Το δεύτερο βιβλίο της Αγγελικής Σπανού περιγράφει μια δυστοπία βίας σε μια κοινωνία που εκφασίζεται.

Ads

Τελειώνοντας την ανάγνωση του «Ματιέ» (Μεταμεσονύκτιες εκδόσεις) είναι δύσκολο να το κατατάξεις. Είναι και δεν είναι λογοτεχνία (με τον κλασικό ορισμό της), σίγουρα δεν είναι σκέτη δημοσιογραφική έρευνα, ούτε καν δημιουργική, οπωσδήποτε υπάρχει μυθοπλασία πάνω σε μια πραγματική βάση, αλλά τελικά ίσως και να μην έχει τόση σημασία η κατηγοριοποίηση. Σημασία έχει ότι είναι ένα ωραίο βιβλίο, που διαβάζεται γρήγορα και που σε βάζει σε δύσκολες σκέψεις.

Ο Ματιέ είναι κούριερ, vegan, ευαίσθητος και ερωτικός. Παράταιρος στην επαρχία στην οποία μεγάλωσε, παράξενος για  το οικογενειακό του περιβάλλον, μοναχικός και εσωστρεφής, αγαπάει τα ζώα περισσότερο από τους ανθρώπους. Γίνεται μέλος των «Αλεπούδων» που προσπαθούν να εκφράσουν ριζοσπαστικά την όσμωση της οικολογίας, με τον βιγκανισμό και την αντικαπιταλιστική δράση. Ξεκινούν με συμβολικές ενέργειες αλλά στην πορεία ξεφεύγουν. Σε μια ληστεία σουπερμάρκετ, στα βόρεια προάστια, ο Ματιέ σκοντάφτει και πέφτει την ώρα που οι σύντροφοί του φεύγουν. Εκεί, πεσμένος στο πάτωμα, δέχεται άγρια βία από πελάτες, έναν υπάλληλο, αστυνομικούς, μπροστά στα μάτια δεκάδων παρατηρητών. Οι συνειρμοί με το φονικό λυντσάρισμα του Ζακ Κωστόπουλου είναι αυτόματοι. Το ενδιαφέρον είναι ότι στην ιστορία του Ματιέ παρακολουθούμε τις διαφορετικές αναγνώσεις της από πρωταγωνιστές που κοιτάζουν από άλλη οπτική γωνία το ίδιο γεγονός.

Μια ρεπόρτερ, ένας μοντέρ, μια ταμίας που βιντεοσκόπησε το γεγονός, ο ιδιοκτήτης του σούπερμάρκετ, οι πελάτες που τον χτύπησαν, ο υπεύθυνος βάρδιας που τον τσάκισε, ο αστυνομικός που τον συνέλαβε, ένας άλλος που περιπολούσε, ο διασώστης του ΕΚΑΒ που πήγε για τις πρώτες βοήθειες, οι σύντροφοί του, η οικογένειά του, βουλευτές, κοινωνικοί επιστήμονες, ένας δημοσκόπος – αφηγήσεις που αποκαλύπτουν τα υπόγεια ρεύματα που κινούνται στα έγκατα της ελληνικής κοινωνίας, τις ρωγμές στους θεσμούς, τις ευθύνες των ΜΜΕ για τον εκβαρβαρισμό ανθρώπων της διπλανής πόρτας.

Ads

Ενας έμπειρος δημοσιογράφος θα καταλάβει ότι η συγγραφέας παρουσιάζει το απολογητικό υπόμνημα αστυνομικών που κατηγορούνται για τον θάνατο του Ζακ Κωστόπουλου. Είναι σαφές ότι έχει κάνει εντατικό ρεπορτάζ αλλά δεν είναι αυτός ο στόχος της, δεν το αφήνει καν να εννοηθεί. Ενας αναγνώστης που δεν ενδιαφέρεται για την «είδηση» θα σταθεί στην ακρίβεια με την οποία κάνει την ανατομία της βίας που προέρχεται από την πλευρά της νομιμότητας, από αγανακτισμένους νοικοκυραίους.

Και η γεύση που σου μένει αφού κλείσεις το βιβλίο είναι στυφή. Το φως είναι ελάχιστο στις σελίδες του. Μια γυναίκα που φώναξε «αφήστε τον» και ο ίδιος ο Ματιέ μέσα στην ευαλωτότητά του. Ενα εντελώς μεταμεσονύκτιο βιβλίο.