Η κινηματογραφική ταινία του Μπόλυγουντ Tere Bin Laden (Χωρίς εσένα, Λάντεν), που κυκλοφόρησε στις 16 Ιουλίου στην Ινδία, έχει απαγορευτεί προς το παρόν από τις πακιστανικές αρχές. Φοβούνται πως η κωμωδία αυτή θα προκαλέσει βίαιες αντιδράσεις από ισλαμιστικές ομάδες.

Το γραφείο λογοκρισίας του Πακιστάν αποφάσισε να απαγορεύσει τη νέα κινηματογραφική ταινία του Μπόλυγουντ Tere Bin Laden, μια κωμωδία που έχει ως κύριο αντικείμενό της τον ηγέτη της Αλ Κάιντα. Στη χονδροειδή αυτή φαρσοκωμωδία, ένας δημοσιογράφος (τον οποίο υποδύεται ο πακιστανός σταρ Ali Zafar), στην αναζήτηση του «Αγίου Δισκοπότηρου» (μιας βίζας για τις Ηνωμένες Πολιτείες) σκηνοθετεί μια ψεύτικη συνέντευξη με τον Μπιν Λάντεν, ελπίζοντας έτσι πως η δόξα θα του ανοίξει τις πόρτες των ΗΠΑ. Οι λογοκριτές έκριναν ότι η ιστορία μπορεί να προσβάλλει τις λεπτές ευαισθησίες του Πακιστάν.

Γενικά, οι αποφάσεις του γραφείου λογοκρισίας μοιάζουν ασαφείς: από τη μία, τα μέλη του γραφείου δίνουν το πράσινο φως σε τοπικές κινηματογραφικές ταινίες εξαιρετικά βίαιες, των οποίων οι ερωτικές σκηνές θα έκαναν να κοκκινίσει ακόμα και τον Μαρκήσιο ντε Σάντ, και από την άλλη απαγορεύουν την ταινία Κώδικας Ντα Βίντσι (2006), δήθεν από σεβασμό προς τη χριστιανική μειονότητα –σεβασμός που δεν εκφράζεται συχνά από την πακιστανική κυβέρνηση. Το γεγονός ότι η ταινία Tere Bin Laden περνάει από το κόσκινο της λογοκρισίας δεν προκαλεί από μόνο του καθόλου έκπληξη. Αντιθέτως, έκπληξη προκαλεί, και θα έπρεπε να σημάνει συναγερμό, η αιτία που οδήγησε στην απόφαση αυτή. Οι λογοκριτές δεν επικαλούνται ούτε το γεγονός ότι η ταινία μπορεί να τραυματίσει την εικόνα του έθνους ούτε ότι ενθαρρύνει την σεξουαλική απελευθέρωση των νέων. Το επιχείρημα δεν φαίνεται να είναι ούτε το ότι η ταινία είναι ινδική, κάτι που θα φαινόταν κατανοητό, αφού μετά το διαχωρισμό της Ινδίας από το Πακιστάν το 1947 κυριαρχεί «το μίσος του γείτονα». Αυτό που τους παρακίνησε είναι ο φόβος για αντίποινα από όσους θα μπορούσαν να δυσανασχετήσουν από μια ασήμαντη ταινία με θέμα τον Μπιν Λάντεν.

Οι αρχές φοβούνται επιθέσεις σε κινηματογραφικές αίθουσες, νέες βομβιστικές επιθέσεις και περαιτέρω αιματοχυσία. Παρόλο που μια τέτοια απειλή είναι πραγματική, η προκαταβολική άμυνα δεν είναι η σωστή απάντηση. Η σωστή απάντηση είναι να εξασφαλιστεί η ασφάλεια των κινηματογράφων, αλλά με διαφορετικό τρόπο από την τοποθέτηση ενός ένοπλου αδύναμου ηλικιωμένου δίπλα σε έναν απαρχαιομένο ανιχνευτή μετάλλων. Η σωστή απάντηση θα ήταν να υπάρχει το κουράγιο να σατιριστεί, από τη μια μεριά, ο Μπιν Λάντεν και από την άλλη ο τρόπος με τον οποίο αντιλαμβάνεται ο κόσμος το Πακιστάν.

Το υπερπροστατευτικό κράτος δείχνει ακόμα μια φορά ότι κάνει περισσότερο κακό παρά προστατεύει. Προφανώς η λογική του θέλει την υποχώρηση μπρος στις απαιτήσεις των τρομοκρατών, και στη συγκεκριμένη περίπτωση θεωρώντας τις δεδομένες ακόμα και πριν την εκδήλωσή τους, με ελπίδα την πρόληψή τους. Τί θα κάναμε λοιπόν εαν οι τρομοκράτες άρχιζαν να αντιτάσσονται στην παρουσία των γυναικών στον χώρο εργασίας τους ή ακόμα και στο δρόμο; Αν ξεκινούσαν να αρνούνται την ίδια την ύπαρξη θρησκευτικών μειονοτήτων; Και αν ήθελαν να βάλουν τέλος στους δημοκρατικούς θεσμούς; Α.., ένα λεπτό. Πιστεύουμε πραγματικά πως εαν αλλάξουμε τον τρόπο ζωής και υπακούουμε στους κανόνες τους για να μην πικάρουμε τους τρομοκράτες, αυτοί θα μας αφήσουν ήσυχους. Παρατηρήστε όμως πως κάτι τέτοιο θα τους καθιστούσε περιττούς: σε τι θα εξυπηρετούσαν εαν η κυβέρνηση δέχονταν να κάνει τη δουλειά στη θέση τους;

Ευτυχώς στο Πακιστάν δεν είμαστε και πολύ καλοί σε ό,τι αφορά τις απαγορεύσεις. Στα λεπτά που ακολούθησαν την απαγόρευση της ιστοσελίδας κοινωνικής δικτύωσης Facebook τον περασμένο Μάϊο, οι Πακιστανοί συνέρρεαν στους εφεδρικούς servers (ή proxy) για να γελοιοποιήσουν το Ανώτατο Δικαστήριο της Λαχόρης που προσπάθησε να τους φιμώσει. Παρά την – και πιθανώς εξαιτίας της – πανταχού παρουσία της αυτοαποκαλούμενης αστυνομίας των ηθών, το Πακιστάν έχει πρόσφατα ανέλθει στην κορυφή του καταλόγου των μεγαλύτερων καταναλωτών διαδικτυακής πορνογραφίας (υποβιβάζοντας την Ινδία στη δύτερη θέση), κάτι που προσωπικά θεωρώ ως νίκη. Γιατί αυτό αποδεικνύει πως αν και μπορούμε να δοκιμάσουμε τα πάντα για να αποκτηνώσουμε και να ελέγξουμε την κοινωνία, η ζωή στο τέλος πάντα θριαμβεύει.

Φυσικά, η ταινία Tere Ben Laden θα βρει και αυτή τον τρόπο, αργά ή γρήγορα, να προβληθεί από όσους θέλουν να τη δουν. Θα αντιγραφεί και τα DVD θα διανέμονται κάτω από τα πανωφόρια. Σ’αυτήν την ιστορία, ο επίσημος διανομέας της ταινίας θα έχει χάσει πολλά χρήματα, αλλά και το κράτος, από τους φόρους εισοδήματος: αυτά λοιπόν θα είναι όλα όσα θα έχει καταφέρει το γραφείο λογοκρισίας. Και στον υπόλοιπο κόσμο θα έχει ενισχυθεί η πεποίθηση πως οι αποφάσεις της πακιστανικής κυβέρνησης δεν είναι παρά η έκφραση της βούλησης των ταλιμπάν.

Πηγή: courrierinternational.com

Η μετάφραση από τα Γαλλικά έγινε από το μέλος του μεταφραστικού project του Tvxs, Κωνσταντίνα Τσιτουρίδου.