Η ποίηση είναι ίσως το πλέον αντιεμπορικό πολιτιστικό αγαθό. Μία τέχνη που εξελίχθηκε ελιτίστικα στον Κ΄ αιώνα και κατέληξε στα «καλά σαλόνια» με νότες δηθενισμού και εξαρτώμενη από δημόσιες σχέσεις -συχνά. Ωστόσο, ο ΚΑ΄ αιώνας έφερε ένα νέο πνεύμα, νέες απόψεις καλλιτεχνικές, νέες τάσεις και γενιά που αντικρούει τις ποιητικές νόρμες των τελευταίων δεκαετιών.

Δεκάδες διαγωνισμοί -ιδιωτικοί-  στη χώρα και μόνο λίγοι εξ αυτών χάρη στις υπεράνθρωπες προσπάθειες λίγων ανθρώπων αξίζουν να μνημονευτούν. Ακόμα λιγότερα έντυπα περιοδικά που αγωνίζονται να διατηρήσουν την ποίηση σε μια αξιόλογη κατάσταση, που όμως απειλούνται με κλείσιμο. Περιοδικά που χωρίς κρατική αρωγή, στηρίζονται σε ολιγάριθμες επιτροπές που τα συντάσσουν, τα εκδίδουν και τα διακινούν. Και δίπλα σε τούτα, τα τελευταία χρόνια εμφανίστηκαν και λίγες αξιόλογες ιστοσελίδες που δίνουν βήμα λογοτεχνικής έκφρασης και φιλοδοξούν να λειτουργήσουν ως το τελευταίο ανάχωμα στην εμπορευματοποίηση της λογοτεχνίας δεδομένης της πτώσης της αγοράς βιβλίου.

Σε ένα τέτοιο πολιτιστικό και οικονομικό περιβάλλον, το κράτος οφείλει να σταθεί στο ύψος των περιστάσεων και να αναδιοργανώσει τους θεσμούς που ελέγχει και να ανασυστήσει τους οργανισμούς που εγκατέλειψαν οι προηγούμενες κυβερνήσεις ή ξεπούλησαν (βλ. διάλυση του ΕΚΕΒΙ και άλλων φορέων γύρω από το βιβλίο στο όνομα του περιορισμού του κράτους).

Το βιβλίο είναι το αγαθό που έχει χαριστεί πλήρως στην αγορά. Οι μεγάλοι 4-6 εκδότες ελέγχουν την αγορά βιβλίου, συχνά με εκδόσεις που εύκολα θα εντάσσονταν στην υποκουλτούρα. Ταυτόχρονα μέσα στο νέο κλίμα της αγοράς και της οικονομικής αφαίμαξης είναι αδύνατο σχεδόν να ιδρυθούν νέες επιχειρήσεις γύρω από την έκδοση και την υποστήριξη του βιβλίου.

Αντίθετα, το κράτος θα έπρεπε να υποστηρίζει όχι μόνο νέες μεσοαστικές επιχειρήσεις γύρω από το βιβλίο (υποστήριξη μηδενικών εισφορών για 2-5 έτη, απελευθέρωση από ΦΠΑ για 1-2 έτη, επιχορηγήσεις σε φυσικά ή επιχειρηματικά πρόσωπα που δίνουν ελεύθερο βήμα λογοτεχνικής έκφρασης σε πολίτες), αλλά και να ενισχύσει την ίδια την παραγωγή του αντιεμπορικού βιβλίου (ποίηση, δοκίμιο) με οικονομική υποστήριξη σε λογοτεχνικούς διαγωνισμούς που διοργανώνουν αξιόλογοι φορείς ή ακόμα και σε φυσικά πρόσωπα που θυσιάζουν χρόνο δίνοντας βήμα λογοτεχνικής έκφρασης σε “άσημους” λογοτέχνες.

Σε μια εποχή που η υποκουλτούρα και η συνθηματολογία κυριαρχούν, είναι αναγκαίο η Πολιτεία να δείξει έναν άλλο δρόμο στον πολιτισμό. Έναν πολιτισμό όμως που δε θα εξαρτάται από τις πωλήσεις, αλλά από το πόσο αγγίζει το κοινό. Αποτελεί επιτακτική ανάγκη (ως αντίδοτο στο νεοφιλελεύθερο κανιβαλισμό, τον ακροδεξιό ναρκισσισμό, την απαισιοδοξία των ημερών) το κοινό να αγκαλιάσει την ποιοτική λογοτεχνία.

Και ήδη έχουμε φορείς και ιστοσελίδες που ανοίγουν τη λογοτεχνική παραγωγή στο κοινό, το κάνουν μέρος του πολιτισμού χωρίς να βλέπουν το βιβλίο ως προϊόν, λειτουργούν ως πλατφόρμες έκφρασης καλλιτεχνικής. Να υποστηριχθούν ηθικά και υλικά οι ιδιωτικές ιστοσελίδες που αποδεδειγμένα παρουσιάζουν αξιόλογες δράσεις για το βιβλίο (βήμα λογοτεχνικής έκφρασης, βιβλιοπαρουσιάσεις, συγγραφικές δράσεις-προκλήσεις κλπ).

Χρειάζονται παρεμβάσεις στο σχολείο, αλλάζοντας το αναλυτικό (και το ωρολόγιο) πρόγραμμα ώστε:

• Να μετατραπεί το μάθημα της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας σε ένα πραγματικά καλλιτεχνικό μάθημα (αντί στείρων αναλύσεων). Να ενισχυθεί το μάθημα των καλλιτεχνικών σε όλα τα σχολεία. Όλα τα σχολεία μπορούν να γίνουν καλλιτεχνικά φυτώρια. Είναι θέμα πολιτικής βούλησης και διαλόγου. Δε χρειάζεται να μειωθούν τα υποχρεωτικά αντικείμενα. Αντίθετα, είναι ανάγκη να απλωθεί το ωράριο (ολοήμερο σχολείο) σε περισσότερες ώρες λειτουργίας συμπεριλαμβάνοντας -εξειδικευμένα- καλλιτεχνικά κι αθλητικά αντικείμενα εκτός του κλασικού ωραρίου.
• Να βρεθεί εκπαιδευτικός χρόνος «δημιουργικής γραφής» (ελεύθερο/επιλεγόμενο διδακτικό αντικείμενο), ώστε να μάθουν οι μαθητές να συγγράφουν, να αγαπήσουν τη λογοτεχνία δημιουργώντας.
• Για τους ενήλικες και το κοινό χρειάζονται ανοιχτές εκδηλώσεις μη εμπορικού χαρακτήρα σε όλες τις πόλεις της χώρας. Μέχρι σήμερα οι εκδηλώσεις είναι αποκλειστικά ιδιωτικές πρωτοβουλίες (εκθέσεις εκδοτών, παρουσιάσεις βιβλίων και λιγοστές δράσεις δήμων).

Σε συνέχεια του άρθρου «Ρελάνς στις κριτικές κατά ΣΥΡΙΖΑ για τον πολιτισμό»

Κατεβάστε τη νέα ποιητική συλλογή του Δήμου Χλωπτσιούδη, «κατάστιχα»
από την cosmotebooks ή από το myebooks.gr