Με αφορμή την κυκλοφορία της ταινίας «Μοναδικοί», με πρωταγωνιστές τον Βενσάν Κασέλ και τον Ρεντά Κατέμπ, θυμόμαστε την ταινία «Άθικτοι», η οποία καθιέρωσε το σεναριακό και σκηνοθετικό δίδυμο των Ολιβιέ Νακάς και Ερίκ Τολενταν. Πρόκειται για μία ιδιαίτερη και συγκινητική ιστορία, η οποία βασίζεται σε πραγματικά γεγονότα.

Το σενάριο βασίζεται στην πραγματική ιστορία του Φιλίπ. Ενός δισεκατομμυριούχου αριστοκράτη, ο οποίος έχοντας μείνει καθηλωμένος σε αναπηρικό καροτσάκι μετά από ένα ατύχημα με αλεξίπτωτο, επιλέγει για βοηθό στην καθημερινότητά του, τον Ντρίς, τον πιο απρόσμενο υποψήφιο. Έναν πρόσφατα αποφυλακισμένο μαύρο νεαρό, από τις φτωχές συνοικίες στα προάστια του Παρισιού.

Δύο διαφορετικοί κόσμοι συναντιούνται και παρ’ όλες τις διαφορές τους, οι πρωταγωνιστές μοιράζονται σταδιακά μια αληθινή φιλία, κωμική και δυνατή, χαρίζοντας γέλιο αλλά και γνήσια συγκίνηση, με φόντο ένα ζήτημα που εκ πρώτης όψεως μόνο αστείο δεν φαντάζει.

Η ταινία είχε τεράστια εμπορική, αλλά και καλλιτεχνική επιτυχία, τόσο στη Γαλλία, όσο και παγκοσμίως. Οι «Άθικτοι», απέσπασαν εννέα Υποψηφιότητες στα γαλλικά Βραβεία Σεζάρ, όπου κέρδισαν το βραβείο Καλύτερου Ανδρικού Ρόλου για τον εξαιρετικό, Ομάρ Σι.

Αλλά και στην απέναντι πλευρά του Ατλαντικού, οι «Άθικτοι» απέσπασαν μία Υποψηφιότητα για Χρυσή Σφαίρα, στην Κατηγορία Καλύτερης Ξενόγλωσσης Ταινίας.

Η δημοφιλία της ταινίας την έχει κατατάξει 45η στην σχετική λίστα του Internet Movie Database (IMDb) και όπως συμβαίνει συνήθως σε αντίστοιχες περιπτώσεις, κυκλοφόρησε και αμερικανικό ριμέικ το 2017, με τον τίτλο «Η Θετική Πλευρά της Ζωής / The Upside» με πρωταγωνιστές τον Μπράιαν Κράνστον και τον Κέβιν Χαρτ, στους ρόλους των Φρανσουά Κλουζέ και Ομάρ Σι, αντίστοιχα.

Ο σκηνοθέτης και σεναριογράφος Ερίκ Τολεντανό μιλάει για την πρώτη του επαφή και την «συνεργασία» του με τον αληθινό ήρωα, Φίλιπ Πότζο ντι Μπόρτζο:

«Ο αληθινός ήρωας, Φίλιπ Πότζο ντι Μπόρτζο, στη ζωή του οποίου βασίστηκε η ταινία, όταν πρωτάκουσε την ιδέα της δημιουργίας της μας είπε: “Εάν κάνετε αυτήν την ταινία, πρέπει να είναι αστεία. Επειδή αυτή η ιστορία πρέπει να αντιμετωπιστεί με χιούμορ. Εάν δεν είχα συναντήσει τον Αμπντέλ (που ενσαρκώνει στην ταινία ο Ντρίς), θα ήμουν νεκρός”.

Εκείνη η συνομιλία μας επέτρεψε να ανοίξουμε νέα κανάλια σκέψης. Για παράδειγμα, πώς τα δύο επίπεδα της γαλλικής κοινωνίας, που αντιπροσωπεύονται από τον Φιλίπ και τον Ντρις, δημιουργούν νέες σχέσεις και συναισθήματα όταν συγκρούονται. Αυτοί οι δύο άντρες, ο ένας που χτυπιέται από μια φυσική αναπηρία και ο άλλος που είναι θύμα μιας κοινωνικής αναπηρίας, έχουν κάποια παράξενη και απροσδόκητη συμπληρωματικότητα που είναι σε θέση να επιφέρει αυτήν την ανταλλαγή.

Όταν ολοκληρώθηκε η ταινία θελήσαμε να την δείξουμε πρώτα στον Φίλιπ Πότζο ντι Μπόρτζο. Κατά τη διάρκεια της προβολής, η καρέκλα του κινούνταν συνεχώς και είχαμε την εντύπωση ότι γελούσε. Κατόπιν, όταν τελείωσε η ταινία, είδα ότι είχε δακρύσει. Και είπε αυτές τις θαυμάσιες λέξεις «στην κατάστασή μου, σταμάτησα να κοιτάζομαι στον καθρέπτη πριν από πολλά χρόνια. Πάει πολύ καιρός που είχα να δω το βλέμμα των ματιών μου». Νομίζω ότι ο Φρανσουά Κλουζέ δεν θα μπορούσε να είχε ελπίσει σε μια καλύτερη φιλοφρόνηση. Κατόπιν ο Φίλιπ ήρθε στο Παρίσι για την επίσημη προβολή. Στο τέλος της προβολής μου είπε: χειροκροτώ και με τα δύο χέρια!»

Οι «Άθικτοι» είναι μια ταινία για τη φιλία, για τη χαρά της ζωής και το άνοιγμα σε νέους κόσμους και εμπειρίες, ακόμη και μετά από μια μεγάλη ανατροπή στη ζωή.

Οι Πρωταγωνιστές

Φρανσουά Κλουζέ

«Θεωρώ ότι η στιγμή που γνώρισα τον πραγματικό ήρωα ήταν η στιγμή που ενέτεινε την δέσμευσή μου στην ταινία και με ώθησε να βάλω «καρδιά» στη δουλειά αυτή. Εάν ο ρόλος μου ήταν μόνο ένας τετραπληγικός, χωρίς ένα πρόσωπο, αυτό θα ήταν πιο περίπλοκο για μένα. Να βλέπεις όμως τον άνθρωπο στον καθημερινό κόσμο του και να τον ακους να μιλάει για τη ζωή του έπαιξαν έναν θεμελιώδη ρόλο για μένα. Με τους «Άθικτους», πέρασα σε μια διαδικασία αυταπάρνησης που συμπαθώ πάρα πολύ. Η ταινία σήμαινε ότι ο χαρακτήρας του Ντρις πρέπει να έχει τόσο μεγάλη καρδιά που να κινεί δύο, να ραγίζει από τα γέλια για δύο. Και έτσι, σιγά-σιγά, έπρεπε να προσπαθήσω να γίνω ο συνεργάτης του, για να τον ελευθερώσω, για να του κάνω το γέλιο δεδομένο, ότι δηλαδή με κάνει να γελώ, να του κάνω τη ζωή ελαφρύτερη, αφού και εκείνος την κάνει ελαφρύτερη για μένα. Θέλω να επιμείνω σε αυτήν την ιδέα της αυταπάρνησης επειδή είναι πολύ ουσιαστικό για τη δουλειά μας. Δεν πρέπει να θέλουμε τα πράγματα να περνάνε πάντα μέσα από μας. Είναι μια ευκαιρία όταν περνούν μέσω ενός συνεργάτη, είναι συναρπαστικό σε ένα ανθρώπινο επίπεδο. Και είχα το συναίσθημα ότι ήμουν πιο γαλήνιος μετά τα γυρίσματα.»

Ομάρ Σι

«Η στιγμή που γνωρίσαμε τον Φίλιπ Πότζο ντι Μπόρτζο ήταν συγκλονιστική. Είναι ένα ιδιαίτερα ευφυές άτομο, γεμάτο ζωή και χιούμορ και με ένα πολύ ισχυρό βλέμμα. Αμέσως συγκινήθηκα από την αγάπη με την οποία μίλησε για τον Αμπντέλ, το πρόσωπο στο οποίο ο χαρακτήρας του Ντρις είναι βασισμένος. Ο ίδιος ο τρόπος με τον οποίο ανέφερε το όνομά του ήταν εξαιρετικά συγκινητικός. Ήταν εύκολο να αισθανθεί κανείς τον πολύ ισχυρό δεσμό που υπάρχει μεταξύ τους. Μετά από αυτήν την επίσκεψη, όλοι αισθανθήκαμε υπεύθυνοι και πιεσμένοι λόγω του σεβασμού που αυτό το άτομο εμπνέει. Οι πρώτες σκηνές της ταινίας δείχνουν τον Ντρίς στον πραγματικό του κόσμο, αυτόν των φτωχών συνοικιών του Παρισιού. Οι σκηνές αυτές είναι πολύ σημαντικές έτσι ώστε να ξέρουμε από που προέρχεται ο Ντρις. Και σκέφτομαι ότι είναι ακόμη σημαντικότερο επειδή κι εγώ προέρχομαι από εκεί. Έτσι αισθάνομαι ιδιαίτερα υπεύθυνος όταν μιλώ γι’ αυτό, γιατί πρέπει να το κάνω σωστά. Ο Ερίκ και ο Ολιβιέ το γνωρίζουν αυτό. Τους εμπιστεύθηκα. Θεωρώ ότι ο γαλλικός κινηματογράφος δεν έχει μιλήσει ποτέ για αυτό το θέμα με τόση ποίηση και λεπτότητα. Ο Ερίκ και ο Ολιβιέ δεν επιβάλλουν ποτέ την άποψή τους: εκφράζουν απλά ότι έχουν παρατηρήσει στις εικόνες. Και ξέρω ότι αυτό είναι άλλος ένας λόγος για τον οποίο είμαι πολύ υπερήφανος που έχω κάνει τους «Άθικτους».»

Άθικτοι / The Intouchables / Les Intouchables
Σκηνοθεσία: Ολιβέ Νακάς, Ερίκ Τολεδάνο
Σενάριο: Ολιβέ Νακάς, Ερίκ Τολεδάνο
Πρωταγωνιστούν: Φρανσουά Κλουζέ, Ομάρ Σι, Αν Λε Νυ, Οντρέι Φλερότ, Κλοτίλντ Μολέτ, Αλμπα Γκϊα Μπελούτζι, Σιρίλ Μεντί, Κριστιάν Αμερί, Μαρί-Λορ Ντεσκουρό, Γκρεγκουάρ Οστερμάν
Φωτογραφία: Ματιέ Βαντεπιέντ
Μοντάζ: Ντοριάν Ριγάλ – Ανσού
Μουσική: Λουντοβίκο Εινόντι
Έτος Παραγωγής: 2011
Χώρα Παραγωγής: Γαλλία
Διάρκεια: 112 λεπτά

«Μοναδικοί» (Hors Normes / The Specials – 2019) των Ολιβιέ Νακάς και Ερίκ Τολεντανό (Γαλλία, Βέλγιο)

Το σεναριακό και σκηνοθετικό δίδυμο Ολιβιέ Νακάς και Ερίκ Τολεντανό, σε αντίστοιχο θεματικό ύφος με την προηγούμενη επιτυχία τους «Οι Άθικτοι», έριξε το 2019 την αυλαία στο 72ο Διεθνές Κινηματογραφικό Φεστιβάλ των Καννών, με το φιλμ «Μοναδικοί / Hors Normes / The Specials».

Το κοινωνικό αυτό δράμα αφηγείται επίσης μία αληθινή ιστορία βασισμένη στην προσωπικότητα του Στεφάν Μπεναμού, ο οποίος διευθύνει επί χρόνια στο Παρίσι ένα καταφύγιο για νέους με αυτισμό τους οποίους το κράτος έχει εγκαταλείψει. Πρωταγωνιστούν: Βενσάν Κασέλ, Ρεντά Κατέμπ, Ελέν Βενσάν.