Το Φεστιβάλ Ισπανόφωνου Κινηματογράφου Αθήνας – FeCHA επιστρέφει με την 5η διοργάνωση του στις 24-30 Ιουνίου 2021 στον θερινό κινηματογράφο Ελληνίς Cinemax Europa Cinemas (Λ. Κηφισίας 29, Μετρό Αμπελόκηποι). Όπως κάθε φορά, το FeCHA θα παρουσιάσει ταινίες σε πρώτη προβολή στην Αθήνα από την Ισπανία και την Λατινική Αμερική.

Επίσης, με αφορμή την επέτειο των 200 ετών ανεξαρτησίας, ένα κοινό ορόσημο με αρκετές χώρες της Λατινικής Αμερικής, η έναρξη του Φεστιβάλ θα γίνει με την πολυβραβευμένη Μεξικανική ταινία «Χαρακτηριστικά Γνωρίσματα» της Φερνάνδα Βαλαντές («Χρυσός Αλέξανδρος» στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης) Πέμπτη 24 Ιουνίου.

Ο Παναγιώτης Σταματόπουλος, μιλάει στο tvxs.gr για τις ταινίες του φεστιβάλ, τον χαρακτήρα του και το βλέμμα των σύγχρονων κινηματογραφιστών που φιλοξενεί ένα από τα πιο πολιτικά φεστιβάλ κινηματογράφου.

Χάρη στο φεστιβάλ Ισπανόφωνου κινηματογράφου, έχουμε δει αριστουργήματα της 7ης τέχνης. Φέτος ξεκινάτε με την πολυβραβευμένη Μεξικανική ταινία «Χαρακτηριστικά Γνωρίσματα» της Φερνάνδα Βαλαντές.  Τι σηματοδοτεί αυτή η επιλογή;

Φέτος είναι η πρώτη φορά που η ταινία έναρξης δεν είναι Ισπανική. Οι λόγοι είναι αρκετοί. Η καλλιτεχνική αξία της ταινίας είναι ένα σημαντικότατο κριτήριο: έλαβε τον Χρυσό Αλέξανδρο στο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, αλλά και το Βραβείο Κοινού στο διεθνώς αναγνωρισμένο Sundance Film Festival.

Εξάλλου, θεωρούμε ότι η θεματολογία της άπτεται ζητημάτων που αφορούν στην πλειοψηφία των δυτικών χωρών: το προσφυγικό ρεύμα, όχι ως  στεγνοί αριθμοί, αλλά ως βίωμα, από την ματιά των ανθρώπων που χωρίζονται, αναζητώντας ένα αβέβαιο μέλλον, ξεφεύγοντας από ένα άσχημο παρόν. Αυτή η θεματολογία, πιστεύουμε, άγγιξε το κοινό του Sundance Film Festival, καθώς η συζήτηση περί προσφυγικού και μετανάστευσης, ειδικά από το Μεξικό, είναι μείζον πολιτικό ζήτημα. Τέλος, η επιλογή αυτή είναι και συμβολική, καθώς το Μεξικό εορτάζει τα 200 χρόνια ανεξαρτησίας του φέτος. Είναι μια εθνική επέτειος που συμπίπτει με τη δική μας, αλλά και του Περού.

Συνεχίζοντας το φόρο τιμής στην επέτειο των 200 ετών ανεξαρτησίας, θα τιμήσετε και το Περού, ένα μήνα πριν γιορτάσει η χώρα επίσημα τα 200 χρόνια ανεξαρτησίας της, με την προβολή δύο πολυβραβευμένων Περουβιανών ταινιών. Θέλετε να μας μιλήσετε γι’αυτό;

Η εθνική επέτειος του Περού ενδέχεται να μην είναι οικεία σε πολλούς Έλληνες, αλλά το κίνητρό της, η αποτίναξη της αποικιοκρατίας, είναι κάτι που ως ιστορικό φαινόμενο απαντά σε πολλές χώρες της Λατινικής Αμερικής. Εξάλλου, η επανάσταση του 1821 μπορεί να ιδωθεί και υπό αυτό το πλαίσιο: η ανάγκη για αυτοδιάθεση, για αυτοπροσδιορισμό της ταυτότητας, αλλά και ως ελπίδα για ένα καλύτερο μέλλον.

Παρόλα αυτά, δεν θελήσαμε η επιλογή να έχει «διδακτισμό». Αντιθέτως, επιλέξαμε ταινίες που αντιπροσωπεύουν τις τρέχουσες τάσεις του Περουβιανού κινηματογράφου και, ως ένα σημείο, αποτυπώνουν την κοινωνία του. Εξάλλου, ο σκοπός του Φεστιβάλ Ισπανόφωνου Κινηματογράφου είναι κυρίως η αποφυγή των στερεότυπων επιλογών στις ταινίες. Υπό αυτή την έννοια, θέτουμε το ερώτημα: 200 χρόνια ανεξαρτησίας που μάς βρίσκουν σήμερα; Φρονούμε ότι είναι ένα ερώτημα που μπορεί να τεθεί, αντιστοίχως, για την Ελληνική εθνική επέτειο, όχι με διάθεση αποδόμησης, αλλά με ελπίδα για νέες, δημιουργικές ανατροπές.

Ο ισπανόφωνος κινηματογράφος είναι βαθιά πολιτικός και χάρη στην συμβολή του λατινοαμερικού κινηματογράφου. Πως αξιολογείτε το πολιτικό στίγμα των ταινιών; Τι ζυμώσεις συμβαίνουν στις κοινωνίες και πως τις αφουγκράζονται οι σκηνοθέτες;

Μία σύντομη ματιά φανερώνει ότι ο ισπανόφωνος κινηματογράφος -είτε μιλάμε για Ισπανία, είτε για Λατινική Αμερική- έχει πολιτικό χαρακτήρα. Ειδικά στην περίπτωση της Λατινικής Αμερικής υπάρχει τόσο το ζήτημα της αποικιοκρατίας, αλλά και των πολιτικών κινημάτων που άφησαν το στίγμα τους σε όλη την περιοχή. Για αυτό το λόγο συνηθίζουμε να λέμε ότι η Λατινική Αμερική είναι μεν γεωγραφικά μακρινή, αλλά η ιστορία της έχει πολλά κοινά με την Ελληνική. Αντίστοιχα, η περίοδος του Φράνκο στην Ισπανία είναι ιδιαίτερα γνωστή στους Έλληνες, ακριβώς λόγω των ομοιοτήτων με την αντίστοιχη ιστορική περίοδο της Επταετίας.

Πιστεύουμε ότι για τους ισπανόφωνους δημιουργούς η πολιτική ματιά δεν πηγάζει μόνο από μακρινά ιστορικά γεγονότα, αλλά από τις περίπλοκες κοινωνικές και πολιτικές δομές και σχέσεις μεταξύ του συνόλου της αμερικανικής ηπείρου. Εξάλλου, ζητήματα όπως η συμπερίληψη των ιθαγενών πληθυσμών δεν αποτελούν θεωρητικές συζητήσεις αλλά πραγματικότητα που βιώνεται. Ως εκ τούτου, πιστεύουμε ότι υπάρχει μια ευαισθησία των δημιουργών σε ζητήματα που αγγίζουν τη σφαίρα του πολιτικού. Για αυτό το λόγο και ο ακτιβισμός είναι ιδιαίτερα εμφανής στον ισπανόφωνο κινηματογράφο: δικαιώματα ευάλωτων ομάδων (π.χ. ΛΟΑΤΚΙ+), η ρήξη με την πατριαρχία, η αναζήτηση της ταυτότητας (λ.χ. ιθαγενείς πληθυσμοί) σε έναν κόσμο που σταδιακά γίνεται πιο «δυτικός».

Ποιες θεωρείτε ως σημαντικότερες ταινίες του φετινού φεστιβάλ και γιατί;

Όπως κάθε χρόνο προσπαθούμε να εντάξουμε στο πρόγραμμα μας ταινίες που θα ικανοποιήσουν λάτρεις όλων των ειδών του κινηματογράφου, καθώς θέλουμε η εξοικείωση του κοινού με τις ισπανόφωνες δημιουργίες να γίνεται με σεβασμό σε όλες τις κινηματογραφικές «προτιμήσεις». Από ταινίες δράσης όπως το ΟΥ ΦΟΝΕΥΣΕΙΣ και την ΟΜΑΔΑ ΑΠΟΔΡΑΣΗΣ, μέχρι και κωμωδίες όπως το 7 ΛΟΓΟΙ ΝΑ ΤΡΕΞΕΙΣ ΜΑΚΡΙΑ και ΟΙ ΓΕΙΤΟΝΕΣ ΑΠΟ ΠΑΝΩ (από τον σκηνοθέτη του Τρούμαν), αλλά και ταινίες για το «σινεφίλ» κοινό όπως είναι τα ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΓΝΩΡΙΣΜΑΤΑ και ΤΡΑΓΟΥΔΙ ΧΩΡΙΣ ΟΝΟΜΑ. Αντίστοιχα προτείνουμε σύγχρονες ματιές σε φλέγοντα ζητήματα, όπως π.χ. τα ΛΟΑΤΚΙ+ δικαιώματα, κάτι που πραγματεύεται με μια ανθρώπινη και συγκινητική ματιά το TU ME MANQUES.

Προσωπική αγαπημένη ταινία ομολογώ πως είναι η μαύρη κωμωδία ΙΣΤΟΡΙΕΣ ΚΑΤΕΡΓΑΡΕΩΝ από τον βραβευμένο με όσκαρ σκηνοθέτη της ταινίας «Το μυστικό στα μάτια της». Αν και ξεκινά ως μια κωμωδία εξαπάτησης, τόσο το σενάριο όσο και η επιλογή των πρωταγωνιστών, οδηγούν σε ευχάριστες ανατροπές που θα εκπλήξουν το κοινό.