Έντονη αντιπαράθεση με επίκεντρο το ενδεχόμενο δίωξης για κατάχρηση εξουσίας του κορυφαίου δικαστή Μπαλτάσαρ Γκαρθόν έχει ξεσπάσει στην Ισπανία. Αιτία αποτελεί η έρευνα που ξεκίνησε ο Γκαρθόν το 2008 για τους αγνοούμενους του ισπανικού εμφυλίου πολέμου και τις παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στη διάρκεια της δικτατορίας του Φράνκο (1936-1975).

Υπέρ του Γκαρθόν, ο οποίος είναι γνωστός παγκοσμίως για τις έρευνές του σε θέματα παραβίασης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στη Λατινική Αμερική, τάσσεται η Αριστερά στη χώρα, εξαπολύοντας επίθεση εναντίον ορισμένων μελών του Ανώτατου Δικαστηρίου για διαστρέβλωση της δικαιοσύνης επειδή επέτρεψαν στον συνάδελφό τους Λουθιάνο Βαρέλα να απαγγείλει κατηγορία κατά του διασημότερου δικαστικού λειτουργού της Ισπανίας. Για υπονόμευση της δημοκρατίας, καθώς πιέζει το Ανώτατο Δικαστήριο να εγκαταλείψει την υπόθεση, τον κατηγορεί η συντηρητική αντιπολίτευση την Αριστερά.

Η έρευνα του δικαστή Γκαρθόν επεδίωκε να αποδείξει ότι ο Φράνκο και το καθεστώς του ευθύνονται για το θάνατο τουλάχιστον 100.000 δημοκρατικών. Ωστόσο, έπειτα από πιέσεις εισαγγελέων και συντηρητικών πολιτικών, αναγκάστηκε να την εγκαταλείψει. Το επιχείρημα του Βαρέλα είναι ότι ο Γκαρθόν αγνόησε την αμνηστία που χορηγήθηκε στην Ισπανία το 1977 για τα εγκλήματα του εμφυλίου πολέμου. Κατά του κορυφαίου δικαστή προσέφυγαν δύο οργανώσεις της ακροδεξιάς και το κόμμα των Φαλαγγιτών του Φράνκο.

Περίπου 1.000 Ισπανοί, μεταξύ των οποίων μέλη συνδικάτων, δικηγόροι και πολιτικοί του κυβερνώντος Σοσιαλιστικού Κόμματος, πραγματοποίησαν την Τρίτη εκδήλωση συμπαράστασης υπέρ του Γκαρθόν, καταγγέλλοντας ότι το Ανώτατο Δικαστήριο έχει μετατραπεί σε «όργανο του ισπανικού φασισμού» και χαρακτηρίζοντας τη δίωξη του Γκαρθόν ως «ιστορικό όνειδος».

Υπέρ του Γκαρθόν έχουν ταχθεί και διάσημες προσωπικότητες του καλλιτεχνικού κόσμου της Ισπανίας, μεταξύ των οποίων και ο κινηματογραφιστής Πέδρο Αλμοδόβαρ. Ο τελευταίος δήλωσε ότι η Ισπανία έχει «ηθικό χρέος» απέναντι στα θύματα του Φράνκο, δεκάδες χιλιάδες από τα οποία παραμένουν θαμμένα σε ομαδικούς τάφους.

Από την πλευρά της, η συντηρητική εφημερίδα El Mundo απάντησε ότι όσοι συντάσσονται με τον Γκαρθόν πολεμούν «έναν εχθρό που δεν υπάρχει πια», εφόσον ο Φράνκο είναι νεκρός και η Ισπανία έχει δημοκρατία τα τελευταία 32 χρόνια.

Μήνυση για τα εγκλήματα του καθεστώτος Φράνκο από την Αργεντινή

Επικαλούμενοι την αρχή της παγκόσμιας δικαιοσύνης για τα εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας, οι οικογένειες δύο Ισπανών δημάρχων που εκτελέστηκαν κατά τον Ισπανικό Εμφύλιο, του 1936-1939, από τις δυνάμεις του Φράνκο υπέβαλλαν μήνυση για γενοκτονία στην Αργεντινή. Η κίνηση αυτή φτάνει ως απάντηση στην δίωξη που υφίσταται ο δικαστής Garzón, για υπέρβαση της δικαιοδοσίας του στην έρευνα του για εγκλήματα από το καθεστώς του δικτάτορα Francisco Franco.

«Η αρχή της παγκόσμιας δικαιοσύνης υπάρχει στο σύνταγμά μας κι επιτρέπει στα δικαστήρια να δικάσουν εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας τα οποία διαπράχθηκαν στο εξωτερικό» λέει ο ένας από τους συνηγόρους των εναγόντων, Beinusz Szmukler, ο οποίος εκφράζει την πεποίθηση ότι η έκβαση της υπόθεσης θα είναι θετική.Την μήνυση υποστηρίζουν δεκάδες οργανώσεις ανθρωπινών δικαιωμάτων από την Ισπανία και την Αργεντινή.