Οκτώβριος 2007. Το 17ο Συνέδριο του Κομμουνιστικού Κόμματος της Κίνας. Συνέδριο ιστορικό στο μοναδικό πολιτικο-οικονομικό «πείραμα» στον κόσμο: η σύζευξη και συμπόρευση της κομμουνιστικής διακυβέρνησης με τον καπιταλισμό. Του Γιώργου Ρωμαίου

Ads

Το «πείραμα» άρχισε όταν ο Τενγκ Ξιαοπίνγκ διατύπωσε το περίφημο δόγμα: «Ασπρη γάτα ,μαύρη γάτα, αρκεί να πιάνει ποντίκια» και το 1983 άνοιξε τα σύνορα στους ξένους επενδυτές.

Στην πρώτη επίσκεψη μου στην Κίνα, το 1985 ως μέλος της Επιτροπής του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για τις σχέσεις Ε.Ε.Π-Κίνας, διαπίστωσα τι σήμαινε το δόγμα του ηγέτη της Κίνας: Σε όλη τη διαδρομή από το Πεκίνο στη Σαγκάη είχαν στηθεί πινακίδες με τρεις λέξεις: «Καλώς ήλθατε επενδυτές». Είχαν ήδη δημιουργηθεί οι πρώτες «Ελεύθερες Οικονομικές Ζώνες» στις οποίες δεν ίσχυε, κατά το κομμουνιστικό δόγμα, «νόμος είναι το δίκαιο του εργάτη», αλλά «νόμος είναι το συμφέρον του επενδυτή»!

Είχα επισκεφθεί και άλλες φορές την Κίνα. Η τελευταία τον Οκτώβριο του 2007 για να παρακολουθήσω το 17ο Συνέδριο ως απεσταλμένος της εφημερίδας ΤΟ ΒΗΜΑ. Τότε διαπίστωσα πόσο είχε προχωρήσει και πολιτικά η σύζευξη του ΚΚ Κίνας με τον καπιταλισμό. Αλλά και πόσο σοβαροί είναι οι ηγέτες της μεγάλης χώρας, η οποία έχει καταστεί παγκόσμια οικονομική δύναμη.

Το πρωί της πρώτης ημέρας του Συνεδρίου με έκπληξη είδα να σταθμεύει στην είσοδο της αίθουσας του Συνεδρίου μια απαστράπτουσα Rolls Royce με οδηγό με στολή και κασκέτο, που θύμιζε εικόνα Αγγλων αριστοκρατών. Από το πίσω κάθισμα βγήκε μια κυρία με ταγέρ επώνυμου Γάλλου μόδιστρου και ψηλοτάκουνα. Στο πέτο έφερε την κονκάρδα του συνέδρου. «Δεν βλέπω -δήλωσε στους δημοσιογράφους- καμία αντίφαση στο να έχω Rolls Royce και να είμαι μέλος του κόμματος».

Το όνομα της κυρίας Chen Allian. Άρχισε την καριέρα της από οδηγός φορτηγού. Ακολουθώντας το δόγμα «άσπρη γάτα, μαύρη γάτα» έκανε κάποιες γρήγορες σπουδές στη διαχείριση επιχειρήσεων και με ένα δάνειο 60.000 δολαρίων νοίκιασε το 1994 ένα εγκαταλελειμμένο εργοστάσιο και έστησε μια μικρή επιχείρηση για αλουμινένιες ζάντες αυτοκινήτων. Σε δέκα χρόνια αύξησε κατακόρυφα την παραγωγή με εξαγωγές στην Ευρώπη, τις ΗΠΑ και την Ιαπωνία. Πελάτες Ford, Toyοta, General Motor!

Ο Liu Situng ένας ακόμη επιχειρηματίας που φθάνει στο Συνέδριο με το πολυτελές αυτοκίνητο του και τη σημαία του κόμματος. Έχει εργοστάσιο ρουχισμού και σε πέντε χρόνια τα έσοδα του από 15 εκ. δολάρια ανήλθαν σε 55 εκατομμύρια. «Είμαι υπερήφανος –δηλώνει- να συστηθώ στο Συνέδριο ως ιδιώτης επιχειρηματίας. Συνεχίζω να ορκίζομαι στο κόμμα»!

Η κυρία Allian ανήκει στην αποκαλούμενη «νέα κοινωνική τάξη» της Κίνας, που τότε, το 2007,αριθμούσε εκατό εκατομμύρια και σήμερα έχει σχεδόν διπλασιασθεί. Σε 130 ανέρχονται οι Κινέζοι δισεκατομμυριούχοι!

Στο 18ο Συνέδριο, το 2012 έγινε ένα ακόμη τολμηρό βήμα. Εξελέγη μέλος της Κεντρικής Επιτροπής ο Λιανγκ Γουενγκέν, ο οποίος έχει καταγραφεί στη λίστα του αμερικανικού περιοδικού Forbes ως ο πλουσιότερος Κινέζος με περιουσία άνω των 9 δις δολαρίων!

Ο δρόμος για την ένταξη της «νέας κοινωνικής τάξης» στο κόμμα άνοιξε το 2002 με προτροπή του Ζιάνγκ Ζενίν,προκατόχου του Χου Ζιντάο, στην ηγεσία του κόμματος. Είχε συνειδητοποιήσει ότι η πανίσχυρη αυτή τάξη ξεπερνούσε κατά πολύ τα οργανωμένα μέλη του κόμματος και έλεγχε και διαχειρίζονταν τους τομείς που παρήγαν το 1/3 του ΑΕΠ! Είναι οι επιχειρηματίες και τα στελέχη, που προσφέρουν το 70% των εγχώριων εφευρέσεων, το 80% των νέων προϊόντων. Είναι εκείνοι που άνοιγαν κάθε χρόνο 6.000.000 θέσεις εργασίας.

Ένα ακόμη σημαντικό βήμα προς την «οικονομία της αγοράς» καταγράφηκε στο 17ο Συνέδριο. Ήταν η απόφαση ότι εάν το κόμμα δεν έχει ικανά στελέχη για κρίσιμους τομείς της κυβέρνησης θα αναζητηθούν στελέχη από τον ιδιωτικό τομέα. Η απόφαση υλοποιήθηκε σε δύο βασικά υπουργεία. Ο Γουάν Γκανγκ, με σπουδές στις ΗΠΑ και ανώτατο στέλεχος της Audi Γερμανίας, επιλέγεται για το υπουργείο Επιστημών και Τεχνολογίας για να υλοποιήσει το φιλόδοξο πρόγραμμα μετεξέλιξης της Κίνας σε πρωτοπόρο στις τεχνολογικές και επιστημονικές καινοτομίες. Και ο Τσεν Ζου, με εμπειρία στη δημόσια υγεία στη Γαλλία, διορίστηκε υπουργός Υγείας για την πλήρη αναδιοργάνωση, εκσυγχρονισμό και επέκταση του συστήματος της Δημόσιας Υγείας.

Στο 17ο Συνέδριο του 2007 τηρήθηκε η άτυπη θεσμική διαδικασία για την αλλαγή της ηγεσίας του κόμματος και της διοίκησης κάθε δύο Συνέδρια, δηλαδή κάθε δέκα χρόνια. Εξελέγη τότε ο 54χρονος Ξι Zινπίνγκ για να διαδεχθεί, το 2012, στην ηγεσία της Κίνας τον Χου Ζιντάο. Για μια πενταετία οι δύο ηγέτες συνεργάζονταν και έτσι διασφαλίζονταν η συνέχεια της πολιτικής σε όλους τους τομείς, χωρίς δομικές αλλαγές και πολιτικές αναταράξεις. Είναι μια διαδικασία, θεμέλιο στην αναπτυξιακή πορεία της χώρας.

Δύο, όμως, μεγάλα προβλήματα απασχόλησαν και τα δύο τελευταία Συνέδρια, αλλά παραμένουν ακόμη άλυτα και αποτελούν σημαντική απειλή για το ιδιόρρυθμο καθεστώς της Κίνας. Είναι η διαφθορά και η δικαιότερη κατανομή του εθνικού εισοδήματος. Όσο το ΑΕΠ αυξάνεται τόσο διευρύνεται και το εισοδηματικό χάσμα μεταξύ των ολίγων και των πολλών.