Μια ταινία της Disney με θέμα τους αλτρουιστές χιμπατζήδες κάνει θραύση στις ΗΠΑ. Η ταινία πρόκειται να κυκλοφορήσει και στη Γερμανία όπου, μάλιστα, έχει διαφημιστεί ως αληθινή ιστορία. Ωστόσο, ο Γερμανός ερευνητής που είχε την επιστημονική επιμέλεια του εγχειρήματος παραδέχεται τώρα πως αρκετά κομμάτια της συγκινητικής αυτής ιστορίας είναι «κατασκευασμένα». Επιμέλεια: Γρηγόρης Καυκιάς

Ads

Σύμφωνα με την αρχική εκδοχή, οι Βρετανοί κινηματογραφιστές Άλαστερ Φέδερτζιλ και Μάρκ Λίνφιλντ βρέθηκαν μάρτυρες μιας απίστευτης ιστορίας σε τροπικό δάσος της Αφρικής.
 
Όπως ισχυρίστηκαν, την ώρα που κινηματογραφούσαν στο Εθνικό Πάρκο Τάι στη νοτιοδυτική Ακτή Ελεφαντοστού, «έπεσαν» πάνω σε ένα μικρό χιμπατζή μου μόλις έκανε τα πρώτα του βήματα στη ζωή. Η μητέρα του μικρού αρσενικού φέρεται να είχε ξαφνικά εξαφανιστεί μετά την επίθεση μιας αντίπαλης ομάδας χιμπατζήδων και πως το μικρό ήταν καταδικασμένο να πεθάνει, ώσπου συνέβη κάτι αναπάντεχο: ένας άλλος αρσενικός χιμπατζής εμφανίστηκε, το υιοθέτησε και άλλαξε τη ζωή του μικρού για πάντα.
 
Όπως αναφέρει το Spiegel, η ταινία «Χιμπατζής» αναμένεται να κυκλοφορήσει στις γερμανικές αίθουσες την επόμενη εβδομάδα, έναν χρόνο αργότερα δηλαδή από τη προβολή της στις ΗΠΑ. Την εικονοληψία έκανε ο βραβευμένος Μάρτιν Κόλμπεκ και η αναγνωρισμένη διεθνώς για τη μελέτη της επάνω στη συμπεριφορά των χιμπατζήδων Τζέιν Γκούντολ ήταν σκηνοθετική σύμβουλος.
 
Φυσικά, την παραγωγή της ταινίας ανέλαβε η Disney, η οποία ξεκίνησε αρκετά νωρίτερα από την προβολή της στη Γερμανία, τη διαφημιστική εκμετάλλευση της «αληθινής ιστορίας» στην οποία βασίστηκε. «Γυρισμένοι σε διάστημα μηνών και υπό ακραίες συνθήκες οι Χιμπατζήδες αποτελούν μία πραγματική, μοναδική ιστορία που θα μπορούσε να έχει γραφτεί μόνο από την ίδια τη φύση», αναφέρει η ανακοίνωση για τα γερμανικά Μέσα Ενημέρωσης.
 
Αξίζει να σημειωθεί πως μέχρι τώρα, μόνο στη Βόρεια Αμερική, η ταινία έχει φέρει περίπου 29.000.000 δολάρια αλλά λίγο πριν τη προβολή της στη Γερμανία, άρχισε να γίνεται γνωστό πως πρόκειται απλά για ένα παραμύθι.
 
Όπως παραδέχτηκε ο αναγνωρισμένου κύρους ερευνητής χιμπατζήδων Κριστόφ Μπος, ο οποίος συμμετείχε άμεσα στα γυρίσματα της ταινίας στο τροπικό δάσος της Ακτής Ελεφαντοστού, «η ιστορία κατασκευάστηκε». Συνεχίζοντας ο Μπος αναφέρει πως αυτό που φαίνεται σαν συνεχόμενα γεγονότα έχει στην ουσία συρραφεί και ο ορφανός χιμπατζής που «πρωταγωνιστεί» δεν είναι ένας, αλλά πέντε διαφορετικοί που χρησιμοποιήθηκαν για τις ανάγκες της ταινίας.
 
Μπορεί βέβαια ένας νέος χιμπατζής με το όνομα Όσκαρ να «ενσαρκώνει» το βασικό ρόλο σε μεγάλα τμήματα της αφήγησης αλλά αυτός ούτε έχει χάσει τη μητέρα του ούτε υιοθετήθηκε από κανέναν άγνωστο αρσενικό χιμπατζή όπως αναφέρει η διαφημιστική ανακοίνωση.
 
Για το γεγονός της απόκρυψης των πραγματικών γεγονότων που αφορούν στη ταινία ο Μπος αναφέρει πως υπεύθυνη είναι η ομάδα πίσω από αυτή, καθώς ήθελε να προστατέψει τη «μαγεία της ταινίας». Το γερμανικό Spiegel προσπάθησε τη Παρασκευή να έρθει σε επικοινωνία με εκπρόσωπο της Walt Disney στη Γερμανία, ώστε να λάβει μία απάντηση σχετικά με τους ισχυρισμούς του Μπος,  χωρίς αυτό να έχει, μέχρι τώρα τουλάχιστον, καταστεί δυνατόν.
 
Ο ένας από τους δύο κινηματογραφιστές, ο Φέδερτζιλ, αναφέρει στην επίσημη ανακοίνωση πως «Εμείς δεν θα μπορούσαμε να «στήσουμε» τίποτα, οπότε έπρεπε απλά να περιμένουμε και να δούμε τι θα συνέβαινε στην ομάδα των χιμπατζήδων». Ο Λίνφιλντ με τη σειρά του δήλωσε πως «εάν το είχαμε «συλλάβει» εμείς κανείς δε θα μας πίστευε. Είναι πραγματικά μία από εκείνες τις στιγμές όπου η πραγματικότητα ξεπερνά τη φαντασία».
 
Από ό,τι δείχνουν ωστόσο τα γεγονότα η αλήθεια απέχει πολύ από αυτές τις δηλώσεις. Όπως ισχυρίζεται ο Μπος, οι κινηματογραφιστές ήταν ήδη στο χώρο των γυρισμάτων για δεύτερη φορά όταν μία μητέρα χιμπατζής, που ονομάστηκε Βανέσα από τους ειδικούς, πέθανε τον Δεκέμβριο του 2008. Στην επίσημη εκδοχή της Disney η μητέρα εξαφανίστηκε μετά από την επίθεση μιας αντίπαλης ομάδας χιμπατζήδων ενώ στη πραγματικότητα πέθανε από την ασθένεια του άνθρακα.
 
Οι υποτιθέμενοι αντίπαλοι χιμπατζήδες ζουν, κατά τον Μπος, στην Ουγκάντα, καθώς δεν μπορούσαν να βρουν αρκετά ομάδες χιμπατζήδων στο τροπικό δάσος της Ακτής Ελεφαντοστού. Όπως αναφέρει, «οι άνθρωποι της Disney ήθελαν απλά να έχουν εικόνες όπου θα φαινόταν μεγάλος αριθμός πιθήκων».
 
Στην ταινία είναι εύκολο να καταλάβει ένας ειδικός ότι οι πίθηκοι που πολεμούν ο ένας τον άλλον ανήκουν σε διαφορετικές «οικογένειες» βιολογικά, καθώς άλλος είναι από τη Δυτική Αφρική και άλλος από την Ανατολική Αφρική.
 
Αυτό που φαίνεται, μέχρι στιγμής, να είναι αληθινό είναι η υιοθεσία, καθώς μετά το θάνατο της Βανέσα από τον άνθρακα ένα χιμπατζής ονόματι Φρέντυ όντως ανέλαβε τη φροντίδα του ορφανού γιου της Βίκτορ παρά το γεγονός ότι δεν είχαν συγγένεια. Βέβαια, ο Μπος με τους συνεργάτες του αναφέρουν σε άρθρο τους πως «οι χιμπατζήδες όντως νοιάζονται για την ευημερία άγνωστων προς την ομάδα τους μελών και πως αυτός ο αλτρουισμός είναι πιο διαδεδομένος σε άγριους πληθυσμούς παρά σε όσους είναι σε αιχμαλωσία».
 
Στο άρθρο σημειώνεται πως ο Φρέντυ μοιραζόταν τη φωλιά του με τον Βίκτορ κάθε βράδυ, τον κουβαλούσε στους ώμους του και του έδινε καρπούς από τους δικούς του για να φάει. Παρά τον αλτρουισμό του ο Φρέντυ δεν ολοκλήρωσε την αποστολή του ως θετός πατέρας του Βίκτορ, καθώς ο δεύτερος πέθανε 7 μήνες αργότερα.
 
Η μελέτη κατέληξε τελικά στο συμπέρασμα πως οι περισσότεροι ορφανοί χιμπατζήδες έχουν την ίδια τύχη και πως η υιοθεσία δεν βελτιώνει την πιθανότητες για μακροπρόθεσμη επιβίωση.
 
Παρά την αποκάλυψη της αλήθειας γύρω από τη ταινία ο Μπος ελπίζει στη μεγάλη της επιτυχία καθώς μέρος των εσόδων από την προβολή της θα δοθεί σε ένα ίδρυμα που συστάθηκε για να προστατέψει την επιβίωση των χιμπατζήδων στο Εθνικό Πάρκο Τάι.