Το 1952 κυκλοφορεί η ενδέκατη μεγάλου μήκους ταινία του Βιττόριο ντε Σίκα. Το διαχρονικό φιλμ «Umberto D. – Ότι μου Αρνήθηκαν οι Άνθρωποι» αποτελεί ένα σπουδαίο δείγμα του Ιταλικού Νεορεαλισμού. Με ερασιτέχνες ηθοποιούς, ο πρωταγωνιστής Κάρλο Μπατίστι είναι καθηγητής φιλόλογος, η ταινία περιγράφει με γλαφυρότητα και ρεαλισμό, τη δύσκολη ζωή στην μεταπολεμική Ιταλία. Το σενάριο του Τσέζαρε Τσαβατίνι, ήταν Υποψήφιο για Όσκαρ. Σχεδόν 70 χρόνια μετά, η ταινία παραμένει καλλιτεχνικά διαχρονική και κυκλοφορεί σε επανέκδοση από την Πέμπτη 22 Ιουνίου.

Ο πρώην δημόσιος υπάλληλος Ουμπέρτο Ντομένικο Φεράρι (Κάρλο Μπατίστι) είναι ένας καλοσυνάτος ηλικιωμένος συνταξιούχος που σε όλη του ζωή υπήρξε συνεπής και αξιοπρεπής, αλλά τώρα πια είναι πάμπτωχος χωρίς οικογένεια με μοναδική του παρέα το μικρό πανέξυπνο σκυλάκι του, τον Φλάικ.

Ο Ουμπέρτο, νοικιάζει ένα μικρό, άθλιο και πανάκριβο δωματιάκι στο σπίτι μιας απαιτητικής και δύστροπης σπιτονοικοκυράς, η οποία προσπαθεί να τον διώξει. Καθώς ο ήρωας μας έχει χρέη, πουλάει σταδιακά τα λιγοστά φτωχικά του υπάρχοντα. Δεν έχει σε ποιόν να απευθυνθεί και ζει μια μίζερη, στενάχωρη ζωή που η μόνη προοπτική που του μένει – δεδομένης και της ηλικίας του – είναι ο θάνατος.

Το φιλμ «Ότι μου Αρνήθηκαν οι Άνθρωποι» περιγράφει με ρεαλιστικό τρόπο τη δύσκολη ζωή στη μεταπολεμική Ιταλία, όταν βγήκε από τον Δεύτερο Παγκόσμιο πόλεμο, ηττημένη και κατεστραμμένη, χωρίς καμία μέριμνα για τους ανήμπορους Ιταλούς που προσπαθούν από το μηδέν να ξαναχτίσουν τις ζωές τους.

Η σκηνοθεσία του Βιττόριο ντε Σίκα αναδεικνύει με σπαρακτική απλότητα τον πόνο, την απελπισία, τη μοναξιά, τη μελαγχολία, αλλά και την δύναμη της ζωής που βρίσκει τρόπους να θριαμβεύσει, ακόμα και στα συντρίμμια του πολέμου.

Ο Βιττόριο ντε Σίκα, γεννήθηκε λίγο έξω από τη Ρώμη στις 7 Ιουλίου του 1901. Εισχώρησε από μικρός στον χώρο του θεάματος και η άνοδός του ήλθε σύντομα. Καταρχήν ως ηθοποιός – τον θυμόμαστε χαρακτηριστικά στην «Άγνωστη Κυρία» (Madame De – 1953) του Μάξ Οφίλς – σταρ της προπολεμικής περιόδου, άρχισε να ασχολείται με τη σκηνοθεσία το 1940.

Από την πρώτη κιόλας προσωπική ταινία του, «Τα Παιδιά μας Βλέπουν», ένα πικρό σχόλιο επάνω στον τρόπο ζωής μιας μικροαστικής οικογένειας, φάνηκε το ρεαλιστικό ύφος που αργότερα θα γινόταν το σήμα κατατεθέν του δημιουργού.

Ο ιταλικός νεορεαλισμός γεννήθηκε μέσα στο χάος και στα απομεινάρια του πολέμου. Η ιταλική κοινωνία μετά τον πόλεμο ψυχορραγούσε αλλά δε λύγισε στην προσπάθειά της να σταθεί και πάλι όρθια. Σκηνοθέτες όπως ο Ντε Σίκα, ο Ρομπέρτο Ροσελίνι, ο Τζιουζέπε ντε Σάντις, αλλά και πριν από αυτούς ο Λουκίνο Βισκόντι, εισχώρησαν με τον φακό τους σε φυσικούς, φτωχικούς χώρους και με ερασιτέχνες ηθοποιούς, ως επί το πλείστον, έδωσαν νόημα και ουσία, στην «ασημαντότητα της καθημερινότητας».

Απλά γεγονότα, όπως η προσπάθεια ενός οικογενειάρχη να ξαναβρεί το κλεμμένο εργαλείο για τη δουλειά του, ένα ποδήλατο, απέκτησαν μέσω του νεορεαλισμού οικουμενικό χαρακτήρα, που αποτυπώθηκε μοναδικά στην κινηματογραφική οθόνη. Όταν επήλθε το τέλος του νεορεαλισμού, ο κινηματογράφος του Ντε Σίκα διαφοροποιήθηκε και έγινε ίσως περισσότερο προσιτός στο πλατύ κοινό.

Ο Ιταλός δημιουργός υπέγραψε μεταξύ άλλων, δράματα αλλά και κωμωδίες με δημοφιλείς σταρ, σαν την «Ατιμασμένη» που χάρισε στη Σοφία Λόρεν το Όσκαρ πρώτης γυναικείας ερμηνείας και το «Χθες, Σήμερα, Αύριο» («Oggi, ieri, domani») του 1963, το οποίο τιμήθηκε με το Όσκαρ Καλύτερης Ξενόγλωσσης Παραγωγής. Ένα βραβείο το οποίο κέρδισαν τρεις ακόμη ταινίες του Ντε Σίκα: το «Sciuscia», ο «Κλέφτης των Ποδηλάτων» και φυσικά, ο «Κήπος των Φίντσι Κοντίνι».

Ο Βιττόριο ντε Σίκα έχει χαρακτηριστεί ως ο «πατέρας του νεορεαλισμού» ενώ παράλληλα αξίζει να σημειώσουμε ότι σκηνοθέτησε τέσσερα κινηματογραφικά αριστουργήματα στη σειρά – «Ο Κλέφτης των Ποδηλάτων», «Sciuscia», «Θαύμα στο Μιλάνο», «Ουμπέρτο Ντ.».

Πρόκειται για σπουδαίες δημιουργίες, μέσω των οποίων μάθαμε για τη μεταπολεμική Ιταλία περισσότερα από όσα μας έδωσε στο σύνολό του ολόκληρος ο υπόλοιπος ιταλικός κινηματογράφος της συγκεκριμένης περιόδου.

Αδιαφιλονίκητα, ο Ντε Σίκα υπήρξε ένας αφοσιωμένος μαχητής του κινηματογράφου, εκείνος που έδωσε στο Ιταλικό σινεμά αίγλη και του χάρισε διεθνή αναγνώριση στην πιο δύσκολη εποχή του. Άνθρωπος των παθών όμως ο Ντε Σίκα, υπήρξε και ο ίδιος θύμα του τζόγου, που εν τέλει τον κατέστρεψε. Πέθανε καταχρεωμένος στο Παρίσι στις 13 Νοεμβρίου του 1974, αφήνοντας ωστόσο σε όλους μας μία μοναδική και ανεκτίμητη πολιτιστική κληρονομιά.

Διαβάστε επίσης:

• Βιττόριο ντε Σίκα: Ο πατέρας του Ιταλικού Νεορεαλισμού

Umberto D. – Ό,τι μου Αρνήθηκαν οι Άνθρωποι / Umberto D.
Σκηνοθεσία: Βιτόριο Ντε Σίκα
Σενάριο: Τσέσαρε Ζαβατίνι
Πρωταγωνιστούν: Κάρλο Μπατίστι, Μαρία Πία Κασίλιο, Λίνα Τζενάρι, Ιλεάνα Σίμοβα, Έλενα Ρέα, Μέμμο Καροτενούτο
Φωτογραφία: Τζ. Ρ. Αλντο
Μοντάζ: Εράλντο ντα Ρόμα
Μουσική: Αλεσάντρο Σικονίνι
Έτος Παραγωγής: 1952
Χώρα Παραγωγής: Ιταλία
Διάρκεια: 89 λεπτά
Κυκλοφορεί σε επανέκδοση στους Κινηματογράφους από την Πέμπτη 22 Ιουνίου