράγεβο, έπεφτε νεκρός ο αρχιδούκας και διάδοχος του θρόνου της Αυστροουγγαρίας, Φραγκίσκος Φερδινάνδος. Προφασιζόμενη την απειλή του σλαβικού αλυτρωτισμού στην περιοχή, η Αυστροουγγαρία χρησιμοποίησε την δολοφονία αυτή ως αφορμή για να κηρύξει πόλεμο στην Σερβία.. Σύντομα, η εμπλοκή όλων των τότε μεγάλων δυνάμεων, με τη μία ή την άλλη πλευρά, οδήγησε στην έναρξη του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου ο οποίος σημάδεψε ανεξίτηλα με φρίκη την ιστορία του 20ου αιώνα.

Στην πόλη, όπου η σπίθα του Μεγάλου Πολέμου άναψε έναν αιώνα πριν, την άλλη βδομάδα (6-9 Ιουνίου 2014) θα φυσήξει ισχυρός άνεμος ειρήνης. Χιλιάδες αγωνιστές της Ειρήνης, από την Ευρώπη και όλο τον κόσμο θα λάβουν μέρος σε ένα σύνολο εκδηλώσεων με θέμα «Peace Events Sarajevo 2014- Από έναν Κόσμο Πολέμου και Βίας σε μία Κουλτούρα Ειρήνης και Μη-Βίας». Οι εκδηλώσεις αυτές είναι εξαιρετικά επίκαιρες και το μήνυμα τους πολυδιάστατο. Οι υποσχέσεις και οι προσδοκίες για την έναρξη μίας περιόδου Ειρήνης στην Ευρώπη, πολύ γρήγορα διαψεύστηκαν.

Η πρώτη διάψευση ήρθε μόλις το 1991, με την βίαιη διάλυση της Γιουγκοσλαβίας και τους παρατεταμένους εμφυλίους πολέμους που έπληξαν κυρίως την Βοσνία-Ερζεγοβίνη, την Κροατία και την Σερβία με αποκορύφωμα την βάρβαρη και παράνομη επίθεση του ΝΑΤΟ εναντίον της Σερβίας το 1999. Σήμερα, η βαθιά εθνική κρίση στην Ουκρανία και το ενδεχόμενο μίας νέας διαίρεσης ενός ακόμα κράτους, στο πλαίσιο της Ευρώπης, αποτελεί και αυτό συνέπεια της επεκτατικής πολιτικής του ΝΑΤΟ προς την Ανατολή και τα σύνορα με τη Ρωσία.

Την ίδια ώρα, οι τριγμοί που έχει επιφέρει η οικονομική κρίση στην διαδικασία της Ευρωπαϊκής Ενοποίησης, με καταστροφικές συνέπειες στις Ευρωπαϊκές κοινωνίες αποτελούν πρόσφορο έδαφος για την έξαρση του εθνικισμού, της ξενοφοβίας και του πολυπρόσωπου ρατσισμού σε όλα τα μήκη και πλάτη της ηπείρου μας.

Επιδίωξη λοιπόν, των οργανωτών των εκδηλώσεων στο Σαράγεβο, είναι οι εκδηλώσεις αυτές να αποτελέσουν τροφή για στοχασμό, συζήτηση και ανάπτυξη κοινών πρωτοβουλιών για την ειρήνη και την  συνεργασία, με βάση την αλληλεγγύη και την φιλία των λαών. Ήδη έχουν προγραμματιστεί δεκάδες εργαστήρια, διαλέξεις και ανοιχτές συζητήσεις πάνω σε εξειδικευμένα θέματα, ενώ ταυτόχρονα οργανώνονται διάφορες πολιτιστικές εκδηλώσεις όπου θα πραγματοποιηθούν σε δρόμους και δημόσιους χώρους της πρωτεύουσας της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης.

Στο Σεράγεβο θα συγκλίνουν πούλμαν Ειρήνης από διάφορες χώρες. Σε ό,τι αφορά την Ελληνική αποστολή, ήδη από τον Ιούλιο του 2013, ο ΣΥΡΙΖΑ είχε ομόφωνα εγκρίνει ψήφισμα στο συνέδριο του, για συμμετοχή στις εκδηλώσεις του Σεράγεβο, ύστερα από πρόταση του Τμήματος Διεθνών Σχέσεων. Ανάλογο ψήφισμα κατέθεσε το κόμμα και στο 4ο συνέδριο του Κόμματος της Ευρωπαϊκής Αριστεράς που έγινε στην Μαδρίτη, 13-15 Δεκεμβρίου 2013.

Η πρωτοβουλία του ΣΥΡΙΖΑ με τίτλο «Πρωτοβουλία Σαράγεβο 2014-Ειρηνικά Βαλκάνια-Ειρηνική Ευρώπη» βρήκε ιδιαίτερη απήχηση σε γειτονικές χώρες, ειδικότερα στην Βοσνία-Ερζεγοβίνη, στην Βουλγαρία, στην Τουρκία καθώς και στην Κύπρο. Εξ’ αρχής, ιδέα και στόχος του ΣΎΡΙΖΑ ήταν να μετατραπεί η Θεσσαλονίκη σε κέντρο φιλειρηνικής εξόρμησης στα Βαλκάνια. Ωστόσο, η προετοιμασία για τις εκλογές απορρόφησε όλες τις δυνάμεις του κόμματος, με αποτέλεσμα η πρωτοβουλία αυτή να μην πάρει τις διαστάσεις που θα μπορούσε και έπρεπε. Παρά το γεγονός αυτό, δρομολογήθηκαν ορισμένες διαδικασίες όπως η συγκρότηση Οργανωτικής Επιτροπής στη Θεσσαλονίκη καθώς και αντίστοιχη στην Κωνσταντινούπολη με την συμβολή του ODP, της DISK και του Ιδρύματος Ναζίμ Χικμέτ.

Σε συντονισμό, λοιπόν, του ΣΎΡΙΖΑ με την Τουρκική αριστερά, έχει καταρτιστεί ένα φιλόδοξο πρόγραμμα εκδηλώσεων με κατάληξη το Σαράγεβο. Το πρόγραμμα προβλέπει κοινές εκδηλώσεις Ελλήνων και Τούρκων ακτιβιστών της Ειρήνης στις 2 Ιουνίου στην Κωνσταντινούπολη με θέμα «Ναζίμ Χικμέτ και Γιάννης Ρίτσος: Ποιητές της Ειρήνης της Διεθνούς Αλληλεγγύης και της Ελληνοτουρκικής φιλίας.» Το ίδιο θέμα θα έχουν και οι εκδηλώσεις υποδοχής του Τουρκικού πούλμαν ειρήνης, στην Θεσσαλονίκη την επομένη, 3 Ιουνίου 2014. Στις 4 Ιουνίου, μαζί, το Τουρκικό και το Ελληνικό πούλμαν Ειρήνης θα αναχωρήσουν για το Σαράγεβο μέσω Σκοπίων-Βελιγραδίου.

Οι οργανωτικές επιτροπές της Θεσσαλονίκης και της Κωνσταντινούπολης έχουν προτείνει και αναλάβει από κοινού δύο εργαστήρια στο πλαίσιο των εκδηλώσεων του Σαράγεβο. Το πρώτο έχει θέμα «Ειρήνη στα Βαλκάνια και Ευρωπαϊκή Ασφάλεια» ενώ το δεύτερο θα ασχοληθεί με το αντικείμενο «Πρωτοβουλίες Ειρήνης και Αποστρατικοποίηση για την Μ. Ανατολή.»

Λίγες μέρες απομένουν για δηλώσεις συμμετοχής οι οποίες μπορούν να γίνουν απευθείας στη Θεσσαλονίκη (mail: [email protected] και τηλ. 2310-238120) ενώ οι ενδιαφερόμενοι από την Αθήνα μπορούν να απευθυνθούν στο [email protected] και τηλ: 210-5291308.

O Κωνσταντίνος Καλαμβοκίδης είναι Διεθνολόγος και μέλος του Τμήματος Διεθνών Σχέσεων και Θεμάτων Ειρήνης του ΣΥΡΙΖΑ

* Περισσότερες πληροφορίες για τις εκδηλώσεις στο Σαράγιεβο: https://www.peaceeventsarajevo2014.eu/