Σήμερα στο κέντρο της Αθήνας, εκεί όπου κάποτε περπάτησαν ο Σοφοκλής και ο Σωκράτης, στους δρόμους που φέρουν τα ονόματα τους, εκατοντάδες εξαθλιωμένοι άνθρωποι αγωνίζονται να επιβιώσουν. Μετανάστες, εξαρτημένοι, ιερόδουλες, ζητιάνοι. Η πλατεία Ομονοίας ανέκαθεν ήταν κέντρο του υποκόσμου αλλά και των φτωχών και κατατρεγμένων.

Από τις αρχές του 1900 όμως, είχε δημιουργηθεί εκεί ένα καταφύγιο ψυχών και σωμάτων. Η Πολυκλινική Αθηνών. Ένα θαύμα στην ιστορία της Ιατρικής στην Ελλάδα.

Ένα νοσοκομείο που στο καταστατικό του προέβλεπε δωρεάν φάρμακα και περίθαλψη, σε όλους τους φτωχούς και άπορους, ανεξαρτήτως εθνικότητας και θρησκεύματος, από το 1903. Μέχρι το 2013 που έκλεισε, παρέμεινε στην αιχμή της ιατρικής πρωτοπορίας χωρίς να παρεκκλίνει από τον ανθρωποκεντρικό προσανατολισμό, που οραματίστηκαν οι ιδρυτές της.

Καθόλου τυχαία δεν βρέθηκε να υπηρετεί ως ιερέας στον Άγιο Γεράσιμο, το μικρό παρεκκλήσι της Πολυκλινικής επί της οδού Σωκράτους, ένας σπάνιος, απίθανος ερημίτης. Ο ιερομόναχος Πορφύριος. Σήμερα είναι ένας από τους μεγαλύτερους αγίους της ορθόδοξης εκκλησίας.

Μικρό αγόρι είχε φύγει κρυφά για το Άγιο Όρος με το όνειρο να ζήσει σαν ασκητής μέσα στη φύση. Το χέρι του Θεού όμως, όπως έλεγε ο ίδιος, τον έκανε ασκητή στην Ομόνοια. Για να προσφέρει στο πιο δύσκολο σημείο της Αθήνας, με όλη του την ψυχή, την πνευματική του βοήθεια, σε χιλιάδες συνανθρώπους του. Στους ασθενείς, τις ιερόδουλες και τους θαμώνες της περιοχής, αλλά και σε όλους όσους τον αναζητούσαν απ’ όλα τα μήκη και πλάτη της γης, καθώς η φήμη του μεγάλωνε. Ο ίδιος παρέμεινε ως το τέλος αθόρυβος, αφανής, ταπεινός.

Την Πέμπτη 21 Δεκεμβρίου στις 20:00, σε πρώτη δημόσια προβολή στο Ρομάντσο, Αναξαγόρα 3 στην Ομόνοια, πολύ κοντά στην Πολυκλινική Αθηνών, θα προβληθεί «Το Καταφύγιο Στην Ομόνοια», και θα μιλήσουν ο Νικόλαος Αλιβιζάτος, συνταγματολόγος και εγγονός του ιδρυτή της Πολυκλινικής Νικόλαου Αλιβιζάτου, ο γιατρός Γεράσιμος Αλιβιζάτος, γιος του Τζον Αλιβιζάτου, που υπήρξε ο τελευταίος διευθυντής της Πολυκλινικής από την οικογένεια των ιδρυτών, η γερόντισσα Φιλοθέη και η σκηνοθέτης Φένια Παπαδόδημα.

Τι λέει η δημιουργός του ντοκιμαντέρ, Φένια Παπαδόδημα, στο tvxs

Μετά από χρόνια έρευνας, γυρισμάτων, μοντάζ, συναντήσεων με πολλούς αξιόλογους ανθρώπους που μου άνοιξαν την καρδιά τους, μοιράστηκαν μαζί την εμπειρία μιας ζωής συγκλονιστικής , γιατί έτσι είναι η ζωή σ’ ένα νοσοκομείο σαν την Πολυκλινική Αθηνών, μία ζωή στο μοναδικό αυτό νοσοκομείο στην Ομόνοια, νιώθω πολύ μεγάλη συγκίνηση που το ντοκιμαντέρ «Το καταφύγιο στην Ομόνοια» θα παιχτεί επιτέλους για πρώτη φορά στην Αθήνα, την Πέμτπη 21 Δεκεμβρίου, στο ΡΟΜΑΝΤΣΟ, στις 20.00, λίγες μέρες πριν προβληθεί στην ΕΡΤ.

Η αφορμή για μένα ήταν το να μιλήσω για τον τότε ιερομόναχο Πορφύριο, έναν από τους πιο σημαντικούς σύγχρονους αγίους της ορθόδοξης εκκλησίας, που υπηρέτησε σαν παππάς στον Άγιο Γεράσιμο, το εκκλησάκι της Πολυκλινικής για τριάντατρία χρόνια.

Για την απίστευτη, απίθανη και μοναδική αυτή μορφή αυτού του ερημίτη που βγήκε από το Άγιον Όρος και βρέθηκε στην Ομόνοια. Στο μάτι του κυκλώνα. Στο κέντρο της παρακμής.

Δεν θα ξεχάσω ποτέ το γύρισμα μέσα στο εκκλησάκι του Αγίου Γερασίμου, αρχές Ιουλίου, αμέσως μετά το πρώτο λοκ ντάουν. Δύο ναρκομανείς, ο ένας καθισμένος μπροστά στο ιερό, έψελνε τους αίνους μ’ έναν δικό του τρόπο και ο άλλος, ο Θεόφιλος, μας μιλούσε για τον αγώνα της ζωής του. Το πως πέρασε και από το Αγιον Όρος, την αρρώστια του, τη σχέση του με τη ζωή. Κι ακόμη δεν θα ξεχάσω ποτέ τους γιατρούς, την πρώην νοσηλεύτρια Διαμάντω, ηλικιωμένη πια, αλλά γεμάτη ζωντάνια και χιούμορ, που μας αφηγήθηκε ιστορίες για όλους τους άστεγους που περιέθαλψε, για τον Άγιο Πορφύριο και την σεμνή, ταπεινή και αθόρυβη δράση του.

Κι ακόμη δεν μπορώ να ξεχάσω πως ένιωθα σαν παιδάκι, κάθε φορά που έμπαινα στο νοσοκομείο. Το νοσοκομείο των φτωχών στην Ομόνοια, ήταν μία ζωντανή κυψέλη που έσφυζε από χαρά. γεμάτο το αίθριο από κάθε λογής ανθρώπων, από χωριά, από την Ομόνοια, βασανισμένοι, ρακένδυτοι, κι όμως λες και βρίσκονταν σ’ ένα μέρος που πλημμύριζε από χαρά. Το ήθος, η ανιδιοτέλεια, η προσφορά , ήταν νόμος ιερός , το διάβαζες αυτό στα πρόσωπα των γιατρών, των νοσοκόμων , όλων ανεξαιρέτως.

Πόσο πικρή είναι η σύγκριση με τα περισσότερα σύγχρονα ιδιωτικά νοσοκομεία όπου όλα πλέον έχουν μία τιμή, και πληρώνονται ακριβά.

Πληροφορίες

«Το Καταφύγιο Στην Ομόνοια», έχει συμμετάσχει στο διαγωνιστικό τμήμα σημαντικών διεθνών φεστιβάλ, στο Μπουένος Άιρες, στο Σίντνεϊ, στη Βουδαπέστη και στο Λονδίνο. Προβλήθηκε για πρώτη φορά στους Ανοιχτούς Ορίζοντες του διεθνούς φεστιβάλ Θεσσαλονίκης το 2022.

Σε τηλεοπτική πρεμιέρα θα προβληθεί στην ΕΡΤ στις 24 Δεκεμβρίου και θα παραμείνει στο ERTFLIX για τρεις μήνες.

ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ
Σενάριο- Σκηνοθεσία-: Φένια Παπαδόδημα | Φωτογραφία – Μοντάζ : Παύλος  Κοσμίδης | Μουσική:  Γιώργος Παλαμιώτης | Συμπληρωματικά πλάνα: Βαγγέλης Καλαμπάκας, Κώστας Αλλουπογιάννης | Βοηθοί Σκηνοθέτη: Κατερίνα Γεωργουδάκη, Σοφήλια Τσορτέκη, Μαρθίλια Σβάρνα | Επεξεργασία ΄Ηχου: DNA LAB | Μίξη: Κώστας Χρυσόγελος, Φίλιππος Μαρινέλης | Color correction – DCP: Stefilm PostProduction | Colorist: Κέλλυ Σουλιώτη

Μια παραγωγή της MARINA, σε συμπαραγωγή με το Ελληνικό Κέντρο Κινηματογράφου και την ΕΡΤ ΑΕ.

INFO
Πέμπτη 21 Δεκεμβρίου στις 20:00 | ΡΟΜΑΝΤΣΟ. Αναξαγόρα 3-5, Ομόνοια – τκ 105 52 | Ελεύθερη είσοδος, με εθελοντική οικονομική ενίσχυση της συλλογικής κουζίνας Άλλος Άνθρωπος | Website: www.thedowntownrefuge.com