Στα τέλη της δεκαετίας του ’50 μία καινούργια τάση κάνει την εμφάνιση της στον Ευρωπαϊκό Κινη­ματογράφο και συγκεκριμένα στη Γαλλία. Το νέο αυτό ρεύμα στρέφεται ενάντια στον μέχρι τότε παραδοσιακό αφηγηματικό κινηματογράφο, ενώ παράλλη­λα αναζητά τρόπους έκφρασης μιας νέας δημιουργικής γλώσσας. Έτσι γεννήθηκε η Νουβέλ Βαγκ. Σε αυτή την περίοδο, με τον έντονο πολιτικό προσανατολισμό, ανήκει και το χαρακτηριστικό φιλμ «Η Κινέζα» του Ζαν-Λυκ Γκοντάρ, η οποία για πρώτη φορά προβάλλεται εμπορικά στις εγχώριες κινηματογραφικές αίθουσες.

Ένας μικρός, μαοϊκός πυρήνας, βρίσκεται απομονωμένος σε κάποιο παρισινό διαμέρισμα. Πέντε φοιτητές ακούνε Ράδιο Πεκίνο, συζητώντας για την πολιτιστική επανάσταση, τις μορφές δράσης και το νόημα της τρομοκρατίας. Όμως η πολιτική δολοφονία που σχεδιάζουν δε θα εξελιχθεί όπως επιθυμούν και θα καταλήξει σε μία πράξη χωρίς νόημα.

Το προφητικό φιλμ του Ζαν-Λυκ Γκοντάρ, ο οποίος λίγο πριν το Μάη του ’68 διαισθάνεται την ειλικρινή επιθυμία εξέγερσης των νέων και την απεικονίζει κυνικά, μαζί με τον βερμπαλισμό, την σύγχυση και την ουτοπική της προοπτική. Πρωταγωνιστούν: Αν Βιαζέμσκι, Ζαν Πιερ Λεόντ, Μισέλ Σεμενιάκο.

Παρίσι, 1967: Ο επαναστατικός αναβρασμός που επικρατεί στα πανεπιστήμια της γαλλικής πρωτεύουσας – τη Ναντέρ, τη Σορβώνη ή τη Μποζάρ – θα φέρει κοντά μερικούς νεαρούς φοιτητές, που αναζητούν, μέσα από τις διακηρύξεις του μαρξισμού / λενινισμού για την αταξική κοινωνία, το νόημα της ζωής. Απογοητευμένοι από το γαλλικό Κ.Κ. και τον Υπαρκτό Σοσιαλισμό, που παρουσιάζει ήδη με έκδηλο τρόπο συμπτώματα φθοράς, στρέφονται προς την πιο καθαρόαιμη μορφή κομμουνιστικής ιδεολογίας, την οποία ενσαρκώνει στα μάτια τους η Κίνα του Μάο Τσε Τουνγκ.

Κλείνονται σ’ ένα διαμέρισμα, μελετούν από το πρωί μέχρι το βράδυ το κόκκινο βιβλιαράκι του Μάο και αναλύουν την πολιτική επικαιρότητα, με βάση τις ειδήσεις που έρχονται από το Πεκίνο για την πρόοδο που σημειώνει η Πολιτιστική Επανάσταση στη χώρα και ο αγώνας ενάντια στον ιμπεριαλισμό.

Η γοητεία που ασκεί στην παρέα των πολιτικοποιημένων φοιτητών η Λαïκή Δημοκρατία της Κίνας και η προσωπικότητα του ηγέτη της, Mάο Τσε Τουνγκ, θα την σπρώξει σταδιακά προς τον ακραίο ριζοσπαστισμό: την ανάληψη ένοπλης δράσης, με στόχο τη συνειδητοποίηση των μαζών στη βάση της κοινωνίας και την ανατροπή εκ βάθρων του καπιταλισμού.

Η «Κινέζα» αποτελεί μία από τις σημαντικότερες ταινίες της συγκεκριμένης περιόδου γιατί συμπυκνώνει τόσο στο περιεχόμενο της, όσο και στον τρόπο κινηματογράφησης της, τις αναζητήσεις και τις ρήξεις τόσο σε κοινωνικό επίπεδο όσο και σε καλλιτεχνικό επίπεδο.

Ζητούμενο της εποχής είναι το γεφύρωμα της τέχνης και της ζωής, της μορφής και του περιεχομένου. Ένα ριζοσπαστικό θέμα σε ένα έργο τέχνης όπως το συγκεκριμένο δε μπορεί να ακολουθεί την καθιερωμένη κινηματογραφική γλώσσα.

Ο Γκοντάρ επαναστατεί και μιλά «για μια φόρμα που σκέπτεται», για ένα μη αφηγηματικό κινηματογράφο που σκοπό έχει να αφυπνίσει στον θεατή την ικανότητά του να σκέπτεται και να κρίνει.

Η ιμπεριαλιστική πολιτική της Αμερικής και ο πόλεμος στο Βιετνάμ, η αντιπαράθεση Δύσης και Ανατολής, η έκρηξη του καπιταλισμού, της κοινωνίας των μέσων ενημέρωσης και των καταναλωτικών αγαθών, η ανάπτυξη του φεμινιστικού κινήματος, η Κουβανέζικη Επανάσταση, η Λαϊκή Κίνα και τα μαρξιστικά ένοπλα κινήματα στη Λατινική Αμερική, την Ασία, την Αφρική και τη Μέση Ανατολή φαίνονταν να αλληλοσυνδέονται σε έναν ασταμάτητο χείμαρρο, ενώ η αμφισβήτηση του κατεστημένου που κορυφώνεται με τον Μάη του ’68, αποτέλεσαν κομβικά γεγονότα που καλούσαν την κοινωνία και τους καλλιτέχνες να πάρουν θέση απέναντί τους.

Ζαν-Λυκ Γκοντάρ / Jean-Luc Godard (3 Δεκεμβρίου του 1930 – 13 Σεπτεμβρίου του 2022)

Οι ταινίες του Ζαν-Λυκ Γκοντάρ αποτέλεσαν διαχρονική πηγή έμπνευσης και επιρροής τόσο στον ανεξάρτητο Αμερικάνικο κινηματογράφο όσο και σε πλήθος εικαστικών καλλιτεχνών, ανά την υφήλιο. Όντας ένας από τους κορυφαίους και αυθεντικούς auteur στην ιστορία της Έβδομης Τέχνης, ο Γάλλος σκηνοθέτης επαναπροσδιόρισε τον τρόπο με τον οποίο παρακολουθούμε και αντιλαμβανόμαστε τον Κινηματογράφο.

Κριτικός Κινηματογράφου στο θρυλικό γαλλικό περιοδικό «Cahiers du Cinema» του Αντρέ Μπαζέν, εμπνευστής και ιδρυτής του καλλιτεχνικού κινήματος της Νουβέλ Βαγκ (Nouvelle Vague), αλλά κυρίως σκηνοθέτης εμβληματικών ταινιών, ο Γκοντάρ επηρέασε όσο ελάχιστοι, όχι μόνο τον τρόπο με τον οποίο βλέπουμε τις ταινίες, αλλά και τον τρόπο με τον οποίο γράφουμε γι’ αυτές.

Διαβάστε επίσης:
Δώδεκα χαρακτηριστικές ταινίες του Ζαν-Λυκ Γκοντάρ
Ζαν-Λυκ Γκοντάρ: Στο μυαλό μιας κινηματογραφικής ιδιοφυΐας

Η Κινέζα / La Chinoise
Σκηνοθεσία: Ζαν-Λυκ Γκοντάρ
Σενάριο: Ζαν-Λυκ Γκοντάρ, βασισμένο στο μυθιστόρημα «Οι Δαιμονισμένοι» του Φιοντόρ Ντοστογιέφσκι
Πρωταγωνιστούν: Αν Βιαζέμσκι, Ζαν-Πιέρ Λεό, Μισέλ Σεμενιάκο
Έτος Παραγωγής: 1967
Χώρα Παραγωγής: Γαλλία
Διάρκεια: 96 λεπτά
Κυκλοφορεί σε επανέκδοση από την Πέμπτη 19 Οκτωβρίου

https://www.youtube.com/watch?v=_UkbXMvRPNg