Η ασιατική κουλτούρα μέσα από τις διαφορετικές χώρες που την εκφράζουν επεκτείνεται με τρομερά γρήγορους ρυθμούς μέσα από διάφορα είδη τεχνών μαζικής κατανάλωσης όπως η pop μουσική (K-Pop) ή τα anime, τα ιαπωνικά κινούμενα σχέδια που πηγάζουν από τα κόμικ τύπου manga και βέβαια οι ταινίες.

Ωστόσο, ο ασιατικός κινηματογράφος έχει αφήσει στίγμα εδώ και πάρα πολλές δεκαετίες και έχει πολύ ηχηρή παρουσία παγκοσμίως όχι μόνο μέσα από εισπρακτικές επιτυχίες αλλά επηρεάζοντας και εμπνέοντας δημιουργούς της Δύσης.

Πάντα περιείχε θησαυρό αφηγηματικής και οπτικής δύναμης, που συχνά λειτουργούσε ως αντίβαρο στην κυριαρχία των προκάτ αφηγήσεων του Χόλιγουντ. Από την Ιαπωνία και τη Νότια Κορέα έως την Κίνα, το Ιράν και την Ινδία, δημιουργοί με προσωπικό ύφος και ισχυρή πολιτισμική ταυτότητα έδωσαν στο παγκόσμιο κοινό ταινίες που άφησαν ανεξίτηλο αποτύπωμα.

Ο ασιατικός κινηματογράφος δεν είναι μόνο πολυποίκιλος και καλλιτεχνικά τολμηρός· είναι και βαθιά πολιτισμικός. Οι ταινίες που ακολουθούν δεν αποτελούν απλώς σινεφιλικές εμπειρίες, αλλά και παράθυρα σε κοινωνίες που άλλοτε μοιάζουν μακρινές κι άλλοτε εκπληκτικά οικείες.

20 χαρακτηριστικές ταινίες:

Rashomon (1950) – Ακίρα Κουροσάβα | Ιαπωνία

Ο Ακίρα Κουροσάβα είναι ένας από τους ιστορικότερους δημιουργούς της Ασίας που άνοιξε τις πύλες του Ιαπωνικού σινεμά προς την Δύση με την ταινία του Rashomon το 1950. Η ταινία χαρακτηρίζεται από την πολαφηγηματικότητα της, καθώς βλέπουμε την ίδια ιστορία μέσα από τα μάτια τεσσάρων προσώπων που συμμετέχουν, δίνοντας μας μία θεματική για την αλήθεια και την αντίληψη της.

Η πλοκή της ταινίας τοποθετείται στο 15ο αιώνα, στην Ιαπωνία, όπου ένας ληστής, ακινητοποιεί έναν σαμουράι, για χάρη της όμορφης γυναίκας του, την οποία θέλει να κάνει δική του. Ο σύζυγος τελικά βρίσκεται νεκρός, κι από εκεί κι έπειτα η ταινία αφηγείται τέσσερις διαφορετικές και αντικρουόμενες ιστορίες, για το πώς εξελίχθηκε και κατέληξε το όλο συμβάν.

Seven Samurai (1954) – Ακίρα Κουροσάβα | Ιαπωνία

Μία από της ταινίες με την μεγαλύτερη επιρροή στη Δύση από τον Κουροσάβα είναι το “Seven Samurai”. Οι πολιτισμικές ρίζες του πάντα προβάλλονταν στις ταινίες με τους σαμουράι να αποτελούν από τις κύριες πηγές έμπνευσης του Κουροσάβα. Με θεματικές άμεσα συνυφασμένες με τους πολεμιστές αυτούς ο Κουροσάβα παραδίδει ένα έπος για την τιμή, την αυτοθυσία και τη συλλογική ηθική. Η παρακαταθήκη της ταινίας διακρίνεται εύκολα μέσα από τον αριθμό ταινιών που έχουν εμπνεύσει όπως το western «Magnificent Seven», αλλά και πολλές άλλες ταινίες δράσης.

In the Mood for Love (2000) – Γουόνγκ Καρ-Γουάι | Χονγκ Κονγκ

Θωρείται μία από τις καλύτερες ρομαντικές ταινίες όλων των εποχών. Ο Γουόνγκ Καρ-Γουάι μέσα από τις υψηλές σε αισθητική σκηνές του παρουσιάζει την ιστορία του Τόνι και της Σου δύο ατόμων που μένουν στην ίδια πολυκατοικία και υποπτεύονται ότι οι σχέσεις τους τους απατούν. Ο χρόνος που περνούν μαζί θα δημιουργήσει μία ερωτική έλξη μεταξύ τους. Εμφανέστατη μέσα από τα πλάνα και τις σιωπηλές, αλλά πλήρως εκφραστικές ερμηνείες των Τόνι Λεούνγκ και Μάγκι Τσεούνγκ, δεν ικανοποιείται ποτέ. Μία ταινία για έναν καταδικασμένο έρωτα και τις πλατωνικές σχέσεις, την επιθυμία που δεν γίνεται ποτέ πράξη. Οι ταινίες του Καρ-Γουάι βρίσκονταν από τις αρχές του 2000 σε λίστες με αγαπημένες ταινίες πολλών γνωστών Δυτικών δημιουργών, όπως ο Κουεντίν Ταραντίνο, ενώ πλέον έχουν διαδοθεί σε μεγάλο μέρος του κόσμου, έχοντας πολύ υψηλή θέση στις καρδιές των σινεφίλ και όχι μόνο.

Crouching Tiger, Hidden Dragon (2000) – Ανγκ Λι | Ταϊβάν/Κίνα

Ο Ανγκ Λι, με αυτήν την ταινία, έφερε το wuxia είδος στο παγκόσμιο προσκήνιο, παντρεύοντας την παραδοσιακή κινεζική πολεμική μυθολογία με μια πιο χολιγουντιανή ματιά. Το “Crouching Tiger, Hidden Dragon” δεν είναι απλώς μια ταινία πολεμικών τεχνών, αλλά ένας στοχασμός πάνω στην καταπίεση των συναισθημάτων, την τιμή και τη μοίρα. Η φωτογραφία της, οι εντυπωσιακές σκηνές μάχης και η ποιητική αφήγηση επηρέασαν βαθιά την παγκόσμια αισθητική του action cinema. Η επιτυχία της, τόσο καλλιτεχνικά όσο και εμπορικά, άνοιξε τον δρόμο για διεθνείς παραγωγές με επίκεντρο την ασιατική κουλτούρα.

Parasite (2019) – Μπονγκ Τζουν-χο | Νότια Κορέα

Το “Parasite” του Μπονγκ Τζουν – Χο κατέκτησε τα Όσκαρ και έγινε η πρώτη ξενόγλωσση ταινία που παίρνει Όσκαρ καλύτερης ταινίας. Η ταινία του εστιάζει στις κοινωνικές ανισότητες, τη θέση της οικογένειας και τη βία του καπιταλισμού μέσα από την ιστορία των οικογενειών Κιμ και Παρκ. Το στιλ του Μπονγκ, μπλέκει την ειρωνεία με την τραγωδία γεμάτο ένταση και συμβολισμούς, ενώ σημείωσε τεράστια εισπρακτική επιτυχία ξαναφέρνοντας το ξενόγλωσσο -για τις ΗΠΑ- σινεμά στο προσκήνιο.

Oldboy (2003) – Παρκ Τσαν-γουκ | Νότια Κορέα

Το “Oldboy” αποτελεί έναν θεμέλιο λίθο του Korean New Wave. Ο Παρκ Τσαν-γουκ δημιούργησε ένα ατμοσφαιρικό και βίαιο φιλμ για την εκδίκηση, τη μνήμη και την ανθρώπινη συνείδηση. Η εντυπωσιακή σκηνοθεσία, με μακροσκελείς λήψεις, μονόπλανα, υποβλητική φωτογραφία, αλλά και η τολμηρή αφήγηση την τοποθετούν ανάμεσα στα κορυφαία θρίλερ παγκοσμίως. Επηρέασε σκηνοθέτες σε όλο τον κόσμο, ενώ αργότερα έγινε αμερικανικό remake από τον Spike Lee, ο οποίος μεταξύ άλλων, είχε δηλώσει για την εξαιρετική σκηνή μάχης με το σφυρί ότι δεν μπόρεσε να το κάνει ποτέ όπως είχε καταφέρει στην ταινία του ο Παρκ Τσαν-γουκ.

A Separation (2011) – Ασγκάρ Φαρχαντί | Ιράν

Ο Ασγκάρ Φαρχαντί υπογράφει ένα συγκλονιστικό δράμα που εξερευνά την αλήθεια, τη δικαιοσύνη και την ηθική πολυπλοκότητα της καθημερινής ζωής στο Ιράν. Μέσα από την ιστορία ενός διαζυγίου, αναδύονται κοινωνικά, θρησκευτικά και ταξικά ζητήματα. Η ταινία κατέκτησε το Όσκαρ Ξενόγλωσσης Ταινίας και έκανε ορατό σε πολλά περισσότερα μάτια τον ιρανικό κινηματογράφο. Το ύφος του Φαρχαντί είναι λιτό και ακριβές, αλλά ταυτόχρονα προκαλεί συγκίνηση μέσα από τις ρεαλιστικές και εύκολα ταυτίσιμες ιστορίες.

Pather Panchali (1955) – Σατιαζίτ Ρέι | Ινδία

Ο Σατιαζίτ Ρέι, με το σκηνοθετικό του ντεμπούτο, εισήγαγε τον ινδικό νεορεαλισμό, εμπνευσμένος από τον ιταλικό. Το “Pather Panchali” απεικονίζει την παιδική ηλικία και τη φτώχεια μέσα από λυρικές και ανθρώπινες εικόνες. Η αφήγηση είναι αργή και στοχαστική, εστιάζοντας στη δύναμη της οικογένειας και της φύσης. Η ταινία επηρέασε γενιές κινηματογραφιστών, από τον Σκορσέζε μέχρι τον Κιουμπρίκ, και παραμένει ένα από τα πιο σεβαστά έργα στην ιστορία του παγκόσμιου σινεμά, με τον πρώτο μάλιστα να έχει δηλώσει ότι εάν θέλεις να δεις «πραγματικό σινεμά» πρέπει να δεις ταινίες του Σατιαζίτ Ρέι.

Raise the Red Lantern (1991) – Ζανγκ Γιμού | Κίνα

Ο Ζανγκ Γιμού, ένας από τους σημαντικότερους Κινέζους δημιουργούς, δημιουργεί μια αριστουργηματική οπτική εμπειρία που καταγράφει την καταπίεση των γυναικών σε μια πατριαρχική κοινωνία. Η ταινία τοποθετείται στην Κίνα του 1920, όπου μια νεαρή γυναίκα γίνεται η τέταρτη σύζυγος ενός πλούσιου άνδρα και παγιδεύεται σε ένα παιχνίδι εξουσίας, φθόνου και παραίτησης. Η συμμετρική σκηνοθεσία, η χρήση του κόκκινου χρώματος, η αποστομωτική φωτογραφία της ταινίας και η ένταση μέσα από τις σιωπές καθιστούν την ταινία ορόσημο στο σύγχρονο παγκόσμιο σινεμά.

The Housemaid (1960) – Κιμ Κι-γιουνγκ | Νότια Κορέα

Ένα από τα πρώιμα αριστουργήματα του κορεατικού κινηματογράφου, το “The Housemaid” είναι ένα ψυχολογικό θρίλερ που παίζει με την έννοια του οικογενειακού τρόμου. Ο Κιμ Κι-γιουνγκ σχολιάζει τις κοινωνικές τάξεις, τις έμφυλες σχέσεις και τον κίνδυνο της καταπιεσμένης επιθυμίας, δημιουργώντας μια αγωνιώδη και εφιαλτική ατμόσφαιρα. Η ταινία επηρέασε πολλούς μετέπειτα δημιουργούς του Κορεατικού σινεμά αλλά και το είδος του θρίλερ στην ασιατική χώρα, λαμβάνοντας εκθειαστικά σχόλια από πολλούς σκηνοθέτες μεταξύ αυτών και ο Μάρτιν Σκορτσέζε.

The Host (2006) – Μπονγκ Τζουν-χο | Νότια Κορέα

Ο Μπονγκ Τζουν-χο υπογράφει ένα monster movie που ξεπερνά τα όρια του είδους, αναμειγνύοντας την οικογενειακή δραματουργία με πολιτική σάτιρα και κοινωνική αλληγορία. Το “The Host” σχολιάζει την ανευθυνότητα των αρχών και τις συνέπειες της οικολογικής καταστροφής, ενώ παράλληλα διατηρεί έναν συναισθηματικό πυρήνα μέσα από την ιστορία μιας οικογένειας που παλεύει να σώσει το παιδί της. Η επιτυχία της ταινίας άνοιξε τον δρόμο για το “Parasite” και καθιέρωσε τον Μπονγκ ως έναν από τους πιο διορατικούς σύγχρονους σκηνοθέτες.

Hero (2002) – Ζανγκ Γιμού | Κίνα

Το “Hero” μια ακόμη ταινία του Ζανγκ Γιμού, πολύ διαφορετική από το Raise the Red Lattern που χαρακτηρίζεται από εντυπωσιακή σκηνοθεσία και συνδυάζει το wuxia με την πολιτική αλληγορία. Μέσα από μια αφήγηση με πολλαπλές εκδοχές της ίδιας ιστορίας, ο Ζανγκ Γιμού αναλύει την έννοια της θυσίας για το κοινό καλό, της ανιδιοτέλειας και της πολιτικής ενότητας. Η φωτογραφία, η χορογραφία στις μάχες και η φιλοσοφική διάσταση των διαλόγων, καθιστούν την ταινία μια από τις πιο αισθητικά εκλεπτυσμένες του είδους. Το “Hero” μαζί με άλλες ταινίες του είδους όπως το «House of Flying Daggers» αποτέλεσε εμπορική και καλλιτεχνική επιτυχία, συμβάλλοντας στη διάδοση του κινεζικού κινηματογράφου.

Yi Yi (2000) – Έντουαρντ Γιανγκ | Ταϊβάν

Ο Έντουαρντ Γιανγκ δημιουργεί μια από τις πιο ανθρώπινες, εσωτερικές και ουσιαστικές οικογενειακές ταινίες του σύγχρονου κινηματογράφου. Μέσα από τη ζωή μιας οικογένειας στην Ταϊπέι, εξερευνάται η μοναξιά, οι σχέσεις μεταξύ των γενναιών σε μία οικογένεια και η αναζήτηση του νοήματος στην καθημερινή μας ζωή.. Το “Yi Yi” διαθέτει έναν αργό ρυθμό που αντανακλά την ίδια τη ζωή, ενώ η σκηνοθεσία και η φιλοσοφική διάσταση του έργου το καθιστούν αναπόσπαστο κομμάτι της παγκόσμιας φιλμογραφίας. Όλες οι ταινίες του Έντουαρντ Γιανγκ έχουν λεπτομερέστατη δομή και βαθιά εσωτερικότητα καθιστώντας τον έναν από τους πιο αξιομνημόνευτους δημιουργούς της Ασίας.

Tokyo Story (1953) – Γιασουτζίρο Όζου | Ιαπωνία

Ένα από τα πιο συγκινητικά έργα στην ιστορία του σινεμά, το “Tokyo Story” του Όζου είναι μια στοχαστική ιστορία πάνω στη φθορά του χρόνου, την οικογενειακή αποξένωση και τη διαφορά μεταξύ των γενεών. Η σκηνοθεσία του Όζου, με τα ακίνητα πλάνα και την αφαιρετική αφήγηση, αναδεικνύει τις θεματικές της υπόθεσης μέσα από τη σιωπή και μικρές αλλά άκρως διεισδυτικές φράσεις. Η επιρροή της ταινίας είναι τεράστια καθιστώντας την μέχρι σήμερα παγκοσμίως ως υπόδειγμα κινηματογραφικής απλότητας και συναισθηματικής δύναμης.

Battle Royale (2000) – Κίντζι Φουκασάκου | Ιαπωνία

Κυνική, προκλητική και πολιτικά φορτισμένη, η ταινία του Κίντζι Φουκασάκου απεικονίζει μια δυστοπική κοινωνία όπου έφηβοι αναγκάζονται να σκοτώσουν ο ένας τον άλλον για επιβίωση. Το “Battle Royale” είναι πλέον ένα cult διαμάντι που αποτέλεσε έμπνευση για πολλά έργα, όπως τα “Hunger Games”. Πίσω από την ακραία και γραφική της βία, η ταινία σχολιάζει την καταπίεση της νεότητας, την αυταρχικότητα του κράτους και την απανθρωπιά της σύγχρονης κοινωνίας. Μία από τις αγαπημένες ταινίες του σινεφίλ σκηνοθέτη Κουεντίν Ταραντίνο, το “Battle Royale” σε σοκάρει και ταυτόχρονα σε ενθουσιάζει μέσα από την καλοσκηνοθετημένη δράση και βία.

Lagaan (2001) – Ασούτος Γκοουαρικέρ | Ινδία

Το “Lagaan” είναι μια επική ταινία που συνδυάζει το ιστορικό δράμα με τον αθλητισμό και το μιούζικαλ. Τοποθετημένο στην αποικιακή Ινδία του 19ου αιώνα, αφηγείται την ιστορία ενός χωριού που δέχεται να παίξει κρίκετ ενάντια στους Βρετανούς αποικιοκράτες για να αποφύγει τη φορολογία. Ο Γκοουαρικέρ δημιουργεί ένα ψυχαγωγικό αλλά και ιδεολογικά φορτισμένο έργο, που ενίσχυσε την εξαγωγή του Bollywood στις διεθνείς αγορές και ήταν υποψήφιο για Όσκαρ Ξενόγλωσσης. Αναμειγνύει αμερικανικά κινηματογραφικά στοιχεία με τα παραδοσιακά στοιχεία του Μπόλιγουντ με έναν εξαιρετικό τρόπο που διαλύει όποια «όρια» και στερεοτυπίες έχει ένας θεατής απέναντι στις ταινίες του Μπόλιγουντ.

The Lunchbox (2013) – Ριτές Μπάτρα | Ινδία

Μια τρυφερή και λιτή ταινία για τη μοναξιά, τη ρουτίνα και την ανάγκη για ανθρώπινη επικοινωνία μέσα στη μεγαλούπολη και την καθημερινότητα της. Ο Ριτές Μπάτρα αφηγείται με ευαισθησία την ιστορία δύο αγνώστων που επικοινωνούν μέσω σημειωμάτων σε ένα lunchbox που φτάνει κατά λάθος στα χέρια του λάθους παραλήπτη. Το “The Lunchbox” γνώρισε διεθνή αναγνώριση και αποτέλεσε απόδειξη ότι το ινδικό σινεμά μπορεί να αποδώσει εξίσου δυναμικά μικρές, καθημερινές ιστορίες  εκτός του Bollywood.

Memories of Murder (2003) – Μπονγκ Τζουν-χο | Νότια Κορέα

Ένα υποβλητικό αστυνομικό δράμα, βασισμένο στην πρώτη καταγεγραμμένη υπόθεση κατά συρροή δολοφόνου στην Κορέα. Ο Μπονγκ Τζουν-χο χρησιμοποιεί την έρευνα της υπόθεσης ως μέσο για να σχολιάσει την πολιτική διαφθορά, την απογοήτευση και το υπαρξιακό αδιέξοδο. Η σκηνοθεσία του, που εναλλάσσει το χιούμορ με το τραγικό, δημιουργεί μια από τις πιο σημαντικές ασιατικές ταινίες του 21ου αιώνα με συγκλονιστική οπτική αφήγηση και όλα τα στοιχεία ενός εξαρετικά δομημένου θρίλερ. Το τελευταίο πλάνο της ταινίας με τον πρωταγωνιστή να κοιτάει ευθεία στα μάτια την κάμερα θεωρείται ένα από τα πιο συγκλονιστικά στην ιστορία του κινηματογράφου.

Still Life (2006) – Ζιανγκ Κε | Κίνα

Ο Ζιανγκ Κε καταγράφει με λυρική και ποιητική διάθεση τις επιπτώσεις της οικονομικής ανάπτυξης στην ανθρώπινη ζωή, μέσω μιας ταινίας που κινείται ανάμεσα στο ντοκιμαντέρ και τη μυθοπλασία. Το “Still Life” εκτυλίσσεται στις όχθες του ποταμού Γιανγκτσέ, όπου δύο χαρακτήρες αναζητούν τα χαμένα τους πρόσωπα σε έναν τόπο που βυθίζεται κάτω από τα νερά ενός φράγματος. Με πλάνα γεμάτα από deep focus με την πόλη στο μπαγκραουντ η ιστορία μας μεταφέρει σε μία ιστορία όπου τονίζει τις γρήγορες και απότομες κοινωνικές αλλαγές.

The Assassin (2015) – Χου Χσιάο-Χσιέν | Ταϊβάν

Ο Χου Χσιάο-Χσιέν επιστρέφει με ένα έργο αφηγηματικής πυκνότητας και οπτικής ομορφιάς. Το “The Assassin” είναι ένα wuxia φιλμ που απομακρύνεται από τη δράση και εστιάζει στη σιωπή, τη στάση και το βλέμμα. Η ιστορία μιας δολοφόνου που αμφιταλαντεύεται ανάμεσα στο καθήκον και το συναίσθημα, μετατρέπεται σε μια κινηματογραφική εμπειρία στοχασμού και αισθητικής πληρότητας. Η πλήρως αφαιρετική της σκηνοθεσία και η ανατρεπτική της προσέγγιση στο wuxia είδος που ως βάση του έχει τη δράση της χάρισε διεθνή αναγνώριση και βραβεύσεις.