Από τον φανταστικό, σουρεαλιστικό κόσμο του Γουές Άντερσον στο βουτηγμένο σε νουάρ ατμόσφαιρα κόσμο του ντετέκτιβ Μάρλοου.

*** ½ – Asteroid City

ΗΠΑ, 2023. Σκηνοθεσία: Γουές Άντερσον. Σενάριο: Γουές Άντερσον, Ρόμαν Κόπολα. Ηθοποιοί: Τζέισον Σβάρτσμαν, Σκάρλετ Γιόχανσον, Τομ Χανκς, Τζέφρεϊ Ράιτ, Τίλντα Σουίντον, Μπράιαν Κράνστον, Έντριαν Μπρόντι, Γουιλεμ Νταφόε, Έντουαρντ Νόρτον, Λιβ Σράιμπερ, Στιβ Καρέλ, Ματ Ντίλαν, Τζεφ Γκόλντμπλουμ, Μάργκοτ Ρόμπι. 104´

Ο Αμερικανός Γουές Άντερσον είναι ένας από τους λιγοστούς σύγχρονους Αμερικανούς σκηνοθέτες με εντελώς δικό του, προσωπικό στιλ, με μια σειρά κωμωδίες, όπου κυριαρχούν οι συμμετρικές συνθέσεις των πλάνων, η χρήση ζουμ και ρελαντί και το stop motion animation σε ταινίες που συχνά δίχασαν την κριτική αλλά που δεν έπαψαν να μας αποκαλύπτουν το μοναδικό ταλέντο του («Η οικογένεια Τένενμπαουμ», «Ο απίθανος κύριος Φοξ», «The Grand Budapest Hotel», «Το νησί των σκύλων», «Η γαλλική αποστολή»).

Στη νέα του ταινία, «Asteroid City», παρακολουθούμε έναν πατέρα που φτάνει με τα παιδιά του σε μια φανταστική αμερικανική πόλη, κάπου στην έρημο, το καλοκαίρι του 1955, μαζί με άλλες οικογένειες για να πάρουν μέρος σε ένα διαγωνισμό υποτροφιών, ταξίδι που ανατρέπεται θεαματικά με την εμφάνιση ενός εξωγήινου.

Η ταινία άρχιζει σαν ένα υποτιθέμενο θεατρικό έργο, με τον παρουσιαστή να παρουσιάζει και να σχολιάζει τα πρόσωπα και να μας εισάγει κάθε τόσο στις διάφορες σκηνές.

Σε ένα χώρο στημένο με απλά ψεύτικα σκηνικά που μου θύμισε τo Dogville του Λαρς φον Τρίερ, και με εικόνες με ξεπλυμένα χρώματα, με σκηνές διανθισμένες κάθε τόσο με ένα δικό του, εκκεντρικό χιούμορ, με φόντο τις δοκιμές ατομικής βόμβας στην έρημο της Νεβάδας, και το γρήγορο, «μυστικό» πέρασμα επισήμων αυτοκινήτων με συνοδεία μοτοσυκλετιστών (που σίγουρα κατευθύνονται στους χώρους δοκιμών), με ένα φωτογράφο που τραβάει με την κάμερα του όλα τα συμβάντα (τοπικά και «ξένα»), ένα Στρατηγό που θέλει να επιβάλει καραντίνα, μια ανήσυχη επιστήμονα και τον ύποπτο διευθυντή του μοτέλ, μαζί και την εμφάνιση ενός παράξενου, αν και φιλικού, εξωγήινου και μιας σέξι ηθοποιού, παρέα με τα υπόλοιπα εκκεντρικά πρόσωπα, ο Άντερσον φτιάχνει αυτή, την εικαστικά όμορφη, με σουρεαλιστικές πινελιές και πλούσια σε λεπτομέρειες και εξαιρετικά τρικ, ταινία.

Χρησιμοποιώντας μια πλειάδα γνωστών ηθοποιών στους διάφορους, ακόμη και δευτερεύοντες, ρόλους: Τζέισον Σβάρτσμαν, Σκάρλετ Γιόχανσον, Τομ Χανκς, Τζέφρεϊ Ράιτ, Τίλντα Σουίντον, Μπράιαν Κράνστον, Έντριαν Μπρόντι, Γουιλεμ Νταφόε, Έντουαρντ Νόρτον, Λιβ Σράιμπερ, Στιβ Καρέλ, Ματ Ντίλαν, Τζεφ Γκόλντμπλουμ, Μάργκοτ Ρόμπι.

*** Ντετέκτιβ Μάρλοου

Marlowe. Ιρλανδία/Ισπανία/Γαλλία/ΗΠΑ, 2022. Σκηνοθεσία: Νιλ Τζόρνταν. Σενάριο: Γουίλιαμ Μόναχαν, Νιλ Τζόρνταν, από μυθ. Τζον Μπάνβιλ, βασισμένο στους χαρακτήρες του Ρέιμοντ Τσάντλερ. Ηθοποιοί: Λίαμ Νίσον, Νταϊάν Κρούγκερ, Τζέσικα Λανγκ, Φρανσουά Αρνό, Ίαν Χαρτ, Μίτσελ Μούλεν, Ντάνι Χιούστον. 109´

Τα αστυνομικά, με ένα χωρίς συναισθηματισμούς, ρεαλιστικό στιλ, μυθιστορήματα (γνωστά ως hard-boiled fiction novels) του Ρέιμοντ Τσάντλερ, με το μυστήριο, το σασπένς, τους σκληρούς, ηθικούς ντετέκτιβ, με τη νουάρ ατμόσφαιρα και φόντο μια συγκεκριμένη αστική κοινωνία, πρόσφεραν και εξακολουθούν να προσφέρουν τα στοιχεία εκείνα που προσελκύουν το κινηματογραφόφιλο κοινό. Στο παρελθόν, γνωστοί σκηνοθέτες του Χόλιγουντ, από τους Τζον Μπραμ, Ρόμπερτ Μοντγκόμερι και Έντουαρντ Ντμίτρικ μέχρι τους Χάουορντ Χοκς, Ντικ Ρίτσαρντς, Ρόμπερτ Όλτμαν και Μάικλ Γουίνερ, εκμεταλλεύτηκαν προσωπικότητες ηθοποιών όπως οι Χάμφρεϊ Μπόγκαρτ, Ντικ Πάουελ, Ρόμπερτ Μοντγκόμερι, Τζέιμς Γκάρνερ, Έλιοτ Γκόουλντ και Ρόμπερτ Μίτσαμ, για να δώσουν τη δική τους μορφή του σκληροτράχηλου ιδιωτικού ντετέκτιβ Μάρλοου.

Σ’ αυτούς τώρα προστίθεται και ο Ιρλανδός Νιλ Τζόρνταν («Βυζάντιο», «Μάικλ Κόλινς ο επαναστάτης», «Το παιχνίδι των λυγμών»), που ήθελε πάντα να δώσει την ευκαιρία στον Λίαμ Νίσον (πρωταγωνιστή του στον «Μάικλ Κόλινς) την ευκαιρία να ενσαρκώσει τον ντετέκτιβ Μάρλοου, μεταφέροντας στη μεγάλη οθόνη το βιβλίο του Τζον Μπάνβιλ (με το ψευδώνυμο Μπέντζαμιν Μπλακ), «The Black-Eyed Blonde», ένα είδος σίκουελ στον «Μεγάλο αποχαιρετισμό» – βιβλίο, αξίζει να σημειώσω, μιας σειράς νέων μυθιστορημάτων που επέτρεψαν να γραφτούν, με βάση τα έργο του Τσάντλερ, οι υπεύθυνοι του Chandler Estate!

Με το στόρι τοποθετημένο στα τέλη της δεκαετίας του ‘30 (λίγο πριν την έναρξη του Β´ παγκόσμιου πολέμου), ο Τζόρνταν καταφέρνει μέχρι σ’ βαθμό να κινήσει τον μεσήλικα Μάρλοου, κουρασμένο, πάντα όμως έτοιμο να κάνει ότι μπορεί για να ξεσκεπάσει το έγκλημα όσο πιο βαθιά και στα πιο ψηλά κοινωνικά επίπεδα κι αν αυτό τον οδηγήσει, σ’ έναν υπόκοσμο που μοιάζει να βγήκε κατευθείαν από τα πρωτότυπα βιβλία του Τσάντλερ.

Οι χαρακτήρες και οι καταστάσεις γύρω του έχουν τα γνωρίσματα εκείνων στα βιβλία του διάσημου συγγραφέα: οι δυο μοιραίες γυναίκες (η κληρονόμος κόρη, Κλερ και η πρώην σταρ μητέρα της), που ζητούν τη βοήθεια του για να ανακαλύψουν τον εξαφανισμένο (υποτιθέμενο νεκρό) βοηθό των στούντιο, Νίκο, έρευνα που τον οδηγεί σε μια πολύπλοκη, θανάσιμη περιπέτεια με ναρκωτικά και ένα κύκλωμα εμπορίας σεξ, ο ρατσιστής γκάνγκστερ, ο διευθυντής του αριστοκρατικού κλαμπ (στην πραγματικότητα πορνείου πολυτελείας) και ο διεφθαρμένος παραγωγός, διευθυντής ενός διάσημου στούντιο (από τους πιο πετυχημένους χαρακτήρες στην ταινία, με τον Ντάνι Χιούστον σε μια από τις καλύτερες ερμηνείες).

Μαζί με όλα τα επιμέρους στοιχεία, από το προσεγμένο, με αρκετό χιούμορ και ευφυολογήματα, σενάριο, τα ωραία ντεκόρ και τον τρόπο ζωής μιας παλιότερης εποχής (με τα καπέλα φεντόρα, το συνεχές κάπνισμα και το ουίσκι), τα πετυχημένα κοστούμια, το πολύ καλό μοντάζ και μια φωτογραφία με ξεθωριασμένα χρώματα στο στιλ του «Τσάιναταουν» του Πολάνσκι (με την οποία η ταινία έχει και άλλα συγγενικά στοιχεία), και τις έξυπνες αναφορές στον Τζέιμς Τζόις και τον πρόδρομο του Σέξπιρ ποιητή και θεατρικό συγγραφέα, Κρίστοφερ Μάρλοου, θα περίμενε κανείς ένα θαυμάσιο, συναρπαστικό, σινεφιλικό φιλμ νουάρ.

Δυστυχώς, ο Τζόρνταν περιορίστηκε σε ένα είδος επαναφοράς (που αγγίζει τα όρια του pastiche) της παλιάς ατμόσφαιρας των κλασικών νουάρ, χωρίς όμως τη ζωντάνια ή την πρωτοτυπία εκείνων. Υπάρχουν στην ταινία σκηνές που δείχνουν το αληθινό ταλέντο του, στις σκηνές ιδιαίτερα του Νίσον με τον Ντάνι Χιούστον, την ξεχασμένη σταρ της Τζέσικα Λανγκ (αναφορά στην Γκλόρια Σουάνσον της «Λεωφόρου της Δύσεως» του Γουάιλντερ), καθώς κι εκείνες με ένα αρχικά παράξενο και τελικά φιλικό σωφέρ, με τον οποίο θα δώσει την τελική λύση (σε μια από τις καλύτερες σκηνές της ταινίας), ο 70χρονος Νίσον όμως, παρά την εμφάνιση και το όλο παρουσιαστικό του, στις σκηνές του ταλαιπωρημένου, κουρασμένου Μάρλοου, δεν πείθει στις συγκρούσεις και τα γρονθοκοπήματα με τους διάφορους γκάνγκστερ και μπράβους των πλουσίων αφεντικών.

*** Το χρονικό ενός εφήμερου έρωτα

Chronique d’une liaison passagere. Γαλλία, 2022. Σκηνοθεσία: Εμανουέλ Μουρέ. Σενάριο: Πιέρ Ζορό, Εμανουέλ Μουρέ. Ηθοποιοί: Σαντρίν Κιμπερλέ, Βενσάν Μακέν, Τζορτζία Σκαλίετ. 100´

Με την ιστορία μιας μοναχικής μητέρας κι ενός παντρεμένου άντρα που αρχίζουν μια ερωτική σχέση έχοντας συμφωνήσει πως αυτή θα παραμείνει καθαρά σεξουαλική και που στην πορεία ανακαλύπτουν πως σταδιακά η σχέση αυτή παίρνει μια άλλη, πιο σοβαρή, τροπή, καταπιάνεται στη νέα του αυτή ταινία ο Εμανουέλ Μουρέ («Αυτά που λέμε και αυτά που κάνουμε»).

Με βάση ένα ωραίο σενάριο με πειστικούς, αυθεντικούς, συχνά με χιούμορ, διαλόγους, ωραία μουσική και σωστό, άνετο ρυθμό, ο Μουρέ, βάζει στο στόχαστρο τα ελαφρά, ερωτικά παιχνίδια που μπορεί να οδηγήσουν σε αναπάντεχα αποτελέσματα. Όλα δοσμένα μέσα από μια ανάλαφρη, φαινομενικά παιχνιδιάρικη, προσέγγιση, που θυμίζει τόσο ταινίες της νουβέλ βαγκ (ιδιαίτερα του Ρομέρ και του Τριφό) όσο και του Γούντι Άλεν, με τους δυο πρωταγωνιστές του, την Σαντρίν Κιμπερλέ και τον Βενσάν Μακέ (αυτή άμεση, γεμάτη ζωντάνια, εκείνος συγκροτημένος και αναποφάσιστος), να φτιάχνουν δυο εξαιρετικούς χαρακτήρες.

*** Mediterraneo, ο νόμος της θάλασσας

Mediterraneo. Ισπανία/Ελλάδα, 2021. Σκηνοθεσία: Μαρσέλ Μπαρένα. Σενάριο: Μαρσέλ Μπαρένα, Όσκαρ Καμπς, Ντανιέλ Σλέιτερ. Ηθοποιοί: Ντάνι Ροβίρα, Άνα Καστίγιο, Σέρζι Λοπέζ. 109´

Την ιστορία ενός ουμανιστή Ισπανού που, βλέποντας τη φωτογραφία ενός τρίχρονου Σύρου, πνιγμένου στα τουρκικά παράλια το 2015, αποφασίζει να πάει στη Λέσβο για να βοηθήσει στη διάσωση των προσφύγων, αφηγείται, στη βραβευμένη σε διάφορα φεστιβάλ (μαζί και τρία βραβεία Γκόγια) ταινία του, ο Καταλανός σκηνοθέτης Μαρσέλ Μπαρένα («100 μέτρα»).

Ο Όσκαρ Καμπς (που συνεργάστηκε και στο σενάριο), ιδιοκτήτης υπηρεσίας ναυαγοσωστικών υπηρεσιών, συγκινημένος από το δράμα των μεταναστών, εγκαταλείπει για ένα διάστημα την επιχείρηση του στην Ισπανία, για να έρθει στη χώρα μας και να συμβάλει στη διάσωση αυτών που κινδυνεύουν από τις ανεξέλεγκτες, απάνθρωπες «επιχειρήσεις» διακινητών που θησαυρίζουν από τη δυστυχία των κατατρεγμένων.

Στην πορεία του, σοκαρισμένος από την φρικτή κατάσταση που αντιμετωπίζει στο νησί, και παρά την αρχική αδιαφορία (συχνά και την κοροϊδία) των τοπικών αρχών, ο Καμπς, με ηρωισμό και θάρρος, θα επιμείνει στο σκοπό του, προσφέροντας καθημερινά τη βοήθεια του, στους ταλαιπωρημένους ναυαγούς και μετανάστες, μετατρέποντας το αρχικά σύντομο αυτό ταξίδι του σε έργο ζωής. Μια δυνατή, συγκινητική, δοσμένη με απλότητα και ρεαλισμό, ταινία, ιδιαίτερα επίκαιρη μετά το πρόσφατο τραγικό ναυάγιο.

*** Μυστικός πράκτορας

El Agente Topo/The Mole Agent. Χιλή/ΗΠΑ/Γερμανία/Ολλανδία/Ισπανία, 2020. Ντοκιμαντέρ. Σκηνοθεσία-σενάριο: Μάιτε Αλμπέρντι. Ηθοποιοί: Σέργιο Τσάμι, Ρόμουλο Άιτκεν, Μάρτα Ολιβάρες. 84´

Εξαιρετικό, δοσμένο με αμεσότητα ειλικρίνεια και αγάπη, υποψήφιο για Όσκαρ, ντοκιμαντέρ της Χιλιανής σκηνοθέτριας Μάιτε Αλμπέρντι («Ο ναυαγοσώστης»), γύρω από έναν 84χρονο άντρα, τον Σέρχιο, που προσλαμβάνεται από έναν ιδιωτικό ντετέκτιβ να εργαστεί ως μυστικός πράκτορας για τρεις μήνες σε γηροκομείο όπου ένας πελάτης του υποψιάζεται πως οι υπεύθυνοι κακοποιούν τη μητέρα του.

Αρχικά ερασιτεχνικά και με χιούμορ, ο Σέρχιο προσπαθεί να γνωρίσει τους ενοίκους του γηροκομείου, και να καταγράψει, κρυφά, όσα πιστεύει πως μπορούν να βοηθήσουν στην έρευνά του, αν και πολλά από αυτά δεν έχουν ιδιαίτερη σχέση ή σημασία. Το ενδιαφέρον, στο πρώτο μέρος της ταινίας, εστιάζει στη γνωριμία με τα διάφορα πρόσωπα, περισσότερο γυναίκες παρά άντρες, που δείχνουν να ενδιαφέρονται για τον νεοφερμένο, και που ο Σέρχιο βοηθά με διάφορους, πάντα ευγενικούς, γλυκούς τρόπους.

Τρόπους που τον κάνουν συμπαθή σε όλους (ανάμεσα στις πιο ωραίες σκηνές είναι εκείνη της γιορτής των γενεθλίων του) και που, στο δεύτερο μέρος, συμβάλλουν στο να αποκαλύψει όχι κάποια κακοποίηση από μέρους των συμπαθητικών και πάντα έτοιμων να βοηθήσουν υπαλλήλων, αλλά την αλήθεια και το δράμα των ενοίκων: τη μοναξιά, δηλαδή, και το άγχος των εγκαταλειμμένων από τις οικογένειες τους αυτών ανθρώπων, ανθρώπων ζωντανών, με προσωπικά άγχη και αισθήματα, σε μια περίοδο της ζωής τους που έχουν περισσότερο από οποιαδήποτε άλλη, την παρουσία και τη βοήθεια των δικών τους ανθρώπων.

Πηγή: enetpress.gr