Το αλκοόλ και τα ναρκωτικά δεν είναι πλέον οι μόνες ουσίες που προκαλούν εξάρτηση. Νέες μορφές εξαρτήσεων έχουν κάνει την εμφάνισή τους. Ανάμεσα σε αυτές είναι οι εξαρτήσεις από τα τυχερά παιχνίδια, τα συνταγογραφούμενα φάρμακα και το διαδίκτυο, που δείχνουν να «χτυπούν» σε παγκόσμιο επίπεδο και διάφορες μορφές. Αυτό που είναι πραγματικά ανησυχητικό πάντως είναι το γεγονός ότι η εκδήλωση τέτοιων εξαρτήσεων εμφανίζεται σε ολοένα και μικρότερες ηλικίες.

Τα παραπάνω επισημάνθηκαν στη διάρκεια συνέντευξης Τύπου, με αφορμή το 2ο Πανελλήνιο Συνέδριο της Ελληνικής Ψυχιατρικής Εταιρείας με θέμα «Εξαρτήσεις, Συννοσηρότητα, Πρόληψη και Θεραπεία», που θα διεξαχθεί από τις 5 έως και τις 7 Μαρτίου, στη Θεσσαλονίκη.

Από τα άτομα που προσέρχονται στη Μονάδα Απεξάρτησης από αλκοόλ, φάρμακα και τυχερά παιχνίδια, «Μέθεξις», η οποία λειτουργεί εδώ και
ενάμισι χρόνο, ποσοστό 65% είναι εξαρτημένα από το αλκοόλ. Το ποσοστό των εξαρτημένων από τυχερά παιχνίδια που το 1999 έφτανε το 2,3% άγγιξε το 13,5% στις αρχές του 2004, σύμφωνα με τα όσα ανέφερε ο ψυχίατρος και επιστημονικός υπεύθυνος της Μονάδας «Μέθεξις», Ιωάννης Γρηγορίου. Σε ότι αφορά την εξάρτηση από συνταγογραφούμενα φάρμακα, όπως τα aναλγητικά, οι εξαρτήσεις είναι δύσκολο να εκλεχθούν και να καταγραφούν καθώς τα άτομα που πάσχουν από αυτές δεν ζητούν βοήθεια, ενώ την ίδια ώρα τα εν λόγο φάρμακα τους τα συνταγογραφεί γιατρός.

Η εξάρτηση από το Ίντερνετ φαίνεται πάντως να πλήττει κυρίως δύο κατηγορίες ατόμων, τους φοιτητές – και μάλιστα κυρίως των σχολών θετικών επιστημών – και τους συνταξιούχους. Οι φοιτητές συνήθως οδηγούνται στην εξάρτηση λόγο του αντικειμένου σπουδών που απαιτεί συνεχή ενασχόληση με αυτό ενώ οι συνταξιούχοι ψάχνουν κυρίως γνωριμίες, ενώ δεν είναι λίγοι και όσοι ενδιαφέρονται για τα τυχερά παιχνίδια.

Εδώ και ένα χρόνο λειτουργεί στο Παιδοψυχιατρικό τμήμα του Ιπποκρατείου Νοσοκομείου Θεσσαλονίκης, Συμβουλευτικός Σταθμός Εφήβων
για την εξάρτηση από το διαδίκτυο, ενώ το τελευταίο δίμηνο λειτουργεί
στη Λέσχη του ΑΠΘ, Συμβουλευτικός Σταθμός για φοιτητές και νέους που έχουν πρόβλημα εξάρτησης από το διαδίκτυο. Ήδη έχουν αποταθεί σε αυτόν 45 φοιτητές.

Οι διάφορες μορφές εξάρτησης δεν σταματούν απλά στα συμπτώματα της κατά περίπτωση εξάρτησης. Συχνά συνοδεύονται από άλλα προβλήματα που αφορούν σε κάποια άλλη ψυχική ή και σωματική εξάρτηση.

«Από την πλευρά της καθημερινής κλινικής πρακτικής παρουσιάζεται
κατά την τελευταία δεκαετία στον χώρο της ψυχιατρικής εντονότατο το
πρόβλημα της συννοσηρότητας και κυρίως με τη μορφή της διπλής διάγνωσης. Της συνύπαρξης, δηλαδή, εκτός της «εξάρτησης» και δεύτερης
σοβαρής σωματικής, ή ψυχικής νόσου. Με άλλα λόγια, η συννοσηρότητα
αναφέρεται στην πρόσκαιρη συνύπαρξη δύο, ή περισσότερων, ψυχιατρικών
διαταραχών, ή διαταραχών της προσωπικότητας, εκ των οποίων η μία είναι
η προβληματική χρήση ουσίας» εξηγεί ο καθηγητής ψυχιατρικής του ΑΠΘ, Ιωάννης Γκιουζέπας.

Από τα ερευνητικά στοιχεία προκύπτουν ενδείξεις ότι οι ψυχικές διαταραχές και οι διαταραχές της προσωπικότητας προϋπάρχουν συνήθως των διαταραχών, που οφείλονται στη χρήση ουσιών και συνήθως αυξάνουν την επιρρέπεια των ατόμων στις διάφορες μορφές εξαρτήσεων. Αντίστροφα, οι ψυχικές διαταραχές ενδέχεται να επιδεινωθούν λόγω της χρήσης ναρκωτικών. Υπάρχει επιπλέον η περίπτωση να εκδηλωθούν ταυτόχρονα.