Θράσος είναι η προκλητική έλλειψη σεβασμού ή δισταγμού στη συμπεριφορά του ανθρώπου. Ο θρασύς επιδεικνύει αποφασιστικότητα και ενίοτε γίνεται προκλητικός. Οι αρχαίοι φιλόσοφοι -τραγωδοί και ιστορικοί- έχοντας κατά νου την έννοια του μέτρου θεώρησαν ότι το θράσος στηρίζεται στην αμάθεια (Περικλής) και η άγνοια για τα λάθη οδηγεί στο θράσος (Δημόκριτος). Ως λογικό συμπέρασμα υποστήριζαν ότι οι πολίτες πρέπει να μαθαίνουν να μη θρασύνονται (Σοφοκλής), έτσι ώστε για να διατηρούν τα κεκτημένα τους, να μην είναι τολμηροί αλλά να έχουν φρόνηση (Ευριπίδης).

Ελάτε όμως που ο Διαφωτισμός, στηριζόμενος στην κοινωνική ανάγκη για μετάβαση από τις φεουδαρχικές και απολυταρχικές δομές σε δημοκρατικές, δικαιοκρατικές και συλλογικές, αντιλήφθηκε ότι χωρίς κοινωνικές αναταράξεις και ριζικές αλλαγές που «πηγάζουν» μέσα από το λαό, τίποτα δεν μπορεί να αλλάξει. Έτσι το θράσος απέκτησε μια νέα εννοιολογική διάσταση και θεωρήθηκε υπαίτιο για τις μεγάλες και υψηλές κοινωνικές και πολιτικές κατακτήσεις (Βίκτωρ Ουγκώ). Το θράσος και η τόλμη συναντήθηκαν και αναγνωρίσθηκαν ως απόλυτες πολιτικές αρετές (Ζωρζ Δαντόν). Θράσος είχαν εκείνοι που πρωτοστάτησαν στην Ελληνική Επανάσταση και δε νοιάστηκαν για φρόνηση και μέτρο. Ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης ανέφερε χαρακτηριστικά: «Όταν αποφασίσαμε να κάμωμε την Επανάσταση, δεν εσυλλογισθήκαμε ούτε πόσοι είμεθα ούτε πως δεν έχομε άρματα ούτε ότι οι Τούρκοι εβαστούσαν τα κάστρα και τας πόλεις ούτε κανένας φρόνιμος μας είπε πού πάτε εδώ να πολεμήσετε με σιταροκάραβα βατσέλα».

Το θράσος «λειτούργησε» ως η κινητήριος δύναμη για τις κοινωνικές ανατροπές, τις επαναστάσεις και τις εθνικές και πατριωτικές αντιστάσεις. Δεν ήταν όμως ποτέ προνόμιο των πολλών και όπως είχε πει ο Έρασμος, «λίγοι άνθρωποι αντιλαμβάνονται το τεράστιο πλεονέκτημα που υπάρχει στο να μη διστάζεις ποτέ». Παρόλα αυτά, οι λίγοι που το είχαν αρκούσαν για να ξεσηκώσουν, να ταρακουνήσουν και να κινητοποιήσουν τους πολλούς. Όσοι έμειναν πίσω και δεν ακολούθησαν, ήταν αυτοί που δεν είχαν θάρρος. Αυτοί λούφαξαν, περίμεναν ποια κατεύθυνση θα πάρει το καράβι, που θα αράξει, αν το καταπιεί η θάλασσα ή το βουλιάξουν οι αναποδιές και οι δυσκολίες. Κρύφτηκαν στις γωνιές και λέξη δεν έβγαλαν. Η ανάσα τους δεν ακουγόταν. Κάποιοι εξ αυτών, επειδή ήταν καλοί υπολογιστές και καιροσκόποι, πιστοί στο δόγμα ότι το θάρρος δε μπορεί να γίνει ποτέ θράσος γιατί δεν πρέπει να το τολμά αυτό κανείς (Γρηγόριος Ναζιανζηνός), μουρμούριζαν, σχολίαζαν, χλεύαζαν και λοιδορούσαν εκείνους που τόλμησαν όσα αυτοί δε θέλησαν να κάνουν ή το ανέβαλαν για το απώτερο μέλλον, ψελλίζοντας δικαιολογίες για να εκλογικεύσουν την αναβλητικότητά τους. Γιατί εν τέλει, η βολή είναι πάντοτε βολική. Και το βόλεμα εξυπηρετεί και βολεύει· σε κάνει να τα κουτσοφέρνεις, θέτοντας μέτρο στη μιζέρια.

Και όμως, αντί να σωπάσουν ή εν τοιαύτη περιπτώσει να αντιπαρατεθούν ως έλλογα όντα, επέλεξαν να βάλουν το κεφάλι κάτω και τα πόδια πάνω, να κάνουν τη λογική παραλογισμό και να προσπαθήσουν να φοβίσουν εκείνους που δεν αρέσκονταν να κάθονται μια ζωή στον καναπέ, αλλά και τους άλλους, που είδαν τη ζωή τους να χάνεται -για μια ακόμη φορά- στις, γερμανικής έμπνευσης, λουθηρανές και απάνθρωπες πολιτικές. Γιατί οι εκτελεστές αυτών των πολιτικών είναι οι σταθεροί υπερασπιστές της απολυταρχικής και μεσσιανικής ευταξίας που εδώ και δεκαετίες σπέρνουν σκοτάδι και μοιράζουν φόβο.

Ας δράσουμε, ας βγάλουμε από μέσα μας το αν, το γιατί, το μήπως και το λες. Ας θυμηθούμε τι είπε ο Μενέλαος Λουντέμης, μπαϊλντισμένος από την πολιτική αναβλητικότητα και αναποφασιστικότητα: «Εάν βυθισθώμεν, ας βυθισθώμεν εις τον ωκεανόν! Ουχί εις την σκάφην!» Σήμερα μας απειλούν ότι θα πνιγούμε στη στεριά, φοβίζοντας έναν ολάκερο λαό ότι αν ξανοιχτεί στο πέλαγος θα τον καταπιεί η θάλασσα. Και ας κουνούν το δάχτυλο σε λαό θαλασσοπόρο και θαλασσοδαρμένο! Σε ένα λαό που δεν του λείπει το θάρρος και όταν χρειάζεται, έχει το θράσος που του πρέπει.