Μαζικές διαδηλώσεις και συγκρούσεις διαδηλωτών-αστυνομίας εξαιτίας της τεράστιας ανεργίας και του ιδιαίτερα υψηλού επιπέδου ζωής, συνεχίζουν να λαμβάνουν χώρα για 18η συνεχόμενη ημέρα στην Τυνησία. Αφορμή αποτέλεσε ο αυτοπυρπολισμός του 26χρονου Μοχάμεντ Μπουαζίζι, στις 17 Δεκεμβρίου στην πόλη Sidi Bouzid της κεντρικής Τυνησίας, αφότου η αστυνομία τον κακοποίησε και του κατάσχεσε τα φρούτα και τα λαχανικά που πωλούσε χωρίς άδεια. Η απόπειρα αυτοκτονίας του Μπουαζίζι πυροδότησε ένα κύμα αντιδράσεων στη χώρα του «οικονομικού θαύματος», με το «αστυνομικό κράτος» του προέδρου Μπεν Αλί να βρίσκεται αντιμέτωπο με μια δυσάρεστη έκπληξη που πρέπει να καταπνίξει.

Ads

Η ενέργεια του Μπουαζίζι, αντιπροσωπεύοντας για την πλειοψηφία των πολιτών τον εξευτελισμό από τις δυνάμεις ασφαλείας και τη στέρηση της μοναδικής πηγής διαβίωσης, αντικατοπτρίζει την απελπισία που νιώθουν σήμερα οι κάτοικοι της Τυνησίας, και ιδιαιτέρως οι απόφοιτοι πανεπιστημίου. Ο Μπουαζίζι, απόφοιτος πανεπιστημίου, εργαζόταν ως παράνομα ως πωλητής. Μια περίπτωση που έχει πολλές αντίστοιχες στην Τυνησία… Είκοσι τέσσερα χρόνια διαφθοράς, απολυταρχίας και νεοφιλελεύθερων οικονομικών πολιτικών οδήγησαν στη συγκέντρωση του πλούτου στα χέρια ελάχιστων ανθρώπων που συνδέονται με τον πρόεδρο Μεν Αλί.

Οι τραγικές οικονομικές συνθήκες στην ύπαιθρο της χώρας, η έλλειψη επαγγελματικών ευκαιριών και πολιτικών ελευθεριών, έχουν οδηγήσει χιλιάδες νέους της χώρας του Μάγκρεμπ στην απελπισία. Το επίσημο ποσοστό ανεργίας της Τυνησίας ανέρχεται στο 14%. Η ανεργία στους νέους, όμως, φτάνει το 31%. Στο 60% του πληθυσμού αντιστοιχεί το 30% του συνολικού εθνικού εισοδήματος, ενώ το υπόλοιπο 40% των κατοίκων απολαμβάνει το 70%.

Παρόλα αυτά, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο χαρακτηρίζει τους κυβερνητικούς χειρισμούς της οικονομίας και την άνιση οικονομική ανάπτυξη, η οποία εξυπηρέτησε κυρίως τις βόρειες και παραθαλάσσιες πόλεις, περιθωριοποιώντας την ύπαιθρο της χώρας, ως μια «συνετή μακροοικονομική διαχείριση», κάνοντας λόγο για ένα «οικονομικό θαύμα».

Η αστυνομική συμπεριφορά απέναντι στον Μπουαζίζι δεν αποτελεί κάτι πρωτότυπο στην Τυνησία, η οποία έχει χαρακτηριστεί από τη Διεθνή Αμνηστία ως ένα «αστυνομικό κράτος» που αγνοεί τα ανθρώπινα δικαιώματα, δεν δείχνει κανένα σεβασμό στην αξιοπρέπεια των πολιτών και δείχνει μηδενική ανοχή σε οποιοδήποτε απόπειρα διαφωνίας. Η Τυνησία παραβιάζει κατ’ εξακολούθηση τα ανθρώπινα δικαιώματα στο όνομα της ασφάλειας, αναφέρει χαρακτηριστικά σε έκθεσή της η διεθνής οργάνωση. Οι διαδηλώσεις των τελευταίων ημερών στην πόλη Θάλα ήταν εξαιρετικά βίαιες, με την αστυνομία να συγκρούεται με τους διαδηλωτές προκειμένου να τους διαλύσει. Στην πρωτεύουσα Τύνιδα, οι πληροφορίες για τραυματίες δεν μπορούσαν να εξακριβωθούν, καθώς η κυβέρνηση έχει επιβάλει εμπάργκο στα Μέσα.

Η φτώχεια, η ανεργία και η καταπίεση, οδήγησαν άλλον έναν άνθρωπο, λίγες μόλις ημέρες μετά την απόπειρα του Μπουαζίζι να πυρποληθεί με πετρέλαιο, έναν άλλο άνθρωπο στην απελπισία. Στις 22 Δεκεμβρίου, ο Χουσεΐν Νάτζι Φέλι, επίσης άνεργος, αυτοκτόνησε ανεβαίνοντας σε μια κολόνα υψηλής τάσης. Αυτόπτες μάρτυρες ανέφεραν ότι το θύμα, καθώς ανέβαινε στην κολόνα, φώναζε: «όχι στη μιζέρια, όχι στην ανεργία».

Τα παραπάνω περιστατικά προκάλεσαν ένα μαζικό και αυθόρμητο κίνημα διαδηλώσεων που εντός λίγων ημερών εξαπλώθηκε σε όλη τη χώρα και έφτασε μέχρι την Τύνιδα, παρά το μπλακάουτ που έχει επιβληθεί στα ΜΜΕ. Δεν είναι η πρώτη φορά που ο Μπεν Αλί έρχεται αντιμέτωπος με την οργισμένη αντίδραση του κόσμου για την οικονομική κατάσταση και την ανεργία στη διάρκεια της 24χρονης ηγεσίας του. Πριν από τρία χρόνια, τον Ιανουάριο του 2008, οι δυνάμεις ασφαλείας του συνέτριψαν διαδηλωτές στην πόλη Redhayef, όταν εργαζόμενοι και νέοι διαδήλωναν για τους μισθούς τους και την ανεργία. Περισσότεροι από 300 άνθρωποι είχαν συλληφθεί.

Σήμερα, όμως, η κατάσταση μοιάζει να έχει φτάσει στο απροχώρητο. Με τη βοήθεια των ισοσελίδων κοινωνικής δικτύωσης, ορισμένοι διαδηλωτές άνοιξαν μια σελίδα στο Facebook, όπου καταγράφονται οι κινητοποιήσεις και αναρτώνται νέα, παρότι η κυβέρνηση μπλοκάρει συνεχώς οποιαδήποτε ιστοσελίδα σχετίζεται με τις κινητοποιήσεις.

Ο σεβασμός των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και η ελευθερία του Τύπου είναι σχεδόν ανύπαρκτα στην Τυνησία. Βάσει του Δείκτη Οικονομικής Ελευθερίας του Ιδρύματος Κληρονομιάς, η Τυνησία κρίνεται ως «εξαιρετικά ανελεύθερο» κράτος και οριακά κοντά καταπιεστικό. Η Διεθνής Διαφάνεια κατατάσσει την Τυνησία στις περισσότερο διεφθαρμένες χώρες, βαθμολογώντας την με 4,3 στα 10. Τα παραπάνω στοιχεία, ωστόσο, δεν προκαλούν εντύπωση για μια χώρα, η κυβέρνηση της οποίας ελέγχει το σύνολο σχεδόν των πτυχών της ζωής των πολιτών της.