Ο Πλάτων περιγράφει τον έρωτα σαν μία κατάσταση τρέλας. Ποιητές, συγγραφείς, επιστήμονες, ψυχολόγοι, βιολόγοι, ερευνητές προσπαθούν να μιλήσουν για τον έρωτα. Αυτή είναι η θεματική και της παράστασης «Γράμματα στη Νόρα» του James Joyce, βασισμένο στην μετάφραση της Κατερίνας Σχινά που παίζεται στο Faust – Bar-Theatre-Arts.

Οι επιστολές του Τζόυς αποκαλύπτουν με απόλυτη φυσικότητα τη γελοία, προκλητική, παραληρηματική κι εξουθενωτική διαδικασία του έρωτα. Άλλοτε λυρικές και ποιητικές, γεμάτες τρυφερότητα και στοργή, και άλλοτε προκλητικές και χυδαίες. Η παράσταση φωτογραφίζει έναν κοινά αποδεκτό τόπο παράνοιας όπου κάθε ερωτευμένος βιώνει μέσα του. Μια πάλη άνευ όρων και άνευ ορίων. Ένας αγώνας για να παραμείνει ο έρωτας στην ύψιστη μορφή του.

Με αφορμή την παράσταση η Πηνελόπη Φλουρή μιλάει στο tvxs.gr για το έργο, την σκηνοθεσία που υπογράφει, την ομάδα Abnormal και φυσικά για τον έρωτα.

Ο Τζέημς Τζόυς συναντά τη Νόρα Μπάρνακλ και η ερωτική τους ιστορία αναβιώνει επί σκηνής. Τι σας έκανε να ασχοληθείτε με αυτή την ιστορία; 

Ήθελα να μιλήσω για αγάπη κι έψαχνα κάποια ερωτική ιστορία ώστε να το κάνω μέσω αυτής. Τα Γράμματα στη Νόρα ευτυχώς έπεσαν στα χέρια μου και δεν υπήρξε δεύτερη σκέψη. Ήταν αυτό ακριβώς που έψαχνα. Μια δυνατή ερωτική ιστορία ειπωμένη ποιητικά χωρίς σεμνοτυφίες και καθωσπρεπισμούς, που ακουμπά βαθιά υπαρξιακά ζητήματα. Ο έρωτας του Τζόυς ερωτά. Ασταμάτητα και αδιαλείπτως : Πως είναι δυνατόν να μου αρέσει η ιδέα της οικογένειας; Σε έχω σοκάρει με τις βρωμιές που σου έγραψα; Πως είναι δυνατόν να αγαπάς κάποιον σαν εμένα; Αυτά τα γράμματα θέτουν το μεγάλο ερώτημα: Είμαι τελικά ικανός να αγαπήσω και να αγαπηθώ;

Αξιοποιώντας την ποιητική διάσταση των επιστολών, δημιουργείτε ένα ονειρικό και ταυτόχρονα παρανοϊκό σύμπαν. Τι να περιμένουμε να δούμε στην παράσταση;

Με ενδιέφερε να ειπωθεί ποιητικά αυτή η ιστορία των δύο ερωτευμένων. Στην κατεύθυνση αυτή επέλεξα να αναδείξω την “μελωδικότητα” των επιστολών,
εντάσσοντας στην παράσταση το πιάνο επί σκηνής. Το πιάνο λειτουργεί ως επιπλέον ζωντανός οργανισμός που πάλλεται, δονείται κι ακολουθεί τις ψυχικές
διακυμάνσεις της ιστορίας, ενισχύοντας το ονειρικό-παρανοϊκό συμπάν που έχουμε δημιουργήσει. Η εικόνα και ο ήχος της παράστασης, με την βοήθεια όλων των συνεργατών στο κομμάτι του φωτισμού, της σκηνογραφίας και των multimedia, ακολουθεί αυτήν την γραμμή. Ποιητική και ονειρική. Α-χωρική και α- χρονική. Ο έρωτας άλλοτε φαντάζει ένα ωραίο όνειρο κι άλλοτε ένας εφιάλτης από τον οποίο θέλουμε να ξυπνήσουμε.

Το έργο επιχειρεί μία ανατομία και ανασύνθεση του έρωτα. Εσείς τι αποκομίσατε από αυτή την συνομιλία με το έργο και την εμπειρία της παράστασης;

Αναθεώρησα πολλά σε σχέση με τον εαυτό μου μέσα από αυτήν την δουλειά. Με ξαναείδα αλλιώς. Τόσο ως δημιουργό και ηθοποιό αλλά και ως Πηνελόπη. Η
διαδικασία αυτή ήταν ακριβώς όπως και η ερωτική ιστορία που μας περιγράφει ο Τζόυς. Έντονη, απρόβλεπτη, με ταχυκαρδίες, αμφιβολίες και πολλά ερωτήματα! Έθεσα και σε μένα το ίδιο ερώτημα. Είμαι ικανή να αγαπήσω και να αγαπηθώ;

Όταν ερωτευόμαστε περνάμε από μια γελοία, προκλητική, παραληρηματική κι εξουθενωτική διαδικασία, όπως φαίνεται να συμβαίνει και τις επιστολές του Τζόουνς;

Όταν ερωτευόμαστε περνάμε από 40 κύματα κι αναβιώνουμε όλα τα πρωτόγονα συναισθήματα : χαρά, λύπη, θυμό, κτητικότητα, ζήλεια. Ξύνουμε πληγές από παλαιότερα τραύματα. Ποιός είμαι; Τι αξιώνω για τον εαυτό μου ; Ο έρωτας μας ξεγυμνώνει κυριολεκτικά και μεταφορικά. Ξεσπάμε σε γέλιο και σε κλάμα ταυτόχρονα. Είναι κωμικοτραγική διαδικασία ο έρωτας.

Τελικά ο έρωτας είναι ένα παιχνίδι εξουσίας, όπου κάποιος προσπαθεί να κερδίσει και να επιβληθεί;

Πολύ συχνά καταλήγει να είναι παιχνίδι εξουσίας κι επιβολής. Όμως μιλάμε για μια μάχη που δινει ο καθένας τελικά με τον εαυτό του. Πως μπορεί να υπάρξει νικητής και χαμένος;

«Σε έχω σοκάρει με τις βρομιές που σου έγραψα. Ίσως να σκέφτεσαι πως η αγάπη μου είναι κάτι βρόμικο. Είναι, αγαπημένη μου, ορισμένες στιγμές», γράφει ο Τζέημς Τζόυς στη Νόρα. Συμφωνείτε μαζί του;

Υπάρχει μια πλευρά βρόμικη. Βρόμικη με την έννοια της ανομολόγητης. Είναι σκέψεις που κατοικούν σε σκοτεινά σοκάκια του μυαλού μας και δύσκολα
εκμυστηρευόμαστε. Θα τις αποκαλύψουμε σε κάποιον όμοιό μας. Σε αυτόν με τον οποίο είμαστε ερωτευμένοι.

Η παράσταση φωτογραφίζει έναν κοινά αποδεκτό τόπο παράνοιας όπου κάθε ερωτευμένος βιώνει μέσα του. Μια πάλη άνευ όρων και άνευ ορίων. Εσάς τι σας έκανε περισσότερη εντύπωση στις επιστολές;

Με εντυπωσίασε η κυκλοθυμία του συγγραφέα και οι πολλαπλές πλευρές της προσωπικότητάς του, που ξεδιπλώνονται σε κάθε επιστολή. Η ασταμάτητη
εναλλαγή του συναισθήματος, τόσο καλά ειπωμένη μας μεταφέρει όλα τα στάδια του έρωτα του. Από τον ενθουσιασμό και την χαρά μέχρι τις εμμονές και τις
αμφιβολίες. Μέσα σε όλα αυτά τα στάδια βλέπουμε το ίδιο πράγμα. Ο Τζέημς Τζόυς εκλιπαρεί για αγάπη. Επιδιώκει την απόλυτη σωματική και ψυχική ταύτιση με τη Νόρα . “Σώσε με αληθινή μου αγάπη . Σώσε με από την κακία του κόσμου” της γράφει. Αυτή η εύθραστη πλευρά του, με συγκίνησε.

Τη μουσική σύνθεση υπογράφει ο Απόστολος Λαγαρίας, ο οποίος παίζει πιάνο στην σκηνή. Τι θέλατε να πετύχετε με τον διάλογο με τη μουσική;

Σε αυτήν την παράσταση η μουσική έχει ένα ρόλο δραματουργικό. Η ιδέα είναι ότι ο James Joyce “γράφει” τις επιστολές παίζοντας πιάνο μεταφέροντας την
ατμόσφαιρα του κάθε γράμματος μέσα από την μουσική. Γι’ αυτό και η σύνθεση της μουσικής έγινε ακριβώς πάνω στις λέξεις και τα συναισθήματα του κειμένου. Υπάρχει ένας ασταμάτητος διάλογος μεταξύ των λέξεων των επιστολών και του ήχου από το πιάνο. Με αυτόν τον τρόπο σκηνικά είναι σαν να υπάρχει ένα αόρατο νήμα που μας ενώνει, εμένα ως Νόρα και τον Αποστόλη ως Τζόυς, εισπράττουμε και μεταφέρουμε ενέργεια διαρκώς ο ένας προς τον άλλο. Το πιάνο λειτουργεί σαν ζωντανός οργανισμός, γι’ αυτό και έχω επιλέξει να φαίνεται όλος ο εσωτερικός του κόσμος, ανοιχτό με τα σφυριά να χτυπάνε πάνω στις χορδές σαν τα πλήκτρα μιας γραφομηχανής.

Η Ομάδα Abnormal δημιουργήθηκε το 2012 με δική σας πρωτοβουλία. Μιλήστε μας για αυτή.

Το θέατρο είναι συλλογική τέχνη. Όταν αποφοίτησα από τη Δραματική σχολή οραματίστηκα μία ομάδα, που κρατώντας ένα σταθερό πυρήνα θα μπορεί να
συγκεντρώνει γύρω της καλλιτέχνες από διαφορετικούς χώρους, ηθοποιούς, χορευτές, μουσικούς, εικαστικούς. Βέβαια σήμερα πια έχει αλλάξει σύσταση. Οι
Αbnormal είμαστε ένα σχήμα, που συγκεντρώνει γύρω του ανθρώπους με ισχυρή καλλιτεχνική ταυτότητα. Το κείμενο παραμένει η βάση της κάθε δουλειάς και το σώμα το κυρίαρχο μέσο για να ειπωθεί η κάθε ιστορία.

Το έργο προσπαθεί να αγγίξει και βαθιά υπαρξιακά ζητήματα;

Ο έρωτας αποτελεί κατεξοχήν ένα βαθύ υπαρξιακό ζήτημα. Μας επιβάλλει να ζήσουμε. Να ζήσουμε με όλο μας το είναι. Στο έπακρον. Χωρίς φόβο.
Αποτελεί μια πράξη επαναστατική. Επαναστατούμε απέναντι στην έλλειψη νοήματος που μας ακολουθεί, στην μοναξιά μας και στο εφήμερο των πραγμάτων. Αποζητάμε την αιωνιότητα. Στον έρωτα γινόμαστε για λίγο αθάνατοι.

Στο παρελθόν έχετε καταπιαστεί με τον «Ξένο» αλλά και την «Πανούκλα» του Καμύ. Τι να περιμένουμε στο μέλλον;

Ξένος Πανούκλα Πτώση. Ανυπομονώ να έρθει η στιγμή που θα παρουσιάσω ολόκληρη την τριλογία. Προς το παρόν κάνω έρευνα πάνω στην βιογραφία ενός
καλλιτέχνη που με ενδιαφέρει πολύ.