Η ζωή μοιάζει με πόλεμο, λέμε εύκολα, καθισμένοι στον καναπέ του σπιτιού μας. Και το πιστεύουμε. Σίγουρα γελάνε μαζί μας αυτοί που μεγάλωσαν σε καιρό πολέμου ή ζούνε ακόμη σε μια τέτοια κόλαση, με πόνο, με θάνατο. Πώς ορίζουμε το τέλος ενός πολέμου; Όταν μετρήσουμε τις ανθρώπινες απώλειες και τις υλικές ζημιές; Κι αν όλα τα παραπάνω είναι μετρήσιμα, οι ψυχές αυτών που μένουν πίσω; Τα τραύματά τους;

Η Λάνα Μπάστασιτς (1986), γεννημένη στο Ζάγκρεμπ, χρησιμοποιώντας στο βιβλίο της τον ιδιαίτερο τίτλο «Πιάσε το λαγό», μας δίνει την ιστορία της φιλίας δύο γυναικών. Η Σάρα και η Λέιλα, δύο πλάσματα μεγαλωμένα στα δύσκολα χρόνια της διάλυσης της Γιουγκοσλαβίας.

Την ιστορία την αφηγείται η Σάρα. Συντηρητική, μοναχοπαίδι, νιώθει απελπισμένα την ανάγκη να ανήκει κάπου, με μια μαμά απόμακρη και έναν μπαμπά, διευθυντή της αστυνομίας. Μια φράση του αρκεί για τον σβήσει από μέσα της: «Η υπόθεση παραγράφεται σε έξι μήνες» της λέει. Πώς να τον συγχωρέσει όταν η υπόθεση αφορά την εξαφάνιση του Άρμιν, του αδερφού της Λέιλα.

Τα δυο κορίτσια είναι μαζί από την πρώτη μέρα του δημοτικού σχολείου. Η Σάρα θαυμάζει τη φίλη της, τη θεωρεί εξυπνότερη, μαζί της αισθάνεται καλύτερος άνθρωπος. Και οι δύο δεν σταματούν να πιστεύουν πως ο Άρμιν είναι ζωντανός. Θα μείνουν αχώριστες μέχρι το τέλος του πρώτου έτους στο πανεπιστήμιο. Εκείνο το καλοκαίρι, όμως, σε μια παραλία, μια φράση της Σάρα σημαδεύει και διαλύει τη σχέση τους. Οι προσπάθειες της Σάρα για επανασύνδεση πέφτουν στο κενό. Φεύγει στο Δουβλίνο έχοντας ανάγκη μια νέα αρχή.

Μεσολαβούν 12 χρόνια σιωπής. Και μετά ένα τηλεφώνημα από την πατρίδα της, τη Βοσνία. Η Λέιλα ζητάει βοήθεια. Χρειάζεται χρήματα και ένα δίπλωμα οδήγησης γιατί πρέπει να ταξιδέψει στη Βιέννη. Ο Άρμιν είναι εκεί. Χωρίς να το σκεφτεί, η Σάρα θα τρέξει δίπλα της.

Η επιστροφή είναι επώδυνη για τη Σάρα. Φοβάται να αντιμετωπίσει τη Λέιλα. Οι αναμνήσεις τη φορτίζουν συναισθηματικά. Κάθε στιγμή μετανιώνει για την απόφασή της. Όταν συναντηθούν θα ξεχάσει τις αντιστάσεις της και θα ριχτεί μαζί της στην κοινή αποστολή. Ο δρόμος για τη Βιέννη θα είναι γεμάτος σιωπές και εντάσεις. Στο ταξίδι, η Σάρα ακολουθεί τον ρυθμό που της επιβάλλει η Λέιλα, όπως έκανε πάντα. Η μουσική που ακούνε, τα μέρη στα οποία σταματάνε, οι κουβέντες που κάνουν. Η Λέιλα, που τώρα πια είναι ένας άλλος άνθρωπος, προσπαθεί να της θυμίσει τα χρόνια που μοιράστηκαν. Θα υπάρξουν σημεία συνάντησης στις αναμνήσεις τους; Μπορούν να συνεχίσουν την ιστορία τους από το κεφάλαιο στο οποίο σταμάτησε;

Η Λάνα Μπάστασιτς μάς δίνει ένα βιβλίο που διαβάζεται με μια ανάσα. Σε κάθε σελίδα, η ελπίδα διαδέχεται την αγωνία με απίστευτη ταχύτητα. Η συγγραφέας ξεδιπλώνει την πραγματική φύση της φιλίας των δύο γυναικών. Οι απώλειες και τα σκοτάδια που μοιράζονται οδηγούν στις πληγές με τις οποίες θα αναμετρηθούν σ’ αυτό το ταξίδι. Μια σχέση πολύτιμη που τους προσφέρει την ελευθερία να είναι απλά ο εαυτός τους.

Μια σχέση όπου το δικαίωμα στη σιωπή είναι πιο σημαντικό από το δικαίωμα στην ερώτηση.

ΠΙΑΣΕ ΤΟ ΛΑΓΟ /ΛΑΝΑ ΜΠΑΣΤΑΣΙΤΣ
ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ: ΙΣΜΗΝΗ ΡΑΝΤΟΥΛΟΒΙΤΣ / ΕΚΔΟΣΕΙΣ: GUTENBERG