Ακούγεται περίεργο παιδιά 4-6 χρόνων να αναπτύσσουν φιλοσοφικές συζητήσεις; Κι όμως συμβαίνει σε νηπιαγωγείο των γαλλικών προαστίων και μάλιστα αποτελεί παράδειγμα μιας τάσης που διαμορφώνεται στα σχολεία της Γαλλίας.

Ads

Στα υποβαθμισμένα προάστια του Παρισιού, η νηπιαγωγός Πασκαλίν Ντολιάνι, παρακινεί τους μικρούς μαθητές της να καλλιεργήσουν τη σκέψη και τη λογική τους., όπως αναφέρει ρεπορτάζ της εφημερίδας «Τα Νέα». Εκμεταλλευόμενη τη φυσική περιέργεια των παιδιών που θέτουν αυθόρμητα τα ερωτήματά τους ή παρακινώντας τα η ίδια μέσω λέξεων-κλειδιών (χαρακτηριστικά, κάθε δεκαπέντε μέρες γράφει στον πίνακα λέξεις όπως δικαιοσύνη, ελευθερία, θάνατος, αγάπη) κατευθύνει μία «φιλοσοφική» συζήτηση μεταξύ των μαθητών. Όπως τονίζει η ίδια «Αντί να διδάσκουμε, προκαλούμε ερωτήσεις».

Οι «μικροί Πλάτωνες» ασκούνται συζητώντας για τις φυλετικές διαφορές, το χρώμα του δέρματος, τις διαφορές ανάμεσα στα φύλα, τα αισθήµατα αδικίας που βιώνουν, την αξία του να σκέπτονται ελεύθερα, κλπ. Μάλιστα, όπως επισημαίνει η δασκάλα, μέσα από τη διαδικασία αυτή «τα παιδιά σηµείωσαν εξαιρετική πρόοδο στο λεξιλόγιό τους, ενώ απελευθερώθηκε η δηµιουργικότητά τους» ενώ σημειώνει ότι «ακόµη και τα πιο δειλά παιδιά συµµετείχαν στις συζητήσεις».

Το επαναστατικό αυτό εγχείρημα βρίσκει σύμφωνους τους περισσότερους ειδικούς και συνάμα, αποτελεί εμβληματικό παράδειγμα μιας τάσης που διαμορφώνεται στη Γαλλία. Ο Γάλλος φιλόσοφος Ροζέρ Πολ Ντρουά, συγγραφέας του βιβλίου «Τολµήστε να µιλήσετε φιλοσοφικά στα παιδιά σας» προτρέπει τους γονείς να απαντούν στα ερωτήματα των παιδιών τους όποια κι αν είναι αυτά καθώς και να αποφεύγουν τις απαντήσεις του τύπου «θα καταλάβεις όταν μεγαλώσεις» ή «γιατί έτσι».

Σύμφωνα με το συγγραφέα «ο Πλάτωνας και ο Αριστοτέλης έλεγαν ότι γίνεσαι φιλόσοφος όταν εκπλήσσεσαι από κάτι και θέτεις ερωτήµατα. Είναι ακριβώς αυτό που κάνουν ενστικτωδώς τα παιδιά από τεσσάρων έως επτά χρονών». «Όλα τα παιδιά γεννιούνται φιλόσοφοι, αλλά µόνο µερικά από αυτά θα γίνουν στην ενήλικη ζωή τους» δηλώνει.

Επίσης, η Unesco είχε προτείνει από το 1999 την εισαγωγή του µαθήµατος της Φιλοσοφίας στα νηπιαγωγεία, προτροπή την οποία η Γαλλία είχε αρχίσει να ακολουθεί ευλαβικά. Επιπλέον, τα απογεύματα της Τετάρτης που τα παιδιά δεν πηγαίνουν στο σχολείο, διοργανώνονται εκατοντάδες «atelier philo» ενώ τα ράφια των βιβλιοθηκών είναι γεμάτα από φιλοσοφικά εγχειρίδια για «μικρούς Πλάτωνες».

Εν τω μεταξύ, η Ντολιάνι και οι μαθητές της πρωταγωνίστησαν σε ντοκιμαντέρ με τίτλο «Αυτή είναι μόνο η αρχή» που αφηγείται την πρωτοποριακή πρωτοβουλία καθώς και τα αποτελέσματα που αυτή έχει έπειτα από δύο χρόνια εφαρμογής. Η ταινία προβλήθηκε αυτές τις μέρες στις κινηματογραφικές αίθουσες της Γαλλίας.