Το 1974, ο μεγάλος αναρχικός του Νέου Γερμανικού Κινηματογράφου, παρουσιάζει στις Κάννες, μία ταινία σημείο αναφοράς στην ιδιαίτερη φιλμογραφία του. Ένα έργο για την μετανάστευση, την ελπίδα και την αλληλεγγύη. 50 χρόνια μετά, ο «Φόβος Τρώει τα Σωθικά» του Ράινερ Βέρνερ Φασμπίντερ, παραμένει επίκαιρος και διαχρονικός, καθώς έρχεται να μας υπενθυμίσει πως η αγάπη μπορεί να νικήσει ακόμα και τον ρατσισμό.

Μπαίνοντας σ’ ένα μπαρ όπου συχνάζουν ξένοι, προκειμένου να ξεφύγει από τη βροχή, μια εξηντάχρονη χήρα που εργάζεται ως καθαρίστρια γνωρίζει έναν Μαροκινό, τον Αλί, ο οποίος είναι τουλάχιστον 20 χρόνια νεώτερός της. Ο Αλί χορεύει μαζί της, την συνοδεύει σπίτι της και κοιμούνται μαζί.

Σύντομα ο Αλί μετακομίζει στο διαμέρισμά της, δοκιμάζει να συγκατοικήσει μαζί της και οι δυο τους αποφασίζουν κάποια στιγμή να παντρευτούν, προκαλώντας όμως έτσι την αποδοκιμασία, αλλά και την οργή από τον περίγυρό τους.

Οι συγγενείς κι η γειτονιά της εξηντάχρονης χήρας αντιδρούν αρνητικά μέχρις ότου ανακαλύψουν τη χρηστική αξία του ζευγαριού. Της Έμι, μιας κάπως ηλικιωμένης καθαρίστριας και του κατά πολύ νεώτερού της Αλί, γκασταρμπάιτερ από το Μαρόκο.

Ο μεγάλος αναρχικός του μοντέρνου Σινεμά επιστρέφει μέσα από το διαχρονικό και πάντα επίκαιρο έργο του. Σε όλη τη μέχρι τώρα ιστορία του Σινεμά, δεν έχει υπάρξει άλλος σκηνοθέτης όπως ο Ράινερ Βέρνερ Φασμπίντερ.

Μέσα σε 15 μόλις χρόνια – και μέχρι τον πρόωρο θάνατό του – ο πυρετώδης και ασταμάτητα παραγωγικός δημιουργός κατόρθωσε να ολοκληρώσει 41 μεγάλου μήκους ταινίες, 3 μικρού μήκους και 3 τηλεοπτικές σειρές, δουλεύοντας παράλληλα ως θεατρικός συγγραφέας, σκηνοθέτης, ηθοποιός, παραγωγός, οπερατέρ, συνθέτης, μοντέρ και σκηνογράφος, αφήνοντας πίσω του ένα έργο πολυσχιδές, θαρραλέο και ολότελα μοντέρνο.

«Η αμερικάνικη μέθοδος της δημιουργίας ταινιών προκαλεί στον θεατή συγκίνηση και τίποτε άλλο. Εγώ θέλω να του δώσω συγκίνηση μαζί με τη δυνατότητα να στοχαστεί και να αναλύσει τα συναισθήματά του…» – Ράινερ Βέρνερ Φασμπίντερ

Η ταινία «Ο Φόβος Τρώει τα Σωθικά», πραγματοποίησε την παγκόσμια πρεμιέρα της, τον Μάιο του 1974, στο Επίσημο Διαγωνιστικό Τμήμα του Διεθνούς Κινηματογραφικού Φεστιβάλ των Καννών, διεκδικώντας τον Χρυσό Φοίνικα. Τιμήθηκε με το Βραβείο της Οικουμενικής Επιτροπής καθώς και με το Βραβείο της Διεθνούς Ένωσης Κριτικών Κινηματογράφου FIPRESCI. Την ίδια χρονιά, η πρωταγωνίστρια της ταινία Brigitte Mira, κέρδισε το Βραβείο Καλύτερης Ερμηνείας Ά Γυναικείου Ρόλου, στα Γερμανικά Βραβεία Κινηματογράφου.

Τον Οκτώβριο του 2018, το BBC ρώτησε 209 κριτικούς κινηματογράφου, από 43 διαφορετικές χώρες, ποιες είναι οι 100 Καλύτερες Ξενόγλωσσες Ταινίες Όλων Των Εποχών. Ο «Φόβος Τρώει τα Σωθικά» βρίσκεται στη θέση 66 της σχετικής λίστας.

Ράινερ Βέρνερ Φασμπίντερ / Rainer Werner Fassbinder

Γερμανός σκηνοθέτης, συγγραφέας και ηθοποιός, από τις σημαντικότερες προσωπικότητες της μεταπολεμικής Γερμανίας, που μαζί με τον Βιμ Βέντερς και τον Βέρνερ Χέρτζογκ αποτελούν τους μεγάλους σκηνοθέτες του Νέου Γερμανικού Σινεμά της δεκαετίας του ‘70. Οι ταινίες του χαρακτηρίζονται για την κοινωνική και πολιτική κριτική ευαισθησία τους και αναφέρονται κυρίως στα θέματα της καταπίεσης και της απόγνωσης. Στο επίκεντρό τους τα ήθη και οι αξίες της μεσοαστικής τάξης.

Γεννήθηκε στις 31 Μαΐου 1946 στο Μπαντ Βερισχόφεν της Βαυαρίας. Μυήθηκε στον μαγικό κόσμο του Σινεμά από τα παιδικά του χρόνια. Εγκατέλειψε το σχολείο σε ηλικία 16 ετών για να αφιερωθεί ψυχή τε και σώματι στον Κινηματογράφο, στο Θέατρο και στην Τηλεόραση. Το 1967 ίδρυσε στο Μόναχο το Αντιθέατρο (Antitheater), το οποίο λειτούργησε έως το 1970 και παρουσίασε νέα πρωτότυπα έργα αλλά και τολμηρές διασκευές έργων κλασικών συγγραφέων (Γκαίτε, Σοφοκλής κ.ά).

Πληθωρικός και παραγωγικότατος δημιουργός, ο Φασμπίντερ σκηνοθέτησε την πρώτη του ταινία μεγάλου μήκους το 1969 με τίτλο «Η Αγάπη Είναι Πιο Ψυχρή από τον Θάνατο» (Liebe ist kalter als der Tod) και η συνολική του φιλμογραφία περιλαμβάνει 41 ταινίες και πολλά θεατρικά.

Από τις πιο γνωστές και αξιόλογες ταινίες του είναι «Ο Έλληνας Γείτονας» (Katzelmacher, 1969), με θέμα έναν Έλληνα εργάτη ο οποίος σκανδαλίζει τους Γερμανούς αστούς, «Ο Αμερικανός Στρατιώτης» (Der amerikanische Soldat, 1970), «Τα Πικρά Δάκρυα της Πέτρα Φον Καντ» (Die bitteren Tranen der Petra von Kant, 1972), με θέμα τις εξουσιαστικές προσωπικές σχέσεις, «Ο Φόβος Τρώει τα Σωθικά» (Angst essen Seele auf, 1974), «Η Χρονιά με τα 13 Φεγγάρια» (In einem Jahr mit 13 Monden, 1978), πολιτική αλληγορία με θέμα ένα διεμφυλικό άτομο που μετανιώνει έπειτα από εγχείρηση αλλαγής φύλου, «Ο Γάμος της Μαρίας Μπράουν» (Die Ehe der Maria Braun, 1979), στο οποίο μέσα από την εξέλιξη ενός γάμου παρουσιάζεται η ιστορία της Γερμανίας από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο έως το «οικονομικό θαύμα» της δεκαετίας του ‘50, «Λιλή Μαρλέν» (Lili Marleen, 1981), «Λόλα, μια γυναίκα από τη Γερμανία» (Lola, 1981), μια δική του εκδοχή του μυθικού «Γαλάζιου Άγγελου», «Βερόνικα Φος» (Die Sehnsucht der Veronika Voss, 1982), εμπνευσμένο από τη ζωή της Γερμανίδας ηθοποιού Σίμπιλ Σμιτς και «Ο Καβγατζής» (Querelle, 1982), βασισμένο στο μυθιστόρημα του Ζαν Ζενέ, «Ο Καβγατζής της Βρέστης». Μεγάλη επιτυχία γνώρισε η τηλεοπτική του διασκευή για το μυθιστόρημα του Άλφρεντ Ντέμπλιν, «Βερολίνο Αλεξάντερπλατς» (Berlin Alexanderplatz, 1980).

Ο Ράινερ Βέρνερ Φασμπίντερ πέθανε από ένα θανατηφόρο κοκτέιλ κοκαΐνης και βαρβιτουρικών στις 10 Ιουνίου του 1982 στο διαμέρισμα του φίλου σκηνοθέτη Βολφ Γκρεμ στο Μόναχο, σε ηλικία μόλις 36 ετών. Την περίοδο εκείνη ετοίμαζε ένα φιλμ για την Πολωνογερμανίδα επαναστάτρια Ρόζα Λούξεμπουργκ.

Η «Χρονιά με τα 13 Φεγγάρια» είναι μία ταινία – φόρος τιμής στην αυτοκτονία του εραστή του Φασμπίντερ εκείνη την εποχή, Άρμιν Μάιερ. Σε μια λίστα με το τοπ 10 των δικών του ταινιών, ο Φασμπίντερ κατέταξε την συγκεκριμένη ταινία στη δεύτερη θέση, πίσω μόνο από το φιλμ του: «Να Φοβάστε την Αγία Πουτάνα / Beware of a Holy Whore» του 1971.

Διαβάστε Επίσης:
Ο ασυμβίβαστος Ράινερ Βέρνερ Φασμπίντερ

Ο Φόβος Τρώει τα Σωθικά / Angst essen Seele auf / Ali: Fear Eats the Soul
Σκηνοθεσία: Ράινερ Βέρνερ Φασμπίντερ
Σενάριο: Ράινερ Βέρνερ Φασμπίντερ / Rainer Werner Fassbinder
Κάμερα: Jürgen Jürges
Πρωταγωνιστούν: Brigitte Mira, El Hedi Ben Salem, Barbara Valentin, Irm Hermann, Elma Karlowa, Walter Sedlmayr, Hark Bohm, Rainer W. Fassbinder
Έτος Παραγωγής: 1974
Χώρα Παραγωγής: Δυτική Γερμανία
Διάρκεια: 92 λεπτά