Επιλέγει έργα που μιλούν στην ψυχή της όπως λέει στο Tvxs.gr η Λένα Παπαληγούρα η οποία ερμηνεύει την Ηλέκτρα του Ευριπίδη που παρουσιάζεται στο Ηρώδειο σήμερα 7 Σεπτεμβρίου, σε σκηνοθεσία Θέμη Μουμουλίδη, ο οποίος έχει χαρακτηρίσει το έργο ως «Λυρικό θρίλερ»

Ads

Η«Ηλέκτρα», μια από τις σημαντικότερες τραγωδίες του Ευριπίδη, αποτελεί μια διεισδυτική σπουδή πάνω στις έννοιες της εκδίκησης, της ενοχής, της μεταμέλειας και της δικαιοσύνης. Αντλώντας το θέμα του από τον κύκλο της καταραμένης γενιάς των Ατρειδών, το έργο παρακολουθεί βήμα-βήμα την πορεία της Ηλέκτρας και του Ορέστη προς τη μητροκτονία.

Όμως η ερμηνεία του μύθου που προκρίνει ο ποιητής αρνείται στην πράξη αυτή οποιαδήποτε δικαίωση, μετατρέποντας τη δική του «Ηλέκτρα» σε μια ανελέητη σπουδή πάνω στη διαβρωτική διαδικασία της εκτέλεσης ενός εγκλήματος: μετά την εκτέλεση του φόνου, τα δυο αδέλφια σωριάζονται κάτω από το βάρος της πράξης τους, μιας πράξης που δεν έπρεπε να έχει γίνει ποτέ. Ο ποιητής θα αποφανθεί στο τέλος, με το στόμα των Διόσκουρων, ότι ναι μεν η Κλυταιμνήστρα έπαθε δίκαια, όμως ο Ορέστης δεν έπραξε δίκαια. Ο σοφός θεός των Δελφών χρησμοδότησε άσοφα.

Ποια είναι η πρόκληση για σας στον ρόλο της Ηλέκτρας;

Ads

Λ.Π: Το καθετί στο ρόλο αυτόν είναι μια πρόκληση. Η Ηλεκτρα είναι ένα αγρίμι, ένα στριμωγμένο-παγιδευμένο ζώο. Ένα πρόσωπο κυριευμένο από εμμονή, ένα πρόσωπο που ζει μονάχα για να εκδικηθεί. Θρηνεί διαρκώς για να μην ξεχάσει , ζητάει διαρκώς τη δικαίωση. Έχει έναν πολύ προσωπικό τρόπο που αντιλαμβάνεται την δικαιοσύνη. Είναι ένα πολύ σκοτεινό και σκληρό πρόσωπο και η ίδια το ξέρει. Αυτό την κάνει για μένα γοητευτική. Στο τέλος, ύστερα από τη μητροκτονία όχι μόνο δε λυτρώνεται αλλά ματαιώνεται απόλυτα. Ύστερα από αυτή την πράξη η Ηλεκτρα για μένα παύει να υπάρχει.

Ποιος είναι ο συμβολισμός που θέλει να αναδείξει ο ποιητής μέσα από την πράξη της μητροκτονίας;

Λ.Π:Είναι σαν να υπάρχει μια κληρονομική τραγικότητα στα έργα αυτά. Μια μοιραία αλυσίδα εγκλήματος και τιμωρίας. Τα αδέλφια οδηγούνται στην αποτρόπαια αυτή πράξη από μια ανάγκη λύτρωσης. Ακολουθούν το πεπρωμένο τους, ένα θεϊκό χρησμό, και «Θυσιάζουν» τη μητέρα φόνισσα για να λυτρωθούν . Όμως γίνονται και αυτά φονιάδες. Καμία λύτρωση λοιπόν δεν ακολουθεί τη μητροκτονία . Ο σκληρός και είρων Ευριπιδης δια στόματος Διοσκούρων θα πει μάλιστα στο τέλος στον Ορεστη: «Η Κλυταιμνήστρα δίκαια τιμωρήθηκε εσύ όμως δίκαια δεν έπραξες.» Ο Ορέστης εκτελεί ένα καθήκον και η Ηλεκτρα τον οδηγεί, του οπλίζει το χέρι με το μίσος της. Τα δυο αδέλφια μάχονται για μια διέξοδο ενώ στη πραγματικότητα δεν υπάρχουν διέξοδοι καθόλου. Η βία λοιπόν φέρνει βία και ο κύκλος αίματος δε σταματά.

Ποια είναι η σκηνοθετική προσέγγιση του Θέμη Μουμουλίδη;

Λ.Π: Η παράσταση στοχεύει στο να αναδειχθούν τα θέματα του έργου αλλά και ο υπέροχος λόγος του Ευριπιδη. Η σκηνοθεσία εστιάζει στην αγωνία και το σασπένς που δημιουργεί το ίδιο το κείμενο και η πλοκή του. Φωτίζει τους χαρακτήρες, τις σχέσεις τους και τις συνέχεις ανατροπές. Ταυτόχρονα όμως δίνει έμφαση στον τραγικό λόγο και την ποίηση του κειμένου.

Τι σημαίνει για σας αρχαία τραγωδία και πόσο ανοιχτή είστε σε ακραίους πειραματισμούς πάνω στα κείμενα;

Λ.Π: Οι πειραματισμοί είναι για μένα απαραίτητοι για να ανανεώνουν τη μάτια των θεατών αλλά και των ίδιων των καλλιτεχνών πάνω στα κείμενα. Είναι χρήσιμοι όταν γίνονται με σκοπό να αναδειχθούν τα έργα,  όταν γίνονται από ανάγκη για να ειπωθεί κάτι κι όχι όταν γίνονται για εντυπωσιασμό. Για μένα οι αρχαία τραγωδία είναι το πιο όμορφο, το πιο γοητευτικό και το πιο δύσκολο είδος θεάτρου.

Γιατί η αρχαία τραγωδία μας αφορά διαχρονικά;

Λ.Π: Οι συγγραφείς αυτοί είναι σαν να τοποθετούν ένα μεγεθυντικό φακό και να συμπυκνώνουν μέσα σε λίγο χρόνο όλα τα θέματα της ανθρώπινης ύπαρξης. Μιλούν για θέματα που αφορούν τη φύση του ανθρώπου, τον πυρήνα του. Πέρα από κάθε εποχή. Τα έργα αυτά είναι τεράστια και ανεξάντλητα, θέτουν μονάχα ερωτήματα και δεν δίνουν απαντήσεις. Τα ερωτήματα αυτά μάλλον είναι τόσο μεγάλα που βασανίζαν τον άνθρωπο από πάντα και για πάντα .

Πότε λέτε όχι σε έναν ρόλο;

Λ.Π: Το ένστικτο μου απαντάει συνήθως πριν το μυαλό μου. Το σίγουρο είναι ότι σε μια δουλειά με απασχολούν πρωτίστως οι συντελεστές δηλαδή ο σκηνοθέτης και ο θίασος, το κείμενο και ύστερα ο ρόλος. Θέλω αυτό που μου προτείνεται να μιλάει στη ψυχή μου και να ξέρω ότι θα υπάρχει στη πρόβα ο χώρος ,ο χρόνος και η έμπνευση ώστε να γίνει ουσιαστική δουλειά και να ψαχτούν τα πράγματα σε βάθος.

Info: 

Ηρώδειο, 7 Σεπτεμβρίου

Συντελεστές: 

Παίζουν: Λένα Παπαληγούρα, Νίκος Κουρής, Χρήστος Χατζηπαναγιώτης, Γιάννης Νταλιάνης, Νίκος Αρβανίτης, Μαρούσκα Παναγιωτοπούλου, Μαριάννα Πολυχρονίδη, Ελένη Ζαραφίδου, Δανάη Επιθυμιάδη, Παναγιώτης Εξαρχέας κ.α.

Συντελεστές: 
Σκηνοθεσία: Θέμης Μουμουλίδης
Μετάφραση: Κ.Χ Μύρης
Επεξεργασία Κειμένου: Παναγιώτα Πανταζή
Σκηνικό – Κοστούμια: Παναγιώτα Κοκκορού
Μουσική: Θύμιος Παπαδόπουλος