Το “μαύρο” της Ελληνικής Ραδιοφωνίας και Τηλεόρασης, συνεπάγεται και “μαύρο” στις Τέχνες. Της ΕΡΤ δηλαδή, η οποία οφείλουμε να αναγνωρίσουμε ότι ήταν από τους ελάχιστους φορείς που απέδίδαν ως όφειλαν το περίφημο 1,5%. Αξίζει να σημειώσουμε, ότι το 2012, η ΕΡΤ έδωσε 3,5 εκατομμύρια ευρώ σε 36 ταινίες και όλοι βέβαια ήλπιζαν ότι για το 2013, το ποσό αυτό θα αυξηθεί…

 

Όπως ήταν φυσικό η εξέλιξη αυτή βρήκε αντίθετο όλους τους εμπλεκόμενους φορείς της εγχώριας κινηματογραφικής σκηνής. Η Ένωση Σκηνοθετών – Παραγωγών Ελληνικού Κινηματογράφου (ΕΣΠΕΚ) την χαρακτηρίσε αυθαίρετη: “Η θέση μας είναι σαφής. Δεν μπορεί να υπάρξει καμία εξυγίανση με την εθνική ραδιοτηλεόραση κλειστή. H αυθαίρετη κατάργηση της ΕΡΤ από τους ίδιους ανθρώπους που προσπάθησαν επί χρόνια να την απαξιώσουν, αποτελεί μία άνευ προηγουμένου πρόκληση που ασφαλώς και δεν πρέπει να μείνει αναπάντητη.”

 

Το Διοικητικό Συμβούλιο της Ελληνικής Ακαδημίας Κινηματογράφου, στεκόμενο στο ύψος των περιστάσεων, δε θα μπορούσε κι εκείνο με τη σειρά του, με μία απλή όσο και ξεκάθαρη επιστολή, να θέσει το στίγμα του απέναντι στο κλείσιμο της ΕΡΤ: “Οι πράξεις νομοθετικού περιεχομένου δεν υπάρχουν για να λύνουμε τα ζητήματα νύχτα και με το μαχαίρι. Και κυρίως ο σκοπός ΔΕΝ αγιάζει τα μέσα. Η κυβέρνηση διάλεξε έναν τρόπο δράσης και ο τρόπος που επέλεξε αναπόφευκτα επηρεάζει το περιεχόμενο και μας προετοιμάζει για ένα ζοφερό μέλλον. Η ΕΑΚ καταδικάζει αυτή την πρακτική, απαιτεί την άμεση επαναλειτουργία της ΕΡΤ και ενημερώνει ότι θα αντισταθεί με κάθε τρόπο σε κάθε μορφής φίμωση της ενημέρωσης και του ζωντανού και ενεργού πολιτισμού της χώρας.”

 

Στο ίδιο μήκος κύματος κινήθηκε και η νεοσύστατη Ένωση Ελληνικού Ντοκιμαντέρ (Greek Documentary Association), που δημιουργήθηκε μόλις τον Μάρτιο του 2013: “Ως καλλιτέχνες, δημιουργοί ντοκιμαντέρ, συμπολίτες και συνάνθρωποι θα αγωνιστούμε για την άμεση επαναλειτουργία της ΕΡΤ, ώστε η ελληνική δημιουργία και ο παγκόσμιος πολιτισμός να φτάνει σε κάθε σπίτι. Θα αγωνιστούμε εναντίον του νομοσχεδίου που ανακοίνωσε η κυβέρνηση και με το οποίο η κομματική παρέμβαση και ο έλεγχος της δημόσιας τηλεόρασης συνεχίζεται και επαυξάνεται.”

 

Το αιφνίδιο λοιπόν κλείσιμο της ΕΡΤ ήρθε να επιβαρύνει ακόμα περισσότερο το ήδη δύσκολο έργο των Ελλήνων Κινηματογραφιστών. Μία ΕΡΤ που υπήρξε (μαζί με τη Νova), το μοναδικό κανάλι που τηρούσε το νόμο του 1.5%. Σύμφωνα με τον οποίο, μέρος των κερδών από τα τηλεοπτικά κανάλια οφείλει να διατίθεται από τα ίδια στην ελληνική κινηματογραφική παραγωγή, παραμένοντας ένας από τους βασικούς χρηματοδότες των ελληνικών ταινιών μεγάλου και μικρού μήκους.

 

Παράλληλα, η ΕΡΤ υπήρξε σταθερός παράγοντας και στο κομμάτι των χρηματοδοτήσεων των ελληνικών ταινιών. Μεγάλου μήκους παραγωγές βρίσκονται ξαφνικά εκτός προυπολογισμού ενώ η ειρωνία είναι πως λίγες μόνο ημέρες πριν το κλείσιμό της Ελληνικής Ραδιοφωνίας και Τηλεόρασης, είχε ανακοινωθεί η αύξηση της χρηματοδότησης και υποστήριξης ταινιών μικρού μήκους μέσω του προγράμματος «Μικροφίλμ».

 

Επιπλέον, η κρατική τηλεόραση ήταν χρηματοδότης σε σημαντικό βαθμό και σε διοργανώσεις, όπως το Διεθνές Κινηματογραφικό Φεστιβάλ της Θεσσαλονίκης και της Δράμας, όπου κανείς πια δεν γνωρίζει πως μπορεί να επηρέασει άμεσα τη λειτουργία των συγκεκριμένων Φεστιβάλ.

 

Το κλείσιμό της Ελληνικής Ραδιοφωνίας και Τηλεόρασης, πέραν όλων των απωλειών που περικλείει, συνιστά δυστυχώς και ένα μεγάλο χτύπημα στην ελληνική κινηματογραφική παραγωγή. Ταινίες τις οποίες οι ΕΡΤ ήταν συνπαραγωγός και χρηματοδοτούσε, βρίσκονται ξαφνικά μετέωρες χωρίς να γνωρίζουν, τι μέλλει γενέσθαι…

 

Χαρακτηριστικά παραδείγματα, αποτελούν οι ταινίες: «Τετάρτη 4.45» του Αλέξη Αλεξίου που βρισκόταν στη φάση του post production, «Ξενία» του Πάνου Χ. Κούτρα, που ήδη είχε ξεκινήσει γυρίσματα, αλλά και τα φιλμ «Stage Fright» του Γιώργου Ζώη και «A Blast» του Σύλλα Τζουμέρκα, που και τα δύο βρίσκονταν επίσης σε διαδικασία pre production.

 

Το Εθνικό Στρατηγικό Πλαίσιο Αναφοράς (ΕΣΠΑ) πάει Σινεμά;

 

Τον Μάρτιο, είχα την ευκαιρία να βρεθώ στο 15ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης, για να καλύψω τη διοργάνωση. Εκεί και συγκεκριμένα, στη συνέντευξη τύπου που παραχώρησε ο διευθυντής του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, κ. Δημήτρης Εϊπίδης, μιλώντας μεταξύ των άλλων για τις 196 ταινίες που θα προβάλλονταν στο Φεστιβάλ, από τις 15 έως τις 24 Μαρτίου, το θέμα μοιραία έφτασε στα οικονομικά…

 

Είναι δεδομένο, ότι ο κ. Εϊπίδης, προσπαθεί να διορθώσει τα οικονομικά προβλήματα του Φεστιβάλ, τόσο εξαιτίας των χρεών που παρέλαβε, όσο βέβαια και λόγω της μείωσης της κρατικής επιχορήγησης.

 

Σύμφωνα με τον κ. Εϊπίδη, το 70% του συνολικού προϋπολογισμού (700.000 ευρώ) του φετινού «15ου Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης – Εικόνες του 21ου Αιώνα» καλύφθηκε από ευρωπαϊκά κονδύλια και πολλούς χορηγούς.

 

Ο διευθυντής του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, συνεργάστηκε με το ίδρυμα «Σταύρος Νιάρχος» για τη δημιουργία της μεγαλύτερης βιβλιοθήκης για τον κινηματογράφο, με 8.000 βιβλία και τόμους. Πέραν της χρηματοδότησης από το ΕΣΠΑ που έχει εξασφαλίσει το Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, έως το 2014, έχει λαμβάνειν άλλα 445.000 ευρώ από το «Πρόγραμμα 31 γα την Ψηφιακή Σύγκλιση», για την ψηφιοποίηση όλων των εκδόσεων του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης.

 

Επίσης, διεκδικεί σημαντικό ποσό για την κτιριακή αναβάθμιση του ιστορικού κινηματογράφου  «Ολύμπιον», πάλι από το ΕΣΠΑ, αλλά και για την αναβάθμιση του εξοπλισμού του κτηρίου. Περιμένει επιπλέον άλλα 5 εκατ. ευρώ από αδιάθετα κονδύλια του ΕΣΠΑ, μέσω του Περιφερειακού Επιχειρησιακού Προγράμματος (ΠΕΠ), για τη χρηματοδότησή του μετά το 2014.

 

Όσο για το χρέος 1,5 εκατ. ευρώ του 2009 (από τα 6,2 εκατ. ) που βρήκε ο κ. Εϊπίδης, θα ενταχθεί σύμφωνα με πληροφορίες, στη ρύθμιση για τις ληξιπρόθεσμες οφειλές. Έτσι το Φεστιβάλ θα απαλλαγεί από ένα βάρος και ο Δ. Εϊπίδης, που ήδη έχει καταβάλει σημαντικές προσπάθειες μείωσης των εξόδων του, θα μπορεί να σχεδιάσει τις μελλοντικές διοργανώσεις.

 

Το οικονομικό πρόβλημα του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, διογκώθηκε όχι μόνο από τα χρέη, αλλά και από τη σημαντική μείωση των εσόδων του από την κρατική επιχορήγηση για τα λειτουργικά του έξοδα. Το 2009 εισέπραξε 3,9 εκατ. ευρώ ως κρατική επιχορήγηση, συν 2 εκατ. ευρώ για τη διενέργεια του Φεστιβάλ Κινηματογράφου, συν 1 εκατ. ευρώ για το Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ. Σήμερα παίρνει 2,2 εκατ. ευρώ για όλα του τα έξοδα, αλλά και για τα έξοδα του Μουσείου Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, που ανέρχονται σε 200.000 ευρώ το χρόνο.

 

Αν μη τι άλλο λοιπόν, ο διευθυντής του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, κ. Δημήτρης Εϊπίδης, επιστράτευσε τη δημιουργικότητα και την ευρηματικότητα, αποδεικνύoντας ότι όταν υπάρχει θέληση και αγάπη για αυτό που κάνεις, πολλά μπορούν γίνουν. Το μέλλον όμως δυστυχώς είναι δυσοίωνο καθώς το βίαιο κλείσιμο της ΕΡΤ, στερεί το Φεστιβάλ από ένα ιστορικό και καθόλα σημαντικό, χορηγό του. Κι όλα αυτά, για ένα Κινηματογραφικό Φεστιβάλ, που σύμφωνα με στοιχεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, κατατάσσεται στην 3η θέση πανευρωπαϊκά!

 

Αναφερόμενος μάλιστα στο κλείσιμο της Ελληνικής Ραδιοφωνίας και Τηλεόρασης ο διεθνούς φήμης δημιουργός, Κώστας Γαβράς, δήλωσε χαρακτηριστικά: «Στη Γαλλία όλα τα μέσα μιλούν για αυτό». Ο σκηνοθέτης και Πρόεδρος της Γαλλικής Ταινιοθήκης κ. Γαβράς, συμπλήρωσε: «Θεωρώ μοναδικό και εντελώς απαράδεκτο ο Πρωθυπουργός της χώρας να μην έχει το κουράγιο να βγει στην τηλεόραση και να εξηγήσει, σε ένδειξη σεβασμού προς τον λαό, γιατί το κάνει».

 

Ζητείται Ελπίς… 

 

Το μέλλον αν μη τι άλλο, προδιαγράφεται ζοφερό. Το “μαύρο” της ΕΡΤ, συνεπάγεται και “μαύρο” στις Τέχνες, στον Πολιτισμό και κατά συνέπεια, στον Κινηματογράφο.

 

“Ο Κινηματογράφος θα γίνει Τέχνη μόνο όταν τα υλικά του γίνουν τόσο φθηνά όσο το μολύβι και το χαρτί”, έλεγε ο μεγάλος Γάλλος σκηνοθέτης, Jean Cocteau (1889-1963).

 

Από τότε βέβαια κύλισαν πολλά μέτρα σελιλόιντ. Η Τέχνη, οφείλει και πρέπει να συνεχίσει. Ο Κινηματόγραφος, όντας η 7η Τέχνη, θα δυσκολευτεί βέβαια πολύ, αλλά προσπαθώ να ελπίζω και θέλω να πιστεύω ότι θα τον βρει τελικά τον τρόπο, για άλλη μια φορά και θα επιβιώσει.

 

Στους δύσκολους καιρούς που βιώνουμε, έχω την αίσθηση, ότι γίνεται και πάλι κατανοητό, πως η Τέχνη, δεν αποτελεί σε καμία περίπτωση πολυτέλεια, ούτε πρέπει να θεωρείται δεδομένη. Η Τέχνη, σημαίνει ελπίδα αλλά παράλληλα και δυνατότητα έκφρασης και προβληματισμού…