Μία από τις πιο συζητημένες θεατρικές στιγμές της τελευταίας δεκαετίας, η ‘αναμέτρηση΄ του Γιώργου Κοτανίδη με το Νομπελίστα φυσικό Ρίτσαρντ Φάυνμαν, στο έργο του Peter Parnell «Q.E.D» ή «Τι απέδειξε ο κύριος Φάυνμαν» ζωντανεύει ξανά, στη σκηνή του Θεάτρου του Ιδρύματος Μιχάλης Κακογιάννης, από τη Δευτέρα 23 Νοεμβρίου και για περιορισμένο αριθμό παραστάσεων. Ο Γιώργος Κοτανίδης μιλά στο tvxs.gr για τον πιο σύνθετο ίσως ρόλο στην καριέρα του, για τη φυσική και τη σύνδεσή της με τον έρωτα, για τον θάνατο και τον Θεό και αποπειράται να απαντήσει στην ερώτηση; Τι απέδειξε τελικά ο κύριος Φάυμαν;

Στις 23 Νοέμβρη γίνεστε ξανά ο Ρίτσαρντ Φάυμαν. Νομπελίστας φυσικός αλλά και μουσικός και ζωγράφος. Πώς νιώθετε που θα τον «ξανασυναντήσετε» στο σανίδι; 

Νιώθω μεγάλη συγκίνηση, ο Φάυνμαν είναι ένας ρόλος όχι με την στενή έννοια του όρου, είναι μια προσωπικότητα που πάντα μου επιφυλάσσει εκπλήξεις και ανατροπές. Βρίσκω καινούργια πράγματα που με αιφνιδιάζουν αλλά αυτό ακριβώς είναι πολύ ενδιαφέρον, όπως θα έλεγε και ο ίδιος, είναι δημιουργικό.  

Στην αρχή της ζωής του κατασκευάζει την ατομική βόμβα. Προς το τέλος της ζωής του παλεύει με τον καρκίνο και παράλληλα με τον έρωτα. Τι τύπος είναι αυτός ο Φάυνμαν, επιτέλους; 

Καλό ερώτημα, αλλά η απάντηση χρειάζεται πολλές σελίδες ή μάλλον χρειάζεται ένα ολόκληρο θεατρικό έργο σαν αυτό που παίζω, ώστε να αποκαλυφθούν μερικές πλευρές του υπέροχου και πολυεπίπεδου χαρακτήρα του. Σκεφτείτε ότι παίζω τον Φάυνμαν κάπου δέκα χρόνια, διαβάζω ξανά και ξανά τα βιβλία του, αλλά δύσκολα μπορώ να τον περιγράψω. Αν και έζησε στην Αμερική τον 20ο αιώνα, μπορώ να πω ότι είναι ένας αναγεννησιακός άνθρωπος που ασχολείται με ό,τι του προκαλεί ενδιαφέρον. Και ενώ έχει τόσα ταλέντα και ικανότητες, παράλληλα είναι αντισυμβατικός, έχει ανατρεπτικό χιούμορ και δεν παίρνει τον εαυτό του στα σοβαρά. 

Μάχη ανάμεσα στη λογική και το συναίσθημα, ανάμεσα στον Θεό και τη Φύση, ανάμεσα στο ψέμα και την αλήθεια. Τόσες αναμετρήσεις. Ποια είναι η δυσκολότερη για σας επί σκηνής; 

Η αναμέτρηση με τον ίδιο, η συνομιλία μαζί του και η προσπάθεια να μπω στο πετσί του, ώστε όσο είμαι στη σκηνή να είμαι αληθινός, να μην «παίζω» τον Φάυνμαν αλλά να είμαι. Φυσικά υπάρχει και η αναμέτρηση με τον ίδιο μου τον εαυτό, με τις δικές μου δυνάμεις, τη δική μου δυνατότητα να είμαι αληθινός στη σκηνή. 

Ποια είναι η σχέση σας με τη φυσική; Ξεκίνησε με την ανάληψη του ρόλου του Ρίτσαρντ Φάυνμαν; Και πώς εξελίχθηκε; Τη θεωρείτε γοητευτική; 

Όταν τελείωσα το γυμνάσιο δεν είχα καν καταλάβει τι είναι η φυσική, ήμασταν 70 παιδιά στην τάξη και ο καθηγητής μας δεν ήταν καν αυθεντικός φυσικός αλλά φυσιογνώστης. Ανακάλυψα τη φυσική από έναν ταλαντούχο φυσικό στο φροντιστήριο ο οποίος με έβαλε στο νόημα ότι η φυσική είναι η μελέτη των νόμων της Φύσης «η προσπάθεια του ανθρώπου να περιγράψει τη Φύση» όπως λέει ο ίδιος ο Φάυνμαν στην παράσταση. Γοητεύτηκα τόσο, που την έβαλα πρώτη επιλογή όμως δεν πέτυχα στη φυσική αλλά – κατά λάθος – στην κτηνιατρική. Από τότε όμως, δεν σταμάτησα να διαβάζω βιβλία φυσικής, αστροφυσικής, πυρηνικής φυσικής και κβαντομηχανικής προσπαθώντας να καταλάβω τους νόμους του σύμπαντος, του μακρόκοσμου και του μικρόκοσμου. Κάπου εκεί διάβασα βιβλία του Φάυνμαν και γοητεύτηκα, τον ανακάλυψα. Έτσι όταν είδα στη Νέα Υόρκη να παίζεται ένα έργο με τίτλο «QED» με τον Άλαν Άλντα στο ρόλο του Φάυνμαν έτρεξα να το δώ, ενθουσιάστηκα και αμέσως αποφάσισα να το ανεβάσω.

Κβαντική ηλεκτροδυναμική και έρωτας; Πρόκειται για σύζευξη ή σύγκρουση; Ποιος κερδίζει; 

Η κβαντική ηλεκτροδυναμική δεν είναι συγκρουσιακή αλλά ενοποιητική, ενοποίησε τις τρεις μεγάλες δυνάμεις της φύσης: τον ηλεκτρομαγνητισμό, την ασθενή πυρηνική δύναμη και την ισχυρή πυρηνική δύναμη. Απομένει η βαρύτητα. Μπορώ να πω με σιγουριά ότι πρόκειται για σύζευξη με την έννοια ότι ο έρωτας για τη φύση είναι και έρωτας για τη ζωή και έρωτας για τη γυναίκα.

Ο ρόλος αυτός χαρακτηρίστηκε από τους κριτικούς ως «ο καλύτερος και πιο σύνθετος της καριέρας σας». Νιώθετε πως ισχύει αυτό;

Σε μεγάλο βαθμό είναι αλήθεια, εγώ δεν μπορώ να ξέρω, οι κριτική και το κοινό τα καθορίζουν αυτά. Σίγουρα είναι ένα ιδιαίτερα σύνθετος ρόλος και κάθε φορά τον απολαμβάνω.

Κάθε ρόλος απαιτεί από τον ηθοποιό να μπει σε διαφορετική ψυχοσύνθεση. Ήταν αυτός ο ρόλος δύσκολος από αυτή την άποψη; Με άλλα λόγια, πώς «γίνατε» ο Φάυνμαν; Ήταν μια προσέγγιση εύκολη ή δύσκολη;

Σίγουρα πολύ δύσκολη  γιατί ήταν ένας υπαρκτός χαρακτήρας, ένας άνθρωπος που τον θυμούνται έντονα όσοι ήρθαν σε επαφή μαζί του και έχουν μνήμες. Αλλά όλα τα δύσκολα στη ζωή είναι τα πιο ενδιαφέροντα.

Ο Φάυνμαν δεν είχε ιδιαίτερη σχέση με τη θρησκεία. Έλεγε ότι η θρησκεία αφορά την πίστη ενώ η επιστήμη την αμφιβολία και η αμφιβολία ήταν πολύ πιο θελκτική γι’ αυτόν. Εσείς βρίσκετε θελκτική την αμφιβολία; 

Η αμφιβολία με γοήτευε πάντα, όπως και η αμφισβήτηση. Πέρασα μια περίοδο γεμάτη βεβαιότητες όταν ήμουν νέος αλλά κάποια στιγμή μπήκε μέσα μου η αμφιβολία και από τότε νομίζω πως άλλαξε η ζωή μου. Η αμφιβολία με έμαθε να σκέφτομαι και να αμφισβητώ τις «δεδομένες αλήθειες» όπως τα κατά συνθήκην ψέματα της κοινωνίας και η εξουσία.
Εσείς «συνομιλείτε» με τον κύριο Φάυνμαν επί σκηνής. 

Μετά την παράσταση το κοινό έχει την ευκαιρία να συνομιλήσει με κορυφαίους Έλληνες φυσικούς. Συνύπαρξη τέχνης και επιστήμης. Μια εξαιρετική ιδέα. Πώς προέκυψε; Βρίσκετε ότι η τέχνη και η επιστήμη συνδέονται και σε πιο βαθμό; 

Η Τέχνη και η Επιστήμη είναι οι δύο βασικοί τομείς της ανθρώπινης δραστηριότητας και κατάκτησης της γνώσης. Η ιδέα προέκυψε σαν αναγκαιότητα να φέρουμε σε επαφή αυτούς τους τομείς και να γίνει ένα καλλιτεχνικό και παράλληλα επιστημονικό γεγονός. Άλλωστε ο Φάυνμαν ήταν φυσικός αλλά και καλλιτέχνης, ντράμερ και ζωγράφος.

Τι αποδεικνύει τελικά ο δικός σας κύριος Φάυνμαν;

Ο δικός μου Φάυνμαν αποδεικνύει ή μάλλον προσπαθεί να αποδείξει ότι στη ζωή, στην Τέχνη και την Επιστήμη πρέπει να τολμάμε να προχωράμε προς το άγνωστο.

INFO 
«QED» ή «Τι απέδειξε ο κύριος Φάυνμαν»
Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης
Έναρξη: Δευτέρα 23 Νοεμβρίου
Κάθε Δευτέρα και Τρίτη μέχρι τις 15 Δεκεμβρίου
Ώρα έναρξης: 20:30

ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ
Μετάφραση: Γιάννης Μήλιος & Γιώργος Κοτανίδης
Σκηνοθεσία: Ιωσήφ Βαρδάκης
Σκηνικά – Κοστούμια: Μαγιού Τρικεριώτη
Φωτισμοί: Ανδρέας Μελής
Μουσική Επιμέλεια:  Θάνος Αμοργινός
Με τον Γιώργο Κοτανίδη και τη Δώρα Σαμψώνα 
Παραγωγή: Ομάδα Σαλτιμπάγκοι

Τιμές εισιτηρίων: 10 € προπώληση (δείτε παρακάτω), 12 € ταμείο, 8 € φοιτητικό, μαθητικό και ειδικές κατηγορίες, 7 €. Ομαδικό από δέκα εισιτήρια και άνω, 7 € άνεργοι.

Λίγα λόγια το έργο

Ο Ρίτσαρντ Φάυνμαν ετοιμάζει στο γραφείο του διάλεξη με τίτλο «Όλα όσα γνωρίζουμε». Μας εξηγεί μερικά από τα μυστήρια του σύμπαντος και του ατόμου και μας μιλάει για όσα έζησε και όσα ονειρεύεται, αποκαλύπτοντας συναρπαστικά περιστατικά από τη ζωή του. 

Ο Φάυνμαν δεν είναι ένας οποιοσδήποτε άνθρωπος.  Είναι ένας Νομπελίστας Φυσικός που βραβεύτηκε για την Κβαντική Ήλεκτρο – Δυναμική (QED), ένας χαρισματικός λέκτορας, ιδιοφυής επιστήμονας αλλά και κλόουν, που καταφέρνει να κρατάει καθηλωμένο το ακροατήριό του κάθε φορά που δίνει διάλεξη. Είναι ένας από τους φυσικούς που, στα 25 του χρόνια, δούλεψε για την κατασκευή της πρώτης ατομικής βόμβας. Είναι παθιασμένος ντράμερ, ερασιτέχνης ηθοποιός, δημιουργικός ζωγράφος, ονειροπόλος ταξιδιώτης, αθεράπευτος γυναικάς, ένας υπερδραστήριος άνθρωπος. Συγκρούεται με το κατεστημένο στο όνομα της αλήθειας και αντιμάχεται τη σοβαροφάνεια με ειρωνεία και χιούμορ.

Η φοιτήτριά του, Μύριαμ Φηλντ, τον πολιορκεί και προσπαθεί να του αποσπάσει μυστικά γύρω από την φυσική επιστήμη και το σύμπαν. Κάποια στιγμή θα της αποκαλύψει ότι: «Μια ζωή χόρευα και ερωτοτροπούσα με τη Φύση, αλλά δε σ’ αφήνει να της ανασηκώσεις το πέπλο της».

Στη διάρκεια της ίδιας νύχτας, έρχεται αντιμέτωπος με ερωτήματα για τη ζωή και το θάνατο καθώς πρέπει να πάρει μια σημαντική απόφαση: θα παραδοθεί στον καρκίνο που τον ξαναχτυπά ή θα υποστεί ακόμα μία εγχείρηση με 50% πιθανότητες επιτυχίας; Μια μάχη ανάμεσα στη λογική και το συναίσθημα, ανάμεσα στο Θεό και τη Φύση, ανάμεσα στο ψέμα και την αλήθεια.

Κι όταν το συναίσθημα τον κυριεύσει, η επαφή με την Φηλντ, την φοιτήτριά του θα του υπενθυμίσει τη χαρά της ζωής και θα αποφασίσει να δώσει τη μάχη.

Προπώληση Εισιτηρίων 

• Εισιτήρια προπωλούνται στα ταμεία του Ιδρύματος (Πειραιώς 206, Ταύρος) Δευ – Παρ 11:00 – 14:00 και τα απογεύματα μία ώρα πριν την παράσταση
• Αγορά με πιστωτική κάρτα: Τηλεφωνικά στο 210 3418579 Δευ-Παρ 11:00 – 14:00 και στην ιστοσελίδα του Ιδρύματος www.mcf.gr
• Εισιτήρια προπωλούνται και Πανεπιστημίου 39 (Στοά Πεσματζόγλου), Ticket Services
• Ωρ. λειτουργίας: Δευ. & Τετ. 09:00 – 17:00, Τρ., Πεμ. & Παρ. 09:00 – 20:00, Σαβ. 10:00 – 14:00
• Εισιτήρια προπωλούνται και σε επιλεγμένα καταστήματα Forthnet (Πειραιά, Καλλιθέας (Θησέως), Αιγάλεω, Συντάγματος, Γλυφάδας, Αμαρουσίου, Αγίου Δημητρίου, Νέας Σμύρνης).