Με βάση το σημαντικό θεατρικό έργο του Cyril Gely, ο Γερμανός σκηνοθέτης Φόλκερ Σλέντορφ, γνωστός κυρίως από τις ταινίες του “The Tin Drum” (1979) και “Death of a Salesman” (1985), μεταφέρει στην μεγάλη οθόνη τη συγκλονιστική, αληθινή ιστορία της ιστορικής αντιπαράθεσης που έσωσε το Παρίσι από την απόλυτη καταστροφή. Πρωταγωνιστούν δύο σπουδαίοι ηθοποιοί, ο Νιλς Άρεστραπ και ο Αντρέ Ντισολιέ.

«Ο πόλεμος τοποθετεί τους άντρες σε ακραίες καταστάσεις και αναδίδει τα καλύτερα και τα χειρότερα στοιχεία της ανθρωπότητας. Στις μέρες μας, μία σύγκρουση μεταξύ Αγγλίας και Γαλλίας είναι αδιανόητη και θεώρησα ενδιαφέρουσα μια αναδρομή στις σχέσεις των δύο χωρών στο παρελθόν. Αν, Θεός φυλάξοι, το Παρίσι είχε ισοπεδωθεί, αμφιβάλλω αν θα είχε σχηματιστεί η γάλλο-γερμανική συμμαχία. Προσωπικά, το θεώρησα σαν ευκαιρία να αποτίσω φόρο τιμής στο Παρίσι. Το Παρίσι, το γνωρίζω πολύ καλά από τα νεανικά μου χρόνια, ξέρω κάθε μνημείο και γέφυρα του.» – Φόλκερ Σλέντορφ

Μεταφερόμαστε στις 25 Αυγούστου του 1944. Οι σύμμαχοι εισβάλουν στο Παρίσι. Η Βαρσοβία έχει καταστραφεί τρεις εβδομάδες νωρίτερα από τους Γερμανούς. Λίγο πριν την αυγή, ο Ντίτριχ φον Σόλτιτζ (Νιλς Άρεστραπ – Niels Arestrup), Γερμανός στρατιωτικός διοικητής στο Παρίσι, ετοιμάζεται να εκτελέσει τις εντολές του Αδόλφου Χίτλερ και να ανατινάξει το Παρίσι!

Γέφυρες και ιστορικά μνημεία είναι όλα παγιδευμένα με εκρηκτικά και έτοιμα να εκραγούν από στιγμή σε στιγμή. Κι όμως, ως εκ θαύματος το Παρίσι, έστω και την τελευταία στιγμή, γλιτώνει από την αποτρόπαια αυτή πράξη και την καταστροφή. Ποιοι ήταν όμως οι λόγοι που έκαναν τον Σόλτιτζ να αρνηθεί να υπακούσει τις διαταγές του Χίτλερ;

«Η μυθοπλασία παίζει μεγάλο ρόλο στην ταινία. Αυτό ήταν το πιο ενδιαφέρον κομμάτι για μένα. Βασίστηκα σε κάποια ιστορικά γεγονότα και προσπάθησα να καταλάβω την κατάσταση του Γερμανού στρατηγού και τι συνέβαινε στο μυαλό του. Στην οθόνη, αντιθέτως με τη σκηνή, πρέπει να είναι ξεκάθαρο ποιος αφηγείται την ιστορία και για ποιο λόγο. Στη δικιά μας περίπτωση ο μόνος αφηγητής που θα μπορούσε να υπάρξει ήταν ο πρόξενος. Γι’ αυτό τον λόγο ξεκινήσαμε την ταινία μαζί του, περπατώντας στους δρόμους του Παρισιού,  στοιχειωμένος από τις εικόνες της καταστροφής της Βαρσοβίας και με ένα βασανιστικό ερώτημα να τριγυρνά στο μυαλό του: πώς να πείσει τον στρατηγό να μην εκτελέσει  εκτέλεση την εντολή του Χίτλερ. Η αφηγηματική μας προοπτική ήταν από τη μεριά του πρόξενου ο οποίος ολοκληρώνει την ιστορία, όταν φεύγει, αφότου προδίδει τον στρατηγό προκειμένου να σώσει το Παρίσι. Χωρίς δεύτερη σκέψη.» – Φόλκερ Σλέντορφ

Ένα αξιόλογο φιλμ, με ψυχολογικές διακυμάνσεις και ανατροπές μας μεταφέρει σε μία ιστορική στιγμή και εποχή. Με θεατρικά στοιχεία και δύο σπουδαίες ερμηνείες από τους βετεράνους ηθοποιούς Νιλς Άρεστραπ (Niels Arestrup) και Αντρέ Ντισολιέ (André Dussollier), ο θεατής αν και γνωρίζει την εξέλιξη του δράματος, περιμένει με αγωνία την ολοκλήρωση της λεκτικής μονομαχίας των δύο πρωταγωνιστών…

Ο Φόλκερ Σλέντορφ (Volker Schlöndorff) – που το 1979 κέρδισε τον Χρυσό Φοίνικα στο Φεστιβάλ των Καννών με το φιλμ “Die Blechtrommel” (The Tin Drum), αλλά και το Όσκαρ Καλύτερης Ξενόγλωσσης Ταινίας – ζωντανεύει εδώ με εξαιρετικό κινηματογραφικό τρόπο την ιστορική συνάντηση στις 24 Αυγούστου του 1944, ανάμεσα στον Γερμανό Στρατηγό Dietrich von Cholititz και τον Γενικό Πρόξενο της Σουηδίας, Raoul Nordling, στο υπό γερμανική κατοχή Παρίσι. Ο Nordling προσπαθεί με κάθε τρόπο να πείσει τον αξιωματούχο του Χίτλερ να μην υπακούσει στις διαταγές του Φύρερ και να μη καταστρέψει το Παρίσι…

«Χωρίς να είναι μάρτυρας, ο Φον Χόλτιτζ ήταν σε δύσκολη κατάσταση: ήταν ένας από τους έμπιστους στρατιώτες του Φύρερ και από αυτούς που συμμετείχαν στη σφαγή των Εβραίων στην Ανατολική Ευρώπη καθώς επίσης και στην καταστροφή του Ρότερνταμ. Πράγματι, ο Φον Χόλτιτζ ενσαρκώνει την τρίτη ή τέταρτη γενιά μιας μακράς γενεαλογίας αξιωματικών και η συμπεριφορά του χαρακτηρίζεται από στρατιωτικούς κανόνες όπως η υπακοή  η βάση ενός αποτελεσματικού στρατού – η αγάπη ενός για την πατρίδα του και η οικογενειακή τιμή. Έτσι, λοιπόν τον Αύγουστο του ’44, παρότι οι περισσότεροι Γερμανοί στρατιωτικοί είχαν πάψει να πιστεύουν ότι θα νικήσουν, ο Φον Χόλτιτζ λαμβάνει την εντολή να καταστρέψει το Παρίσι. Μόλις το άκουσε έπαθε κρίση άσθματος: του ήταν αδύνατο να εκτελέσει αυτή την εντολή αλλά παράλληλα δεν ήξερε πώς να αποφύγει το καθήκον του. Ήταν ζήτημα επιλογής. Ήξερε τι πρέπει να κάνει αλλά δεν είχε τη δύναμη, δεν μπορούσε να πάρει μία απόφαση. Ήταν εκείνη τη στιγμή όπου ο πρόξενος Νόρντλινγκ εμφανίστηκε, σχεδόν σαν σωτήρας. Κάθε φορά που ο πρόξενος πήγαινε να φύγει, ο Φον Χόλτιτζ πάθαινε κρίση άσθματος – σαν μία υποσυνείδητη φωνή που προσπαθούσε με κάθε τρόπο να τον κρατήσει εκεί. Ο πρόξενος θέλησε να θέσει τέλος στον πόλεμο. Σύμφωνα με τον ίδιο οι μέθοδοι των διπλωματών είναι λιγότερο επιβλαβείς από ότι των στρατιωτικών αρχών. Ως εκ τούτου, ο σκοπός μου ήταν να αποτίσω φόρο τιμής στο θάρρος, την αφοσίωση και την τέχνη του επιτυχημένου αυτού διπλωμάτη, που εν τέλει είναι ο πραγματικός ήρωας της ταινίας. Είναι για μένα η ενσάρκωση των ανθρωπίνων αξιών που υπερβαίνουν τους νόμους του κράτους.» – Φόλκερ Σλέντορφ

Η ταινία «Η Νύχτα Πριν Πέσει Το Παρίσι» (Diplomatie / Diplomacy – 2014) του Φόλκερ Σλέντορφ, πραγματοποίησε την επίσημη πρεμιέρα της τον Φεβρουάριο στο Διεθνές Κινηματογραφικό Φεστιβάλ του Βερολίνου. Στη χώρα μας είχαμε την ευκαιρία να την απολαύσουμε τον Οκτώβριο στο πλαίσιο του 27ου Πανοράματος Ευρωπαϊκού Κινηματογράφου, όπου το Tvxs.gr ήταν χορηγός επικοινωνίας, ενώ από την Πέμπτη 4 Δεκεμβρίου το φιλμ κυκλοφορεί κανονικά στις Κινηματογραφικές Αίθουσες σε διανομή της Odeon.

Έτος: 2014 | Xώρα: Γαλλία | Διάρκεια: 84 λεπτά | Σκηνοθεσία: Volker Schlöndorff | Σενάριο: Volker Schlöndorff, Cyril Gely (play) | Παίζουν: Andre Dussollier, Niels Arestrup, Burghart Klaußner