Το 1954, ο Λουίς Μπουνιουέλ μεταφέρει στην μεγάλη οθόνη το ομώνυμο βιβλίο του Ντάνιελ Ντεφόε: «Ροβινσώνας Κρούσος». Πρόκειται για μία από τις λιγότερο γνωστές ταινίες του κορυφαίου σουρεαλιστή σκηνοθέτη, η οποία όμως κατά ειρωνικό τρόπο, αποτέλεσε εμπορική επιτυχία της εποχής και τιμήθηκε με μία Υποψηφιότητα για Όσκαρ.

Ads

Ο Ροβινσώνας Κρούσος (Robinson Crusoe) είναι μυθιστόρημα του Ντάνιελ Ντεφόε, το οποίο εκδόθηκε για πρώτη φορά το 1719. Επιστολικό, εξομολογητικό και διδακτικό στη μορφή του, το βιβλίο είναι μία φανταστική αυτοβιογραφία του ομώνυμου χαρακτήρα.

Η ιστορία, διηγείται τις περιπέτειες ενός ναυαγού που πέρασε 28 χρόνια σε ένα απομακρυσμένο τροπικό νησί κοντά στο Τρινιντάντ, αντιμετωπίζοντας διαδοχικά κανίβαλους, αιχμαλώτους και στασιαστές, πριν τελικά καταφέρει να διασωθεί.

image

Ads

Η ιστορία είναι ίσως επηρεασμένη από τον Αλεξάντερ Σέλκιρκ, έναν Σκωτσέζο ναυαγό που έζησε για τέσσερα χρόνια σ’ ένα νησί του Ειρηνικού, το Μας α Τιέρα (το 1966 μετονομάστηκε σε «Ροβινσών Κρούσος»), το οποίο βρίσκεται στο αρχιπέλαγος Χουάν Φερνάντες στη Χιλή.

Οι λεπτομέρειες του νησιού του Ροβινσώνα Κρούσου κατά πάσα πιθανότητα βασίστηκαν στο νησί Τομπάγκο στην Καραϊβική Θάλασσα, δεδομένου ότι αυτό το νησί βρίσκεται σε μικρή απόσταση βόρεια από τις ακτές της Βενεζουέλας, κοντά στις εκβολές του ποταμού Ορινόκου και είναι ορατό από το Τρινιντάντ.

Ο Ροβινσώνας Κρούσος ήταν το πρώτο σημαντικό λογοτεχνικό έργο του οποίου η ιστορία ήταν ανεξάρτητη από μυθολογίες, θρύλους ή προηγούμενη βιβλιογραφία. Το βιβλίο αποδείχθηκε ιδιαίτερα δημοφιλές και ο Κινηματογράφος δεν άργησε να ασχοληθεί μαζί του.

image

Το 1902, ο ήρωας του Ντεφόε εμφανίστηκε στην 11λεπτη ταινία «Ροβινσώνας Κρούσος» του Γάλλου πρωτοπόρου, Ζωρζ Μελιέ. Πριν την ταινία του Μπουνιουέλ, είχε ήδη κυκλοφορήσει το 1927 μία βουβή ταινία, ενώ πέντε χρονιά μετά, προβλήθηκε το φιλμ, «Ο κύριος Ροβινσώνας Κρούσος» (1932) του Έντουαρντ Σάδερλαντ. Πρόκειται για μία ελεύθερη διασκευή, με τον Ντάγκλας Φέρμπανκς στον πρωταγωνιστικό ρόλο.

Αργότερα ο Ουώλτ Ντίσνεϋ εκσυγχρόνισε το μυθιστόρημα σε μία ταινία με τίτλο «Ένας μοντέρνος Ροβινσώνας» (Lt. Robin Crusoe, U.S.N.) σε σκηνοθεσία του Μπάιρον Πολ και με πρωταγωνιστή τον Ντικ Βαν Ντάικ. Ενώ το 1997 ο Πιρς Μπρόσναν πρωταγωνίστησε στην ταινία «Ροβινσών Κρούσος», η οποία γνώρισε περιορισμένη εμπορική επιτυχία.

Ο Λουίς Μπουνιουέλ (Luis Bunuel: 22 Φεβρουαρίου του 1900 – 29 Ιουλίου του 1983), υπήρξε ένας εκ των κορυφαίων σκηνοθετών στην Ιστορία του Κινηματογράφου. Ο Ισπανός δημιουργός δε δίστασε μέσα από τα έργα του, να ασκήσει δριμεία κριτική στην καθεστηκυία τάξη και στους αντιπροσώπους της.

image

Στο στόχαστρό του καλλιτέχνη βρέθηκαν συχνά πυκνά, το Κράτος, η Εκκλησία αλλά και οι Αστοί – Μπουρζουαζία. Με ευρηματική σκηνοθεσία, που αναιρεί το διαχωρισμό μεταξύ ονείρου και πραγματικότητας, ο Μπουνιουέλ επαναπροσδιορίζει τα όρια της Έβδομης Τέχνης.

Η πολιτική κατάσταση της Ισπανίας ήταν εκρηκτική και το 1936 οδήγησε στον Εμφύλιο. Με την επιβολή της δικτατορίας του Φράνκο, που έγινε και με την ισχυρή στήριξη της εκκλησίας, πολλοί καλλιτέχνες αναγκάστηκαν να εκπατριστούν. Ο Μπουνιουέλ έφυγε για την απέναντι πλευρά του Ατλαντικού, αρχικά στις Ηνωμένες Πολιτείες και στη συνέχεια στο Μεξικό, όπου το 1948 έλαβε και την μεξικάνικη υπηκοότητα.

Στο Μεξικό ο Μπουνιουέλ θα βρει το γόνιμο έδαφος και την ελευθερία έκφρασης που χρειαζόταν για να δημιουργήσει τις ταινίες του. Είναι χαρακτηριστικό το γεγονός ότι το 1954 ο ακούραστος Μπουνιουέλ ολοκληρώνει τέσσερα μεγάλου μήκους φιλμ: «Illusion Travels by Streetca», «Wuthering Heights» (από βιβλίο της Emily Brontë) και το έργο «The River and Death», βασισμένο στο μυθιστόρημα του Miguel Álvarez Acosta, το οποίο προβλήθηκε στο Διαγωνιστικό Τμήμα του Διεθνούς Κινηματογραφικού Φεστιβάλ της Βενετίας.

image

Την τετράδα συμπληρώνει ιδανικά η ταινία «Ροβινσώνας Κρούσος / Robinson Crusoe», με πρωταγωνιστή τον εξαιρετικό Νταν Ο’Χέρλιχι (1η Μαΐου του 1919 – 17 Φεβρουαρίου του 2005), η ερμηνεία του οποίου του χάρισε μία Υποψηφιότητα για Όσκαρ Καλύτερου Ά Ανδρικού Ρόλου.

Πρόκειται για έναν αξιόλογο ηθοποιό, ο οποίος στην πλούσια καριέρα του συνεργάστηκε με σπουδαίους σκηνοθέτες. Από τον Πολ Βερχόφεν και το «RoboCop» του 1987, στον καλτ «Αστρομαχητή» (The Last Starfighter – 1984) και φυσικά την θρυλική τηλεοπτική σειρά «Twin Peaks», σκηνοθετημένη από των γητευτή των ονείρων, Ντέιβιντ Λιντς.

Μέχρι σήμερα στην ιστορία του κινηματογράφου δεν υπάρχει άλλος σκηνοθέτης, εκτός του Λουίς Μπουνιουέλ, του οποίου το συνολικό έργο να είναι κατά τέτοιο τρόπο καθορισμένο από την αντιφατικότητα, ενώ συγχρόνως να εμφανίζεται ως μία ενότητα αλάνθαστης καλλιτεχνικής συνέπειας.

Διαβάστε Επίσης:

image

Ροβινσών Κρούσος / Robinson Crusoe
Σκηνοθεσία: Λουίς Μπουνιουέλ
Σενάριο: Daniel Defoe (novel), Hugo Butler, Luis Buñuel
Πρωταγωνιστούν: Dan O’Herlihy, Jaime Fernández, Felipe de Alba, Chel López, José Chávez, Emilio Garibay
Έτος Παραγωγής: 1954
Χώρα Παραγωγής: Μεξικό, Η.Π.Α.
Διάρκεια: 90 λεπτά