Ο συγγραφέας Σάκης Σερέφας και η σκηνοθέτις Μαρία Αιγινίτου, με αφορμή την παράσταση «Έξω χιονίζει» στο Θέατρο επί Κολωνώ, αποφασίζουν να «συνομιλήσουν» για το Tvxs.gr, θέτοντας ερωτήσεις ο ένας προς τον άλλον προσπαθώντας να διαλευκάνουν με τις απαντήσεις τους, τις σκέψεις, τις επιδιώξεις, τις προσδοκίες και τα βαθύτερα αισθήματα για ένα από τα έργα τους που συνεπήρε το θεατρικό κοινό …πέφτοντας (και όχι ανεβαίνοντας) μέσα στον χειμώνα, η οποία συνεχίζει μέχρι την 1η Απριλίου 2018, υποσχόμενη ακόμα περισσότερο χιόνι…

Μαρία Αιγινίτου: Σάκη Σερέφα, συνομιλείς με τους νεκρούς; Σε ποια γλώσσα; Πόσο συχνά; Είναι επιδίωξή σου ή σε αναζητούν εκείνοι; Ποια η σχέση σου μαζί τους;

Σάκης Σερέφας: Δεν υπάρχουνε νεκροί. Υπάρχουνε απόντες. Υπάρχουνε λησμονημένοι. Υπάρχουν άνθρωποι που δεν ζούνε μέσα σε καμιά ιστορία μας. Κάποτε, κάποιοι από αυτούς επισκέπτονται τον συγγραφέα και ζητούν να τους βγάλει στο πάλκο να πουν την ιστορία τους. Ο συγγραφέας είναι το διάμεσο. Ο ιμπρεσάριος που οργανώνει τις μετακλήσεις.

Μ.Αιγ.: Με τους ζωντανούς;

Σ.Σ.: Οι ζωντανοί, δηλαδή οι εν κυκλοφορία θνητοί,  είναι λιγότερο πιεστικοί γιατί νομίζουν πως όλοι ασχολούνται μ’ αυτούς, πως είναι επιδραστικοί και απέθαντοι. Η αλαζονεία των ζωντανών είναι σωτήρια για τον συγγραφέα, τον οποίο βλέπουν σαν μισή μερίδα άνθρωπο, οπότε και τον αφήνουν στην ησυχία του για να κάνουν τις παλαβομάρες τους. Όμως ο συγγραφέας σιωπά και βλέπει.

Μ.Αιγ.: Πιστεύεις ότι θα πολεμούσες ποτέ;( Αν ποτέ απαντούσες ναι), για ποιον λόγο θα πολεμούσες; Αν αναγκαζόσουν να το κάνεις, με ποιον τρόπο θα το έκανες; Πώς θα μπορούσες να αποτρέψεις έναν πόλεμο;

Σ.Σ.: Αν ήμουν αναγκασμένος να πολεμήσω και μπορούσα να διαλέξω τον ρόλο μου, θα επέλεγα να είμαι ανακριτής αιχμαλώτων. Όχι με εικονικούς πνιγμούς, βασανιστήρια και λοιπές καρατέκα τεχνικές, αλλά διά της ψυχολογικής οδού. Για παράδειγμα, σκέφτομαι τώρα πως θα με ενδιέφερε να μεταμφιεστώ σε εξωγήινο και να πείσω τον ανακρινόμενο πως τον έχω μεταφέρει σε έναν άλλο πλανήτη, κάτι που θα του άλλαζε την ψυχολογία και θα τον “έλυνε”.

Μ.Αιγ.: Πόσες πόλεις βρίσκονται κάτω από την πόλη που ζεις;

Σ.Σ.: Όσες αποφασίζω ο ίδιος κάθε πρωί που ξυπνώ, ανάλογα με τη σκηνοθεσία της ημέρας. Πόλη είναι κι ο σαλός που φωνάζει κάθε πρωί στα φανάρια, είκοσι χρόνια τώρα. Πόλη είναι κι οι ξενυχτισμένες νοσοκόμες με τα πράσινα μοκασίνια που πίνουν όρθιες  καφέ τα χαράματα στο γωνιακό καφέ. Πόλη είναι και μια παλιά τηλεόραση πεταμένη στο οικόπεδο ανάμεσα στις αρχαίες κολώνες. Πόλη είναι κι η μαρτυρία του ξένου φαντάρου που την περπάτησε παραμιλώντας εκατό χρόνια πριν. Πόλη είναι ο άστεγος που κοιμάται στο αμάξι του σκεπασμένος με κονσερβοκούτια. Πόλη είναι κι αυτή που καθώς βαδίζει εκείνος, την επινοεί.

Σάκης Σερέφας: Σκηνοθετείς ποτέ τον εαυτό σου και τους γύρω σου, στην καθημερινή σου ζωή;

Μαρία Αιγινίτου: Ο τρόπος,  που η  ζωή μας έχει εξελιχθεί, δεν μου αφήνει συχνά  αυτό το περιθώριο, γι αυτό  έχω τελειοποιήσει την τεχνική του αυτοσχεδιασμού.

Σ.Σ.: Σε μία σκηνή του έργου, δύο στρατιώτες βρίσκουν ένα ανθρώπινο  μάτι, στο πεδίο της μάχης, πάνω στο χώμα. Κάτι το κάνουν μετά. Εσύ, ανοίγεις το ντουλάπι της κουζίνας σου για να πάρεις το κουτί με τον καφέ και βρίσκεις ένα ανθρώπινο μάτι πάνω στο καπάκι του. Τι κάνεις τότε;

Μ.Αιγ.: Κλείνω αμέσως το ντουλάπι και στέκομαι άναυδη μπροστά στο κλειστό ντουλάπι. Μου είναι αδύνατον να κουνηθώ ή να μιλήσω ή να φωνάξω. Γουρλώνω τα μάτια μου, ύστερα τ’ ανοιγοκλείνω και ξεροκαταπίνω. Γυρίζω την πλάτη μου και πηγαίνω στη βρύση, παίρνω ένα ποτήρι από την πιατοθήκη, το γεμίζω νερό και πίνω κοιτώντας έξω απ’ το παράθυρο την πόλη που απλώνεται μπροστά μου. Είναι ξημέρωμα και τα βραδινά φώτα φέγγουν ακόμη. Μόλις έχω ξυπνήσει από έναν ύπνο ανήσυχο και διακεκομμένο ή μήπως ακόμη κοιμάμαι; Μήπως είναι από αυτούς τους εφιάλτες που σε ξεγελούν με τη ζωντάνια τους; Γυρίζω ξανά και κοιτάζω το ντουλάπι. Τίποτα απειλητικό δεν προμηνύει η κλειστή του πόρτα. Αποφασίζω να το ανοίξω γρήγορα κι αποφασιστικά, με μία κίνηση, όπως τραβάμε ένα τσιρότο. Παιχνίδια του ύπνου, σκέφτομαι. Απλώνω το χέρι μου, πιάνω το χερούλι απαλά και το τραβάω απότομα. Πάνω στο κουτί με τον καφέ δεν υπάρχει τίποτα. Μια λιμνούλα από αίμα έχει σχηματιστεί κάτω από τα βαζάκια κι ανάμεσά τους ένα πρόσωπο μισοσχηματισμένο, αιωρείται λίγα χιλιοστά πάνω από τον πάτο του ντουλαπιού. Το κεφάλι μου βουίζει και τα πάντα γύρω μου μοιάζουν να κινούνται κυκλικά και γρήγορα. Σημάδια ιλίγγου.

Στηρίζω το ένα χέρι μου στον πάγκο της κουζίνας και με το άλλο κρατάω την πόρτα του ντουλαπιού για να μην πέσω. Κλείνω τα μάτια μου για μια στιγμή κι ακούω ένα μουρμουρητό γλυκό και τρυφερό πολύ. Δεν ξεχωρίζω ποιος μιλάει , ούτε τι λέξεις είναι αυτές. Το μουρμουρητό γίνεται σιγά σιγά, χαμηλόφωνος ήχος ανθρώπινος. Μία φωνή παιδική κι από το βάθος του ντουλαπιού αρχίζω να διακρίνω τώρα και γέλια και φωνές χαρούμενες ανακατεμένες με κλάματα και κραυγές και μουσική που ακούγεται από κάποιο μπαρ, αφτεράδικο και φωνές ζεστές, φωνές γάργαρες με φωνήεντα πολλά . Δεν με τρομάζουν. Ανοίγω τα μάτια μου ξανά και κοιτάζω μέσα στο ντουλάπι. Τώρα είναι πρόσωπα σχηματισμένα, πολλά, παιδιά και μεγάλοι, νέοι άντρες κι όμορφες γυναίκες και πολλοί ηλικιωμένοι άνθρωποι. Όλοι με κοιτάζουν με ηρεμία και καλοσύνη και μου χαμογελούν. Ανοίγω με γρήγορες κινήσεις όλα τα ντουλάπια της κουζίνας κι άνθρωποι ξεχύνονται έξω. Σε λίγο το σπίτι έχει γεμίσει κι ανοίγω τις ντουλάπες κι άνθρωποι συνεχίζουν να καταφτάνουν από κάθε γωνιά του γνωστού μου κόσμου. Ανοίγω τις πόρτες να βγουν στα μπαλκόνια, ανοίγω και την εξώπορτα, να βγουν ελεύθερα στους δρόμους, να περπατήσουν στην πόλη μου. Ο καιρός γλυκαίνει τώρα.

Σ.Σ.: Εάν είμαστε όλοι εν αγνοία μας κομπάρσοι μέσα σ’ ένα έργο που κάποιος αθέατος σκηνοθέτης σκηνοθετεί, ποιες υποδείξεις ή διορθώσεις θα του έκανες ως προς τη σκηνοθεσία του;

Μ.Αιγ.: Ο άνθρωπος έχει τεράστια δύναμη κι είναι στ’ αλήθεια θαυμαστό όταν τη χρησιμοποιεί για να δημιουργήσει, να βοηθήσει, να παρηγορήσει, να επουλώσει πληγές και τραύματα, να θεραπεύσει. Η προτροπή μου είναι προς τους ανθρώπους. Να αφήσουν την πραγματική τους φύση να αναδυθεί, αψηφώντας το δισταγμό ή το φόβο, την καταπίεση ακόμη και πολλές φορές την κακοποίηση  που ενδεχομένως το οικογενειακό ή το κοινωνικό περιβάλλον προκαλεί. Να βρουν τη δύναμη και το θάρρος που χρειάζεται να γίνουν οι ίδιοι οι φορείς ενός θαύματος μα και το ίδιο το θαύμα.

Σ.Σ.: Σου δίνουν έναν τηλεφωνικό κατάλογο και σου λένε να τον κάνεις έργο. Πώς σκέφτεσαι το ανέβασμά του επί σκηνής;

Μ.Αιγ.: Ένας ηλικιωμένος άντρας στο τραπέζι της κουζίνας του στα Χανιά, μία γυναίκα εργαζόμενη σε τηλεφωνικό κέντρο στην Αθήνα, ένας άντρας μέσα σ’ έναν τηλεφωνικό θάλαμο στο Λονδίνο, ένα νεαρό κορίτσι σ’ ένα διαμέρισμα στο Τόκιο κι ένα μικρό αγόρι σ’ έναν ξενώνα για παιδιά στην Αντίς Αμπέμπα. Ο ηλικιωμένος άντρας ψάχνει την κόρη του, η οποία έφυγε με τη μητέρα της όταν ήταν μωρό κι από τότε δεν την ξαναείδε. Ο νεαρός άντρας στο κέντρο του Λονδίνου πεθαίνει από νοσταλγία για ένα κορίτσι που ακόμη δεν γνώρισε και αναζητά τη φωνή της κλεισμένος μέσα στον τηλεφωνικό θάλαμο. Η γυναίκα που εργάζεται στο τηλεφωνικό κέντρο, ζει μόνη της σ’ ένα μικρό δυάρι στην Πλατεία Βικτωρίας, χωρίς σύντροφο, παιδιά ή γονείς. Δεν έχει κατοικίδια, ούτε φίλους. Το νεαρό κορίτσι στο Τόκιο έχει επιστέψει ξημερώματα στο σπίτι. Είναι μεθυσμένη αλλά δεν την πιάνει ύπνος. Κάνει φάρσες στο τηλέφωνο. Το μικρό αγόρι στον ξενώνα διαβάζει τον τηλεφωνικό κατάλογο και αναζητά τους μελλοντικούς του γονείς καθισμένος δίπλα από ένα πορτοκαλί τηλέφωνο. Βρισκόμαστε στο έτος 1992 και η χρήση του κινητού τηλεφώνου είναι ακόμη στα σπάργανα. Οι γραμμές, όπως είναι αναμενόμενο, φυσικά θα μπλεχτούν.

Έξω χιονίζει
του Σάκη Σερέφα

Θέατρο Επί Κολωνώ
Black Box
Ναυπλίου 12 & Λένορμαν 94,Κολωνός
Τηλ.: 2105138067

Εκατό χρόνια μετά τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο, το μέντιουμ Νίνα καλεί στη σκηνή γνωστού κινηματοθεάτρου τα εκτοπλάσματα έξι ξένων στρατιωτών, που είχαν βρεθεί στο μέτωπο της Θεσσαλονίκης.

Ο κάθε ένας θα καταθέσει τη δική του μαρτυρία, ζωντανεύοντας ένα σύμπαν σαρκοφάγο, αντιηρωικό, ξεκαρδιστικό αλλά και σπαρακτικό. Ένα σύμπαν, μ’ ένα πιάτο γίδα βραστή,  τα φονικά κουνούπια της μαλάριας, μια μπανιέρα με το αίμα τριάντα φαντάρων,  με εκρήξεις ερωτοπάθειας στα μιούζικ χωλ της πόλης, με στοχασμούς  για τα αποφάγια που οι πεθαμένοι αφήνουν και με εικόνες από τη μεγάλη πυρκαγιά της πόλης στα 1917, εικόνες από την πολυφυλετική Θεσσαλονίκη της εποχής.

Όλα αυτά συμβαίνουν μέσα στη ζεστή αίθουσα του κινηματοθέατρου, καθώς έξω χιονίζει. Κι ενώ το χιόνι πέφτει και λιώνει, λιώνουν κι οι λέξεις, οι πόνοι, τα χάδια, οι μέρες, οι ιστορίες, κι ο μυστηριώδης θεατής της τρίτης σειράς χάνεται στο σκοτάδι.

Σκηνοθεσία: Μαρία Αιγινίτου
Παίζουν οι ηθοποιοί: Νίκος Καρδώνης, Στάθης Κόικας, Μάγδα Κόρπη

Λίγα λόγια για τον Σάκη Σερέφα

Θεατρικά έργα του Σάκη Σερέφα έχουν ανέβει στο Εθνικό θέατρο, στο Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος, στο θέατρο Αμόρε, στην Πειραματική Σκηνή της Τέχνης και αλλού. Το Μαμ τιμήθηκε με το βραβείο νεοελληνικού έργου Κάρολος Κουν 2007, της Ένωσης Ελλήνων Θεατρικών Κριτικών. Το Αποστολή στον πλανήτη Γη τιμήθηκε με το βραβείο του Υπουργείου Πολιτισμού για το 2007. Το Θα σε πάρει ο δρόμος περιλαμβάνεται στον κατάλογο « Τα 120 καλύτερα σύγχρονα ευρωπαϊκά θεατρικά έργα» της European Theatre Convention ( ETC, 2010 ).

Λίγα λόγια για τη Μαρία Αιγινίτου

Η Μαρία Αιγινίτου είναι σκηνοθέτις. Τα τελευταία χρόνια έχει παρουσιάσει τις παραστάσεις: Ανάμισης Ντενεκές, του Γιάννη Μακριδάκη (2015), Μαρμαρού- η γυναίκα βρικόλακας, του Ζαχαρία Στουφή (2015), Κατεβαίνει ο Καμουζάς στους φούρνους, της Μαριλένας Παπαϊωάννου στο Φεστιβάλ της Πειραματικής Σκηνής του Εθνικού θεάτρου, με θέμα τον Ελληνικό Εμφύλιο (2016) και Tο πράσινό μου το φουστανάκι, της Λένας Κιτσοπούλου( 2016). Το 2017 παρουσίασε σε δική της σκηνοθεσία και διασκευή στο Κέντρο Ελέγχο Τηλεoράσεων το έργο Εις Ελευθερίαν, της Ελεωνόρας Σταθοπούλου.

***
Φωτογραφίες για την παράσταση “Έξω χιονίζει”: Γιάννης Πρίφτης