Mια μητέρα εξαφανισμένη από καιρό, δύο αδέρφια που ξαναβρίσκονται κοντά και πάλι, ο πατέρας που δεν ζει πια, και η φίλη του μικρού αδερφού, ξετυλίγουν το μπερδεμένο κουβάρι μιας αλλόκοτης ελληνικής οικογένειας. Η Θεατρική Εταιρεία «Κάτοπτρον» παρουσιάζει το έργο του Μιχάλη Βιρβιδάκη «Στην Εθνική με τα Μεγάλα», σε σκηνοθεσία του Σταύρου Ράγια, κάθε Δευτέρα και Τρίτη του Μαΐου στο Θέατρο 104.

Στην εποχή της παγκοσμιοποίησης ένα κείμενο και μια θεατρική παράσταση για την εγχώρια πραγματικότητα. Μια πραγματικότητα αναλλοίωτη εδώ και δεκαετίες. Οι ήρωες είναι οι γείτονες της διπλανής πόρτας. Πριν την κρίση. Ή μέσα σ΄ αυτήν. Όλοι θα βρούμε κάτι να θυμηθούμε… Ο σκηνοθέτης Σταύρος Ράγιας μίλησε στο tvxs.gr για το έργο, την παράσταση, την σύγχρονη οικογένεια και το θέατρο γενικότερα. 

Τι σας γοήτευσε για να ασχοληθείτε με το έργο του Μιχάλη Βιρβιδάκη «Στην Εθνική με τα Μεγάλα»;

Αυτό που με γοήτευσε από την πρώτη στιγμή στο έργο είναι τα σημεία στίξης του: μια άνω τελεία. Τοποθετημένη από το συγγραφέα στις ζωές των ηρώων του. Μια παρένθεση που ανοίγει απροσδόκητα, για να διαταράξει οριστικά όλη την ισορροπία. Ερωτηματικά. Πολλά. Για όλα όσα δεν λέγονται ποτέ μέσα σε μία οικογένεια. Κι ένα θαυμαστικό, που θα ανατρέψει μεμιάς τα πάντα.

Άλλοτε με σκληρότητα και άλλοτε με ευαισθησία στην παράσταση ξετυλίγεται το μπερδεμένο κουβάρι μιας αλλόκοτης ελληνικής οικογένειας. Πόσο μας καθορίζουν και  επηρεάζουν την ζωή μας οι οικογενειακές σχέσεις;

Για εμάς τους Έλληνες, και γενικότερα τους μεσογειακούς λαούς, η δομή της οικογένειας, λειτουργούσε πάντα ως προστατευτικό κουκούλι απέναντι στην διαφορετικότητα και την ανισότητα. Από την άλλη, η πρώτη αυτή κοινωνική δομή που γνωρίζουμε ως παιδιά, είναι και αυτή που παλεύουμε να σπάσουμε στην τρίτη μας έξοδο, αυτή της ενηλικίωσης. Ούτε άκοπα, ούτε αναίμακτα. Αυτό ακριβώς περιγράφει ο συγγραφέας στο έργο του.

Το έργο εκτυλίσσεται στην Εθνική Οδό. Πόσο εύκολο ήταν να μεταφέρετε την αίσθηση αυτή στην σκηνή του θεάτρου;

Μια παράγκα στη μέση του πουθενά, σε ένα σημείο του εθνικού μας άξονα. Αυτό το δίπολο μέσα-έξω, περιγράφεται πολύ ποιητικά από τον εικαστικό Ανδρέα Γεωργιάδη που υπογράφει τα σκηνικά και τα κοστούμια.

Το έργο έχει ήδη αποσπάσει παγκόσμιες διακρίσεις, ενώ πρωτοπαίχτηκε στην Ελλάδα στο Θέατρο «Νέα Σκηνή» του Λευτέρη Βογιατζή. Σας τρόμαξε να αναμετρηθείτε με αυτό;

Για μένα κάθε φορά που ανεβάζει κάποιος ένα έργο στη σκηνή, πρέπει να λαμβάνει ενστικτωδώς υπόψιν του όλους όσοι καταπιάστηκαν με αυτό, το τίμησαν με το μόχθο και το ταλέντο τους. Προσωπικά ο δικός μου στόχος ήταν εξαρχής να αφήσω να διαφανεί όλη η κρυμμένη τρυφερότητα που κρύβει αυτή η καθόλα σκληρή οικογενειακή ιστορία: ένα μυστικό που πλανάται μέχρι τέλους στον αέρα, πράγματα που υπονοούνται και ποτέ δεν λέγονται, και τόσα μη κανονικά πράγματα που εντέλει όλα μαζί συνθέτουν μια ιδιότυπη κανονικότητα.

Τελικά ποιος καταφέρνει να διατηρήσει αλώβητη την όρασή του, για να ξεχωρίσει τα μικρά από τα μεγάλα «φώτα»; Και ποιος μπορεί να βάλει σε αυτή τη λεωφόρο τα σωστά σημεία στίξης πεζοπορώντας;

Δεν γνωρίζω. Αυτό που μπορώ όμως να πω με κάποια βεβαιότητα, είναι ότι τέτοια ερωτήματα, αυτή ειδικά την εποχή, παραμένουν εξαιρετικά επίκαιρα. Όλη η σκηνοθεσία της παράστασης βασίζεται δε, στα ερωτηματικά, και όχι στην απάντησή τους.

Φαίνεται ότι εμπιστεύεστε τη νέα γενιά ηθοποιών. Πιστεύετε ότι έχει περισσότερα πράγματα να δώσει;

Έκανα απλώς αυτό που θα ήθελα να κάνουν και σε μένα, ως ηθοποιό. Να με εμπιστευτούν και να μου δώσουν χώρο. Νιώθω πως το οφείλω.

Έχετε σπουδάσει ηθοποιός στη Δραματική Σχολή Βεάκη. Τι σας ώθησε να ασχοληθείτε με την σκηνοθεσία;

Αυτή η μετάβαση από την υποκριτική στην σκηνοθεσία είναι μάλλον φυσιολογική, ή αν μη τι άλλο κάτι συνηθισμένο. Αυτό που δεν είναι ποτέ σίγουρο είναι ότι είναι επιτυχημένη, ή ότι έχει διάρκεια. Και για τα δύο αποφασίζει ο κόσμος και ο χρόνος.

Θεωρείτε ότι η κρίση έχει επηρεάσει το θέατρο; Ότι μέσα από αυτή γεννήθηκαν νέες ιδέες;

Έχει αποδειχτεί ότι η κρίση ποτέ δεν εμπόδισε την καλλιτεχνική παραγωγή, ή τη διαρκή γέννηση νέων ιδεών. Έχει αποδειχτεί επίσης ότι συνέθλιψε ατομικότητες και συλλογικότητες που παρά την αξία ή το ταλέντο τους δεν διέθεταν ικανό απόθεμα υπομονής και πείσματος. Και αυτό είναι πάντα επώδυνο για όλη την κοινωνία, κι ας μην το παραδέχεται.

Σε παλαιότερη συνέντευξη έχετε αναφέρει ότι «μέσα σε αυτή την οικονομική -αλλά κυρίως πολιτιστική- ύφεση, το θέατρο συνεχίζει την πρωταρχική του λειτουργία: να λειτουργεί ως κάτοπτρο προβάλλοντας όλη την παθογένεια της εποχής». Πόσο εύκολο είναι αυτό;

Είναι τρομερά δύσκολο. Είναι αυτή η εποχή της κρίσης, της περιόδου που όλα γίνονται με πολύ κόπο, όλα απαιτούν δυνάμεις που δεν διαθέτουμε όλοι, ή τουλάχιστον κάθε στιγμή. Είναι το δύσκολο “σήμερα” που αναδιατάσσει τις προτεραιότητες των ανθρώπων και βαφτίζει την αναγκαιότητα της τέχνης άχρηστη πολυτέλεια. Από την άλλη, είναι οι φίλοι, οι συνάδελφοι, όλοι αυτοί που δέχονται συμμετάσχουν σε μια συλλογικότητα μόνο και μόνο από ανάγκη για έκφραση. Και είμαι τυχερός που η ομάδα που δημιουργήθηκε με αφορμή την “Εθνική με τα μεγάλα”, διαθέτει αυτό το σπουδαίο πλεονέκτημα: να αντιλαμβάνεται την τέχνη με τον ίδιο τρόπο.

Μελλοντικά σχέδια;

Οι προσπάθειες της ομάδας μας επικεντρώνονται στο επιτυχημένο ανέβασμα της παράστασης στην Αθήνα αλλά και της οργάνωσης μιας περιοδείας στην υπόλοιπη Ελλάδα.

Συντελεστές

Σκηνοθεσία: Σταύρος Ράγιας
Σκηνικά-κοστούμια: Ανδρέας Γεωργιάδης
Μουσική επιμέλεια: Κωνσταντίνος Παντζόγλου
Φωτισμοί: Απόστολος Τσατσάκος
Βοηθός σκηνοθέτη: Πάνος Μπόρας

Παίζουν:
Περικλής Ασημακόπουλος
Βασίλης Λιάκος
Νεφέλη Παπαδερού

Παραγωγή: ΚΑΤΟΠΤΡΟΝ

Ημέρες και ώρες παραστάσεων:
Δευτέρα και Τρίτη 6-7, 13-14, 20-21, 27-28 Μαΐου 2019
Ώρα έναρξης: 21:15
Διάρκεια: 80 λεπτά