Ο «Βυσσινόκηπος» που κυκλοφορεί το 1999, σηματοδοτεί την τελευταία κινηματογραφική δημιουργία του σπουδαίου, Μιχάλη Κακογιάννη. Η ταινία μας ταξιδεύει στο Παρίσι του 1900, καθώς το σενάριο είναι βασισμένο στο ομότιτλο θεατρικό έργο του Άντον Τσέχοφ. Με μουσική του Πιοτρ Ιλίτς Τσαϊκόφσκι και με σκηνικά – κοστούμια του Διονύση Φωτόπουλου, ενώ την διεύθυνση φωτογραφίας υπογράφει ο Άρης Σταύρου.

Η Άνυα, δεκαεξάχρονη κόρη της κυρίας Λιούμποφ Ρανέφσκι, φτάνει στην γαλλική πρωτεύουσα για να συνοδεύσει την μητέρα της πίσω στη Ρωσία. Πέντε χρόνια πριν, όταν ο μικρός της γιος πνίγηκε στη λίμνη, η Λιουμπόφ εγκατέλειψε το πατρικό της κτήμα, πασίγνωστο για τον Βυσσινόκηπό του και εγκαταστάθηκε στη Γαλλία με τον εραστή της, ο οποίος αφού σπατάλησε όλες τις οικονομίες της, την εγκατέλειψε. Στον γυρισμό τους, βρίσκουν τον Βυσσινόκηπο να ανθίζει. Ο Γκάεφ, αδελφός της Λιούμποφ, είναι ένας χαριτωμένος αργόσχολος που τον φροντίζει ο ογδοντάχρονος υπηρέτης Φιρς, αφήνοντας τα πρακτικά ζητήματα στα χέρια της Βάρυας, θετής κόρης της Λιούμποφ.

Παρόντες, για να καλωσορίσουν την ξενιτεμένη, είναι ο Λοπάχιν, ένας πλούσιος, αλλά άξεστος έμπορος, του οποίου ο πατέρας ήταν δούλος στο κτήμα των Ρανέφσκι και ο Τροφίμοφ, δάσκαλος του πνιγμένου αγοριού, που έτυχε να βρίσκεται στην περιοχή. Παθιασμένος διανοούμενος καθώς είναι, δεν αργεί να κατακτήσει την Άνια, ενώ η Λιούμποφ αρχίζει να πλήττει. Ο Λοπάχιν απεγνωσμένα προειδοποιεί την Λιούμποφ και τον Γκάεφ, ότι το κτήμα τους θα δημοπρατηθεί το φθινόπωρο. Συμβουλή του είναι να διαιρεθεί σε οικόπεδα που θα πουληθούν για θερινές κατοικίες. Όμως και μόνο η σκέψη της καταστροφής του Βυσσινόκηπου τούς θλίβει και απορρίπτουν κάθε σχετική συζήτηση.

Η Λιούμποφ οργανώνει στο σπίτι μία βραδιά χορού, η οποία συμπίπτει με την ημέρα της δημοπρασίας. Η καταιγίδα μαίνεται, όταν ο Λοπάχιν φτάνει στο σπίτι μεθυσμένος και αναγγέλλει ότι αγόρασε το κτήμα. Η οικογένεια ακούει με σπαραγμό την θριαμβική του περιγραφή, πώς δηλαδή ένας γιος δούλου έγινε ο ιδιοκτήτης του Βυσσινόκηπου. Εγκαταλείπουν το κτήμα τους – τη στιγμή που εισβάλλουν οι ξυλοκόποι με τα τσεκούρια τους κι αρχίζουν να κόβουν τα δένδρα – λησμονώντας μέσα στο έρημο μέγαρο τον γέρο Φιρς, ο οποίος πεθαίνει μαζί με τις αναμνήσεις μιας ολόκληρης ζωής.

Η ταινία γυρίστηκε στην Βουλγαρία, στο κυνηγετικό περίπτερο ενός εκ των παλατιών της πάλαι ποτέ βασιλικής οικογένειας. Τα σκηνικά και τα κοστούμια του Διονύση Φωτόπουλου έδεναν απόλυτα με την εποχή. Τα ρούχα ήταν αντίγραφα μουσειακών εκθεμάτων από την Αγγλία, ορισμένα, μάλιστα, ήταν αυθεντικά. Το σενάριο είναι φυσικά βασισμένο στο θρυλικό έργο του Άντον Τσέχωφ, με μουσική του Peter Tchaikovsky και με σκηνικά – κοστούμια του Διονύση Φωτόπουλου, ενώ την διεύθυνση φωτογραφίας υπογράφει ο Άρης Σταύρου. Πρωταγωνιστούν οι ηθοποιοί: Σάρλοτ Ράμπλινγκ, Άλαν Μπέιτς, Κάτριν Κάρλιτζ, Τούσκα Μπέργκεν, Τζέραλντ Μπάτλερ, Φράνσις ντε λα Τουρ, Όουεν Τιλ, Μάικλ Γκαφ, Άντριου Χάουαρντ.

Η παγκόσμια πρεμιέρα της ταινίας πραγματοποιήθηκε στις 13 Νοεμβρίου του 1999, στο Διεθνές Κινηματογραφικό Φεστιβάλ της Θεσσαλονίκης, όπου και τιμήθηκε με τα Βραβεία Καλύτερης Φωτογραφίας, Ενδυματολογίας και Σκηνογραφίας. Στη συνέχεια ταξίδεψε και στην απέναντι πλευρά του Ατλαντικού, καθώς προβλήθηκε με επιτυχία τόσο στη Νέα Υόρκη, όσο και στο Λος Άντζελες. Ακολούθησε η προβολή στο Διεθνές Κινηματογραφικό Φεστιβάλ του Μόντρεαλ, όπου και τιμήθηκε με το Βραβείο Κοινού.

Ο «Βυσσινόκηπος», το τελευταίο έργο του κορυφαίου Ρώσου συγγραφέα Άντον Τσέχοφ, γράφτηκε το 1903, στις αρχές ενός αιώνα που θα άλλαζε την πολιτικοκοινωνική φυσιογνωμία όχι μόνο της Ρωσίας αλλά και ολόκληρης της Ευρώπης. Το έργο υπήρξε προφητικό, καθώς προεικόνιζε την επερχόμενη Ρώσικη Επανάσταση του 1905 και του 1917. Ο Τσέχοφ σκιαγραφεί την αδυναμία των αριστοκρατών να δεχτούν ότι η Ρωσία μεταμορφώνεται, ενώ παράλληλα νέα κοινωνικά στρώματα έρχονται στο προσκήνιο. Η καταστροφή του Βυσσινόκηπου – του κτήματος της οικογένειας των αριστοκρατών – θα παραμένει το σύμβολο του παλαιού κόσμου που πλέον καταρρέει.

Αυτή είναι η τελευταία από τις δεκαπέντε κινηματογραφικές ταινίες που τόσο απλόχερα θα μας προσφέρει ο Μιχάλης Κακογιάννης, στην σπουδαία φιλμογραφία του. Γυρίστηκε το 1999, στα τέλη ενός αιώνα που ολοκλήρωνε τον ιστορικό απολογισμό του. Ήταν η πρώτη φορά παγκοσμίως που το συγκεκριμένο θεατρικό έργο «μεταφέρθηκε» στην μεγάλη οθόνη, δια χειρός ενός ξεχωριστού καλλιτέχνη, σηματοδοτώντας παράλληλα το κύκνειο άσμα του.

Μιχάλης Κακογιάννης

Γεννημένος στις 11 Ιουνίου του 1921, ο χαρισματικός και σπουδαίος Μιχάλης Κακογιάννης, υπήρξε ένας εμβληματικός σκηνοθέτης, το έργο του οποίου αποτελεί σημείο αναφοράς, στην πορεία και την εξέλιξη, όχι μόνο του Ελληνικού Κινηματογράφου, αλλά του Θεάτρου και της Όπερας, όπου επίσης διέπρεψε. Ο Ελληνοκύπριος δημιουργός, έφυγε από την ζωή στις 25 Ιουλίου του 2011, αφήνοντας πίσω του ένα μοναδικό έργο.

Εκτός από το σκηνοθετικό του έργο στον Κινηματογράφο, ο Μιχάλης Κακογιάννης διέπρεψε τόσο στο θέατρο, από το «Μια Γυναίκα Χωρίς Σημασία» του 1954, μέχρι τον «Κοριολανό» του 2005, όσο και στην όπερα, από το «Πένθος Ταιριάζει στην Ηλέκτρα» του 1967, μέχρι τη «Μήδεια» του 1995, ενώ έχει γράψει πολλά σενάρια και έχει μεταφράσει στα ελληνικά και αγγλικά γνωστά θεατρικά έργα. Έχει επίσης μεταφράσει στα ελληνικά και έχει εκδώσει τα έργα του Ουίλλιαμ Σαίξπηρ: «Άμλετ» (1965), «Αντώνιος και Κλεοπάτρα» (1980), «Κοριολανός» (1990) και «Οθέλλος» (2001), όπως και τις «Τρωάδες» του Ευριπίδη (1995), ενώ έχει μεταφράσει στα αγγλικά και τις «Βάκχες» του Ευριπίδη (1982). Έχει εκδώσει επίσης το αφήγημα «Δηλαδή» το 1990.

Διαβάστε Επίσης:

• Μιχάλης Κακογιάννης: Ο Έλληνας του κόσμου

Ο Βυσσινόκηπος / The Cherry Orchard
Σκηνοθεσία: Μιχάλης Κακογιάννης
Σενάριο: Μιχάλης Κακογιάννης (βασισμένο στο ομότιτλο θεατρικό έργο του Άντον Τσέχοφ)
Πρωταγωνιστούν: Σάρλοτ Ράμπλινγκ, Άλαν Μπέιτς, Κάτριν Κάρλιτζ, Τούσκα Μπέργκεν, Τζέραλντ Μπάτλερ, Φράνσις ντε λα Τουρ, Όουεν Τιλ, Μάικλ Γκαφ, Άντριου Χάουαρντ
Διεύθυνση Φωτογραφίας: Άρης Σταύρου
Σκηνικά – Κοστούμια: Διονύσης Φωτόπουλος
Μουσική: Π. Ι. Τσαϊκόφσκι
Έτος Παραγωγής: 1999
Χώρα Παραγωγής: Ελλάδα, Γαλλία, Κύπρος
Διάρκεια: 121 λεπτά