(Με αφορμή την κρίση στο ΚΘΒΕ) Το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος (ΚΘΒΕ), βρίσκεται στις πρώτες γραμμές τις επικαιρότητας. Και στην Ελλάδα δυστυχώς, όταν αυτό συμβαίνει για ένα θέατρο, δεν είναι ποτέ για καλό.

Λοιπόν, οι εργαζόμενοι του ΚΘΒΕ, ταλαιπωρούνται απλήρωτοι επί μήνες –και για να μη ματαιωθούν, για πρώτη φορά μετά από δεκαετίες, οι παραστάσεις του στην Επίδαυρο, οι εργαζόμενοι συμβιβάστηκαν, επικαλούμενοι τον πατριωτισμό και τον ηρωισμό τους (δικές τους οι λέξεις) σε ένα επίδομα εκτός έδρας της τάξης των 75 ευρώ. 

Η θέση που μπορεί να πάρει κάθε λογικός άνθρωπος στο ζήτημα, είναι πολύ εύκολη: Οι άνθρωποι αυτοί, πρέπει άμεσα να βρεθεί ένας τρόπος, να πληρωθούν τα χρήματα που τους οφείλονται –πράγμα που για κάθε εργαζόμενο που βρίσκεται στην ίδια θέση, οπουδήποτε, είναι βέβαια αυτονόητο.

Όμως ούτε εύκολη, ούτε αυτονόητη είναι η συμφωνία με γενικότερες απόψεις, για τον πολιτισμό και τον ρόλο του ΚΘΒΕ, που συνήθως συνοδεύουν τις ανακοινώσεις τόσο των εργαζομένων, όσο και των συλλογικών φορέων που εκφράζουν την συμπαράστασή τους.

Δεν είναι εδώ ο χώρος για να αντιπαραθέσουμε, στις συνθήκες που κυριάρχησαν στο ΚΘΒΕ, τις επί δεκαετίες άθλιες συνθήκες «εργασίας» στο ελεύθερο θέατρο. Ούτε για τις συνθήκες που επικρατούν στους επιχορηγούμενους –από το Δημόσιο, δηλαδή τους φορολογούμενους πολίτες –ιδιωτικούς θιάσους.

Μόνο μια επισήμανση αρκεί για την ώρα: ότι ποτέ δεν επιδείχθηκε κανενός είδους ευαισθησία για τους χώρους αυτούς, παρά μόνο από ελάχιστους γνώστες της κατάστασης. Αλλά δεν πρέπει, με αφορμή την επικαιρότητα, να μιλήσουμε επιτέλους για την πολιτεία του ΚΘΒΕ τα, αρκετά, τελευταία χρόνια;

Το να χαρακτηριστεί η εκάστοτε διαχείριση του ΚΘΒΕ ως ανεύθυνη, είναι το επιεικέστερο που μπορεί να πει κανείς. Με την ανοχή όλων των συντελεστών του,  χρόνια τώρα, «πετούσε χρήματα απ’ τα παράθυρα» -δεν υπαινίσσομαι παρανομίες, δεν έχω στοιχεία για κάτι τέτοιο.

Αλλά το, υψηλό πρέπει να πούμε, επίπεδο παραγωγής κάθε παράστασης, παρουσίαζε πάντα ένα εξωπραγματικό κόστος. Και δεν υπήρξε ποτέ καμία μέριμνα εκμετάλλευσης της περιουσίας του ΚΘΒΕ, καμία αξιοποίηση των υποδομών μιας παραγωγής, για την πραγματοποίηση μιας επόμενης.

Όμως αυτά είναι λεπτομέρειες. Το πρόβλημα που βιώνουν σήμερα οι εργαζόμενοι, δεν πρέπει να διαγράψει την κατάσταση που επικρατούσε για χρόνια με το προσωπικό –τους ηθοποιούς κατά βάσιν. Το Σωματείο των Ελλήνων Ηθοποιών (ΣΕΗ), ότι έχει απομείνει από αυτό, διαρρηγνύει τα ιμάτιά του τώρα. Αλλά πού ήταν το ΣΕΗ όλα αυτά τα χρόνια; Έβγαζε ανακοινώσεις θριαμβολογώντας για τη… συλλογική σύμβαση που πέτυχε (όσοι γνωρίζετε, γελάστε όσο θέλετε), η οποία εφαρμόζονταν μόνο στα δύο κρατικά θέατρα, σπανίως δε και σε κανένα ΔΗΠΕΘΕ –και τέλος. Τουλάχιστον φρόντιζε για τους ηθοποιούς των κρατικών σκηνών θα πείτε.

Αλήθεια όμως: Πώς γινόταν (μέχρι σήμερα) η πρόσληψη ηθοποιών στο ΚΘΒΕ;

Η εκάστοτε διοίκηση, έφερνε όποιον σκηνοθέτη ήθελε. Ο οποίος έφερνε μαζί του όσους ηθοποιούς ήθελε, διότι ναι μεν το Θέατρο έχει συμβάσεις με κάπου 200 ηθοποιούς, αλλά του σκηνοθέτη κανείς από αυτούς δεν του έκανε για το συγκεκριμένο έργο. Και μετά τι γινόταν μ’ αυτούς;

Αν δεν τους περίμενε άλλη δουλειά, είναι απλό: έμεναν. Και, μερικοί από αυτούς, έμεναν χωρίς να συμμετέχουν σε καμία παραγωγή ενώ η σύμβασή τους ανανεωνόταν κανονικά. Και δεν συμμετείχαν, όχι γιατί κανένας σκηνοθέτης δεν τους επέλεγε –όχι γι’ αυτό. Οι του χώρου καταλαβαινόμαστε και οι υπόλοιποι καταλαβαίνουν ελπίζω. Αν όχι, ας το κρατήσουμε ως κουίζ.

Και τι ήθελες δηλαδή, να απολυθούν; Θα με ρωτήσετε. Στο θέατρο ξέρετε, δεν υπάρχει ο όρος «απόλυση», είναι η φύση της δουλειάς. Πας σε μια παραγωγή, τελειώνει, ψάχνεις για άλλη. Μόνιμος ηθοποιός δεν υπάρχει, πουθενά στον κόσμο. Και πώς πάει κανείς σε μια παραγωγή;

Ο θίασος (Κρατικό Θέατρο ή ιδιωτικός) προσλαμβάνει κάποιους που ζητά  ο σκηνοθέτης  (συνήθως τους πρωταγωνιστές) -και γίνεται ακρόαση ηθοποιών (οντισιόν που λέμε στα ελληνικά).

Ψάξτε στο διαδίκτυο να βρείτε πότε ανακοινώθηκε από το ΚΘΒΕ ακρόαση ηθοποιών. Ναι, αλλά τώρα υπάρχει ένα μεγάλο ανοιχτό ζήτημα.

Τι προτείνεις –θα μου πείτε. Πρέπει, άμεσα, να πληρωθούν όλοι μέχρι και το τελευταίο ευρώ, όχι μόνο των δεδουλευμένων (ακόμα κι αν δεν είναι και πολύ «δεδουλευμένα» πρέπει να τηρηθούν οι συμβάσεις στο ακέραιο), αλλά και μέχρι τη λήξη της υπάρχουσας σύμβασής τους (συνήθως είναι πεντάμηνες ή οκτάμηνες).

Και μετά μηδενίζουμε. Και κάνουμε ένα κανονικό Κρατικό Θέατρο. Που πρώτα κάνει τον προγραμματισμό του ρεπερτορίου του για ένα ή δύο χρόνια, μετά προσλαμβάνει συγκεκριμένους ηθοποιούς γι’ αυτό το ρεπερτόριο και μετά ξανά και ξανά…

Τεχνικούς –έχει ήδη άριστους –πρέπει να έχει μόνιμους, που να γνωρίζουν καλά κάθε τεχνική δυνατότητα όλου του Οργανισμού. Κι όταν αποκτήσουμε ένα Υπουργείο Πολιτισμού που δεν θα… φοροδιαφεύγει (!) –δείτε το ρεπορτάζ για τα κατορθώματά του στους αρχαιολογικούς χώρους –θα διεκδικεί, με πλήρη αιτιολόγηση του προϋπολογισμού του, την κρατική επιχορήγηση που δικαιούται.

* Ο Κώστας Αποστόλου είναι Ηθοποιός –Σκηνοθέτης, μέλος του Συντονιστικού της «Κοινωνία Πρώτα»