Αναφερθήκαμε σε προηγούμενο άρθρο μας στη φιλόξενη ιστοσελίδα του tvxs στην αδυναμία των μέσων κοινωνικής δικτύωσης να λειτουργούν μόνο ως φορείς αποσυμπίεσης σε ζητήματα που έχουν πολύ μεγαλύτερο βάθος και δυστυχώς να οδηγούν στη γελοιοποίηση και στην πλέον επιδερμική αντιμετώπιση, ζητήματα πολύ πιο σοβαρά και με μεγαλύτερη βαρύτητα από μια απλή ανάρτηση σε αυτά. Με αφορμή αυτές τις αναρτήσεις, θα καταγράψουμε ορισμένα δεδομένα για το προσφυγικό ζήτημα.

Πρόσφατα, διάβασα μια αναδημοσίευση ενός άρθρου της Οριάννα Φαλάτσι εναντίον του Ισλάμ και των μεταναστών και υπέρ της ιδέας ότι οι «δικοί» μας όταν μετανάστευσαν στις ΗΠΑ δεν συνέβαιναν τα ίδια. Ένας καλός φίλος φρόντισε να το «ποστάρει» και να χαρεί τα Like του. Αμφιβάλλω αν ο φίλος ή η «δημοσιογράφος» που το έβγαλε από τη λήθη γνωρίζουν ότι η Φαλάτσι έχει πεθάνει από το 2006 ενώ το κείμενο, μέσες – άκρες, εμφανίζεται ως σχετικό με το προσφυγικό ζήτημα των τελευταίων δύο ετών.

Οι ενστάσεις μας σχετίζονται με δύο ζητήματα. Κατά πρώτον, ότι οι κοινωνικές επιστήμες, όπως συμβαίνει σε όλες τις επιστήμες, η ιστορία ή η κοινωνιολογία έχουν μέθοδο, δεν φοβούνται το αποτέλεσμα και δυστυχώς τα ευρήματα τους δεν είναι πάντα ευχάριστα, ούτε μπορούν να καταγραφούν με απλοϊκό τρόπο ή σε δυο – τρεις σελίδες. Είναι, λοιπόν, ευρέως αποδεκτό ότι οι μετανάστες ή οι πρόσφυγες αντιμετωπίστηκαν σε πολλές περιπτώσεις με φόβο και εχθρότητα οπουδήποτε στη Γη. Μια γρήγορη αναζήτηση θα μας δείξει περιπτώσεις για «κακούς» Έλληνες στον Καναδά ή στις ΗΠΑ. Δεν συζητώ καν για την Ιταλική Μαφία στις ΗΠΑ. 

Στο απλοϊκό επιχείρημα, ότι εμείς, ως μετανάστες, μονάχα διαπρέψαμε ενώ οι μουσουλμάνοι μετανάστες είναι συλλήβδην τζιχαντιστές που χτυπάνε τις γυναίκες τους και τινάζονται στον αέρα, οι μελέτες των κοινωνικών επιστημών απαντάνε έχοντας κατανοήσει και αποδείξει την πολυπλοκότητα της μετανάστευσης. 

Δεν θέλετε μελέτες; Η έβδομη τέχνη έχει πλήθος ταινιών, παραδείγματος χάριν, για Ιρλανδούς, Ιταλούς, Ασιάτες και Αφρικανούς και πώς αυτοί αντιμετωπίστηκαν ή έζησαν σε άλλες χώρες. Ας πάμε στους συγγραφείς και να αναφέρουμε, ενδεικτικά, τον Χρόνη Μίσσιο που έχει περιγράψει θαυμάσια την εκμετάλλευση των Ελλήνων από Έλληνες στις ΗΠΑ. 

Όσο και αν επιμένετε, η ίδια η πραγματικότητα έχει δεδομένα, έχει στοιχεία που αποδεικνύουν το αντίθετο από τη στρεβλή άποψη ότι εμείς οι δυτικοί μεταναστεύσαμε ως κάτι άλλο από τους Σύριους, τους Αφγανούς και τους Λίβυους.

Κατά δεύτερον, το πολύ σοβαρό πρόβλημα της προσφυγικής κρίσης προβάλλεται ως «σχέδιο», ως «Αρμαγεδδών» εναντίον της Ελλάδας ή της Ευρώπης. Προτείνονται λύσεις ανεδαφικές, ανιστορικές, απραγματοποίητες. Οι άνθρωποι αυτοί  δεν θέλουν καν να μείνουν στη χώρα μας. Πραγματικά, αδυνατούμε, ως κοινωνία, να καταλάβουμε ότι μακρο – ιστορικά, ο άνθρωπος μετανάστευσε για να επιβιώσει, να σωθεί, να αρχίσει από την αρχή σε έναν άλλο τόπο. 

Δεν θα διαφωνήσουμε ότι η Ευρώπη αδυνατεί να βρει κοινό λόγο και να βρει λύσεις άμεσα και η Ελλάδα μέσα στην οικονομική και κοινωνική κρίση που βρίσκεται πρέπει να αντιμετωπίσει τις ροές των ανθρώπων που προσπαθούν να ξεφύγουν από τον πόλεμο. Δεν θα διαφωνήσουμε ούτε ότι είναι υπαρκτό το πρόβλημα ότι μαζί με τα καραβάνια προσφύγων περνάνε και πρόσωπα που σίγουρα δεν έχουν καλό σκοπό. Αν δεν σταθεροποιηθούν οι χώρες προέλευσης των προσφύγων δεν πρόκειται να σταματήσει αυτή η ροή ανθρώπων και αν αυτό επιτευχθεί με πρωτοβουλίες της Ευρώπης θα μπορέσει να γίνει το εφαλτήριο για ένα νέο ξεκίνημα, για την ίδια την Ένωση.  

Δεν μπορώ να ξέρω αν η Ελλάδα έχει τα μέσα να πιέσει περαιτέρω την Ευρωπαϊκή Ένωση καθώς το προσφυγικό διογκώνεται και η χώρα μας, ανεξάρτητα από το ποιος κυβερνά, δεν έχει τη δυνατότητα να το χειριστεί απομονωμένη και χωρίς έξωθεν βοήθεια.

Καταλήγοντας, θα θέλαμε να θυμίσουμε ότι οι Έλληνες μετανάστευσαν και μεταναστεύουν. Πέτυχαν και απέτυχαν. Γνωρίζουμε τη διαδικασία γιατί ο τόπος μας είναι σκληρός. Με την αναπαραγωγή της ρητορικής του μίσους μέσω της εύκολης οδού του διαδικτύου δεν μπορεί να αλλάξει τίποτα. Η βοήθεια που μπορούμε να προσφέρουμε ως πολίτες είναι προτιμότερη από το τζάμπα – μίσος και του παραλογισμού των αναρτήσεων.

* Ο Άρης Γαβριελάτος είναι κοινωνιολόγος