Σε επιστημονικές έρευνες σε διεθνές επίπεδο, έχει διαπιστωθεί ότι η διαφθορά έχει άμεση σχέση με την προσωπικότητα. Συγκεκριμένα, η σχέση της προσδιορίζεται ως προς τις πέντε βασικές διαστάσεις της προσωπικότητας: τη δεκτικότητα στις εμπειρίες, την ευσυνειδησία, την εξωστρέφεια, τη συγκαταβατικότητα και τη νευρωτική συμπεριφορά (ή το αντίθετό της τη συναισθηματική σταθερότητα). Οι χώρες που είναι υψηλά στην ευσυνειδησία και χαμηλά στη δεκτικότητα στις εμπειρίες, είναι πιο πολύ διεφθαρμένες, ενώ, κατά μέσον όρο, η νευρωτική συμπεριφορά προβλέπει τη διαφθορά, όπως και τα εσωστρεφή κράτη είναι λιγότερο διεφθαρμένα από τα εξωστρεφή.

Τι είναι όμως οι πέντε βασικές διαστάσεις της προσωπικότητας; Η δεκτικότητα στις εμπειρίες έχει να κάνει με τη φαντασία, τη δράση και τις ιδέες. Η ευσυνειδησία σχετίζεται με την ικανότητα, την τάξη και τον αυτοέλεγχο. Η εξωστρέφεια αφορά στα θετικά συναισθήματα, την κοινωνικότητα και τα θερμά αισθήματα. Η συγκαταβατικότητα σχετίζεται με την εμπιστοσύνη, την ευθύτητα και την ευαισθησία. Η νευρωτική συμπεριφορά οδηγεί σε άγχος, αυτοσυνείδηση και αδυναμία.

Επιστρέφοντας στη σχέση διαφθοράς και προσωπικότητας, διαπιστώνεται ότι η θετική σχέση ευσυνειδησίας και διαφθοράς σε εθνικό επίπεδο είναι περίεργη, καθώς έρευνες δείχνουν ότι υπάρχει αρνητική σχέση μεταξύ ευσυνειδησίας σε ατομικό επίπεδο και κακών εργασιακών συμπεριφορών, όπως και εγκλημάτων του λευκού κολάρου. Δηλαδή, άτομα με χαμηλή ευσυνειδησία εμφανίζουν υψηλή εγκληματική και κακή εργασιακή συμπεριφορά. Αυτή όμως η σχέση αντιστρέφεται σε εθνικό επίπεδο: μια χώρα με υψηλή ευσυνειδησία έχει μεγαλύτερη τάση στη διαφθορά. Γενικά η ευσυνειδησία έχει αρνητική σχέση με τη διαφθορά μέσα στη χώρα, ενώ έχει θετική όταν μετριέται σε εθνικό επίπεδο. Αυτή η παραδοξότητα εξαφανίζεται όταν στη σχέση ευσυνειδησίας και διαφθοράς, υπεισέρχεται ο πλούτος. Δηλαδή, σε πλούσιες χώρες, η ευσυνειδησία δεν εμφανίζει έχει θετική σχέση με τη διαφθορά.

Τα εξωστρεφή κράτη εμφανίζουν μικρότερη τάση στη διαφθορά καθώς περισσότεροι πολίτες καταγγέλλουν φαινόμενα διαφθοράς (whistleblowers), υπάρχουν στενότερες διαπροσωπικές σχέσεις, ενώ τα μέσα μαζικής ενημέρωσης και οι δημοσιογράφοι στέκονται κριτικά στην εξουσία, πιέζοντας τους πολιτικούς να είναι ανοικτοί στη δημόσια λογοδοσία. Από την άλλη πλευρά, τα έντονα φαινόμενα διαφθοράς κάνουν τους ανθρώπους περισσότερο εσωστρεφείς, ενώ ευκολότερα παραιτούνται από τις διεκδικήσεις. Η συγκεκριμένη διαπίστωση σε εθνικό επίπεδο δεν είναι ταυτόσημη με εκείνη σε ατομικό: τα εξωστρεφή άτομα σχετίζονται πιο πολύ με τα φαινόμενα διαφθοράς. Αυτά τα συμπεράσματα είναι σε γενική αντιστοιχία με τα αποτελέσματα έρευνας της Public Issue για λογαριασμό της Διεθνούς Διαφάνειας-Ελλάς το 2011. Στη συγκεκριμένη έρευνα η Ελλάδα έχει υψηλή βαθμολογία στη συγκαταβατικότητα και στην ευσυνειδησία, είναι οριακά εξωστρεφής και τείνει προς τη δεκτικότητα στις εμπειρίες και τη συναισθηματική σταθερότητα. Στην ίδια έρευνα, τα θύματα διαφθοράς στην Ελλάδα παρουσιάζουν υψηλότερο μέσον όρο εξωστρέφειας και δεκτικότητας στις εμπειρίες, σε σχέση με εκείνους που δεν έπεσαν θύματα διαφθοράς.

Επίσης, υπάρχουν πολιτισμικοί παράγοντες που σχετίζονται με τη διαφθορά. Σύμφωνα με τις εθνικές πολιτισμικές διαστάσεις του Hofstede, οι κολεκτιβιστικές χώρες (αυτές που έχουν συλλογική κουλτούρα), με μεγάλη απόσταση εξουσίας και έντονη την αποφυγή αβεβαιότητας έχουν την τάση να είναι διεφθαρμένες. Τι είναι αυτές οι διαστάσεις; Ο κολεκτιβισμός έχει να κάνει αν οι άνθρωποι ορίζονται από το «εμείς» ή από το «εγώ». Αν είναι το «εμείς», τότε η κοινωνία είναι κολεκτιβιστική, ενώ με το «εγώ» ορίζεται ως ατομικιστική. Στις κολεκτιβιστικές κοινωνίες οι άνθρωποι ανήκουν σε συλλογικότητες, οι οποίες τους φροντίζουν με αντάλλαγμα την αφοσίωση. Η απόσταση εξουσίας φανερώνει αν τα άτομα είναι ίσα ή όχι, ορίζοντας το βαθμό που τα λιγότερο ισχυρά μέλη ανέχονται και αποδέχονται ότι η δύναμη κατανέμεται άνισα.

Η αποφυγή αβεβαιότητας μετράει το βαθμό που τα μέλη μιας κοινωνίας αισθάνονται να απειλούνται από άγνωστης έκβασης καταστάσεις, με αποτέλεσμα να δημιουργούν θεσμούς ή απόψεις για να τις αποφύγουν. Σύμφωνα με τις διαχρονικές έρευνες του Hofstede, η Ελλάδα έχει τον υψηλότερο δείκτη απόστασης εξουσίας, δηλαδή πιστεύει ότι η ιεραρχία πρέπει να τηρείται και οι ανισότητες μεταξύ των ανθρώπων είναι αποδεκτές. Ως προς τον κολεκτιβισμό, το «εμείς» καθορίζει τις σχέσεις, η προστασία των μελών με αντάλλαγμα την αφοσίωση είναι σημαντική και ο νεποτισμός (η οικογενειοκρατία) που σε μια ατομικιστική κοινωνία είναι αρνητικός, στην κολεκτιβιστική κοινωνία είναι μια αναμενόμενη συμπεριφορά. Αναφορικά με την αποφυγή αβεβαιότητας, η Ελλάδα έχει την υψηλότερη βαθμολογία, που σημαίνει ότι δεν υπάρχει άνεση σε διφορούμενες καταστάσεις, υπάρχει φόβος στο απρόβλεπτο μήπως «στήσει καμιά ενέδρα», ενώ η γραφειοκρατία και η εξάρτηση από το κράτος και τους μηχανισμούς του είναι μεγάλη, επιδιώκοντας με αυτό τον τρόπο εξασφάλιση και σιγουριά.

Από τα παραπάνω συμπεραίνεται ότι η διαφθορά έχει προσωπικότητα και άμεση σχέση με τους παράγοντες που διαμορφώνουν την εθνική κουλτούρα και τα χαρακτηριστικά της εθνικής προσωπικότητας. Για να υπάρξουν όμως περισσότερο ακριβή στοιχεία και πιο τεκμηριωμένες σχέσεις, πρέπει να συγκρίνονται τα δεδομένα της αντίληψης της διαφθοράς (π.χ., ο δείκτης PCI της Διεθνούς Διαφάνειας) με τα πραγματικά στοιχεία διαφθοράς, καθώς και να ερευνάται πως αλλάζει η εθνική προσωπικότητα και κουλτούρα όταν συγκρίνεται με τα πραγματικά δεδομένα της διαφθοράς. Δυστυχώς όμως, οι διεφθαρμένες χώρες δε δίνουν τέτοια στοιχεία και μιλούν γενικά και αφηρημένα για φαινόμενα διαφθοράς. Ο νόμος της σιωπής, η μαφιόζικη Omertà δεν απαντάται μόνο στη Σικελία, αλλά και σε χώρες που η προσωπικότητα της διαφθοράς έχει χαρακτηριστικά αντίστοιχα με αυτά που παρουσιάσαμε: είναι κολεκτιβιστικές και εξωστρεφείς, δεκτικές στις εμπειρίες, με αποφυγή αβεβαιότητας και απόσταση εξουσίας.