Με αφορμή την κυκλοφορία της ταινίας «Emilia Pérez» του Ζακ Οντιάρ, μία από τις σημαντικότερες κινηματογραφικές δημιουργίες της τρέχουσας σεζόν, εκμεταλλευόμαστε την ευκαιρία για να ταξιδέψουμε στο καλλιτεχνικό έργο του σπουδαίου Γάλλου σκηνοθέτη. Από τον Υποψήφιο για Όσκαρ «Προφήτη», στο βραβευμένο με Χρυσό Φοίνικα, «Dheepan» και το συγκινητικό «Σώμα με Σώμα», με την εξαιρετική Μαριόν Κοτιγιάρ.

Ads

Ο Ζακ Οντιάρ, γιος του σκηνοθέτη Μισέλ Οντιάρ, γεννήθηκε στο Παρίσι, στις 30 Απριλίου του 1952. Στα τέλη της δεκαετίας του ’80 άρχισε να γράφει σενάρια όπως τα «Réveillon chez Bob», «Baxter», «Fréquence Meurtre» και «Saxo». Το 1994 σκηνοθέτησε την ταινία «Κοίτα Τους Άντρες Όταν Πέφτουν» (Regarde les hommes tomber), με τους Ματιέ Κασοβίτς και Ζαν-Λουί Τριντινιάντ. Η ταινία τιμήθηκε με το Βραβείο Σεζάρ Καλύτερης Ταινίας και το Βραβείο Georges-Sadoul.

Δύο χρόνια αργότερα, ο Ζακ Οντιάρ συνεργάστηκε ξανά με τους δύο ηθοποιούς για τη δεύτερη ταινία του «Ένας Πολύ Διακριτικός Ήρωας» (Un héros très discret), βασισμένη στο ομώνυμο μυθιστόρημα του Ζαν-Φρανσουά Ντενιώ. Το 2001, ακολούθησε το «Πάνω στα Χείλη Μου» (Sur Mes Levres) με τους Βενσάν Κασέλ και Εμανουέλ Ντεβό.

Ads

Η τέταρτη ταινία του, «Ο Χτύπος Που Έχασε Η Καρδιά Μου» (De battre mon cœur s’est arête), έλαβε συνολικά δέκα υποψηφιότητες στα Βραβεία Σεζάρ το 2005 και απέσπασε τελικά οκτώ Βραβεία Σεζάρ, συμπεριλαμβανομένων αυτών στις Κατηγορίες: Καλύτερης Ταινίας, Καλύτερου Σεναρίου, Καλύτερης Μουσικής και Φωτογραφίας.

Το 2009, ο «Προφήτης» (Un Prophete) φεύγει από το Φεστιβάλ Καννών με το Μέγα Βραβείο, αποσπά το BAFTA Καλύτερης Ταινίας και φτάνει μέχρι την τελική πεντάδα για το Όσκαρ Καλύτερης Ξενόγλωσσης Ταινίας.

Ακολουθεί το «Σώμα με Σώμα / De rouille et d’os / Rust and Bone», με την εξαιρετική Μαριόν Κοτιγιάρ, στο οποίο ο Ζακ Οντιάρ πραγματεύεται με τον πιο ποιητικό τρόπο, τις δύσκολες μελοδραματικές συμβάσεις, καθώς αναδύει μέσα από την οθόνη μια βαθιά συναισθηματική ατμόσφαιρα.

Η έβδομη ταινία του «Dheepan», πραγματοποίησε την παγκόσμια πρεμιέρα της στο 68ο Διεθνές Κινηματογραφικό Φεστιβάλ Καννών, όπου και τιμήθηκε με τον Χρυσό Φοίνικα, ενώ την ίδια χρονιά είχαμε την ευκαιρία να την παρακολουθήσουμε στην ελληνική της πρεμιέρα, καθώς αποτέλεσε την Ταινία Λήξης του 21ου Διεθνούς Κινηματογραφικού Φεστιβάλ της Αθήνας – Νύχτες Πρεμιέρας.

Ο Χτύπος Που Έχασε Η Καρδιά Μου / De battre mon coeur s’est arrêté / The Beat That My Heart Skipped
Σκηνοθεσία: Ζακ Οντιάρ
Σενάριο: Ζακ Οντιάρ, Τορίνο Μπενακίστα
Πρωταγωνιστούν: Ρομέν Ντουρί, Νιλς Άρεστραπ, Ορ Ατικά, Εμανουέλ Ντεβό
Φωτογραφία: Στεφάν Φοντάν
Μοντάζ: Ζουλιέτ Βελφίνγκ
Μουσική: Αλεξάντερ Ντεσπλά
Έτος Παραγωγής: 2005
Χώρα Παραγωγής: Γαλλία
Διάρκεια: 108 λεπτά

Ο εικοσιοκτάχρονος Τομ ζει μία ήρεμη ζωή, ακολουθώντας τα χνάρια του πατέρα του στον άχαρο και συχνά βάρβαρο κόσμο των κτηματομεσιτών. Είναι έξυπνος, αστείος και σεξουαλικά δυναμικός, όμως κατά έναν παράδοξο τρόπο παραμένει τρυφερός απέναντι στον άσωτο πατέρα του. Ο Τομ περνάει ένα κρίσιμο στάδιο στην ζωή του, εκείνο που θέλει τα παιδιά να γίνονται γονείς των γονιών τους.

Μέχρι μία τυχαία συνάντηση να τον ενθαρρύνει για να πάρει την ζωή στα χέρια του και να γίνει ό,τι ήταν και η μητέρα του: επαγγελματίας πιανίστας. Αισθάνεται ότι η ενασχόλησή του με το πιάνο ίσως είναι ο μοναδικός τρόπος για να ξανακερδίσει την ζωή του.

Μία νεοφερμένη στην πόλη ταλαντούχα πιανίστρια από την Κίνα θα γίνει η δασκάλα του και η μουσική θα είναι η μόνη γλώσσα επικοινωνίας τους, αφού εκείνη δεν μιλάει λέξη γαλλικά! Η στιγμή που ο Τομ θα νιώσει ασφαλής και θα εκφράσει τον έρωτα του στην κοπέλα που εδώ και χρόνια επιθυμεί δεν θα αργήσει. Οι εξελίξεις όμως δεν θα είναι αυτές που φαντάζεται.

Ο βραβευμένος στο Φεστιβάλ Καννών το 1996 για το σενάριο της ταινίας «Ένας πολύ διακριτικός ήρωας», Ζακ Οντιάρ, επιστρέφει με μία συγκινητική ιστορία που διακρίθηκε στο Φεστιβάλ Βερολίνου το 2005.

Προφήτης / Un Prophete
Σκηνοθεσία: Ζακ Οντιάρ
Σενάριο: Thomas Bidegain, Jacques Audiard
Πρωταγωνιστούν: Tahar Rahim, Niels Arestrup, Adel Bencherif
Φωτογραφία: Stephane Fontaine
Μοντάζ: Juliette Welfling
Μουσική: Alexandre Desplat
Έτος Παραγωγής: 2009
Χώρα Παραγωγής: Γαλλία, Ιταλία
Διάρκεια: 155 λεπτά

Ένας νεαρός άντρας από τη Σαουδική Αραβία βρίσκεται φυλακισμένος σε μία γαλλική φυλακή. Ο Μαλίκ είναι μόλις 19 χρονών, αναλφάβητος και ανίκανος να αντιμετωπίσει την εξαετή κάθειρξή του. Όταν όμως θα τον προσεγγίσει ο αρχηγός μίας από τις πιο άγριες συμμορίες της φυλακής, η ζωή του Μαλίκ θα αλλάξει. Οι αποστολές που θα αναλάβει, θα τον μεταμορφώσουν σε άλλο άνθρωπο και θα του χαρίσουν την εμπιστοσύνη του αρχηγού. Μέχρι που μία μέρα θα τολμήσει να φέρει σε πέρας το πιο τολμηρό του σχέδιο.

Μια από τις ωραιότερες ταινίες του Ζακ Οντιάρ, το «Ενας Προφήτης», συμμετείχε το 2009 στο Διαγωνιστικό Τμήμα του Φεστιβάλ Καννών, κέρδισε το Μεγάλο Ειδικό Βραβείο της Επιτροπής, εννιά βραβεία Σεζάρ, ήταν η υποψηφιότητα της Γαλλίας για το ξενόγλωσσο Όσκαρ και έκανε σούπερ σταρ τον Ταχάρ Ραχίμ.

Το φιλμ αφηγείται την ιστορία του Μάλικ, ο οποίος βρίσκεται στη φυλακή με ποινή έξι ετών. Φτάνοντας στη φυλακή είναι μόνος, μόλις 19 ετών, αλλά μοιάζει νεότερος και πιο εύθραυστος από τους υπόλοιπους κατάδικους. Τον προσεγγίζει ο αρχηγός μιας συμμορίας φυλακισμένων και του αναθέτει κάποιες “αποστολές”. Μέσα από αυτές, ο νεαρός Μάλικ σκληραγωγείται και κερδίζει την εμπιστοσύνη του αρχηγού της συμμορίας. Παράλληλα όμως, διατηρεί τα δικά του κρυφά σχέδια, που τολμά να φέρει εις πέρας.

Dheepan: Ο Ανθρωπος Χωρίς Πατρίδα / Dheepan
Σκηνοθεσία: Ζακ Οντιάρ
Σενάριο: Ζακ Οντιάρ, Τομά Μπιντεγκέν, Νοέ Ντεμπρέ
Πρωταγωνιστούν: Γιεσουθασάν Αντονιθασάν, Καλιεσουαρί Σρινιβασάν, Κλοντίν Βινασιθαμπί, Βενσάν Ροτιέ, Μαρκ Ζενγκά
Φωτογραφία: Επονίν Μομενσό
Μοντάζ: Ζιλιέτ Γουέλφλινγκ
Μουσική: Νίκολας Τζαάρ
Έτος Παραγωγής: 2015
Χώρα Παραγωγής: Γαλλία
Διάρκεια: 109 λεπτά

Ο Ντιπάν (Γιεσουθασάν Αντονιθασάν), πρώην αντικαθεστωτικός στη Σρι Λάνκα, συμφωνεί με μια γυναίκα κι ένα ανήλικο κορίτσι να παραστήσουν την οικογένεια και να περάσουν στην Ευρώπη με πλαστά διαβατήρια.

Καταφέρνουν να φτάσουν στη Γαλλία, ενώ βρίσκουν κατάλυμα και δουλειά σε ένα προάστιο του Παρισιού. Αλλά καθώς ο Ντιπάν αρχίζει να ελπίζει σ’ ένα νέο ξεκίνημα, έρχεται αντιμέτωπος με τη βία των τοπικών συμμοριών και των εμπόρων ναρκωτικών.

Πρωταγωνιστής της ταινίας είναι ο Τζεσουθασάν Αντονιθασάν, ο οποίος σε ηλικία μόλις 16 ετών, κατατάχθηκε στους Τίγρεις του Ταμίλ (LTTE -Liberation Tigers of Tamil Eelam) στους οποίους υπηρέτησε ως στρατιώτης μέχρι τα 19 του χρόνια. Μετανάστευσε στην Ταϋλάνδη για να φτάσει στη Γαλλία το 1993.

Ήταν 25 ετών όταν έκανε αίτηση για πολιτικό άσυλο, το οποίο κι έλαβε. Επί χρόνια έκανε διαφορετικές και περίεργες δουλειές: υπάλληλος σε σούπερ μάρκετ, μάγειρας, καθαριστής, υπάλληλος σε ξενοδοχείο της EuroDisney – γράφοντας ταυτόχρονα με το ψευδώνυμο Shobasakthi.

Βραβευμένο με τον Χρυσό Φοίνικα του Φεστιβάλ Καννών, το «Dheepan: Ο Άνθρωπος Χωρίς Πατρίδα» του Ζακ Οντιάρ, είναι ένα σπουδαίο και τραγικά επίκαιρο φιλμ με πολιτικοκοινωνικές προεκτάσεις, που προσθέτει μία διαφορετική ματιά στο πρόβλημα της μετανάστευσης, αλλά και του κοινωνικού ρατσισμού.

«Αυτή η ταινία ήταν ένα μεγάλο ρίσκο για εμένα. Τολμώ να πω πως ήταν ένα επικίνδυνο ταξίδι. Όμως αφέθηκα στην ιστορία. Πραγματικά μου έκανε μεγάλη εντύπωση η υποδοχή του φιλμ. Πολύ χάρηκα που άρεσε σε όσους την παρακολούθησαν. Είμαι έκπληκτος, είναι συγκινητικό, όταν συνειδητοποιείς πως σε τιμούν οι αδερφοί Κοέν. Ανεβαίνεις στη σκηνή και βρίσκεσαι δίπλα σε ανθρώπους που θαυμάζεις και εκτιμάς. Αυτό θέλω, να κάνω ταινίες.» – Ζακ Οντιάρ

Σώμα με Σώμα / De rouille et d’os / Rust and Bone
Σκηνοθεσία: Ζακ Οντιάρ
Σενάριο: Ζακ Οντιάρ, Τομάς Μπιντεγκάν
Πρωταγωνιστούν: Μαριόν Κοτιγιάρ, Ματίας Σένερτς
Φωτογραφία: Στεφάν Φοντέν
Μοντάζ: Ζουλιέτ Γουελφλίνγκ
Μουσική: Αλεξάντρ Ντεσπλά
Έτος Παραγωγής: 2012
Χώρα Παραγωγής: Γαλλία, Βέλγιο
Διάρκεια: 120 λεπτά

Η ιστορία της ταινίας, εξελίσσεται στη Βόρεια Γαλλία. Ο Άλεν (Ματίας Σένερτς) ξαφνικά βρίσκει τον εαυτό του με ένα πεντάχρονο παιδί στα χέρια του. Ο Σαμ είναι ο γιος του, αλλά δεν τον γνωρίζει καθόλου. Άστεγος, άφραγκος και χωρίς φίλους, βρίσκει καταφύγιο στην αδερφή του, στην Αντίμπ.

Η αδερφή του, τους φροντίζει, τόσο εκείνον, όσο και το παιδί. Ένα βράδυ, ο Άλεν συναντά την Στεφανί (Μαριόν Κοτιγιάρ), η οποία μπλέκει σε καβγά, στο κλαμπ που εκείνος εργάζεται. Την οδηγεί στο σπίτι της και της αφήνει το τηλέφωνο του. Είναι φτωχός, εκείνη είναι όμορφη και με πολλή αυτοπεποίθηση.

Σε κάθε καρέ, ο Οντιάρ φανερώνει τη δεξιοτεχνική του δεινότητα, ενώ αποσπά υπέροχες ερμηνείες από τους πρωταγωνιστές του. Αρχικά από την υπέροχη Μαριόν Κοτιγιάρ (βραβευμένη με Όσκαρ για την ερμηνεία της στην ταινία, «La vie en rose» το 2007). Εδώ η Κοτιγιάρ, αφήνει πίσω της το Χόλιγουντ και το «The Dark Knight Rises» του Κρίστοφερ Νόλαν, το οποίο κυκλοφόρησε στους Κινηματογράφους την ίδια χρονιά (2012) και μας αποδεικνύει, γιατί πολύ απλά, θεωρείται η κορυφαία Γαλλίδα ηθοποιός, της γενιάς της.

«Μου αρέσει πολύ να δουλεύω με τον Ζακ Οντιάρ. Η άνοδος και η πτώση της ηρωίδας και τελικά η λύτρωσή της όταν ο έρωτας επιστρέφει με την μεγάλη – προηγουμένως – εικόνα τη, να έχει πλέον συνθλιβεί, ήταν ένα πολύ δύσκολο θέμα στο οποίο, όταν ενσωματώθηκα στον ρόλο, με ταρακούνησε κυριολεκτικά. Μια μεγάλη ταινία με εξίσου μεγάλη εσωτερική ένταση!», λέει χαρακτηριστικά η Μαριόν Κοτιγιάρ.

Ανάμεσα στις πολλές διακρίσεις που έλαβε το φιλμ «Σώμα με Σώμα», οφείλουμε να ξεχωρίσουμε τις δύο Υποψηφιότητες στα Βρετανικά Κινηματογραφικά Βραβεία BAFTA, στις Κατηγορίες Καλύτερης Ά Γυναικείας Ερμηνείας και Καλύτερης Ξενόγλωσσης Ταινίας, ενώ στις ίδιες κατηγορίες, ήταν και Υποψήφιο το φιλμ για δύο Χρυσές Σφαίρες.

Παρίσι, 13ο Διαμέρισμα / Les Olympiades, Paris 13e / Paris, 13th District
Σκηνοθεσία: Ζακ Οντιάρ / Jacques Audiard
Σενάριο: ελίν Σιαμά, Λεά Μίσιος, Ζακ Οντιάρ, βασισμένο στα διηγήματα Amber Sweet, Killing and Dying, Hawaian Getaway του Άντριαν Τομάιν
Πρωταγωνιστούν: Λουσί Ζανγκ, Μακίτα Σαμπά, Νοεμί Μερλάν, Τζένι Μπεθ
Διεύθυνση φωτογραφίας: Πολ Γκιγιόμ, A.F.C.
Σκηνογραφία: Βιρζινί Μοντέλ
Ήχος: Μπριζίτ Ταϊλαντιέ, Βενσάν Γκουζόν, Ορτένς Μπαλλί, Νιλς Μπαρλέτα
Πρωτότυπη Μουσική: Rone
Μοντάζ: Τζούλιετ Γουέλφλινγκ
Έτος Παραγωγής: 2021
Χώρα Παραγωγής: Γαλλία
Διάρκεια: 106 λεπτά

Ο σπουδαίος Γάλλος σκηνοθέτης Ζακ Οντιάρ (Προφήτης, Σώμα με Σώμα, Dheepan: Ο Άνθρωπος Χωρίς Πατρίδα), βραβευμένος με Χρυσό Φοίνικα, συνεργάζεται με την υπέροχη Σελίν Σιαμά (Το Πορτρέτο μιας Γυναίκας που Φλέγεται) και μαζί επαναπροσδιορίζουν τη ρομαντική κομεντί σε ένα γεμάτο φρεσκάδα και ερωτισμό ασπρόμαυρο πορτρέτο των νέων στο Παρίσι, βασισμένο στο δημοφιλές graphic novel του Άντριαν Τομάιν.

Κάπου στο 13ο διαμέρισμα του Παρισιού, μια περιοχή γνωστή και ως «Ολυμπιάδες» εξαιτίας των οχτώ πολυόροφων κτιρίων που έχουν το όνομα πόλεων που έχουν φιλοξενήσει τους Αγώνες, η Εμιλί γνωρίζει τον Καμίλ, ο οποίος νιώθει έλξη για τη Νορά, η οποία συναντά στον δρόμο της την Αμπέρ.

Τρία κορίτσια κι ένα αγόρι δίνουν τον δικό τους ορισμό για το τι σημαίνει έρωτας σήμερα, σε μια ταινία που αποτελεί ελεύθερη διασκευή τριών ιστοριών του Αμερικανού καρτουνίστα Άντριαν Τομάιν.

Mια ταινία που καταφέρνει να αποδώσει την πολύχρωμη παλέτα του διαφορετικών πιθανών σχέσεων που γεννιούνται από τη ραγδαία επιθυμία, μέσα από τους γκρίζους τόνους μιας ασπρόμαυρης φωτογραφίας με απαλή, ανάγλυφη αίσθηση.

«Στην αρχή υπήρχαν τα τρία graphic novel του Άντριαν Τομάιν. Μου άρεσε η συντομία τους, το διακριτικό τους βάθος, οι χαρακτήρες οι γεμάτοι σπιρτάδα και μελαγχολία, η αριστοτεχνική χρήση των ελλείψεων και το πώς αντιμετωπίζουν τον κάθε άνθρωπο σαν μια μικρή, αξεδιάλυτη άβυσσο. Πριν από αυτή την αφορμή, είχα καιρό την επιθυμία να γράψω μια κωμωδία. Συνδέοντας την κωμωδία με το έργο του Τομάιν, μπόρεσα να φτιάξω μια ιστορία με πολλές διακυμάνσεις, αντικατοπτρίζοντας τους χαρακτήρες του Τομάιν. Ένα διακριτικά φτιαγμένο φιλμ, του οποίου οι ήρωες, παρόλα αυτά, θα μιλούσαν συνέχεια.» – Ζακ Οντιάρ

Emilia Pérez
Σκηνοθεσία: Ζακ Οντιάρ
Σενάριο: Jacques Audiard, Thomas Bidegain, Nicolas Livecchi, Léa Mysius, Boris Razon (novel)
Πρωταγωνιστούν: Ζόι Σαλντάνια, Κάρλα Σοφία Γκασκόν, Σελίνα Γκόμεζ, Έντγκαρ Ραμίρες, Αντριάνα Παθ
Φωτογραφία: Πολ Γκιγιόμ
Μοντάζ: Ζουλιέτ Γουέλφλινγκ
Μουσική: Καμίγ Κλεάν Ντικόλ
Έτος Παραγωγής: 2024
Χώρα Παραγωγής: Γαλλία
Διάρκεια: 130 λεπτά

Αυτή είναι η νέα ταινία, του βραβευμένου με Χρυσού Φοίνικα σκηνοθέτη, Ζακ Οντιάρ, η οποία πραγματοποίησε την παγκόσμια πρεμιέρα της, στο Διεθνές Κινηματογραφικό Φεστιβάλ των Καννών το 2024, όπου και κέρδισε το Βραβείο της Επιτροπής αλλά και το Βραβείο Γυναικείας Ερμηνείας για τις 4 σπουδαίες πρωταγωνίστριες του: Ζόι Σαλντάνια, Κάρλα Σοφία Γκασκόν, Σελίνα Γκόμεζ και Αντριάνα Παθ.

Μεξικό, σήμερα. Η δικηγόρος Rita (Ζόι Σαλντάνια) είναι μια εξαιρετικά ταλαντούχα δικηγόρος που αντί να υπηρετεί την δικαιοσύνη, σπαταλά τις δυνατότητες της σαν υπάλληλος σε μια μεγάλη δικηγορική φίρμα, αφού είναι η ιδανική στο να «ξεπλένει» μεγαλοεγκληματίες.


Μια απροσδόκητη ευκαιρία εμφανίζεται, από αυτές τις προσφορές που δεν μπορείς να αρνηθείς, όταν την προσεγγίζει ο «Manitas», το μεγάλο αφεντικό ενός Καρτέλ και της ζητά να τον βοηθήσει σε ένα σχέδιο που προσπαθεί εδώ και χρόνια να υλοποιήσει.

Πρόκειται για ένα πολύπλοκο σχέδιο με σκοπό την συνταξιοδότηση και εξαφάνιση του από την παρανομία μια για πάντα. Μοιάζει δύσκολο και σχεδόν ακατόρθωτο, αλλά ίσως τελικά το τέλειο σχέδιο να υπάρχει.

Μετά το «Paris, 13th District» το 2021, ο Ζακ Οντιάρ παρουσιάζει τη δέκατη μεγάλου μήκους ταινία του και την έκτη που συμμετέχει στο Διαγωνιστικό τμήμα του Φεστιβάλ των Καννών, αυτή τη φορά στο ηλιόλουστο Μεξικό.