Το «Μεγάλο Σορτάρισμα» συναντάει το «Social Network» στην απόλυτη ιστορία Δαβίδ εναντίον Γολιάθ, βασισμένη στα θεότρελα, αληθινά γεγονότα μιας ομάδας καθημερινών ανθρώπων που αναστάτωσαν την Wall Street και πλούτισαν μετατρέποντας το κατάστημα βιντεοπαιχνιδιών Gamestop στην πιο «καυτή» εταιρία του κόσμου. Κυκλοφορεί στους Κινηματογράφους από την Πέμπτη 5 Οκτωβρίου.

Στο επίκεντρο βρίσκεται ο Κιθ Γκιλ (Πολ Ντάνο), ο οποίος αρχίζει να δημοσιεύει στο διαδίκτυο τις επενδύσεις του. Η δημοφιλία των επενδυτικών του συμβουλών εκτοξεύεται, εκείνος και όσοι τον ακολουθούν πλουτίζουν, μέχρι τη στιγμή που οι εκατομμυριούχοι αρχίζουν να αντιδρούν και οι δύο πλευρές έρχονται αντιμέτωπες με συγκλονιστικές αλλαγές.

Οι μετοχές της Gamestop

Τον Ιανουάριο του 2021, μία απροσδόκητη καραντίνα κράτησε άπαντες έγκλειστους για εννιά δυσβάσταχτους μήνες. Την ίδια περίοδο, η εισβολή στο Καπιτώλιο απείλησε τις Αμερικάνικες Εκλογές και την ίδια την ιδέα της Δημοκρατίας. Η αβεβαιότητα για το μέλλον, οι οικονομικές αναταραχές και η οργή για τις οικονομικές ανισότητες ήταν η κλιμάκωση ενός κόσμου που ακροβατούσε στην τρέλα για δεκαετίες.

Από το 1989, το πλουσιότερο 10% των αμερικάνικων νοικοκυριών αύξησε τις περιουσίες του κατά 29 τρισεκατομμύρια δολάρια ενώ αντιθέτως η περιουσία των φτωχότερων νοικοκυριών μειώθηκε. Η κατάσταση αγρίεψε ακόμα περισσότερο το 2021, όταν το 1% άρπαξε τα 2/3 όλου του νέου παραγόμενου πλούτου και οι πλουσιότεροι άνθρωποι του κόσμου διπλασίασαν τον πλούτο τους.

Μέσα σε αυτό κλίμα οξυνόμενων ανισοτήτων, μια ομάδα αρχάριων επενδυτών, μια ομάδα απλών ανθρώπων, μετέτρεψαν την παραπαίουσα εταιρεία Gamestop σε μια εταιρεία με την μεγαλύτερη αξία στον κόσμο, χρεοκοπώντας παράλληλα διάφορα hedgefunds που είχαν στοιχηματίσει στην πτώση της τιμής της μετοχής της. Ήταν μία λαϊκή εξέγερση παρακινούμενη από διαδικτυακά τρολ που έκαναν αυθάδεις και χιουμοριστικές δημοσιεύσεις!

«Για χρόνια, οι επενδυτές της Γουόλ Στριτ φώναζαν τους εαυτούς τους ως «έξυπνο χρήμα», ενώ ως χαζό χρήμα εννοούσαν τους μικρο-επενδυτές», εξηγεί ο Κρεγκ Γκιλέσπι, σκηνοθέτης των ταινιών «Εγώ, η Τόνια», «Ο Λαρς και η Κούκλα του» και «Κρουέλα». «Τους λένε χαζό χρήμα, επειδή υποτίθεται ότι επενδύουν τα χρήματα τους και τελικά δεν βγάζουν κέρδος. Η περίπτωση της Gamestop, αλλά και η ταινία, είναι για τον απλό άνθρωπο που αισθάνεται πως το σύστημα είναι στημένο και επιτέλους, ακούγεται», συμπληρώνει ο σκηνοθέτης.

Εδώ, μπαίνει στο παιχνίδι ο Κιθ Γκιλ, ένας οικονομικός αναλυτής που στον ελεύθερό του χρόνο δημοσιεύει βίντεο στο Youtube με το ψευδώνυμο Βρυχώμενο Γατάκι, ενώ συμμετέχει και στη σελίδα του Reddit, WallStreetBets. Στις δημοσιεύσεις του, ο Γκιλ αναφέρεται στα 53.000 δολάρια που έχει επενδύσει στη μετοχή της Gamestop.

Οι μεγάλοι επενδυτές θεωρούν πως η εταιρία δεν έχει μέλλον∙ σ’ έναν κόσμο που ο καθένας μπορεί να κατεβάζει παιχνίδια, επιχειρήσεις όπως η Gamestop δεν έχουν μέλλον. Μάλιστα, κάποιοι εξ΄ αυτών έχουν στοιχηματίσει στην αποτυχία της! Παρ’ όλα αυτά, ο Κιθ πιστεύει πως εκείνοι κάνουν λάθος, συζητώντας για ώρες την επενδυτική του στρατηγική με τα άτομα που τον ακολουθούσαν.

«Φόραγε την κορδέλα στο κεφάλι και την μπλούζα με το Βρυχώμενο Γατάκι∙ δεν υπήρχε προσποίηση στα βίντεο του», παρατηρεί ο Γκιλέσπι. Ίσως αυτή η απουσία επιτήδευσης να έπαιξε ρόλο στη μαζική δημοφιλία του. Θεωρητικά, η πολύωρη ανάλυση μετοχών να φαντάζει αφόρητη, αλλά οι ακόλουθοί τους τον παρατηρούσαν με διαρκή προσοχή, καταλήγοντας τελικά όλο και περισσότεροι να επενδύουν στην Gamestop.

Σύντομα, η τιμή της μετοχής εκτοξεύθηκε και το φαινόμενο της Gamestop εξελίχθηκε σε σύμβολο για την «κατάκτηση» του οικονομικού συστήματος που ελέγχει τις ζωές μας από τον απλό άνθρωπο. «Ξεκίνησε από ένα άτομο να μιλάει στο κενό», αναφέρει ο παραγωγός της ταινίας Σβάρτσμαν, «το μήνυμά του αγκαλιάστηκε από πολλούς ανθρώπους και τελικά αυτοί οι άνθρωποι έγιναν μέλος ενός κινήματος. Τα άτομα είχαν ανάγκη να πιστέψουν σε κάτι μεγαλύτερο από τους ίδιους. Και αυτό που έμοιαζε σε άλλους μια απλή μετοχή, κατέληξε να αντιπροσωπεύει πολλά περισσότερα για αρκετούς ανθρώπους».

Αρχικά, όλο αυτό ήταν συναρπαστικό, έμοιαζε με παιχνίδι, αλλά τα λεφτά που επενδύονταν επηρέαζαν πραγματικές ζωές. «Όλοι αγαπούν να είναι μέλος ενός κινήματος. Όλοι θέλουν να τα βάλουν με τους μπάσταρδους της Γουόλ Στριτ . Ωστόσο, το χρηματιστήριο ανεβαίνει, πέφτει και μπορεί να χειραγωγηθεί πάρα πολύ εύκολα, κυρίως από τα hedgefunds», σημειώνει ο Ράιντερ. «Υπάρχουν άνθρωποι που επένδυσαν πάρα πολλά χρήματα και πούλησαν στην κατάλληλη στιγμή. Υπάρχουν και άλλοι που περίμεναν περισσότερο απ’ όσο έπρεπε, βγάζοντας λίγα χρήματα. Και τέλος, υπήρχαν εκείνοι που βγήκαν ζημιωμένοι. Υπήρξαν μερικές πραγματικές απώλειες».

Η ιδέα για την ταινία

Ο παραγωγός της ταινίας, Άρον Ράιντερ, αν και δεν καταλάβαινε ούτε τι ακριβώς συνέβαινε, ούτε το γιατί, παρακολουθούσε τα γεγονότα της Gamestop. Κάπως έτσι του γεννήθηκε η ιδέα μιας ταινίας για την άνοδο και την πτώση της εταιρίας, ενώ λίγο αργότερα έτυχε να υποπέσει στην αντίληψη του ένα σχετικό βιβλίο, το «Antisocial Network», του οποίου ο συγγραφέας είχε γράψει και το βιβλίο πάνω στο οποίο βασίστηκε η επιτυχημένη ταινία του Ντέιβιντ Φίντσερ, «Social Network». Αφού εξασφάλισε τα δικαιώματα μεταφοράς του βιβλίου, προσέλαβε την Ρεμπέκα Άντζελο και την Λόρεν Σούκερ Μπλουμ για να αναλάβουν τη συγγραφή του σεναρίου.

Εκείνες, έχοντας εργαστεί ως δημοσιογράφοι στην Wall Street Journal είχαν μία επαφή με τα γεγονότα, ωστόσο για τις ανάγκες της ταινίας εμβάθυναν ακόμα περισσότερο, ενώ η δημοσιογραφική τους πείρα συνέβαλλε αρκετά στη διαμόρφωση του σεναρίου. «Στην εποχή των μέσων κοινωνικής δικτύωσης», αναφέρει η Μπλουμ, «μπορείς να ακολουθείς πραγματικούς ανθρώπους που μοιράζονται τις εμπειρίες τους. Λατρεύουμε να ανακαλύπτουμε την οπτική ανθρώπων που απέχουν από τις δικές μας εμπειρίες, να γράφουμε ιστορίες πολύ διαφορετικές από τις δικές μας ζωές».

Αυτή η δημοσιογραφική προσέγγιση επηρέασε κάθε τους επιλογή στο σενάριο. «Η συγγραφή σεναρίων γίνεται πολύ καλύτερη όταν λειτουργεί ως μια πράξη ενσυναίσθησης, κι αυτό είναι που μας ενθουσιάζει», συμπληρώνει η Άντζελο, ενώ λίγο αργότερα προσθέτει πως «Στη διάρκεια της σταδιοδρομίας μας συνειδητοποιήσαμε ότι οι καλύτερες ιστορίες είναι εκείνες που στην καρδιά τους έχουν τους καλύτερους χαρακτήρες. Πιστεύω πως πλέον γνωρίζουμε πολλά περισσότερα απ’ όσα γνωρίζαμε τότε και αυτό πιθανότατα θα μας έκανε καλύτερους δημοσιογράφους».

Όντως, αυτή η ανθρώπινη πτυχή του σεναρίου ήταν εκείνη που γοήτευσε τον σκηνοθέτη της ταινίας, Κρεγκ Γκιλέσπι, ο οποίος είδε σε αυτό όλα εκείνα τα στοιχεία που τον ελκύουν ως σκηνοθέτη. Ταυτόχρονα του φαινόταν η ιδανική ευκαιρία για τη δημιουργία ενός διασκεδαστικότατου TikTok όπου θα παρουσιάζει τα γεγονότα. «Θέλαμε να είμαστε ξεκάθαροι ως προς το τι συνέβη», σημειώνει ο Γκιλέσπι.

Σύμφωνα με τον Ράιντερ, ο Γκιλέσπι είναι ένας «συναισθηματικός μάγος», του οποίου τα κόλπα αντιλαμβάνεσαι μόλις κατακλύζεσαι από έντονα συναισθήματα. Όντως, κρίνοντας από τη φιλμογραφία του, ο Γκιλέσπι αγαπάει τα άτομα που κινούνται στο περιθώριο, καταφέρνοντας συνδυάσει το χιούμορ με τη ζεστασιά.

Οι πρωταγωνιστές

Η ταινία αποτελείται από ένα λαμπερό καστ μεταξύ των οποίων ο Πολ Ντάνο, ο Πιτ Ντέιβιντσον, η Αμέρικα Φερέρα, ο Νίκ Όφερμαν, η Σέιλιν Γούντλεϊ και ο Σεθ Ρόγκεν. Αυτό είναι εξαιρετικά σπάνιο για Χολιγουντιανή ταινία, ωστόσο οφείλεται σε ένα σύνολο παραγόντων.

Αρχικά, το εξαιρετικό σενάριο και το ζουμερό θέμα σε συνδυασμό με τον σκηνοθέτη που ανέλαβε τα ηνία της ταινίας αποτέλεσαν μερικά από τα βασικότερα κίνητρα. «Όταν πρωτοδιάβασα το σενάριο», θυμάται ο Πολ Ντάνο, «έμεινα έκπληκτος από την απίστευτη ιστορία. Αυτό ήταν το ένα που αγάπησα στο σενάριο, τα πόσα έμαθα για τις διαδικτυακές κοινότητες και την επενδυτική αγορά, σε μια ιστορία Δαβίδ εναντίον Γολιάθ που έμοιαζε με αθλητική ταινία».

Ωστόσο, το «Αουτσάιντερς» είχε ένα συγκεκριμένο προτέρημα: την μοναδική δομή του και τον ασυνήθιστο τρόπο γυρίσματος. Η αιτία που οι περισσότερες ταινίες αδυνατούν να συμπεριλάβουν πολλούς γνωστούς ηθοποιούς είναι ο προγραμματισμός τους, αφού τις περισσότερες φορές είναι αδύνατο να βρίσκονται στην ίδια περιοχή, την ίδια στιγμή. Ωστόσο, στην προκειμένη περίπτωση, οι περισσότεροι χαρακτήρες αλληλεπιδρούν διαδικτυακά, με αποτέλεσμα το γύρισμα της ταινίας να θυμίζει περισσότερο γύρισμα οκτώ ιστοριών μικρού μήκους, μία για τον κάθε χαρακτήρα.

Η επιλογή των ηθοποιών που θα ενσάρκωναν τους δισεκατομμυριούχους «ανταγωνιστές» της ταινίας ήταν κρίσιμη. «Ήταν σημαντικό να μην δημιουργήσουμε τις αρχετυπικές καρικατούρες», αναφέρει ο Ράιντερ. «Όταν τους βλέπεις στην τηλεόραση, σχηματίζεις μια συγκεκριμένη εικόνα γι’ αυτούς. Αλλά είναι και εκείνοι άνθρωποι. Τα βράδια βάζουν τα παιδιά τους για ύπνο. Έχουν τις δικές τους προκλήσεις. Και τελικά προκύπτει κάτι πιο ενδιαφέρον και πολυεπίπεδο αν τους κατανοείς σαν ανθρώπους και όχι δισδιάστατους χαρακτήρες».

Ο Σεθ Ρόγκεν αναφέρει σχετικά με τον ρόλο του στην ταινία: «Έχω επίγνωση πόσο συμπαθητικούς κάνω τους χαρακτήρες που ερμηνεύω, γιατί γνωρίζω πως ο κόσμος με αγαπάει. Πιστεύω αυτό κάνει ρόλους σαν αυτόν ενδιαφέροντες. Την ίδια στιγμή όμως, προσπαθώ να προβάλλω πάρα πολύ βάθος σε ανθρώπους σαν κι αυτούς. Ίσως είναι συμπαθητικοί σε κάποιον βαθμό, αλλά δε νομίζω πως έχουν σκεφτεί ιδιαίτερα τις πράξεις τους. Στην ταινία, ο Γκέιμπ Πλότκιν είναι ένας τυπικός οικογενειάρχης που βγάζει εκατομμύρια από την αποτυχία άλλων. Ίσως αυτοί οι άνθρωποι δεν έχουν επίγνωση του τι κάνουν ή απλώς δεν νοιάζονται. Όμως, πιστεύω πως η πιθανότερη ερμηνεία είναι πως δεν έχουν βάλει ιδιαίτερη σκέψη σε αυτό».

Ο βαθμός εξανθρωπισμού χαρακτήρων όπως εκείνον του Πλότκιν ήταν ένα ερώτημα που προβλημάτισε τους δημιουργούς και προσπαθούσαν διαρκώς να διατηρήσουν τη σωστή ισορροπία. «Έχασε τα περισσότερα [ο Πλότκιν], αλλά τα γεγονότα τον επηρέασαν ελάχιστα», σημειώνει ο Γκιλέσπι. «Η εταιρία του έχασε 6.8 δισεκατομμύρια δολάρια. και τελικά έκλεισε, αλλά αυτός είναι μια χαρά τώρα. Από την άλλη πλευρά όμως, άνθρωποι έχασαν τις περιουσίες μιας ζωής. Αυτό που μας ενδιέφερε να αποτυπώσουμε ήταν η οργή του κόσμου και η έλλειψη λογοδοσίας».

Άραγε, ένιωσε κάποια συμπάθεια ο Ρόγκεν για τον χαρακτήρα του; «Για να είμαι ειλικρινής, όχι. Ίσως ελάχιστα – κανείς δεν θέλει να χάνει εκατομμύρια. Αλλά και πάλι, έχει εκατοντάδες εκατομμύρια. Εργάζεται σε ένα σύστημα που είναι στημένο από ανθρώπους σαν και εκείνον και παραμένει πάρα πολύ πλούσιος, οπότε δεν ανησυχώ για εκείνον».

Αουτσάιντερς / Dumb Money
Σκηνοθεσία: Κρεγκ Γκιλέσπι
Σενάριο: Λόρεν Σάκερ Μπλουμ, Ρεμπέκα Αντζελο
Πρωταγωνιστούν: Πολ Ντέινο, Πιτ Ντέιβιντσον, Βίνσεντ Ντ’Ονόφριο, Αμέρικα Φεράρα, Νικ Οφερμαν, Αντονι Ράμος, Σεμπάστιαν Σταν, Σεϊλίν Γούντλεϊ, Σεθ Ρόγκεν
Φωτογραφία: Νικόλας Καρακατσάνης
Μοντάζ: Κερκ Μπάξτερ
Μουσική: Γουιλ Μπέιτς
Έτος Παραγωγής: 2023
Χώρα Παραγωγής: Η.Π.Α.
Διάρκεια: 105 λεπτά
Κυκλοφορεί στους Κινηματογράφους από την Πέμπτη 5 Οκτωβρίου

https://www.youtube.com/watch?v=wGkYwsUMBw4