«Αν υπάρχει ένα κοινό σημείο αναφοράς ανάμεσα στα κινήματα αμφισβήτησης της δεκαετίας του 1960, στα οποία πρωτοστάτησε η Δημοκρατική Νεολαία Λαμπράκη, και τις αντιδράσεις στην παγκοσμιοποίηση είναι ότι οι νέοι παραμένουν ρεαλιστές, διεκδικούν το ανέφικτο».

Ads

Του Νίκου Κιάου
Από την Ελευθεροτυπία (15/04)

Η επισήμανση είναι του δικηγόρου Χριστόφορου Δ. Αργυρόπουλου, από τις ξεχωριστές προσωπικότητες στο χώρο της νομικής επιστήμης, ο οποίος υπερασπίστηκε νέους (αλλά και μεγαλύτερους σε ηλικία) σε δίκες πριν από τη δικτατορία, κατά τη δικτατορία σε στρατοδικεία και μετά τη δικτατορία, που ήταν κατηγορούμενοι για τη συμμετοχή τους σε αγώνες για τη δημοκρατία, την ελευθερία, την παιδεία, την ειρήνη, τη δουλειά, τα ανθρώπινα δικαιώματα, σε διεκδικητικές και κοινωνικές κινητοποιήσεις μαζικές, συλλογικές ή και μεμονωμένες. Είχε μιλήσει σε εκδήλωση της Εταιρείας Μελέτης της Ιστορίας της Αριστερής Νεολαίας πριν από εννέα ακριβώς χρόνια και το κείμενο της ομιλίας του περιέχεται στο περιοδικό «Αναδρομές» της ΕΜΙΑΝ.

Η αναφορά στην επισήμανση αυτή μπορεί να εξηγηθεί από τη συνέχεια της σκέψης του κορυφαίου ποινικολόγου, ο οποίος μνημονεύει τον Κώστα Κωσταράκο, τον Νίκο Γιανναδάκη, τον Τάκη Παππά, τον Δήμο Μαυρομμάτη κι άλλους που πέθαναν και μιλά για «την ευγένεια και την ακτινοβολία της προσφοράς τους», παρατηρεί ότι είναι ανάγκη «να ιχνηλατούμε την ελπίδα στις απολογίες των Ρηγάδων στα στρατοδικεία και τα κοινά δικαστήρια της χούντας, στην υπερήφανη συμπεριφορά όλων των πολιτικών κρατουμένων στις φυλακές, στις εξορίες, στα κέντρα βασανισμού τους» και τονίζει: «Την ίδια ελπίδα που μπορούμε να ζητήσουμε στις φωνές των σημερινών παιδιών που επιμένουν, με το ακατανίκητο πείσμα των αριστερών, να διεκδικούν την ελευθερία, ακέραιη κι όχι ανάπηρη, όπως μας τάζουν, ή κομμένη σε φέτες περιορισμένης αυτονομίας».

Κάποιοι, μπορεί αρκετοί, μπορεί να παρατηρήσουν πως είναι σήμερα ρομαντισμός να ανατρέχουμε στο παρελθόν, το οποίο το τιμούμε αλλά είναι άλλη η εποχή μας, άλλα τα προβλήματα, άλλη η πραγματικότητα. Οι εποχές έχουν το δικό τους ιστορικό προσδιορισμό και το 2011 δεν είναι ούτε 1960 ούτε δικτατορία ούτε τα πρώτα χρόνια της μεταπολίτευσης, για να μην πάμε πιο πίσω.

Στις «φωνές των σημερινών παιδιών» μπορούμε να σταθούμε, ίσως σχηματικά, μετά τον Δεκέμβρη του 2008 και κυρίως ένα χρόνο τώρα, μετά τη στροφή, μετά τη νέα πραγματικότητα από την επιβολή του Μνημονίου.

Σήμερα η Ελλάδα και η κατάσταση, η πραγματικότητα στο χώρο της νεολαίας με τις προοπτικές που διαγράφονται για το μέλλον της, δεν έχουν κοινά στοιχεία με το άμεσο, το κοντινό πριν. Βρισκόμαστε σε ανατροπή, για την οποία οι μόνοι απολύτως που δεν ευθύνονται είναι οι νέοι. Τους την κληροδότησαν οι παλαιότεροι και πρωτίστως η πολιτική εξουσία, με όποια μορφή και αν εμφανίστηκε.

Το Μνημόνιο είναι σχηματικά (αλλά και ουσιαστικά) η αρχή και η συνισταμένη που καθορίζει το μέλλον της ελληνικής κοινωνίας, άρα πρώτα από όλα της νεολαίας της. Η ανεργία που καλπάζει και πλήττει τους νέους, η μείωση μισθών, η κατεδάφιση εργασιακών και κοινωνικών δικαιωμάτων, η περιστολή δικαιωμάτων με την αστυνομοκρατία και τις προσαγωγές και προληπτικές συλλήψεις, η διαπλοκή και η διαφθορά, τα προβλήματα στην παιδεία, την εκπαίδευση, την υγεία, ο περιορισμός της εθνικής ανεξαρτησίας με την εκχώρηση από την κυβέρνηση σε ξένους πάτρωνες εξουσίας, δημιουργούν την εικόνα ζόφου και ταυτόχρονα εγείρουν αισθήματα υπεράσπισης της αξιοπρέπειας.

Την ίδια ώρα, οι λεγόμενοι διαμορφωτές της κοινής γνώμης από τα ΜΜΕ, και κυρίως τα τηλεοπτικά, μένοντας στην καθαρά επιδερμική εξέταση των πραγμάτων, εύκολα κατασυκοφαντούν τους νέους και γενικεύουν ασύστολα ακραίες αντιδράσεις. Μαζί τους και ορισμένες πολιτικές δυνάμεις, πέρα από τους κυβερνώντες και τους συντηρητικούς, μιλούν για «καθωσπρεπισμό» και απορρίπτουν ή καταδικάζουν άκριτα γενικεύοντας αυθαίρετα.

Ανάλογα ξεσπάσματα νέων βλέπουμε και σ’ άλλες χώρες, Βρετανία, Γαλλία, Πορτογαλία, Ιταλία μέχρι και στο Ουισκόνσιν των ΗΠΑ, που όμως αποσιωπώνται εντέχνως και συστηματικά. Και την ίδια ώρα επίσης ξεσπούν νέες πολεμικές επεμβάσεις, π.χ. Λιβύη, λίγα χρόνια μετά το Ιράκ, το Αφγανιστάν, την άλλοτε Γιουγκοσλαβία.

Ξεχνούμε ή βολευόμαστε να ξεχνούμε ότι και στη «σύντομη δεκαετία» του 1960, με τους αγώνες για παιδεία, ελευθερία, δημοκρατία, είχαν πάλι κατασυκοφαντηθεί οι νέοι και οι εργαζόμενοι. Τότε είχαν προηγηθεί αυτοί οι αγώνες του Μάη του ’68 στο Παρίσι και της Ανοιξης της Πράγας.

Δεν έχει αναπτυχθεί το κίνημα της νεολαίας ακόμα. Εχει ξεσπάσματα κατά καιρούς, όπως και σε άλλες χώρες. Αλλά εντείνονται τα προβλήματα, νέα μέτρα έρχονται, νέοι περιορισμοί επιβάλλονται, η εικόνα για το μέλλον είναι πιο μαύρη και ζοφερή.

Η Ιστορία όμως διδάσκει, είναι φάρος και η αντίδραση της νεολαίας είναι πάντοτε στην πρώτη γραμμή. Για «ελευθερία ακέραιη, όχι ανάπηρη ή κομμένη σε φέτες περιορισμένης αυτονομίας», που λέει ο Αργυρόπουλος.