Μία απαγορευμένη ερωτική σχέση στην καρδιά της διχασμένης Ιερουσαλήμ, πυροδοτεί ένα μπαράζ απρόβλεπτων εξελίξεων και δραματικών ανατροπών στο καθηλωτικό κοινωνικό θρίλερ του Μουάγιαντ Άλαγιαν Το φιλμ βραβεύτηκε με το βραβείο Σεναρίου και Κοινού HBF στο Φεστιβάλ του Ρότερνταμ, ενώ είχαμε την ευκαιρία να το παρακολουθήσουμε και να το προτείνουμε, κατά τη διάρκεια του 24ου Διεθνούς Κινηματογραφικού Φεστιβάλ της Αθήνας – Νύχτες Πρεμιέρας.

«Στην ταινία, ο αδερφός μου και εγώ θέλαμε να πούμε μια ανθρώπινη ιστορία πέρα από τα ρεπορτάζ των ΜΜΕ. Θέλαμε να αφήσουμε πίσω μας τις εξιδανικευμένες ιστορίες στο σινεμά ή τις άλλες τέχνες, που ενώνουν Παλαιστίνιους και Ισραηλινούς, συχνά αγνοώντας τις συνθήκες που τους χώρισαν αρχικά, καθώς και το καταπιεστικό σύστημα που δημιούργησε και διατηρεί το χάσμα μεταξύ τους. Θέλαμε να πούμε μια ιστορία που βασίζεται αυθεντικά στη ζωή της Ιερουσαλήμ, που μιλάει για τις δυνατότητες του ανθρώπου για επικοινωνία, αλλά και τα όριά μας όταν ερχόμαστε αντιμέτωποι με ακραίες πιέσεις από το κατασταλτικό μας περιβάλλον.» – Μουάγιαντ Άλαγιαν

Η Σάρα είναι Ισραηλινή και έχει μία καφετέρια στη Δυτική Ιερουσαλήμ. Ο Σαλίμ είναι Παλαιστίνιος από την Ανατολική Ιερουσαλήμ και κάνει παραδόσεις σε επιχειρήσεις, μεταξύ των οποίων και εκείνη της Σάρα. Παρόλο που ζουν σε διαφορετικούς κόσμους, η Σάρα και ο Σαλίμ διατηρούν εξωσυζυγική σχέση, ρισκάροντας έτσι την φαινομενικά ευτυχισμένη ζωή των οικογενειών τους.

Όταν μία ριψοκίνδυνη μεταμεσονύχτια συνάντησή τους πάει στραβά, ο κίνδυνος να αποκαλυφθούν όλα μεγαλώνει και οι δύο τους παρακολουθούν ανήμποροι, ενώ οι απελπισμένες προσπάθειές τους να σώσουν ότι έχει μείνει από τις ζωές τους, κάνουν τα πράγματα ακόμη χειρότερα.

Εγκλωβισμένοι ανάμεσα στον αμείλικτο κατοχικό μηχανισμό και τις κοινωνικοπολιτικές πιέσεις, ο Σαλίμ και η Σάρα βρίσκονται παγιδευμένοι σε ένα πλέγμα εξαπάτησης και παρανοήσεων, που ούτε η αλήθεια δεν μπορεί να σταματήσει την εξάπλωσή του.

Τρία χρόνια μετά την πρεμιέρα της μαύρης κωμωδίας του «Love, Theft and Other Entaglements» στο Φεστιβάλ του Βερολίνου, ο Μουάγιαντ Άλαγιαν επιστρέφει με μια ιστορία που κρύβει στον πυρήνα της απαγορευμένες επιθυμίες, μυστικά και ψέματα.

«Αρχικά ήθελα να κάνω το σκηνοθετικό μου ντεμπούτο με την ιστορία αυτή», εξηγεί ο Άλαγιαν. «Μου αρέσουν οι ανατροπές της ζωής. Μου αρέσει να ακούω για την ριζοσπαστική πλευρά της ζωής, το αναπάντεχο, το απρόοπτο. Πώς οι ζωές αλλάζουν για πάντα σε ένα κλάσμα δευτερολέπτου, το πώς αντιδρούν οι άνθρωποι όταν το δευτερόλεπτο αυτό περάσει και αντιμετωπίζουν ό, τι έρχεται μετά. Είναι τόσο μικρή η απόσταση που σε χωρίζει από την καταστροφή. Αυτή είναι η Ιερουσαλήμ που γνωρίζω εγώ».

«Θέλουμε να κάνουμε ταινίες για ανθρώπους σε θέσεις και καταστάσεις που είναι μεγαλύτερες από τους ίδιους», εξηγεί ο Ράμι Άλαγιαν, αδελφός του Μουάγιαντ, ο οποίος υπογράφει το σενάριο της ταινίας. «Άνθρωποι που δεν έχουν τα εργαλεία να αντιμετωπίσουν τις καταστροφές της ζωής. Μας ενδιαφέρουν οι ιστορίες για το πώς τα καταφέρνεις, πώς ξεπερνάς τα εμπόδια αυτά».

Έχοντας δουλέψει χρόνια πάνω στην ιστορία, τα δύο αδέλφια επανήλθαν σε αυτήν μετά την επιτυχία της πρώτης τους ταινίας. «Όταν επιστρέψαμε στο σενάριο», εξηγεί ο Μουάγιαντ Άλαγιαν, «συζητήσαμε επί μακρόν για τις διάφορες δομές και οπτικές γωνίες από τις οποίες θα μπορούσαμε να προσεγγίσουμε την ιστορία. Δεν περίμενα την πρόταση του Ράμι να βάλουμε και τους τέσσερις χαρακτήρες στο κέντρο της ιστορίας, αλλά γρήγορα κατάλαβα ότι είχε δίκιο: το περίπλοκο υπόβαθρο των χαρακτήρων είναι βασικό για να τους καταλάβουμε, χωρίς αυτό δεν θα μπορέσουμε να συλλάβουμε τον χαρακτήρα της Ιερουσαλήμ και την αίσθηση των διχασμένων κοινωνικών και πολιτικών πτυχών της».

Όπως λένε οι ίδιοι, πιστεύουν ότι, όταν όλα πάνε καλά, οι άνθρωποι έχουν την ενστικτώδη τάση να κάνουν το καλό για τους άλλους. Όταν, όμως, απειλούνται τα προνόμιά τους, όταν έρχονται αντιμέτωποι με την περίπτωση να βγουν έξω από τη ζώνη ασφαλείας τους, τότε οι επιλογές του ενδεχομένως να ήταν διαφορετικές. «Η ταινία είναι ένα κοινωνικό δράμα που θα μπορούσε να συμβεί οπουδήποτε στον κόσμο υπάρχει καταπίεση και αδικία», λέει ο σκηνοθέτης.

Οι τέσσερις χαρακτήρες εγκλωβίζονται σε μια κινούμενη άμμο εξελίξεων. Ο κοινωνικός και πολιτικός διαχωρισμός της Ιερουσαλήμ είναι το τέλειο μέρος για να απιστήσεις: βρες κάποιον από την άλλη πλευρά και κανείς δεν θα το μάθει ποτέ. Αν και, φυσικά, το μαθαίνουν – γιατί το επίπεδο της παρακολούθησης πολιτών είναι δυνατότερο και βαθύτερο από οποιαδήποτε άλλη μέση πόλη. Όλοι οι Παλαιστίνιοι παρακολουθούνται, τα σημεία ελέγχου είναι παντού στη ζωή σου. Όταν πάει κάτι λάθος, οι συνέπειες για έναν Παλαιστίνιο είναι χειρότερες. Στην Ιερουσαλήμ υπάρχει ένας φόβος διάδρασης με τον άλλο. Μοιάζει προδοσία, καχυποψία, φόβος.

Συμβολικά η απιστία ταιριάζει καλύτερα στην πόλη και την δυσλειτουργία της απ’ ό, τι ένα απλό ρομάντζο. Ταιριάζει στην δυσλειτουργία ολόκληρου του κόσμου και άρα είναι μια πολύ πιο εύστοχη απεικόνιση τού πώς επηρεάζει τις ζωές μας. Είναι μια ιστορία για επίπεδα και ψευδαισθήσεις. Όποια αίσθηση αυτονομίας έχουν οι Παλαιστίνιοι είναι πλαστή: στην πραγματικότητα, οι Ισραηλινοί έχουν όλον τον έλεγχο. Η Ιερουσαλήμ είναι η απόλυτη ψευδαίσθηση ανοικτής πόλης: ψευδαίσθηση ισότητας, κίνησης, ελευθερίας, ειρήνης, δημοκρατίας… Είναι όλα μια ψευδαίσθηση».

Απαγορευμένες Συναντήσεις / The Reports on Sarah and Saleem
Σκηνοθεσία: Μουάγιαντ Άλαγιαν
Σενάριο: Ράμι Άλαγιαν
Ηθοποιοί: Αντίμπ Σαφάντι, Σιβάν Κρέτσνερ, Ισάι Γκόλαν, Μάισα Αμπτ Ελχάντι
Χώρα Παραγωγής: Παλαιστίνη
Έτος Παραγωγής: 2018
Διάρκεια: 127 λεπτά