Ο Δεκέμβρης του 2008 έχει αποτελέσει απύθμενη δεξαμενή έμπνευσης και έκφρασης. Στον απόηχό του γεννήθηκαν πολλές καλλιτεχνικές δημιουργίες, με κοινή αφετηρία την εξέγερση στους δρόμους της Αθήνας. Έτσι συνέβη και με την ιταλική ομάδα «Motus», η οποία πλέκει το μύθο της Αντιγόνης του Σοφοκλή με τη σύγχρονη ιστορία του Αλέξη και της φλεγόμενης Αθήνας, στην πολιτική παράσταση «Αλέξης, μια ελληνική τραγωδία». Το συγκλονιστικό αυτό θέαμα παρουσιάστηκε στο Φεστιβάλ «Mettre en Scene» της Βρετάνης το Νοέμβρη του 2010, πριν πάρει το δρόμο για τα παρισινά θέατρα.

Ads

«Αλέξης, μια ελληνική τραγωδία»

Αθήνα, 6 Δεκέμβρη 2008. Ένας νέος 15 χρονών, ο Αλέξανδρος Γρηγορόπουλος, δολοφονείται από σφαίρες αστυνομικού. Στο πλαίσιο μιας κοινωνικοπολιτικής ατμόσφαιρας ήδη τεταμένης, αυτός ο θάνατος θα πυροδοτήσει ένα κύμα εξέγερσης χωρίς προηγούμενο στη χώρα, από την πτώση της δικτατορίας το 1974.

Η αστυνομία υποστηρίζει ότι ο Αλέξανδρος, μαζί με καμιά τριανταριά νεαρούς ακόμα, επιτέθηκαν με πέτρες και βόμβα μολότοφ σε αυτοκίνητο της αστυνομίας. Ένα ερασιτεχνικό βίντεο έρχεται να διαψεύσει αυτή την εκδοχή, επιβεβαιώνοντας μόνο μία λογομαχία μεταξύ δύο νέων και της αστυνομίας. Η Αθήνα φλέγεται. Ο Αλέξανδρος γίνεται το σύμβολο μιας νεολαίας που εξεγείρεται, εξαιτίας της διαφθοράς και της ανικανότητας των πολιτικών.

Ιχνηλατώντας το Δεκέμβρη

Αυτό είναι το σημείο αφετηρίας αυτής της παράστασης, της οποίας η πρωτοτυπία και η επιτυχία οφείλονται στο εκρηκτικό μείγμα θεάτρου ντοκουμέντου και μυθικής διάστασης: μέσα από το βλέμμα της Αντιγόνης παίρνει, τελικά, μορφή η υπεροχή της νεανικής εξέγερσης στην Αθήνα ενάντια στον αυταρχισμό της εξουσίας.

Ένα χρόνο μετά τα οδοφράγματα του Δεκέμβρη, οι σκηνοθέτες της ομάδας Motus βρίσκονται στην ελληνική πρωτεύουσα. Η εξέγερση του 2008 έχει καλυφτεί από ένα θαμπό πέπλο αμνησίας. Διεξάγουν έρευνες, ανασύρουν μαρτυρίες και κινηματογραφούν τα ίχνη, που έχουν αφήσει τα γεγονότα πάνω στο σώμα της πόλης: οι τοίχοι της Αθήνας ήταν καλυμμένοι από graffities και από πολιτικές αφίσες, οι οποίες είχαν αντικαταστήσει τις αναξιόπιστες, πλέον, εφημερίδες.

Οι Αντιγόνες του σήμερα

Το πολιτικό κομμάτι δεν αποστασιοποιείται από το ποιητικό. Η ομάδα Motus δεν προβάλλει μόνο εικόνες από την εξέγερση και τις μαρτυρίες, αλλά ακολουθεί και τα ίχνη της ηρωίδας του Σοφοκλή, Αντιγόνης, μέχρι τη Θήβα. «Στη Θήβα δεν υπάρχει τίποτα αλλά υπάρχει ένας δρόμος Αντιγόνη». Η σκηνή της αναμέτρησης ανάμεσα στην Αντιγόνη και τον Κρέοντα, παρμένη από την «Αντιγόνη» του Μπρεχτ (1947), παρεμβάλλεται στην παράσταση για να καταδείξει με αιχμηρότητα «τη σημασία της επίκλησης στη δύναμη όταν η Πολιτεία υποκύπτει στην παρακμή». Στην καρδιά του συλλογισμού των καλλιτεχνών βρίσκονται και οι νέοι του αραβικού κόσμου, που εξεγείρονται με τις Αντιγόνες και τους Πολυνίκηδες του σήμερα.

Πηγή: Le Monde
Απόδοση: Τζένη Τσιροπούλου