Στις πρώτες σκηνές μιας νέας βραζιλιάνικης ταινίας, ένα 7χρονο αγόρι τρέχει ξυπόλυτο στα γεμάτα αγκάθια χώματα της βορειοανατολικής πόλης Caetés, παίρνει νερό από ένα ρυάκι όπου πίνουν οι αγελάδες ενώ η μητέρα του περιμένει στο μικρό σπίτι τους, όπου ζει μαζί με τα 7 αδέρφια του.

Ads

Αυτό το αγόρι είναι ο Luiz Inácio Lula da Silva, ο οποίος έγινε πρόεδρος της Βραζιλίας και ένας από τους δημοφιλέστερους ηγέτες του κόσμου ολόκληρου, παρά την μόρφωσή του της Δ’ δημοτικού και τα φτωχικά παιδικά χρόνια που βίωσε.

Η ταινία, «Lula, ο γιος της Βραζιλίας», η οποία έκανε πρεμιέρα στους κινηματογράφους της Βραζιλίας την Πρωτοχρονιά, αποτελεί μια βιογραφία του Βραζιλιάνου ηγέτη, από τα φτωχικά παιδικά χρόνια με την αφοσιωμένη μητέρα και τον αλκοολικό βάναυσο πατέρα, στην ηρωική άνοδό του ως συνδικαλιστικού ηγέτη που φυλακίστηκε για μικρό διάστημα από τη στρατιωτική δικτατορία.

«Αυτό που προσέφερε ο Lula στους Βραζιλιάνους είναι η ελευθερία από το σύνδρομο κατωτερότητας» λέει ο σκηνοθέτης της ταινίας Fabio Barreto, ορκισμένος υποστηρικτής του προέδρου, ο οποίος δεν απολογείται καθόλου για όποια ωραιοποίηση έγινε σε «σκληρά» σημεία της ιστορίας. «Αυτή η κοινωνία πάντοτε αντιμετωπιζόταν ως κατώτερη, τεμπέλα και κάτι λιγότερο από αυτό που είναι. Κανείς δεν ήρθε εδώ να πει στους ανθρώπους μας ότι είναι δυνατοί».

Ads

Η ιστορία τελειώνει προτού απογειωθεί η πολιτική καριέρα του κ. da Silva. Αλλά αυτό δεν σταμάτησε πολιτικούς και άλλους επικριτές από το να αμφισβητούν τις προθέσεις των παραγωγών, οι οποίοι κυκλοφόρησαν την ταινία σε έτος προεδρικών εκλογών. «Τα πάντα γύρω από αυτή την ταινία είναι πολιτικά» λέει ο πολιτικός αναλυτής Amaury de Souza. «Δεν πρόκειται να δείτε μια ταινία για έναν συνηθισμένο Βραζιλιάνο».

Αν και ο Lula da Silva δεν μπορεί να θέσει υποψηφιότητα για επανεκλογή, ελπίζει να μεταφέρει τη δημοτικότητά του στην επικεφαλής του επιτελείου του και διάδοχό του Dilma Rousseff. Οι πολιτικοί αναλυτές βλέπουν την ταινία ως μέρος μιας αναδιάταξης του «μύθου του da Silva», η οποία θα μπορούσε να τον βοηθήσει να επιστρέψει στην εξουσία το 2014.

Για χρόνια, ο άλλοτε ηγέτης της ένωσης των μεταλλεργατών παρουσιαζόταν ως μια επιτυχημένη ιστορία από τη βιομηχανική εργατική τάξη, ως ένας εργάτης αυτοκινητοβιομηχανίας ο οποίος εκλέχτηκε πρόεδρος την τέταρτη φορά που προσπάθησε. Ως πρόεδρος, η σταθερή οικονομική διαχείρισή του (σύμφωνα με τα αποδεκτά για τη Δύση “εναλλακτικά” πρότυπα), η λαϊκή απήχησή του και το χάρισμά του τον κατέστησαν εθνικό σύμβολο.

Ωστόσο, μετά τη ζημιά που προκάλεσε ένα σκάνδαλο για εξαγορά ψήφων, το 2005, ο κ. da Silva άρχισε να απομακρύνεται από το κόμμα του και να δίνει έμφαση στο παρελθόν του ως «ενός φτωχού Βραζιλιάνου που έφτασε από μια παράγκα στο προεδρικό μέγαρο της Βραζιλίας», λέει ο κ. de Souza.

Αυτή την ιστορία θα πει πιθανόν σε εκατομμύρια θεατών, όπως φαίνεται από την απήχηση που είχε η πρεμιέρα της. «Δείχνει την αποφασιστικότητα και την θέληση για ζωή που έχουν πολλοί Βραζιλιάνοι, ειδικά στις φτωχότερες τάξεις» είπε ο γενικός εισαγγελέας Gulimar Ferreira κατά την έξοδό του από τον κινηματογράφο. «Και δείχνει την καρτερικότητα του Lula. Δεν ήξερα ότι είχε υποφέρει τόσο».

Και ο ίδιος ο κ. da Silva συγκινήθηκε, δακρύζοντας δημοσίως σε ειδική προβολή τον περασμένο Νοέμβριο. «Ξεκίνησα να κλαίω στην αρχή, όταν είδα την εικόνα της μητέρας μου» είπε στους δημοσιογράφους την επόμενη μέρα. Σε μια συνέντευξη Τύπου τον περασμένο μήνα αρνήθηκε ότι η ταινία θα αποτελέσει βοήθεια για την κ. Rousseff, της οποίας ο χαρακτήρας δεν εμφανίζεται στην ταινία. «Η ταινία, στην πραγματικότητα, είναι η ιστορία της μητέρας μου, δεν είναι μια ταινία για τον Lula» είπε.

Οι παραγωγοί λένε ότι δεν ξεκίνησαν για να κάνουν μια πολιτική ταινία, αλλά περισσότερο ήλπιζαν να κερδίσουν από τη δημοτικότητα του κ. da Silva ο οποίος συγκεντρώνει ποσοστό 70% θετικών απόψεων για το τελευταίο έτος του στην προεδρία. «Δεν νομίζω ότι η ταινία έχει τη δύναμη να επηρεάσει εκλογές» λέει η παραγωγός της ταινίας, Paula Barreto. «Ο Lula είναι ο Lula και αυτή η ταινία είναι για την οικογένειά του».

Η οικογένεια Barreto, με βάση το Ρίο ντε Τζανέιρο, είναι μια από τις ισχυρότερες παραγωγούς κινηματογράφου της χώρας και είναι ανοιχτά θαυμαστές του κ. da Silva. Ο 81 ετών πατέρας της οικογένειας, Luiz Carlos Barreto, ο οποίος παρήγαγε την πιο επιτυχημένη ταινία στην ιστορία του βραζιλιάνικου κινηματογράφου «Dona Flor and Her Two Husbands», επιδίωξε το γύρισμα της ταινίας για τον πρόεδρο, μετά την εξαγορά των δικαιωμάτων ενός βιβλίου της πρώην εκπροσώπου του κ. da Silva, Denise Paraná, το 2003. Ο κ. Barreto λέει ότι η ταινία βγαίνει τώρα στους κινηματογράφους «επειδή τώρα είναι έτοιμη».

Παρόλα αυτά δεν λείπει η κριτική για τις παραλείψεις και τις ωραιοποιήσεις στην ιστορία της ζωής του κ. da Silva. Στην ταινία δεν αναφέρεται, για παράδειγμα, ότι όταν ήταν 29 ετών εγκατέλειψε την 6 μηνών έγκυο σύντροφό του Miriam Cordeiro. Ο κ. Barreto λέει ότι το κομμάτι της ιστορίας δεν αναφέρεται, καθώς η οικογένεια της δεσποινίς Cordeiro τους απείλησε με νομική δράση.

«Όλα όσα θα δείτε είναι βασισμένα σε πραγματικά γεγονότα, με μια δόση φαντασίας», λέει ο σκηνοθέτης Fabio Barreto «δεν είναι ντοκιμαντέρ». Ο κ. Barreto μίλησε για το θέμα στην εφημερίδα New York Times πριν τραυματιστεί σοβαρά σε αυτοκινητιστικό δυστύχημα στις 19/12, ημέρα από την οποία βρίσκεται σε καταστολή στο νοσοκομείο.

Το αν η ταινία θα παίξει ρόλο στις επικείμενες εκλογές, είναι κάτι που πρέπει να περιμένουμε για να το δούμε. Επίσης, παρά τον πληθυσμό των 190.000.000 της Βραζιλίας, κανείς πρέπει να λάβει υπόψη του ότι στη χώρα υπάρχουν συνολικά 2.300 κινηματογράφοι, ενώ το 93% των δήμων της χώρας δεν έχουν κάποια αίθουσα προβολής, λέει η οικογένεια Barreto, οι οποίοι συζητούν ήδη με την εταιρεία παραγωγής Globo για την παραγωγή μιας τηλεοπτικής μίνι-σειράς.