Ο λόγος για το First Folio, την πρώτη συγκεντρωτική έκδοση των έργων του Σαίξπηρ η οποία κυκλοφόρησε το 1623, μόλις επτά χρόνια μετά τον θάνατό του. Η έκδοση αυτή είναι εξαιρετικά σημαντική για τους μελετητές του έργου του Σαίξπηρ, καθώς αποτελεί την πρώτη αξιόπιστη -και σε ορισμένες περιπτώσεις μοναδική- πηγή του έργου του κορυφαίου δραματουργού. Έχει, βέβαια, σημαντική συλλεκτική αξία, δεδομένου ότι ένα από τα αντίτυπα αυτά πωλήθηκε για 6.2 εκατ. δολάρια σε πρόσφατη δημοπρασία.

Ads

Στον κόσμο υπάρχουν 232 αντίτυπα του First Folio, ενώ στην έκθεση «Φήμη, περιουσία και κλοπή: Το First Folio του Σαίξπηρ» στην Ουάσιγκτον παρουσιάζονται έντεκα από τα συνολικά 82 αντίτυπα που διαθέτει η Folger Shakespeare Library. Η βιβλιοθήκη αυτή, που λειτουργεί από το 1932, ειδικεύεται σε εκδόσεις του 16ου και 17ου αιώνα και έχει στην κατοχή της το ένα τρίτο των αντιτύπων του First Folio που γνωρίζουμε.

Πρόκειται για μια ογκώδης έκδοση μεγάλου σχήματος και 900 δίστηλων σελίδων στην οποία συγκεντρώθηκαν από τους ηθοποιούς Τζον Χέμινγκ και Χένρι Κoντέλ, συναδέλφους του Σαίξπηρ, 36 έργα του Σαίξπηρ, 18 από τα οποία δεν σώζονται σε καμιά άλλη πηγή. Αν, δηλαδή, δεν υπήρχε το First Folio, δεν θα γνωρίζαμε έργα όπως ο «Μακμπέθ», η «Τρικυμία», το «Όπως σας αρέσει» και η «Δωδέκατη νύχτα».

Η έκθεση, λοιπόν, παρουσιάζει τη δαιδαλώδη ιστορία του First Folio ξεκινώντας από την ταπεινή καταγωγή του τον 17ο αιώνα και φτάνοντας στις ιστορίες κλοπής και επανάκτησής του. Τα βιβλία αυτά είναι πανόδετα ή τυλιγμένα με δέρμα, προστατευμένα σε ειδική ξύλινη θήκη ή ταλαιπωρημένα από τις αλλεπάλληλες βιβλιοδεσίες στη διάρκεια της ιστορίας τους.

Οι λεπτομερείς αναφορές για την πορεία της έκδοσης, τα τιμολόγια αγοραπωλησίας, οι ιστορίες για το πώς αντίτυπα καταστράφηκαν και αποκαταστάθηκαν, πώς εκλάπησαν και επανακτήθηκαν, ποιες ήταν οι τύχες τους στην αγορά του βιβλίου και στα χέρια των ιδιοκτητών τους, ποιες είναι οι διακυμάνσεις της αξίας τους και ποια είναι η διασπορά τους στην υφήλιο είναι από τις βασικές θεματικές της έκθεσης.

Τα αντίτυπα αυτά πολλές φορές εκλάπησαν και ή χάθηκαν για πάντα ή ξαναβρέθηκαν αργότερα από τύχη ή επίμονες έρευνες των αρχών. Οι επισκέπτες της έκθεσης μπορούν να δουν, μάλιστα, πλαστά έγγραφα με τα οποία ένας πωλητής παπουτσιών παρουσιάστηκε στο Williams College το 1940 ως καθηγητής φιλολογίας και κατάφερε να υφαρπάξει τον ανεκτίμητο τόμο.

Στα εκθέματα περιλαμβάνεται, ακόμη, μια ογκώδης μηχανή, εφεύρεση του Τσάρλτον Χίνμαν το 1952, στην οποία μπορούν να εισαχθούν δύο αντίτυπα μαζί και με καθρέφτες ειδικά τοποθετημένους οι σελίδες τους να πέσουν η μία πάνω στην άλλη σε μια οθόνη κάνοντας εμφανείς τις κειμενικές και τυπογραφικές διαφορές τους και μειώνοντας τον πολύχρονο μόχθο της σύγκρισης των αντιτύπων σε μόλις 19 μήνες.