Απόσπασμα ομιλίας του Κορνήλιου Καστοριάδη από το 1989. Προωθεί στο σχολιασμό ο χρήστης tryfonaration με αφορμή το άρθρο του Tvxs: Οι εργαζόμενοι αποφασίζουν οι ίδιοι το ωράριό τους σε εργοστάσιο στην Ιταλία.

«[..]Και αυτό μας οδηγεί επίσης σε μια άλλη θεώρηση, δεν είναι δυνατόν ποτέ να σκεφτούμε ότι άτομα τα οποία τα θέλουμε ως ελεύθερους πολίτες, μπορεί να είναι ελεύθεροι πολίτες στην πολιτική ζωή και να είναι σκλάβοι κατ’ ουσίαν μέσα στην οικονομική παραγωγική τους ζωή. Δεν είναι δυνατόν να σκεφτούμε δηλαδή ότι τις Κυριακές τα άτομα θα πηγαίνουν σε μίαν εκκλησία της πολιτικής ελευθερίας και ότι τις άλλες πέντε – έξι μέρες της εβδομάδος θα είναι απλώς βίδες απάνω σε ένα μηχανικό σύστημα παραγωγής, δεν είναι δυνατόν να παιδεύσουμε πολίτες. Η παιδεία των πολιτών δεν σταματάει ούτε στο δημοτικό, ούτε στο γυμνάσιο. Να παιδεύσουμε πολίτες που να είναι ελεύθεροι και υπεύθυνοι και να θέλουν να συμμετάσχουν στις κοινές υποθέσεις. Εάν τους υποχρεώνουμε να περνάνε το μεγαλύτερο μέρος της ξυπνητής τους ζωής μέσα σε μία ιεραρχική δομή μέσα στην οποίαν δεν τους πέφτει κανένας λόγος απ’ το να εκτελούν συνεχώς αφ’ ενός αυτά που τους λένε οι ανώτεροι τους, αφ’ ετέρου αυτά που τους λένε οι κανονισμοί οι οποίοι πενήντα φορές τοις εκατό είναι ηλίθιοι και αν κατορθώνουν τα εργοστάσια και οι δημόσιες υπηρεσίες να λειτουργούν, είναι κατά ένα μεγάλο μέρος στο μέτρο που οι εργαζόμενοι παραβαίνουν τους κανονισμούς για να κατορθώσουν να κάνουν την δουλειά τους.

Απόδειξη άλλωστε ότι μια από τις αποτελεσματικότερες μορφές απεργίας, δεν θυμάμαι αυτή τη στιγμή πως την λέμε στα ελληνικά, είναι αυτή που στα γαλλικά ονομάζουν απεργία ζήλου οι άνθρωποι δηλαδή αρχίζουν να εφαρμόζουν κατά λέξη τους κανονισμούς και αν εφαρμόσουν κατά λέξη τους κανονισμούς τα πάντα μπορούν να καταρρεύσουν μέσα σε μια ώρα. Γιατί αυτό; Διότι οι κανονισμοί φυσικά δεν τους έκαναν ο εργαζόμενοι τους έκαναν διάφοροι τεχνικοί, μηχανικοί, άνθρωποι που τελείωσαν πολυτεχνεία μεγαλοφυείς οικονομολόγοι και άλλοι, ο οποίοι δεν ξέρουν στην πραγματικότητα πως γίνεται και τι συμβαίνει όταν γίνεται πραγματικά μία δουλεία.

Αυτό μας οδηγεί φυσικά στην ιδέα ότι μία αυτόνομη κοινωνία δεν θα μπορούσε για πολιτικούς λόγους, όχι για λόγους φιλανθρωπίας, να δεχθεί μια οικονομική κατάσταση μέσα στην οποία υπάρχει αφ’ ενός μια τεράστια οικονομική ανισότητα και αφ’ ετέρου μέσα στην οποία οι εργαζόμενοι, δηλαδή το σύνολο του πληθυσμού κατ ουσίαν βρίσκονται τοποθετημένοι σαν μυρμήγκια μέσα σε ιεραρχημένες, δομές μέσα στις οποίες δεν τους πέφτει κανένας λόγος για το τι κάνουν και για το πως θα το κάνουν. Η αυτοδιοίκηση των παραγωγικών μονάδων από τους παραγωγούς είναι κατά την γνώμη μου απαραίτητη προϋπόθεση και σχολείο δημοκρατικό για μια πραγματικά αυτονομημένη κοινωνία…»

Ολόκληρο εδώ (pdf)