Σαν σήμερα, τριάντα χρόνια πριν: έξι εικοσάρηδες σε ένα καφέ μπαρ της Νέας Υόρκης, το Central Perk. Η Μόνικα μιλάει για ένα δεσμό. Η γυναίκα του Ρος τον έχει παρατήσει για μια άλλη γυναίκα. Η Ρέιτσελ καταφθάνει, κουρελιασμένη, με νυφικό, έχοντας αφήσει τον αρραβωνιαστικό που δεν αγαπά στην εκκλησία.

Αυτές είναι οι πρώτες σκηνές του πρώτου επεισοδίου της σειράς , την οποία δημιούργησαν οι Marta Kauffman και David Crane, με πρωταγωνιστές τους Monica (Courteney Cox), Ross (David Schwimmer), Rachel (Jennifer Aniston), Chandler (Matthew Perry, ο οποίος πέθανε πέρυσι υπό συνθήκες που διερευνώνται), Joey (Matt LeBlanc), Phoebe (Lisa Kudrow).

Αλλά το πραγματικό σοκ, εκτιμά ο Guardian, είναι αυτό που συνέβη στη συνέχεια.

Ο όρος παγκόσμιο φαινόμενο φαίνεται σχεδόν ανεπαρκής. Τα Φιλαράκια κράτησαν 10 χρόνια και 10 σειρές και εξακολουθούν να παράγουν πολλά εκατομμύρια δολάρια μέσω διαφόρων streamers.

Υπολογίζεται ότι απέφερε 4,8 δισ. δολάρια στην Warner Bros. Το τελευταίο επεισόδιο το 2004 είχε 52,5 εκατομμύρια θεατές. Η θρυλική συμφωνία διαπραγμάτευσης μισθού των πρωταγωνιστών «όλοι για έναν» σήμαινε ότι ο καθένας τους πληρωνόταν 1 εκατομμύριο δολάρια ανά επεισόδιο μέχρι το τέλος.

Τώρα πια δεν μπορεί κανείς να φανταστεί ότι, κατά την έναρξη των Friends, υπήρχαν παρασκηνιακές ανησυχίες σχετικά με την τότε καινοφανή υπόθεση: μια κωμωδία που σφυρηλατείται από μια ομάδα φιλίας (ακατάστατη ερωτική ζωή, σαρκασμός) και όχι από το καθιερωμένο οικογενειακό περιβάλλον.

Τα Φιλαράκια άλλαξαν την ίδια τη μορφή της τηλεοπτικής κωμωδίας. Άλλαξε τον τρόπο με τον οποίο οι άνθρωποι μιλούσαν μεταξύ τους: η κωμική σύνταξη (ιδίως από τον εξυπνάκια Τσάντλερ Μπινγκ) πέρασε γρήγορα στον πραγματικό κόσμο.

Δεν πρέπει να υπερβάλλουμε για την αλλαγή ορίων: το grunge είχε ήδη συμβεί (ο Kurt Cobain των Nirvana πέθανε λίγους μήνες πριν από την προβολή του πιλότου). Παρόλα αυτά, με όρους κωμικής σειράς, τα Φιλαράκια παρείχαν, αν όχι την πραγματική (σκληρή, βρόμικη) δεκαετία του 1990, ένα ζωηρό, αστείο, εξιδανικευμένο ομοίωμά της.

Η σειρά έμεινε επίσης βαθιά στην παγκόσμια πολιτιστική συνείδηση. Το «θα το κάνουν;», «δεν θα το κάνουν;», «κάναμε διάλειμμα!» του Ρος και της Ρέιτσελ. Η αδελφική σχέση Τσάντλερ/Τζόι. Το κούρεμα της Ρέιτσελ (που ζητείται στα κομμωτήρια παγκοσμίως). Το τραγούδι της Φοίβης, Smelly Cat. Οι ορδές των καλεσμένων αστέρων: Brad Pitt (τότε παντρεμένος με την Aniston), Sean Penn, Reese Witherspoon, Jeff Goldblum και άλλοι.

Και, στον αστραφτερό, φιλόδοξο πυρήνα, αυτό το πάντα ελαφρώς αυτάρεσκο παράδειγμα της «φιλίας» που ήταν τόσο ρεαλιστικό όσο το φτηνό νεοϋορκέζικο διαμέρισμα της Μόνικα: πανέμορφοι, παντοτινά πνευματώδεις φίλοι, χαζοχαρούμενα σε καφετέριες, ξεφαντώματα σε συντριβάνια. Εδώ ήταν η εκπλήρωση των επιθυμιών της γενιάς Χ, χωρίς τιμή, που παραδίδεται σε μισάωρα τμήματα.

Πράγματι, πώς κατάφερε το Friends να γίνει το προβληματικό μεγαθήριο της δεκαετίας του ’90 που όλοι αποφασίσαμε να συγχωρήσουμε;

Μια ιδιαιτερότητα του φαινομένου των Φίλων είναι η ακλόνητη απήχηση που ασκεί σε όλες τις γενιές.

Δεν είναι δημοφιλές μόνο στους πιστούς αρχικούς οπαδούς. Οι Millennials και η Gen Z το καταβροχθίζουν μέσω των ιστοσελίδων streaming, αν και αυτό δεν σημαίνει ότι κάποιοι από αυτούς δεν βρίσκουν τη σειρά προβληματική.

Θεωρούν ότι υπήρχε μια «αναμφισβήτητη έλλειψη ποικιλομορφίας», κάτι που φέρεται πλέον να έχουν παραδεχτεί ως παράπονο ορισμένοι από τους ηθοποιούς και τους σεναριογράφους που συμμετείχαν.

Η Aisha Tyler, η οποία υποδύθηκε τη μαύρη φίλη του Ross για εννέα επεισόδια, σχολίασε ότι τα Φιλαράκια «αντανακλούσαν μια ολόκληρη επιχείρηση που πίστευε ότι μόνο οι λευκές ιστορίες πουλούσαν».

Το θέμα είναι ότι τότε δεν το πρόσεξαν πολλοί θεατές ή αν το πρόσεξαν, δεν αντέδρασαν. Δεν έγιναν ούτε κατά διάνοια αρκετά παράπονα.

Ούτε καν σήμερα.