Δέκα βιβλία που μας έδωσε η εκδοτική χρονιά 2024 και αξίζει τον κόπο να διαβάσετε πριν εκπνεύσει, σας προτείνει το tvxs για τις ημέρες των γιορτών.
Κορνιζωμένοι – Ιωάννα Καρυστιάνη (Εκδόσεις Καστανιώτη)
«Θαρρείς πως δεν ντρεπόμαστε κατά βάθος που δεν το κουνάμε από την ελαφρότητα; Αλλά τι να κάνουμε; Αγαπιόμαστε σίγουρα» (απόσπασμα)
«Μπορεί να είναι χρήσιμη έως απαραίτητη, μια θητεία στην ήττα, στη μεγάλη αμφιβολία και αμφισβήτηση. Δυσκολευόμουν κι έλεγα: γιατί να βγάλω βιβλίο; Τα μωρά στη βομβαρδισμένη Γάζα σαν τα λάχανα τα απούλητα… απομεσήμερο, μια αδυσώπητη πραγματικότητα. Αισθανόμουν ότι δεν έχουμε πια τον τρόπο να συγκλονιστούμε όπως πρέπει». Αυτά έλεγε η συγγραφέας σε συνέντευξη της εξηγώντας την αμφιθυμία που είχε σε σχέση με την έκδοση του τελευταίου της μυθιστορήματος. Αυτό που την έκανε να αλλάξει γνώμη είναι η διαπίστωση πως πάλι καταγίνεται με την αγάπη. «Δεν μπορώ να μην καταγίνομαι εγώ και οι ήρωες με την αγάπη».
Ευτυχώς λοιπόν οι «Κορνιζωμένοι» είναι στα βιβλιοπωλεία. Ένα μυθιστόρημα με όλη την τρυφερότητα της αποδοχής των όσων κατάφεραν και οπών δεν απέφυγαν οι ήρωες της. Ο ήρωας της ένας κορνίζας στην ελληνική επαρχία, που τον έχει εγκαταλείψει η γυναίκα του για να ξαναφτιάξει τη ζωή της με έναν γιατρό από τη Θεσσαλονίκη. Ο Στέλιος αναμετριέται με τις πληγές του, με τον φθόνο του με τον γιο του με το έγκλημα του, με το δίπτυχο βολεύομαι – ξεβολεύομαι με τον ίδιο του τον εαυτό. Όσο για την γραφή της σπουδαίας Καρυστιάνη, έχει τη δύναμη πάντα να μας ξαφνιάζει, δείγμα μιας δημιουργού που δεν εφησυχάζει αντιθέτως σκάβει όλο και πιο βαθιά στη γλώσσα, το ύφος και το περιεχόμενο της.
Ένας τόπος με τ’ όνομα σου – Αλεχάντρο Παλόμας (εκδόσεις ΟPERA)
«Η ερώτηση αυτή που έχει σημασία για μένα ως μητέρα και για σένα ως γυναίκα, είναι ποιο είναι το δικό σου όνειρο. Το γνωρίζεις Βιολέτα; Υπάρχει; Αυτός είναι ο εκκρεμής λογαριασμός μου μ’ εσένα κορίτσι μου» (Απόσπασμα από το βιβλίο. Μετάφραση Αλεξάνδρα Γκολφινοπούλου)
Στην απομόνωση ενός απομακρυσμένου χωριού, οι ζωές του Ίωνα, κτηνίατρου και φροντιστή ελεφάντων και της Έντιθ, μιας χήρας που ζει με τις έντεκα γάτες της, διαπλέκονται με πολλούς τρόπους καθώς είναι σχεδόν οι μοναδικοί κάτοικοι του οικισμού.
Το φως πέφτει στη σχέση μιας μητέρας με την κόρη, ενός άνδρα με την αδελφή του, δυο γυναικών μεταξύ τους, ενός παιδιού και μιας ελεφαντίνας.
Ο βραβευμένος Ισπανός συγγραφέας Αλεχάντρο Παλόμας μας προσφέρει ένα μυθιστόρημα συγκινητικό, σύνθετο, επώδυνο, αφήνοντας τον αναγνώστη να περιμένει για τις απαντήσεις αλλά και να αμφιβάλλει συχνά γι’ αυτές, αναδεικνύοντας πως η πολυπλοκότητα των σχέσεων είναι εν μέρει και ο πλούτος της ζωής.
Ζοφερή Εξουσία – Χάρολντ Λούντερς (εκδόσεις ΚΨΜ)
«Κύριε Κέτλερ δε μου λέτε, γιατί οι φράκτες είναι καλυμμένοι με παραπετάσματα; Δεν δημιουργεί αυτό μια απομόνωση από τον περιβάλλοντα χώρο;» Ο Κέτλερ αναστενάζει. «Δεν είναι δικιά μου απόφαση, παντού έτσι το έκαναν, έτσι αποφάσισαν οι ανώτεροι». (Απόσπασμα. Μετάφραση Βασίλης Κωστόπουλος)
Η Die Welt έγραψε πως πρόκειται για «Ένα καταιγιστικό θρίλερ… Μια ιστορία υψηλών ταχυτήτων» και δεν υπαρβάλει καθόλου. Ο Λούντερς μας προσφέρει ένα πολιτικό θρίλερ σχολιάζοντας ταυτόχρονα το μεγάλο έγκλημα της εποχής , το προσφυγικό αλλά και την άνοδο του φασισμού στην Ευρώπη.
Το «βαθύ κράτος» οργανώνει την αντίστασή του ενάντια στην ήπια πολιτική της καγκελαρίου Μέρκελ στο προσφυγικό. Ένας συνωμοτικός θύλακας γύρω από τον Βέρνερ Ντίκμαν –εξέχον στέλεχος της Ομοσπονδιακής Υπηρεσίας Προστασίας του Συντάγματος– θέλει να σώσει την πατρίδα παίρνοντας ανθρώπινες ζωές. Σχεδιάζουν ένα καταστρεπτικό βομβιστικό χτύπημα σ’ ένα προσφυγικό άσυλο. Πρέπει μια κι έξω να ανακοπεί η ροή μουσουλμάνων προσφύγων.
Την ίδια ώρα ο Μιτς Μπέργκερ, δημοσιογράφος στην τηλεόραση, λαμβάνει ανώνυμα ένα DVD. Πρόκειται για ένα ολιγόλεπτο φιλμ που δείχνει τις τελευταίες στιγμές των ναζί τρομοκρατών Μούντλος και Μπένχαρντ του νεοφασιστικού δικτύου NSU. Έχουν καταφύγει βαριά οπλισμένοι μετά από μια ληστεία μέσα σ’ ένα τροχόσπιτο. Λίγο αργότερα τους εντοπίζει η αστυνομία, όταν καταφθάνει όμως στο σημείο, το τροχόσπιτο έχει τυλιχτεί στις φλόγες και οι δυο νεοναζί έχουν αυτοκτονήσει. Αυτή είναι η επίσημη εκδοχή τής αστυνομίας…
Ο Μιτς Μπέργκερ αναρωτιέται ποιος μπορεί να είναι αυτός που παρακολουθεί μυστικά τους ναζί τρομοκράτες; Με αυτή την αφορμή ξεκινά μια άκρως επικίνδυνη για τη ζωή του έρευνα, η οποία θα τον οδηγήσει τελικά στον πυρήνα της συνωμοσίας.
Ματαδόρ – Βαγγέλης Μαρινάκης (ΚΑΠΠΑ εκδοτική)
«Αλλά δεν οφελεί να την κοιτάς μόνο στα μάτια. Γιατί δεν την κοιτάς μόνο από αγάπη αλλά και από φόβο» (Απόσπασμα)
Ο Βαγγέλης Μαρινάκης στις ιστορίες του μιλάει για την εποχή του, κρυφακούει τις παρέες, τοποθετεί πινέζα σε τοπόσημα της πόλης, κολλάει στην αυτοαναφορικότητά μιας γενιάς, μετά την περιθάλπει με τρυφερότητα και αφήνει να αναδυθεί το πάθος της, κάνει λογοτεχνία τη γλώσσα της και την σκουντά επίμονα θυμίζοντας πως «Καίγεται η χώρα μαλακά, συγκεντρώσου».
Τι σχέση έχει ένα από τα θεαματικότερα τεσσάρια του ΝΒΑ με τον διασημότερο ταυρομάχο της σύγχρονης ιστορίας. Πώς διαπλέκονται μια μηχανή μικρού κυβισμού με ένα εγκαταλειμμένο εργοστάσιο τόνου στη Σικελία; Υπάρχει ιδανική γεωγραφία σώματος και ποιοι ανθρωπότυποι συνθέτουν τη γεωγραφία χαρακτήρων της Αθήνας; Σε αυτά τα πολύπλοκα ερωτήματα καλείται να απαντήσει το μυαλό του Νίκου Μαρκάτου, θρυμματισμένο από τον ήλιο, αγκιστρωμένο από τους αχινούς, καρφωμένο διαρκώς σε ένα παραλήρημα άδειο από μορφή αλλά γεμάτο από μνήμη.
Πάνω στην οδική άσφαλτο, μέσα στα μεσογειακά νερά, σε μια έκταση οριοθετημένη από την Πελοπόννησο μέχρι τη Στερεά και από τα τουριστικά θέρετρα της Magna Grecia έως το οικιακό ταβάνι, ο ήρωας του βιβλίου δεν διστάζει να υμνήσει, να δολοφονήσει νοερά, να αναμετρηθεί με τα γονικά συμπλέγματα εκείνου και της αλλόκοτης γυναικείας θεότητας η οποία τον συνοδεύει βασανιστικά σε μια πόλη που εκποιείται και ξεφτίζει, μέρα τη μέρα.
Μια ιστορία τεκμήριο για την ύπαρξη μιας λεπτής, ενδιάμεσης ζώνης, εντός της οποίας κατοικούν και φλέγονται αναλογικοί άνθρωποι εν μέσω μιας ψηφιακής εποχής, την ίδια στιγμή που μεταέφηβοι «κόβουν» τον πόνο στα μηνίγγια με υπογλώσσια πραλίνα.
Μικρά Αθηναϊκά Χρονικά – JEANNE ROQUES-TESSON (εκδόσεις ΑΙΩΡΑ)
Τίποτα πλέον «δεν τις κάνει να μοιάζουν με αυτό που λέγεται γυναίκα» και δεν απομένει παρά να βγάλουν ψεύτικα γένια και να πάρουν μέρος στην Εκκλησία του Δήμου. Όμως αυτές οι επαναστάτριες γνωρίζουν πως «η τρίχα κόβει τον έρωτα όπως η αλογότριχα ένα σφιχτό αυγό» (απόσπασμα)
Έκλεβαν την εφορία οι αρχαίοι Έλληνες; Τι έκαναν για την εμφάνιση και τη διατροφή τους; Υπήρχαν άστεγοι στους δρόμους; Σε ποια ηλικία παντρεύονταν τα κορίτσια; Τι ονόμαζαν «εργαστήριον»; Ποια ταβέρνα της αρχαίας Αθήνας είχε το καλύτερο κρασί; Γιατί ο Περικλής είχε το παρατσούκλι Σχινοκέφαλος; Πώς ξέσπασε η πανδημία στην αρχαία Αθήνα; Η συγγραφέας αλιεύει περίεργες, χιουμοριστικές, ακόμα και συγκινητικές λεπτομέρειες, που φωλιάζουν κρυμμένες σε μερικά από τα σπουδαιότερα κείμενα της αρχαιοελληνικής γραμματείας, και αφηγείται την καθημερινότητα στην αρχαία Αθήνα έτσι όπως δεν την είχαμε φανταστεί ποτέ.
Σκιτσάρει τον Περικλή, τον Σωκράτη, τον Ευριπίδη, τον Αισχύλο αλλά και τους ανώνυμους κατοίκους της Αθήνας στην εργασία, στις συναλλαγές τους, στην κοινωνική ζωή και στις προσωπικές τους στιγμές -να διασκεδάζουν, να τσακώνονται, να εξαπατούν, να ερωτεύονται- σε μια πόλη που σφύζει από ζωή όπως η σημερινή Αθήνα.
Συγγνώμη να περάσω; – Λουίς Σεπούλβεδα Ποιήματα 1967-1999 (εκδόσεις OPERA)
Ένας άνθρωπος δίπλα μου βογκάει
και ξέρω ότι δεν είμαι μόνος.
Ο πόνος όλων είναι το μόνο ίχνος ζωής.
Το ελληνόγλωσσο αναγνωστικό κοινό συναντά τα πραγματικά πολύτιμα ποιήματα του Χιλιανού συγγραφέα, σκηνοθέτη, δημοσιογράφου και πολιτικού ακτιβιστή, Λουίς Σεπούλβεδα, ο οποίος είναι περισσότερο γνωστός χάρη στα πεζά του έργα. Στα χρόνια της διακυβέρνησης του Αλιέντε υπήρξε στέλεχος στο τμήμα των πολιτιστικών θεμάτων. Μετά το πραξικόπημα και τη δικτατορία του Πινοσέτ φυλακίστηκε. Μετά από δυόμιση χρόνια εγκλεισμού του στη φυλακή αποφυλακίστηκε με παρέμβαση της Διεθνούς Αμνηστίας, αλλά υποχρεώθηκε σε οχτώ χρόνια εξορίας.
Την επιλογή και την επιμέλεια των ποιημάτων που συμπεριλαμβάνονται σε αυτή την έκδοση, έκανε ο Αλεχάντρο Θέσπεδες, ο οποίος εξηγεί στο επίμετρο στο τέλος του βιβλίου τον τρόπο με τον οποίο προσέγγισε το ποιητικό έργο του Σεπούλβεδα, καθώς ο Χιλιανός συγγραφέας δημοσίευσε ελάχιστα ποιήματα κατά τη διάρκεια της ζωής του.
Το ποιητικό του βλέμμα διατρέχει τα κοινωνικοπολιτικά γεγονότα που σημάδεψαν τον 20ο αιώνα μετά ο φακός του πέφτει μελαγχολικά στους ηττημένους συντρόφους, στις εξουσίες που κομματιάζουν λαούς, σένα μπλε εισιτήριο κι ένα μαύρο τρένο που διασχίζει την ύπαιθρο, στις αναμνήσεις, στην εξορία του, στην αγάπη του, στα ερωτήματα για την ίδια την ποίηση. Βλέμμα τρυφερό, ρεαλιστικό, βαθύ, πίσω από το οποίο πάντα υπάρχει ένα χρέος, ένα χρέος αίματος όπως ο ίδιος γράφει.
Χρόνης Μπότσογλου, Η τέχνη ανάμεσα στον έρωτα και τον θάνατο – Ευαγγελία Διαμαντοπούλου (εκδόσεις ΕΠΙΚΕΝΤΡΟ)
Η φαντασίωση επαληθεύεται από τις αισθήσεις, γιατί το σώμα ζει την πραγματικότητα της ηδονής «προσκύνα με!»
Η Ευαγγελία Διαμαντοπούλου, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια στο Τμήμα Επικοινωνίας και ΜΜΕ του Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών με γνωστικό αντικείμενο «Νεότερη Τέχνη και Επικοινωνία» ξεκίνησε να μελετά το δίπολο «έρωτας-θάνατος» και τη σχέση του με την καλλιτεχνική δημιουργία. Μετά τη γνωριμία της όμως με τον Χρόνη Μπότσογλου και το έργο του αναθεώρησε καθώς διαπίστωσε πως η εργογραφία του συνιστά ένα ευρύ πεδίο διερεύνησης.
Ο διάλογος του Χρόνη Μπότσογλου με τον έρωτα και τον θάνατο, διακριτός στο σύνολο της εργογραφίας του, εντοπίζεται κυρίως στην “Προσωπική Νέκυια”, τα “Ερωτικά”, τις “Αναφορές” και σε πολλές αυτοπροσωπογραφίες του. Η ζωγραφική ανάκληση των οικείων και γνωστών του νεκρών, ο έρωτας ως ενεργοποίηση του σωματικού ορμέμφυτου, οι καλλιτέχνες που λειτούργησαν ως φάροι στην τέχνη και την κοσμοαντίληψή του, όπως και η συμπερίληψη της μορφής του στην ζωγραφική του σκηνοθεσία, στοιχειοθετούν την εικαστική του παρακαταθήκη για την υπαρξιακή τριλογία «έρωτας – θάνατος – εαυτός» που καθορίζει τον ανθρώπινο χωροχρόνο.
Η ιδιαίτερα προσεγμένη έκδοση και η σε βάθος μελέτη του έργου του που διατρέχει πολλά πεδία πέραν του καλλιτεχνικού, καθιστούν το βιβλίο ένα πραγματικό διαμάντι.
Έτσι όρισα τη ζωή μου – George Sand (εκδόσεις ΑΙΩΡΑ)
Θα ήταν καλό για τη σωτηρία όλων, αν ο καθένας μπορούσε να κρίνει τι τον έκανε να υποφέρει και να γνωρίζει τι τον έσωσε
Η George Sand είναι ισάξια των σπουδαίων αντρών, είχε πει ο Βίκτωρ Ουγκώ για να αναδείξει την αξία της σε μια εποχή που η γυναικεία δημιουργία ήταν καθαρά υπό αμφισβήτηση. Η ίδια αψήφησε τις επιταγές της εποχής και τις νόρμες. Αποχώρησε από έναν δυστυχισμένο γάμο, είχε εραστές και ερωμένες και κατάφερε να καταξιωθεί σαν συγγραφέας.
Πρόκειται για μία από τις πιο αξιόλογες συγγραφείς και εκπροσώπους του ρομαντισμού στην Ευρώπη η οποία μέσα από επίμονες βουτιές στα προσωπικά της βιώματα και στα βάθη της ψυχής των ανθρώπων, αναδεικνύει την αδυναμία του ανθρώπου να φτάσει σε πλήρη κατανόηση του εαυτού του. Οι εκδόσεις ΑΙΩΡΑ παρουσιάζουν σε αυτή την έκδοση κάποιους από τους πιο καίριους στοχασμούς της σε μετάφραση Μαρίας Παπαδήμα.
Απρόθυμος Άγγελος – Αντώνης Μπαλασόπουλος (ΟΚΤΑΝΑ)
Στοχασμοί, αλληγορίες και αφορισμοί για σκοτεινούς καιρού
Το καλό ριζοσπαστικοποιεί, γιατί πάντα σε φέρνει αντιμέτωπο είτε το θέλεις είτε όχι με τη συστημικότητα του κακού
«Το πρόβλημα δεν είναι η απαγόρευση του πολιτισμού σε εποχές βαρβαρότητας. Το πρόβλημα είναι ο πολιτισμός που συνεχίζει να μιλά σαν να μη συμβαίνει. Αυτή είναι η λιτή περιγραφή στο οπισθόφυλλο του βιβλίου, της έκδοσης που περιλαμβάνει στοχασμούς, αλληγορίες αφορισμούς για σκοτεινούς καιρούς, του Αναπληρωτή Καθηγητή Συγκριτικής Λογοτεχνίας στο πανεπιστήμιο της Κύπρου.
Κείμενα που δεν αναπτύσσονται σε μάκρος αλλά σε βάθος, τα κριτικά σημειώματα του Αντώνη Μπαλασόπουλου αντλούν από την ιστορία, τη λογοτεχνία, την πολιτική και τη σύγχρονη κουλτούρα ελέγχοντας αντιλήψεις, αντιφάσεις και πρακτικές της εποχής μας.
Σε ένα πολιτισμικό περιβάλλον που αγαπά να καμουφλάρει το προφανές, προωθεί την κοινοτυπία σαν απόσταγμα σοφίας και τη φλυαρία για αναλυτική σκέψη, ο Μπαλασόπουλος επιστρατεύει οξυδέρκεια και δηκτικότητα για να συνθέσει φαινόμενα που προτιμάμε να θεωρούμε μεμονωμένα και να ξεγυμνώσει άβολες αλήθειες. Στάση που αποδεικνύεται μονόδρομος αν εννοούμε να απαλλαγούμε από στρεβλώσεις και εύκολες άμυνες που παραμορφώνουν την πραγματικότητα και αμβλύνουν την ικανότητά μας να την αντιμετωπίζουμε.
Η Καγκέλω – Δημήτρης Μανιάτης (εκδόσεις ΜΕΤΡΟΝΟΜΟΣ)
Ο Δημήτρης Μανιάτης συνεχίζει πιστός στη μικρή φόρμα με τη νέα συλλογή διηγημάτων. Στις σελίδες του 6ου του βιβλίου παρελαύνουν εμβληματικές μορφές όπως ο Καζαντζίδης κι ο Ανδρέας Παπανδρέου αλλά και ένα σόι ενός νεκρού που οδηγείται σε ένα μέντιουμ, ένα ζευγάρι σε ξενοδοχείο ημιδιαμονής, ένας χωριάτης που περνά έναν τράγο για τον διάβολο ένας υπάλληλος γραφείου τελετών, οικοδόμοι κ.α.
Ποιος είναι ο κοινός παρονομαστής; Τα ζεστά χνώτα των λαϊκών ανθρώπων, μια Ελλάδα που γλίστρισε από τα χέρια μας κι επιστρέφει ως ανάμνηση με αρκετές δόσεις σουρεαλισμού και χιούμορ, ένας πολιτισμός που μπορεί να είναι αόρατος στην εξευρωπαϊσμένη βιτρίνα της πρωτεύουσας αλλά σπαρταράει ακόμα στις χαραμάδες του γεωγραφικού μας χάρτη.
Η εύκολη ανάγνωση είναι να ειδωθούν οι ήρωες του σαν άνθρωποι του περιθωρίου. Ο συγγραφέας πάντως αντιμετωπίζει τις περιπέτειες, τα αδιέξοδα τους και τους ανεκπλήρωτους έρωτες τους σαν τη μόνη ζωή που έχει αίμα, εκεί όπου το παράδοξο και το φανταστικό δεν έχει ακόμα το στίγμα της τρέλας και οι άνθρωποι καταδέχονται την απόγνωση αγνοώντας τις συμβουλές των influensers.
Την έκδοση συνοδεύει το υπέροχο τραγούδι σε στίχους του συγγραφέα και μουσική Φώτη Σιώτα «Που να ΄σαι τώρα».
