Αναχώρηση από την πύλη 8. Μέχρι τη Θεσσαλονίκη αεροπορικώς και μετά οδικώς στη Δράμα. 46ο Διεθνές Φεστιβάλ Ταινιών Μικρού Μήκους. Διαρκείς αναταράξεις πάνω από τη Θεσσαλία. Λόγω ανέμων το αεροπλάνο δυσκολεύεται να προσεγγίσει τον αεροδιάδρομο του. Κατευθύνεται σε άλλον. Βρισκόμαστε υπό την επήρεια του Daniel. Η αγωνία της προσγείωσης μου δυσκολεύει την ανάσα.

• Αερολίν- Εθνικό Διαγωνιστικό
H πρωταγωνίστρια του Αλέξη Κουκιά- Παντελή, η Σάντυ, δυσκολεύεται με τις ανάσες της. Τρέχει από τη μια δουλειά στην άλλη με το αερολίν στην τσέπη. Η Δήμητρα Βλαγκοπούλου (που εντωμεταξύ αρχές Αυγούστου κερδίζει το βραβείο Γυναικείας Ερμηνείας στο φεστιβάλ του Λοκάρνο για την ταινία Animal της Σοφίας Εξαρχου) είναι σαν κι εμάς. Δηλαδή ανήκει στη συμπαθή τάξη των βιοπαλαιστών: το πρωί διδάσκει γιόγκα, το μεσημέρι τρέχει σε παιδικό πάρτυ βόρειων προαστίων για να κάνει τον κλόουν, κι ύστερα τρέχει ξανά σε οντισιόν για διαφημιστικό και το βράδυ παίζει σε παράσταση. Ελπίζει, αγαπάει και πορεύεται σ’ αυτήν την πόλη όπως μπο-ρεί. Το “Αερολίν” δικαίως κερδίζει δυο βασικά βραβεία γιατί είναι άμεσο, ολοκληρωμένο και ρυθμικά αψεγάδιαστο.
Βραβεία: Αργυρός Διόνυσος- Βραβείο Σκηνοθεσίας Τώνια Μαρκετάκη’, Βραβείο Σεναρίου

Ολα τα φεστιβάλ που σέβονται τον εαυτό τους αποτελούν μια μικρή ή μεγάλη φούσκα (bubble) στην οποία μπαίνεις και μιλάς -εν προκειμένω- μόνο για ταινίες, συναντάς τους ίδιους ανθρώπους στα ίδια στέκια, κοζάρεις, τσεκάρεις, ‘τι καλό παίζει φέτος στο σπουδαστικό;”, ‘ποια είναι η θεματική τάση;” “Τι αφιερώματα τρέχουν;” και πάει λέγοντας. Η ρωγμή στo φετινό φεστιβαλικό bubble συνέβη το βράδυ της Τετάρτης που έφτασαν στα κινητά μας οι εικόνες της καταστροφής από τα χωριά της Θεσσαλίας. Μούδιασμα. Σκεπές που εξέχουν από το νερό. Θα κάνει χρόνια να καρπίσει ξανά αυτή η γη.

• Το Θερμοκήπιο- Eθνικό Σπουδαστικό

Το θέμα της ταινίας του Γιώργου Γεωργακόπουλου έρχεται από προηγούμενες δεκαετίες, αλλιώς η ζωή ενός αγοριού αλβανικής καταγωγής, του Σάλι, που ονειρεύεται να γίνει μέγας μπαλαδόρος, δουλεύει σε θερμοκήπια, μαζεύει λεφτά για τις ακαδημίες της Γιουβέντους και αντιμετωπίζει τη σκληρότητα των πάντων. Το ρατσισμό των ντόπιων, την καχυποψία και τη γραφειοκρατία της εξουσίας, την αδιαφορία των δικών του συνομήλικων που αναλώνονται στην τριπλέτα “μπάφοι-μπύρες-τραπ”. Το Θερμοκήπιο είναι τόσο πραγματικό που αφήνει το αποτύπωμά του.
Βραβεία: ανδρικής ερμηνείας στον πρωταγωνιστή Φαμπρίτσιο Μούτσο.

Οι αριθμοί τα λένε πάντα καλύτερα ή μάλλον ακριβέστερα. Το 46ο Διεθνές Φεστιβάλ Ταινιών Μικρού Μήκους περιέλαβε στο πρόγραμμα του 182 ταινίες από 41 χώρες. Για τις 64 ελληνικές επιλεγμένες ταινίες οι αιτήσεις ήταν περίπου 500 και όπως μας λέει και ο καλλιτεχνικός του διευθυντής Γιάννης Σακαρίδης “αυτός ο αριθμός προδίδει ότι από πίσω γίνεται δουλίτσα, υπάρχει κόσμος που ασχολείται με το σινεμά, που παράγει ιδέες και καλλιτεχνικό έργο”. Αυτή ήταν και η γενικότερη αίσθηση από τις προ-βολές των ταινιών του Εθνικού Σπουδαστικού. Ότι έρχεται δηλαδή μια δυνατή, ολόφρεσκη γενιά νέων σκηνοθετών. “Γενναία” όπως τη χαρακτήρισε ο Παναγιώτης Ιωσηφέλης -ο επικεφαλής του αντίστοιχου τμήματος- που είναι έτοιμη να “αναμετρηθεί” με την παλιά γενιά. Αλλά μήπως όλοι στο ίδιο σημείο δε βρέθηκαν στο ξεκίνημα τους;

• Το χάος που άφησε πίσω της – Εθνικό Σπουδαστικό

Ακριβώς την ίδια ατάκα είπε και ο Γιάννης Τσορτέκης που συμπρωταγωνιστεί με την Μαρίνα Σιώτου στην ταινία του Νίκου Κολιούκου ο οποίος κάνει ντεμπούτο αποφοίτησης από το ΑΠΘ, και κερδίζει το βραβείο σκηνοθεσίας στην κατηγορία του. Ένας μπαμπάς (Γ. Τσορτέκης) και μια κόρη (Μαρίνα Σιώτη) σε απόλυτη σχέση εξάρτησης. Αυτός αλκοολικός- αυτή το δεκανίκι του. Αυτή θέλει ν’ ανοίξει τα φτερά της -δίνει εξετάσεις πιάνου για να συνεχίσει τη ζωή της στο Παρίσι-, αυτός τη μειώνει, τη γειώνει, την θέλει ασπίδα στη μοναξιά του. Αγαπιούνται και μισιούνται και το πίνγκ -πονγκ των συναισθημάτων, των βλεμμάτων, των διαλόγων δυναμώνει και απογειώνεται σε απόλυτη σύμπνοια με το accelerando του 3ου μέρους της σονάτας του Μπετόβεν (Pathetique) που μελετάει η πρωταγωνίστρια.
Χειροκροτήθηκε πολύ δυνατά στην απονομή των βραβείων και το άξιζε.
Βραβεία: Σκηνοθεσίας (Νίκος Κολιούκος), Γυναικείας Ερμηνείας (Μαρίνα Σιώτου)

Τα Q&A του Δημήτρη Πάντσου τα μεσημέρια στον κινηματογράφο “Αλέξανδρος” είναι χαλαρωτικά -έχει αυτό το χάρισμα, να υποδέχεται τους συντελεστές των ταινιών την επομένη της προβολής τους, με αφοπλιστική οικειότητα- και πλήρως επεξηγηματικά.
Ερώτηση: Και πως αποφασίσατε να κάνετε αυτήν την ταινία;
Απάντηση: Κάποιοι λένε πως από τα μικρότερα προβλήματα του κόσμου, ο χωρισμός είναι το μεγαλύτερο.

• Super- Ελληνικό Διαγωνιστικό

Ασπρόμαυρο και εξολοκλήρου γυρισμένο μέσα σ’ ένα σούπερ-μάρκετ. Ο Νικόλας Κούλογλου κάνει το σκηνοθετικό του ντεμπούτο και οι πρωταγωνιστές του (Ευθαλία Παπακώστα- Αργύρης Πανταζάρας) παίζουν το παιχνίδι των αγνώστων που συναντιούνται για πρώτη φορά σ’ ένα σούπερ μάρκετ, ενώ στην πραγματικότητα ξέρει ο ένας τον άλλον απ’ έξω κι ανακατωτά και η σχέση τους έχει φθαρεί ανεπανόρθωτα από το χρόνο. Μπροστά από τα ζαρζαβατικά, τις κονσέρβες και τις οδοντόπαστες περνάνε οι φαντασιώσεις τους, τα ψυχαναλυτικά τους κολλήματα, τα φλερταριστικά τους τερτίπια, νοιάζονται ο ένας τον άλλον, τα σώματα τους είναι τόσο οικεία -επιστρέφουν στο σεξ στο ασανσέρ του σούπερ-μάρκετ- και ναι, είναι αβάσταχτο να ψωνίζεις για 2 και τώρα να πρέπει να ξεμάθεις και να επιστρέψεις το μάνιουαλ στη συνθήκη του ενός.
Βραβεία: Βραβείο Ανάπτυξης (Onassis Film Development Grant)

Σ’ αυτό το φεστιβάλ όλο αλλάζουμε γνώμες, ξαναβλέπουμε τις ταινίες online (τις πρώτες 3 ημέρες η επισκεψιμότητα του site ξεπέρασε κάθε προσδοκία με 20 χιλιάδες μοναδικούς χρήστες και 231 χιλιάδες επισκέπτες), διαλέγουμε αγαπημένες, παθιαζόμαστε και υπερασπιζόμαστε τις προθέσεις των σκηνοθετών, φτιάχνουμε μια ειδική κατηγορία ταινιών που ονομάζονται “Ε, και;” και
φυσικά βολτάρουμε αναλύοντας τα αισθήματα που μας άφησαν οι ταινίες, με μικρά διαλείμματα για κλεφτές ματιές στην ειδησεογραφία. Τι γίνεται στη Θεσσαλία; Πόσους νεκρούς έχουμε;

• Aqueronte (ο Αχέροντας)- Διεθνές Διαγωνιστικό

Δεν έχω τι να πω γι’ αυτό το μικρό αριστούργημα του Ισπανού Manuel Munoz Rivas. Ένα φέρι διασχίζει ένα ποτάμι. Ακούμε τις μικρές ιστορίες-διαλόγους των ταξιδιωτών. Βλέπουμε τα πρόσωπα τους. Συνταξιδεύουμε με τις σιωπές τους. Κι όσο προχωράει η ώρα μοιάζει το ταξίδι να παρατείνεται, οι ρυθμοί να χαμηλώνουν. Αναρωτιέσαι αν θα φτάσουν ποτέ. Υπάρχει μια σκηνή που ακούγεται μόνο το τρίξιμο μιας βαριάς αλυσίδας από τη μπουκαπόρτα που συντονίζεται με τον καρδιακό μου παλμό. Υπέροχο.
Βραβεία: Grand Prix 2023

Εντωμεταξύ πλησιάζει η Κυριακή της τελετής λήξης. Κανείς δε θέλει να επιστρέψει στην Αθήνα και για να είμαστε συνεπείς με τους εαυτούς μας δίνουμε στο ξενοδοχείο τα δικά μας βραβεία στις ταινίες που προλάβαμε να αγαπήσουμε.

• Les Chenilles (Οι Μεταξοσκώληκες)- Διεθνές Διαγωνιστικό

Το σινεμά που αγαπώ. Πολιτικό, που ανατρέχει στην Ιστορία, που σκιαγραφεί την κοινωνική πραγματικότητα, που μιλάει για τα αισθήματα, που έχει χιούμορ, που δεν ξεχνά τη μουσική. Γαλλολιβανική παραγωγή και πρωταγωνίστριες την Ασμά και τη Σαρά που ζουν στη Λυών και κατάγονται από τον Λίβανο.
“To έτος 462, την εποχή του Μικκάντο Γου-Λάικ, ένας Ιάπωνας πρίγκιπας είπε στις γυναίκες που δούλευαν στην παραγωγή μεταξιού: ανάμεσα στα στήθια σας είναι η ιδανική θερμοκρασία για την εκτροφή των μεταξοσκώληκων”. Ανάμεσα στα στήθια μας οι μεταξοσκώληκες υφαίνουν κουκούλια. Οι γυναίκες αφαιρούσαν, έκλωθαν και ύφαιναν το μετάξι, μα οι ίδιες δεν μπορούσαν να το φορέσουν….”

Έτσι ξεκινάει το Les Chenilles. H θέση των γυναικών στην παραγωγή, η βαριά σκιά της Ιστορίας, δύο κορίτσια από τον Λίβανο που την κουβαλούν, ο δυτικός κόσμος και η νοσταλγία που νιώθουν, η αγάπη τους για την Τέχνη. Στεναχωρήθηκα που η ταινία δεν πήρε ούτε ένα βραβείο στο φεστιβάλ της Δράμας αλλά γυρνώντας στην Αθήνα και ψάχνοντας στοιχεία για τους συντελεστές συνειδητοποίησα ότι ήταν η ταινία που κέρδισε τη Χρυσή Άρκτο στη φετινή Berlinale (!!!) στην κατηγορία Μικρού Μήκους. Επιπλέον η Michelle Keserwany, η μια από τις δύο αδελφές που συνυπογράφουν τη σκηνοθεσία (Michelle Keserwany, Noel Keserwany) έχει γράψει στο παρελθόν μαζί με την Nadine Labaki το σενάριο της ταινίας Capernaum (επίσης αριστούργημα).

Αφήνω πολλές ταινίες εκτός. Κρατάω για το τέλος την Αρκουδότρυπα της Χριστιάνας Παπαδάκη και του Στέργιου Ντινόπουλο

Για τη φρεσκάδα της. Για τον τρόπο που καταγράφει την επαρχία -καθόλου μίζερα και στερεοτυπικά-. Για τον τρόπο που “χτίζει” τη σχέση των δυο πρωταγωνιστριών της με φόντο το βουνό, το δάσος, την πεζοπορία, το μύθο. Για τα δυνατά αισθήματα και τις ενδεχόμενες προδοσίες. Η Αρκουδότρυπα -ανεξάρτητη παραγωγή- σε κάνει να σκεφτείς γιατί χρειαζόμαστε το σινεμά.
Βραβεία: Χρυσός Διόνυσος- Βραβείο Καλύτερης Ταινίας.