Τα φώτα της δημοσιότητας τράβηξε η Κέιτ Μπλάνσετ με το φόρεμα που εμφανίστηκε στο Φεστιβάλ των Καννών όπου σε συνδυασμό με το κόκκινο χαλί στο οποίο περπατούν οι επίσημοι προσκεκλημένοι, δημιουργούσε τα χρώματα της Παλαιστινιακής σημαίας. Με αυτόν τον τρόπο θέλησε να κάνει μία πολιτική δήλωση και να δείξει την στήριξη της στον παλαιστινιακό λαό που δέχεται καθημερινά Ισραηλινές επιθέσεις στην Γάζα από τις οποίες έχουν καταμετρηθεί χιλιάδες νεκροί άμαχοι, ανάμεσα τους και παιδιά.

Ωστόσο, δεν ήταν αυτή η πρώτη φορά που μία πολιτική δήλωση έγινε κατά την διάρκεια κινηματογραφικού φεστιβάλ, καθώς πολλοί καλλιτέχνες κατά καιρούς έχουν επιλέξει το δημόσιο βήμα που τους δίνεται και τα φώτα της δημοσιότητας που τραβούν αυτές οι τελετές, ώστε να εκφράσουν την θέση τους για πολιτικά και κοινωνικά ζητήματα.

Βανέσα Ρέντγκρεϊβ (1978) – Αντισιωνιστική και αντιφασιστική ομιλία

Η Βανέσα Ρεντγκρέιβ έφερε τον αγώνα υπέρ του Παλαιστινιακού λαού στα κινηματογραφικά φεστιβάλ και συγκεκριμένα στην τελετή των Όσκαρ του 1978, καθώς όταν ανέβηκε στη σκηνή για να παραλάβει το βραβείο της για την ερμηνεία της ως αντιναζίστρια ηρωίδα στην ταινία «Julia», έκανε μία αντισιωνιστική και αντιφασιστική ομιλία κάνοντας λόγο για:

«Σιωνιστές κακοποιούς, η συμπεριφορά των οποίων προσβάλλει το κύρος των Εβραίων σε όλο τον κόσμο και το μεγάλο και ηρωικό ιστορικό αγώνα τους κατά του φασισμού και της καταπίεσης. Επιπλέον, χαιρετίζω όλους εσάς που σταθήκατε στο ύψος σας και δώσατε το τελικό χτύπημα ενάντια στον Νίξον και στον Μακάρθι, οι οποίοι εξαπέλυσαν ένα παγκόσμιο κυνήγι μαγισσών εναντίον όσων προσπάθησαν να εκφράσουν στη ζωή και το έργο τους την αλήθεια στην οποία πίστευαν».

«Σας χαιρετώ και σας ευχαριστώ και σας υπόσχομαι ότι θα συνεχίσω να αγωνίζομαι κατά του αντισημιτισμού και του φασισμού» τόνισε.

Μπερτ Σνάιντερ (1975) – Αντιπολεμική ομιλία για το Βιετνάμ

Νωρίτερα, το 1975 o παραγωγός Μπερτ Σνάιντερ έχοντας κερδίσει το βραβείο Καλύτερου Ντοκιμαντέρ για την ταινία “Hearts and Minds” για τον πόλεμο του Βιετνάμ έφερε τον αντιπολεμικό του αγώνα στη σκηνή των Όσκαρ.

Ο Σνάιντερ λέγοντας αρχικά πως είναι «κάπως ειρωνικό να βρισκόμαστε εδώ λίγο πριν το Βιετνάμ απελευθερωθεί» διάβασε ένα τηλεγράφημα από τον πρέσβη Ντιν Μπα Θι, ο οποίος ήταν επικεφαλής της αντιπροσωπείας του Βόρειου Βιετνάμ στις ειρηνευτικές συνομιλίες του Παρισιού.

«Παρακαλώ να διαβιβάσετε σε όλους τους φίλους μας στην Αμερική την αναγνώρισή μας για όλα όσα έχουν κάνει για την ειρήνη και για την εφαρμογή των Συμφωνιών του Παρισιού στο Βιετνάμ», διάβασε.

«Οι ενέργειες αυτές εξυπηρετούν τα νόμιμα συμφέροντα του αμερικανικού λαού και του βιετναμέζικου λαού. Χαιρετισμούς φιλίας προς όλο τον αμερικανικό λαό».

Μάρλον Μπράντο (1973) – Η ομιλία της Σατσίν Λιτλφέδερ

Μία από τις πιο γνωστές πολιτικές δηλώσεις στην ιστορία των κινηματογραφικών φεστιβάλ και τελετών είναι αυτή της αποδοχής του βραβείου Όσκαρ για Β’ Ανδρικό Ρόλο στην ταινία «Νονός» ως Βίτο Κορλεόνε από τον Μάρλον Μπράντο.

Ο θρυλικός ηθοποιός δεν παρευρέθηκε στην τελετή και αντί για τον ίδιο όρισε την ιθαγενή Αμερικανίδα και Απάτσι, Σατσίν Λιτλφέδερ στη θέση του να μιλήσει.

«Γεια σας, το όνομά μου είναι Σατσίν Λιτλφέδερ», είπε η νεαρή γυναίκα, αφού απέφυγε την προσπάθεια του Ρότζερ Μουρ και της Ληβ Ούλμαν να της παραδώσουν το αγαλματίδιο.

«Είμαι Απάτσι και είμαι πρόεδρος της Εθνικής Επιτροπής Θετικής Εικόνας των ιθαγενών Αμερικανών. Εκπροσωπώ τον Μάρλον Μπράντο απόψε και μου ζήτησε να σας πω ότι με μεγάλη του λύπη δεν μπορεί να δεχτεί αυτό το πολύ γενναιόδωρο βραβείο».

«Και οι λόγοι που τον οδήγησαν σε αυτό είναι η αντιμετώπιση των Αμερικανών Ινδιάνων από την κινηματογραφική βιομηχανία σήμερα και την τηλεόραση. Ελπίζω ότι δεν έχω προσβάλλει την τελετή σας και ότι οι καρδιές μας θα “βρεθούν” με αγάπη και γενναιοδωρία στο μέλλον. Σας ευχαριστώ εκ μέρους του Μάρλον Μπράντο».

Μέσα στην αίθουσα υπήρξαν κραυγές ενθουσιασμού και συμπαράστασης αλλά και πολλά γιουχαρίσματα, με τον Κλιντ Ίστγουντ μάλιστα που παρουσιάζε στη συνέχεια βραβείο να την κοροϊδεύει, ενώ και ο Τύπος της εποχής επιτέθηκε με απαίσιους χαρακτηρισμούς εναντίον της Σατσίν Λιτλφέδερ.

Ζαν Λυκ Γκοντάρ και Φρανσουά Τρυφώ (1968) – Οι κινητοποιήσεις που ακύρωσαν το Φεστιβάλ των Καννών

Τον Μάη του 1968 κατά τη διάρκεια των απεργιών και των κινητοποιήσεων εργατών και φοιτητών στην Γαλλία, οι σκηνοθέτες της Nouvelle Vogue Ζαν Λυκ Γκοντάρ και Φρανσουά Τρυφώ ως στελέχη της Επιτροπής Άμυνας της Cinémathèque, σωματείου κινηματογραφικών δημιουργών, εισέβαλαν στον χώρο του φεστιβάλ για να σταματήσουν την διεξαγωγή του.

Σημειώνεται ότι οι φοιτητικές κινητοποιήσεις είχαν φτάσει στο αποκορύφωμα τους στις 10 Μαΐου, όταν η πορεία περίπου 30.000 φοιτητών κατέληξε σε μάχη μεταξύ της αστυνομίας και των διαδηλωτών στη συνοικία Λατέν στο Παρίσι όπου τραυματίστηκαν 367 άτομα και συνελήφθησαν 461, ενώ η χώρα βρισκόταν σε απεργιακό κλοιό, καθώς έκλειναν Πανεπιστήμια και εργοστάσια λόγω καταλήψεων καθημερινά.

Ο Γκοντάρ υποστήριξε ότι το φεστιβάλ, με τις χλιδάτες δεξιώσεις με σαμπάνιες και τα φανταχτερά πάρτι στα γιοτ, ήταν πλέον «ένας ενοχλητικός αναχρονισμός».

«Δεν υπάρχει ούτε μία ταινία που να προβάλλεται σήμερα και να αντιπροσωπεύει τα προβλήματα των εργαζομένων και των φοιτητών», φώναξε κατά τη διάρκεια της συζήτησης που έγινε μεταξύ των δημιουργών και των διοργανωτών για τη διεξαγωγή του Φεστιβάλ.

«Ούτε μία, είτε του Μίλος (Φόρμαν), είτε δική μου, είτε του Πολάνσκι, είτε του Φρανσουά (Τρυφώ). Δεν υπάρχει καμία. Μας ξεπέρασε η εποχή μας» τόνισε.

Ο Τρυφώ δήλωσε χαρακτηριστικά «Το ραδιόφωνο αναγγέλλει ανά ώρα ότι τα εργοστάσια είναι κατειλημμένα ή κλειστά» και πρόσθεσε:

«Τα τρένα έχουν σταματήσει, και το μετρό και τα λεωφορεία θα είναι τα επόμενα. Το να ανακοινώνεται λοιπόν ότι το Φεστιβάλ Κινηματογράφου των Καννών συνεχίζεται είναι απλά γελοίο».

Ο Γκοντάρ δήλωσε πιο κυνικά: «Μιλάμε για αλληλεγγύη στους φοιτητές και τους εργάτες και εσείς μιλάτε για dolly και κοντινά πλάνα. Είστε μ@@@κες».

Οι κινητοποιήσεις τους τελικά κατάφεραν να ακυρώσουν το φεστιβάλ των Καννών εκείνη την χρονιά.

Μάικλ Μουρ (2003) – Ομιλία κατά του Τζορτζ Μπους

Το 2003, ο σκηνοθέτης Μάικλ Μουρ κέρδισε το βραβείο καλύτερου ντοκιμαντέρ για το “Bowling for Columbine”.

Κατά τη διάρκεια του ευχαριστήριου λόγου του, αμφισβήτησε την εμπλοκή των ΗΠΑ, με απόφαση του Τζορτζ Μπους, στον πόλεμο του Ιράκ αλλά και την νίκη του στις προεδρικές εκλογές.

«Ζούμε στην εποχή όπου έχουμε πλασματικά αποτελέσματα εκλογών που εκλέγουν πλασματικό πρόεδρο», είπε ο Μουρ, αναφερόμενος στην αμφιλεγόμενη επανακαταμέτρηση ψήφων του 2000 κατά τις εκλογές του Μπους εναντίον του Γκορ.

«Ζούμε σε μια εποχή όπου έχουμε έναν άνθρωπο που μας στέλνει στον πόλεμο για φανταστικούς λόγους. Είμαστε εναντίον αυτού του πολέμου, κύριε Μπους. Ντροπή σας, κύριε Μπους, ντροπή σας».

Στο κοινό υπήρχαν άτομα που ζητωκραύγασαν αλλά και άλλα που τον αποδοκίμασαν.

 Ντάνιελ Καλούγια (2020) – Το Black Lives Matter στα Όσκαρ

Το 2020 σημαδεύτηκε στις ΗΠΑ από τις μαζικές κινητοποιήσεις του κινήματος «Black Lives Matter» κατά του συστημικού ρατσισμού μετά την δολοφονία του αφροαμερικανού Τζορτζ Φλόιντ από αστυνομικούς.

Σε εκείνη την χρονιά της τελετής των Όσκαρ που έγινε εν μέσω πανδημίας, αρκετοί ηθοποιοί χρησιμοποίησαν τις ευχαριστήριες ομιλίες του ώστε αναφερθούν στις φυλετικές ανισότητες τόσο στην Αμερική όσο και στο Χόλιγουντ , όπως έκανε και ο Ντάνιελ Καλούγια.

Συγκεκριμένα, κατά την παραλαβή του Όσκαρ καλύτερου Β’ ανδρικού ρόλου για τον ρόλο του ηγέτη των «Μαύρων Πανθήρων» του Σικάγο, Φρανκ Χάμπτον στην ταινία “Judas and the Black Messiah” κάλεσε το Χόλιγουντ να κάνει περισσότερα για να ενισχύσει τις φωνές των αφροαμερικανών με΄σα στη βιομηχανία.

«Το κίνημα των Μαύρων Πανθήρων έδειξε τη δύναμη της ενότητας, δηλαδή όταν επικρατεί το “διαίρει και βασίλευε”, εμείς λέμε “ενωθείτε και εξυψωθείτε μαζί”», δήλωσε ο Καλούγια.

«Υπάρχει τόση πολλή δουλειά να κάνουμε. Και αυτό αφορά τους πάντες σε αυτή την αίθουσα. Δεν είναι δουλειά για έναν μόνο άνθρωπο».

Τζόναθαν Γκλέιζερ (2024) – Τα σύγχρονα ολοκαυτώματα και η Γάζα

Ο εβραίος σκηνοθέτης Τζόναθαν Γκλέιζερ παραλαμβάνοντας το βραβείο της καλύτερης Διεθνούς Ταινίας για την «Ζώνη Ενδιαφέροντος» η οποία φορά την ζωή της οικογένειας του μακροβιότερου διοικητή του Άουσβιτς, Ρούντολφ Ες, έκανε μία δήλωση κατά των δολοφονικών ισραηλινών επιθέσεων στην Γάζα.

Συγκεκριμένα, παραλαμβάνοντας το βραβείο, ο ίδιος αναφέρθηκε και στη Γάζα λέγοντας:

«Όλες οι επιλογές μας έγιναν για να αντανακλούν και να μας φέρνουν αντιμέτωπους με το παρόν, όχι για να πούμε κοιτάξτε τι έκαναν τότε, αλλά μάλλον για το τι κάνουμε εμείς τώρα».

«Η ταινία μάς δείχνει πού οδηγεί η απανθρωποποίηση στη χειρότερη μορφή της. Έχει διαμορφώσει όλο το παρελθόν και το παρόν μας», πρόσθεσε.

Ο σκηνοθέτης υπογράμμισε επίσης: «Αυτή τη στιγμή, στεκόμαστε εδώ ως άνθρωποι που αρνούνται η εβραϊκότητά τους και το Ολοκαύτωμα να καπελώνεται από μια κατοχή που έχει οδηγήσει σε συγκρούσεις τόσους πολλούς αθώους ανθρώπους».

«Είτε πρόκειται για τα θύματα της 7ης Οκτωβρίου στο Ισραήλ, είτε για τη συνεχιζόμενη επίθεση στη Γάζα, για όλα τα θύματα αυτής της απανθρωποποίησης, πώς αντιστεκόμαστε;», αναρωτήθηκε.

Η ομιλία του προκάλεσε ποικίλες αντιδράσεις στο Χόλιγουντ με περίπου 1000 εβραίους καλλιτέχνες να τάσσονται εναντίον του και να χαρακτηρίζουν την ομιλία του αντισημιτική, ενώ άλλους ανάμεσα σε αυτούς και ο Χοακίν Φοίνιξ και ο Ίθαν Κοέν να στηρίζουν τον σκηνοθέτη και την δήλωση του.

Διαβάστε επίσης: #Blockout2024 / Ένα κίνημα – «ψηφιακή γκιλοτίνα» για τους διάσημους που σιωπούν για τη Γάζα