O Στρατής Βογιατζής, αποκαλεί το βιβλίο του «ΚΑΜΠΟΣ» (Εκδόσεις Άγρα), ένα υβριδικό έργο κομποστοποιημένης αφήγησης. «Σήμερα όλα εκτίθενται, πράγμα που ευνοεί την κατανάλωση και το  πορνογραφικό βλέμμα. Ο κόσμος του Κάμπου της Χίου είναι ένας κόσμος κρυφός, που σαλεύει πίσω από τους ψηλούς μαντρότοιχους των αρχοντικών, αθέατος από τα βλέμματα των περαστικών» λέει ο συγγραφέας στο tvxs.

Μέσω φωτογραφιών και ενός ποιητικού κειμένου που αναφέρεται στον κάμπο της Χίου, τόπο επιφανών ελληνικών οικογενειών της διασποράς, με τα οικόσημα και τα αρχοντικά, τα περιβόλια με τα εσπεριδοειδή και μια διαρκή κατοίκηση στο χρόνο από τον 14ο αιώνα και έπειτα, ο αφηγητής περιπλανιέται στη τοπογραφία, σκύβει σε ιστορικά αρχεία, αλληλοεπιδρά με τους κατοίκους και τα ζώα του τόπου, φωτογραφίζει, καταγράφει μαρτυρίες, συσσωρεύει πειστήρια τα οποία ταξινομεί και αναδιατάσσει・όπως ο ίδιος όμως παρατηρεί όσο συνενώνει τα διάφορα κομμάτια του παζλ τόσο πιο αινιγματική γίνεται η εικόνα που αποκαλύπτεται.

Ο Κάμπος στο τέλος μεταμορφώνεται σε ψηφιδωτό από παραβολές και ιστορίες, εικόνες μυθοπλαστικές ή πραγματικές, βιογραφίες ανθρώπων, αποκόμματα από εφημερίδες, παιδικές μνήμες και εντυπώσεις του αφηγητή ο οποίος μέσα από παρεκβάσεις, λοξοδρομήσεις και επαναλήψεις, συναρμόζει με παιγνιώδη τρόπο. Είναι δύσκολο να πούμε ολοκληρώνοντας την ανάγνωση των κειμένων και τη θέαση των εικόνων αν ο Κάμπος είναι ένας τόπος πραγματικός ή μυθολογικός, αν έχουμε να κάνουμε με μια ερευνά ανθρωπολογική ή ένα παραμύθι, για ένα πολιτικό έργο ή μια παρωδία καταστάσεων, ή τελικά για όλα αυτά μαζί.

Το «Κάμπος» είναι μια ωδή στη φύση ή στον φυσικό τρόπο ζωης;

Στο βιβλίο «Κάμπος» (εκδ. Άγρα) οι έννοιες της φύσης ή του ανθρώπινου πολιτισμού δεν είναι τόσο διακριτές και ορθόδοξες αλλά περισσότερο μεταπλάθει,  γονιμοποιεί η μία την άλλη.  Στη μέτα-ανθρώπινη εποχή που διανύουμε δεν ξέρω τι μπορεί να σημαίνει φυσικός τρόπος ζωής. Δεν είναι άραγε το ίντερνετ μια φυσική διαδικασία δικτύωσης των ανθρώπων με τεχνολογικούς όρους;  Περισσότερο λοιπόν από έναν ύμνο στο φυσικό τρόπο ζωής, το «Κάμπος»  είναι μια ωδή στην υβριδικότητα, στις συγγένειες, στις συν-ποιήσεις στις διαειδικές μορφοποιήσεις.  Το  «Κάμπος» μετατρέπεται έτσι σε  ένα πεδίο σύνθεσης και αποσύνθεσης,  ζωής και θανάτου, ιερότητας και βεβήλωσης που κυοφορεί στο εσωτερικό του υβριδικές, συμβιωτικές σχέσεις: μια αναρχική κοινότητα που ζει εξαρτώμενη από τις πορτοκαλιές, ένα παιδί που ανταλλάσσει γενετικό υλικό με μια μεταναστευτική πεταλούδα, ένας γίγαντας που συμβιώνει με κορακοειδή, ένα γουρούνι που αναπτύσσει φτερά στο σώμα του, ένας οδοιπόρος που βιώνει ομοιομορφισμό, ένας υπόγειος μύκητας που ενώνει τις μνήμες του τόπου με τις ρίζες των δέντρων και των φυτών. Σε αυτά τα σημεία επαφής μεταξύ του ανθρώπου και του μη ανθρώπινου κόσμου, μεταξύ της συλλογικής μνήμης των ανθρώπων και της βιοποικιλότητας γύρω της γεννιέται ένας ενδιάμεσος χώρος που κατοικεί μια ζωή υβριδική,  έμπλεη αντιφάσεων και παραδοξοτήτων που διαρκώς μεταμορφώνεται και διαχέεται από τη μια μορφή ύπαρξης στην άλλην.

Μπορεί τα ζώα να είναι το επίκεντρο ωστόσο ο φακός σου ο φωτογραφικός και ο λογοτεχνικός στέκεται στις λεπτομέρειες της ζωής στην επαρχία. Φλούδες πορτοκαλιών, πλεκτά, περιβολάρηδες, ρίζες δεμένες με μνήμες και προσωπα με ονοματεπώνυμο. είναι μια προσωπική διαδρομή ή θέλεις να αποτυπώσεις ταυτόχρονα και μια Ελλάδα που χάνεται;

Με ενδιαφέρει ένα παρελθόν που μεταβολίζεται μέσα στο παρόν και όχι ένα παρελθόν νεκρωμένο που το ανασταίνουμε κάθε τόσο μέσα από μνημόσυνα. Στον «Κάμπο» το παρελθόν είναι γεμάτο λανθάνουσες δυνατότητες,  μυστηριώδες μπολιάζει ακατάπαυστα το παρόν, ανοίγει ρωγμές και διαστέλλει το χώρο έτσι ώστε ο ενεστώτας χρόνος να περιλαμβάνει διάφορους «εκτοπισμένους χρόνους». Ο αφηγητής του βιβλίου ως ένα είδος flauner περιπλανιέται σε διάφορους χωροχρόνους του Κάμπου συναρμόζοντας θραύσματα που συναντά στο διάβα του συνθέτοντας ένα αινιγματικό πάζλ, «που όσο ενώνει τα κομμάτια του τόσο θολώνει η εικόνα που αποκαλύπτει». Εξόριστος και περιπλανώμενος επιστρέφει στον τόπο του για να επαναοικιοποιηθεί το χώρο μέσα από την εκτοπισμένη του ταυτότητα. Θα έλεγε κανείς ότι είναι ένας ρομαντικός επιζών, ένας νομάς που «οικοδομεί εστία» καθώς οδοιπορεί.  Το «Κάμπος» στο τέλος αφορά τη περιπλάνηση, τους νομαδικούς τόπους και την έννοια της κατοίκησης σε ένα ρευστό, συντελειακό κόσμο. 

Τι είναι ο Κάμπος;

Ο Κάμπος είναι μια περιοχή που αρχίζει μόλις τελειώνει η πόλη της Χίου προς τα νότια: τόπος επιφανών ελληνικών οικογενειών με τα μοναδικά πέτρινα αρχοντικά,  αμέτρητα περιβόλια εσπεριδοειδών και μια διαρκή κατοίκηση στο χρόνο από το 14ο αιώνα και μετά. Ο Κάμπος είναι ένας τραγικός χαρακτήρας που έζησε μια μυθιστορηματική ζωή: χλιδή, μεγαλεία, κατακτήσεις  λεηλασίες, καταστροφές, σεισμοί και πόλεμοι συνθέτουν το πλούσιο παρελθόν  του. Η μνήμη έχει εμποτίσει τα πάντα στον Κάμπο: τις πέτρες, τις πορτοκαλιές, τα νεύματα των ανθρώπων, τα κατοικίδια ζώα, και σαν ένα γνώριμο, αλλόκοτο πνεύμα του τόπου αναδύεται και αναπαριστάται μέσα από τις τελέσεις των ανθρώπων.

O Kάμπος βρίσκεται εκεί στο όριο ανάμεσα σε ένα πολιτισμό που έχει να επιδείξει εξαίσια δείγματα – την αρχιτεκτονική από θυμιανούσικο πωρόλιθο, τις βοτσαλωτές αυλές, τις μαρμάρινες στέρνες, τα μαγκανοπήγαδα – και μια φύση που βλασταίνει πλάι του και σταδιακά καταλαμβάνει το χώρο του.  Οι τόποι όπως τους θυμόμασταν έχουν χαθεί, έχουν εκποιηθεί, έχουν απωλέσει την αφήγηση τους.  Σήμερα όλα εκτίθενται, πράγμα που ευνοεί την κατανάλωση και το  πορνογραφικό βλέμμα.  Ο κόσμος του Κάμπου της Χίου είναι ένας κόσμος κρυφός, που σαλεύει πίσω από τους ψηλούς μαντρότοιχους των αρχοντικών, αθέατος από τα βλέμματα των περαστικών. Όπως τα άγια στους ναούς που σκεπάζονται με πανιά αυτό που μένει κρυφό με το χρόνο δυναμώνει στη φαντασία μας ενώ το αντίθετο συμβαίνει με αυτό που είναι φανερό και φωνάζει με τη παρουσία του. Ο τόπος αυτός είναι ένας μύχιος κόσμος που διατηρεί ανόθευτη την αφηγηματικότητα του.

Ποιο είναι το τίμημα που πληρώνει ο άνθρωπος όταν απομακρύνεται από τη γη, τη φύση;

Tη περίοδο της κλιματικής αλλαγής που βιώνουμε και της κλιματικής καταστροφής που έπεται είναι αναγκαίο περισσότερο από ποτέ ένα «νέο φυσικό συμβόλαιο» με το περιβάλλον, με τα άλλα πλάσματα της φύσης που συγκατοικούμε σε αυτόν τον τραυματισμένο πλανήτη.  Από τον διαφωτισμό και έπειτα η φύση εργαλοποιήθηκε, οι φυσικοί της πόροι εξαντλήθηκαν, η πνευματική της διάσταση υποβιβάστηκε. Εκπέσαμε σε μια μονοκαλλιέργειά ανθρώπινων ιδεωδών και πεποιθήσεων, αγνοώντας ότι είμαστε μέρος μιας συμπεριληπτικής, ενοποιημένης πραγματικότητας που μοιραζόμαστε με άλλα συμβιωτικά είδη.  Και ότι τελικά αυτό που αποκαλούμε εαυτός δεν εξαντλείται στα όρια αυτού αναγνωρίζουμε αλλά είναι ένα σύμφυρμα από  βακτηρία, αρχαίες μνήμες, προϊστορικά γονίδια,  αποτέλεσμα εξελικτικών συναρθρώσεων και πολύπλοκων πολιτισμικών διεργασιών.

Η φαουστική συμφωνία της προόδου που συνάψαμε όντως μας οδήγησε σε πρωτόγνωρες απολαύσεις, όμως εξέθρεψε ένα υπερφυσικό,  ναρκισσιστικό εγώ που καταβροχθίζει τα πάντα γύρω του. Στη πορεία αυτή εξαλείφθηκε το μυστήριο, η αρνητικότητα και ο θάνατος ως κομμάτι φυσικών διαδικασιών. Στην ανθρωπόκαινο περιόδο που διανύουμε χρειαζόμαστε λέει η Άννα Τσινγκ «νέες αφηγήσεις που θα μας κάνουν να σκεφτούμε πλέον μια πνευματική κατοίκηση μέσα σε ένα κόσμο ζωής και θανάτου». Το «Κάμπος» εσωκλείει στο πυρήνα του μια ριψοκίνδυνη υπόθεση: ένας νέος, υβριδικός, διαειδικός κόσμος γεμάτος πάθος και ενσυναίσθηση κρύβεται αθέατος στο πυρήνα μια ιεραρχημένης ζωής.